داستان تلخ بلخ؛ تغییر تاکتیک، نفوذی‌های ایدئولوژیک تروریستان و ساختار ضعیف امنیتی افغانستان

امروز در افغانستان روز عزای ملی است. یک روز عزای ملی پس از آن اعلام شد که حداقل 140 سرباز ارتش این کشور در حمله تروریستی دو روز قبل طالبان بر قول اردوی 209 شاهین در شهر مزار شریف کشته شده و بیش از 60 تن دیگر نیز در این حمله غافل گیر کننده مجروح شدند. با تصمیم رهبران حکومت افغانستان، پرچم این کشور امروز در سراسر افغانستان و در نمایندگی های آن در خارج به حالت نیمه افراشته در آمده است.

بعد از ظهر روز جمعه اول ثور 1396، 10 مهاجم طالبان با لباس سربازان ارتش و موترهای نظامی توانستند وارد این قول اردو در شمال افغانستان شوند و حملات انتحاری و انفجاری را در داخل این پایگاه بزرگ نظامی راه اندازی کنند. گفته شده است که تعداد زیادی از سربازان ارتش، در نمازخانه و هنگام خواندن نماز توسط مهاجمان طالب کشته شدند.

این حمله، خونین ترین حمله در سال جاری خورشیدی است که سالی سخت برای افغانستان و بخصوص نیروهای امنیتی آن پیش بینی شده است. اما انجام حملاتی از این دست نشان دهنده چند مورد اساسی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

این حمله و حملات مشابهی که در ماه های گذشته روی داد نشان از تغییر تاکتیک گروه های تروریستی و توجه به مراکز آسیب پذیر نظامی و امنیتی است. از سوی دیگر آنچه که موجب نگرانی است نفوذ افراد وابسته به گروه های تروریستی در نهادهای مختلف از جمله نهادهای امنیتی است که زمینه ساز برخی حملات خونین بوده اند.

طالبان این تصویر را از مهاجمان شان بر قول اردوی ۲۰۹ شاهین منتشر کرده است

اما مساله اساسی این است که برای مقابله با این تاکتیک و هم چنین رفع نقاط ضعف و شناسایی نیروهای نفوذی احتمالی در نهادهای امنیتی چه تدابیری باید اندیشید تا از روی دادن حملات خونین دیگر در آینده جلوگیری شود.

درد مشترک

این حمله تروریستی در داخل و خارج از افغانستان واکنش های فراوانی داشته است. بسیاری از شهروندان افغان در شبکه های اجتماعی در این مورد نوشتند و از بی کفایتی برخی مسوولان امنیتی گفتند که نتیجه اش می شود حملات خونینی از این نوع، که جان بسیاری از سربازان را نه در سنگرهای جنگ، که در داخل پایگاه های نظامی شان می گیرد. مردم افغانستان در دو روز گذشته با روش های مختلفی نفرت خود را از این حمله تروریستی بیان کرده و با سربازان و خانواده های شان، اعلام همدردی نموده اند.

رییس جمهور اشرف غنی نیز بلافاصله به بلخ رفت و در بازدید از این قول اردو، گفت که “امروز ضرورت به بسیج مردمی است و همه باید علیه جنایات تروریستان صدا بلند کنند زیرا که این درد، درد مشترک همه مردم است.”

شورای سراسری علمای افغانستان نیز با انتشار اعلامیه ای، این حمله را محکوم کرده و آن را ” تروریستی، وحشیانه و غیر انسانی” خوانده است.

نمایندگان مجلس نیز حمله به این پایگاه بزرگ نظامی در شمال افغانستان را دارای پیام بدی برای امنیت این کشور دانستند. محمد حسین شریفی بلخابی نماینده سرپل روز گذشته گفت که نفوذ این تروریستان به داخل قول اردوی شاهین حاوی پیام بدی برای مردم و امنیت این کشور و مایه نگرانی است.

نمایندگان مجلس نیز حمله به این پایگاه بزرگ نظامی در شمال افغانستان را دارای پیام بدی برای امنیت این کشور دانستند و بر اساس مصوبه این مجلس، مسوولان وزارت دفاع این کشور روز چهارشنبه این هفته استجواب می شوند

همایون همایون معاون اول مجلس نیز از رییس جمهور خواست تا به جای تمرکز بر قراردادها، بر تامین امنیت و راه های تقویت آن تمرکز نماید.

تغییر در تاکتیک

در حالی که عملیات خالد برای سرکوبی گروه های تروریستی در سال جدید در نقاط مختلف این کشور ادامه دارد، طالبان با انجام این حمله، بزرگ ترین پایگاه نظامی ارتش افغانستان در شمال این کشور را هدف قرار دادند. مقامات وزارت دفاع افغانستان اواخر هفته گذشته با اعلام آغاز این عملیات گفته بودند که نیروهای امنیتی این کشور در سال جاری علیه تروریستان حالت تهاجمی خواهند داشت.

نگاهی به حملات مختلف طالبان در ماه های گذشته نشان می دهد که این گروه و سایر گروه ها از حمله به مراکز مختلف دولتی، نظامی و حتی پزشکی به عنوان یکی از تاکتیک های تازه جنگی استفاده می کنند. در حالی که سال گذشته، تمرکز اصلی این گروه ها بر کنترول مراکز ولایت های بزرگ افغانستان بود.

حمله به شفاخانه 400 بستر نظامی وزیر اکبرخان و حمله به حوزه ششم امنیتی پولیس در شهر کابل نمونه هایی از این نوع حملات هدفمند داعش و طالبان در دو ماه اخیر پنداشته می شود.

در حمله نخست، گروهی از افراد مسلح به این شفاخانه نظامی که در مرکزی ترین نقطه شهر کابل واقع شده است هجوم بردند که ده ها کشته و زخمی برجای گذاشت. گروه داعش مسوولیت این حمله را برعهده گرفته بود. در حمله دوم نیز، گروهی از مهاجمان طالب، حوزه ششم پولیس در غرب شهر کابل را هدف قرار دادند و با حملات انتحاری و انفجاری توانستند وارد این پایگاه امنیتی شوند و برای چندین ساعت با نیروهای امنیتی درگیر شوند.

حمله به شفاخانه 400 بستر نظامی وزیر اکبرخان و حمله به حوزه ششم امنیتی پولیس در شهر کابل نمونه هایی از تغییر در تاکتیک حملات هدفمند داعش و طالبان در دو ماه اخیر پنداشته می شود

ظاهرا طالبان علاوه بر راه اندازی عملیات های گسترده برای تسلط بر نقاط مختلف، نیم نگاهی به مراکز حساس دیگری دارند که از خلاهای امنیتی برخوردارند و این نقاط ضعیف موجب شده است که این نهادهای دولتی و نظامی، به هدفی آسان و قابل دسترس برای شان تبدیل گردد.

شاه حسین مرتضوی معاون سخن گوی ریاست جمهوری نیز تغییر تاکتیک گروه طالبان و تمرکز بر پایگاه های نظامی را تایید می کند. او بعد از ظهر امروز در کنفرانسی خبری در همین رابطه گفت که “به وزارت دفاع فرمان داده شده است تا تدابیر امنیتی لازم برای حفاظت از پایگاه های نظامی گرفته شود، زیرا مخالفان مسلح حملات خود را بر این مراکز متمرکز ساخته اند.”

تصفیه نرم

دو روز پس از انجام حمله خونین بر قول اردوی شاهین، مقامات امنیتی گفته اند که در رابطه با این حمله، 5 تن از مسوولین این پایگاه نظامی، بازداشت شده و تحقیقات از آنها آغاز شده است.

این خبر در حالی منتشر شده است که برخی رسانه های خارجی از احتمال دست داشتن نفوذی های طالبان در این حمله خبر داده بودند. پیش از این برخی رسانه ها به نقل از طالبان گفته بود که حمله بر قول اردوی شاهین، با همکاری 4 تن از نفوذی های این گروه در درون ارتش افغانستان انجام شده است.

در رابطه با همین نگرانی ها عطا محمد نور والی بلخ گفته است “باید معلوم شود که آیا عناصر نفوذی داخلی در این قضیه دخیل بوده اند یا خیر.” او در عین حال از احتمال دست داشتن دستگاه های اطلاعاتی کشورهای خارجی در این حمله سخن گفته و خواهان تحقیق در این مورد نیز شده است.

والی بلخ از مسوولان امنیتی افغانستان خواسته است که به صورت فعال ماموریت خود را انجام داده و ” کوچک ترین خلا امنیتی” را برای استفاده دشمن باقی نگذارند.

امرالله صالح وزیر دولت در امور اصلاحات در بخش های امنیتی نیز در صفحه فیس بوک خود نوشته است که ” حامیان و هم فکران طالبان که در زیر پرچم ملی کشور زیست می نمایند، کثیف تر از انتحاری هایند.” او افزوده است که این کشور “به تصفیه نرم و سخت نیاز دارد.”

واکنش ارگ ریاست جمهوری افغانستان نیز نشان می دهد که مقامات رهبری این کشور نیز به شدت از بابت این مساله نگران هستند. ریاست جمهوری افغانستان در این مورد نیز واکنش نشان داده و از آغاز کار یک تیم تحقیقاتی برای بررسی چگونگی حمله بر قول اردوی شاهین خبر داده است.

شاه حسین مرتضوی معاون سخن گوی ریاست جمهوری افغانستان گفته است که یک تیم تحقیقاتی و فنی، تحقیقات در مورد این حادثه را آغاز کرده است. به گفته ی او “بعد از پایان این تحقیقات اگر مشخص شود که کسی سهل انگاری نموده و یا در این حمله شریک بوده است، دولت با قاطعیت با او برخورد خواهد کرد.”

https://www.youtube.com/watch?v=rdzfu81-c8U

زنگ خطر

نفوذ گروه های تروریستی و دست داشتن افراد وابسته به این گروه در حملاتی از داخل این نهادها در افغانستان موضوع تازه ای نیست. پیش از این نیز بارها گزارش هایی از دست داشتن افراد نفوذی دشمن در حملات تروریستی مختلف منتشر شده است.

نیروهای امنیتی افغانستان پیش از این بارها، از سوی افرادی هدف قرار گرفته اند که در داخل این نیروها نفوذ کرده و سپس دست به قتل همکاران پولیس خود زده اند. از این نوع حملاتی که به حملات خودی معروف است، در بسیاری از ولایت‌های این کشور رخ داده و همواره یکی از نگرانی های مقامات و نیروهای امنیتی افغانستان بوده است.

در حمله به شفاخانه نظامی 400 بستر نیز یکی از موضوعات جنجال برانگیز، دست داشتن افرادی از داخل این شفاخانه و همکاری با مهاجمان بود. گفته شد که افرادی از درون این شفاخانه، زمینه نفوذ آن ها به همراه سلاح ها و مهمات فراوان را فراهم ساخته اند. اگر چه تابحال نتایج کار کمیسیون تحقیق از این حادثه، نهایی و منتشر نشده است.

محمد عبده نماینده بلخ در مجلس افغانستان به خبرنامه می گوید که این حمله، زنگ خطری جدی برای نیروهای امنیتی و حکومت افغانستان است.

آقای عبده معتقد است که بخش عمده ای از نفوذ نیروهای دشمن افغانستان به نهادهای امنیتی، مرتبط با سیستم جلب و جذب این افراد است که با دقت و نظارت جدی صورت نگرفته است.

Green on blue
کاریکاتوری از حملات طالبان در لباس پولیس افغانستان بر نیروهای آمریکایی در این کشور

او با اشاره به نفوذ دشمنان افغانستان در درون نیروهای امنیتی افغان می گوید که حکومت این کشور برای مقابله با این تاکتیک دشمن، باید اقداماتی را روی دست گیرد. به باور آقای عبده تقویت نیروهای کشفی و استخباراتی، مجازات افرادی که در انجام وظیفه شان غفلت می نمایند و شناسایی نقاط ضعف و آسیب پذیر در این نهادها، از مواردی است که باید بر آن متمرکز شود تا از انجام حملاتی این چنینی در آینده جلوگیری گردد.

علاوه بر این جنبه دیگری از این حمله، استفاده طالبان از موترهای نظامی اردوی ملی برای ورود به قول اردوی شاهین است. افراد طالبان با استفاده از موترهای نظامی وابسته به ارتش که در اختیار داشته اند، موفق به ورود به این پایگاه نظامی و انجام حمله شده اند؛ وسایلی نظامی که در جنگ های مختلف به دست نیروهای طالبان افتاده است و ابزاری برای انجام حملات علیه خود این نیروها گردیده است.

جنرال ایوب سالنگی معین ارشد امنیتی سابق وزارت داخله افغانستان نیز در این رابطه در صفحه فیس بوک خود نوشته است که “در رابطه با مشخصات موترهای نظامی که در اختیار طالبان است باید اطلاع رسانی صورت می گرفت که نگرفته است. این بزرگ ترین اشتباه شان بود.”

واقعیت تلخ

هشدار ارگ ریاست جمهوری افغانستان به مسوولان نظامی برای توجه بیشتر به امنیت پایگاه‌های نظامی نشان می‌دهد که حکومت افغانستان نیز با توجه به تمرکز گروه های تروریستی بر این نهادها، به دنبال مقابله با این تاکتیک و خنثی نمودن طرح تازه تروریستان است.

AP Ghani
رییس جمهور غنی پس از حمله طالبان بر قول اردوی شاهین گفته است که نوع جنگ در افغانستان تغییر کرده و دشمن پس از ناکامی در میدان های جنگ، به اهدافی از این دست روی آورده است / عکس: اسوشیتت پرس

رییس جمهور افغانستان پس از حمله طالبان به قول اردوی شاهین گفته است که نوع جنگ در افغانستان تغییر کرده و دشمن پس از ناکامی در میدان های جنگ، به اهدافی از این دست روی آورده است.

بسیاری از کارشناسان افغان معتقدند که یکی از اهداف دشمنان این کشور با انجام این حملات، تضعیف روحیه نیروهای امنیتی و مردم افغانستان است؛ نیروهای امنیتی که در سال های گذشته و با خروج نیروهای نظامی خارجی، بار سنگین تامین امنیت و مبارزه با تروریستان را به دوش می کشند و تاکنون نیز توانسته اند با خنثی ساختن نقشه های تروریستانی که از حمایت استخبارات کشورهای دیگر برخوردارند، مایه امید و دل گرمی شهروندان افغان باشند.

اما در این بین، نگرانی اصلی از نفوذی های دشمنان افغانستان در درون نهادهای امنیتی این کشور است.

شکیبا هاشمی نماینده قندهار در مجلس به خبرنامه می گوید که “نفوذ افراد دشمن به درون این نهادها، واقعیت تلخی است که نیازمند توجه جدی است.”

این نماینده مجلس معتقد است که آسیب پذیری از درون توسط نفوذی های دشمن می تواند به روحیه نیروهای امنیتی و هم چنان مردم افغانستان که به این نیروها امید فراوانی دارند آسیب جدی وارد نماید. او می افزاید که حکومت افغانستان علاوه بر جنگ های رو در رو با تروریستان، به نقاط ضعفی که در نهادهای امنیتی وجود دارد نیز توجه جدی کند.

شکیبا هاشمی، نماینده‌ی مردم قندهار در مجلس نمایندگان افغانستان
شکیبا هاشمی، نماینده‌ی مردم قندهار در مجلس نمایندگان افغانستان

پس از حمله خونین روز جمعه بر قول اردوی شاهین، بسیاری از کارشناسان مسایل نظامی افغانستان معتقدند که بازنگری در سیستم استخدام ساختار امنیتی افغانستان و هم چنین تقویت بخش های اطلاعاتی در نهادهای امنیتی می تواند تا حد زیادی برای رفع این واقعیت تلخ کمک نماید.

چقدر این پست مفید بود؟

روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!

میانگین امتیاز 0 / 5. تعداد آرا: 0

تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *