بانک مرکزی افغانستان روز گذشته حدود 360میلیارد بانک‌نوت‌های فرسوده افغانی را سوختانده است. به گفته‌ی مقام‌های بانک مرکزی افغانستان این بانک‌نوت‌ها شامل پولهای فرسوده، نامناسب و جعلی می‌شود.
بر اساس طرزالعل بانک مرکزی افغانستان، زمانی که پولهای فرسوده و نامناسب به 6هزار بسته برسد، تصمیم به سوختاندن آن گرفته می شود. در عوض آن، پولهای جدید وارد چرخه‌ی معاملات اقتصادی می‌گردد. گزارش شده که هر بسته پولی شامل یک هزار قطعه بانک‌نوت می‌شود.
ایمل هاشور، سخنگوی بانک مرکزی به خبرنامه گفت که روند سوختاندن بانک‌نوت‌ها در مناطق مختلف صورت می‌گیرد که شامل ولایت‌های جوزجان، هرات، مزارشریف، قندهار، زون‌های مرکزی و سایر مناطق افغانستان می شود.
مقام‌های بانک مرکزی افغانستان تاکید می‌کنند که پولهای فرسوده از طریق بانک‌های تجارتی و نمایندگی های این بانک در ولایات جمع‌آوری می‌شود. پس از بررسی همه جانبه این بانک نوت ها، سوختانده می شود.
استفاده نادرست
مقام‌های بانک مرکزی افغانستان تصریح کرده اند که شهروندان افغان در قبال نگهداری مناسب پول در زندگی روزمره توجه ندارند و به همین دلیل بانک‌نوت‌های کنونی افغانی با آن که از کیفیت خوبی برخوردار می‌باشد، اما در زمان اندک فرسوده می‌گردد.
ایمل هاشور سخنگوی بانک مرکزی افغانستان در گفتگو با خبرنامه تاکید کرد که “ما هر بار که بانک‌نوت های جدید چاپ می‌کنیم، تلاش کرده‌ایم که کیفیت بانک‌نوت‌ها را افزایش دهیم.”
به گفته‌ی آقای هاشور، بانک‌نوت‌های کنونی افغانستان قابلیت 3500بار مچاله شدن را دارا بوده و از سوی شرکت‌های معتبر چاپ می‌شود. او گفت که بانک مرکزی افغانستان برای چاپ هر بانک‌نوت، سه افغانی هزینه می‌کند.
سخنگوی بانک مرکزی افغانستان گفت که این بانک از سال ۱۳۸۴ تا کنون، جمع آوری پولهای کهنه و فرسوده را شروع کرده است. به گفته آقای هاشور، تنها در طول چهار سال گذشته، بیش از ۳۹ میلیارد افغانی به دلیل فرسوده شدن آن، توسط این بانک سوختانده شده است.
بانک مرکزی افغانستان، به‌طور اوسط مدت استفاده‌ی هر بانک‌نوت را بین 4 تا 5 سال تعیین کرده است؛ اما سخنگوی بانک مرکزی افغانستان تاکید می‌کند که برخی از بانک نوت‌هایی نیز وجود دارد که به دلیل استفاده‌ی درست از آن، پس از 11 سال نیز قابلیت استفاده در بازار های مالی را دارد.
افغانستان در حال حاضر به ارزش 228 میلیارد افغانی بانک نوت دارد که حدود ۲۰۹ میلیارد افغانی آن در چرخه‌ی بازار اقتصادی این کشور می‌باشد و ۱۹ میلیارد افغانی دیگر آن از سوی دولت این کشور نگهداری می‌شود.
افزایش مبادلات
مقام‌ها در بانک مرکزی هم‌چنان تاکید می‌کنند که افزایش میزان معاملات تجاری و گردش پول نقد در بازارهای اقتصادی این کشور نسبت به 14 سال پیش حدود 36درصد افزایش یافته است. با این وجود این بانک در هر چهار سال یک بار بانک نوت های جدید چاپ می کند.
به گفته سخنگوی بانک مرکزی افغانستان، در سال ۸۲ خورشیدی، افغانستان ۱۸ میلیارد افغانی را در بازار، مبادله می‌کرد در حالی که اکنون این میزان، به بیش از ۲۰۰ میلیارد افغانی رسیده است.
با افزایش حجم مبادلات تجاری و استفاده از پول نقد در این معاملات، سالانه حدود 3.4 میلیارد افغانی به اقتصاد این کشور ضربه وارد می‌شود.
معاملات الکترونیک
برخی از آگاهان امور اقتصادی اما تاکید دارند که حکومت افغانستان باید فرهنگ معاملات الکترونیک را در ترویج نماید تا از سرمایه گذاری روی چاپ بانکوت های افغانی کاهش یابد.
این آگاهان امور تاکید می‌کنند که سوختاندن بانک‌نوت‌های فرسوده راه حل اساسی نبوده و این موضوع ضرر کلان اقتصادی را برای افغانستان دارد.
حسیب موحد، استاد اقتصاد در دانشگاه کابل می‌گوید که “در دراز‌مدت باید سیستم بانکداری الکترونیک در افغانستان نهادینه گردد که از این طریق، میزان استفاده پول نقدی در بازار کاهش یابد.”
آقای موحد تاکید دارد که مبادلات نقدی باعث افزایش قابلیت استفاده از بانک‌نوت ها می شود و ریسک های دیگری که پول نقد دارد را نیز کاهش می دهد.
با این حال بانک مرکزی نیز از توسعه سیستم بانکداری الکترونیک سخن می زند. مقام‌های این بانک می‌گویند که سرمایه‌گذاری‌های بزرگی از سوی دولت افغانستان برای زیرساخت سازی بانکداری الکترونیک انجام می‌شود و محور آن را نیز کاهش مبادلات نقدی در بازارهای مالی افغانستان تشکیل می‌دهد.
جمع‌آوری
بانک مرکزی افغانستان اعلام کرده‌است که بانک‌نوت‌های نامناسب را از شهروندان این کشور جمع‌آوری کرده و با بانک‌نوت‌های جدید معاوضه می‌کند. پیش از این آخرین مهلت جمع‌آوری این بانک‌نوت‌ها تا آخر ماه حوت سال 95 خورشیدی اعلام شده بود اما به دلیل انتقاد‌های شهروندان این کشور مبنی بر زمان محدود این روند ، بانک مرکزی افغانستان این مدت را تا آخر ماه اسد سال جاری خورشیدی تمدید کرد.
مقام‌ها در بانک مرکزی افغانستان تاکید می‌کنند که بانک‌نوت‌های نامناسب از پولهای فرسوده فرق می‌کند. به گفته‌ی آنان پولهای که در اثر استفاده‌ی زیاد فرسوده می‌شود، مدت جمع‌آوری آن محدود نیست و هر وقت شهروندان افغانستان می‌توانند با مراجعه به یکی از نمایندگی های این بانک، پولهای کهنه‌ی شان را تعویض کنند.
ایمل هاشور، سخنگوی بانک مرکزی افغانستان تصریح کرد که “پولهای که برای جمع‌آوری آن زمان مشخصی تعیین شده، پولهای نامناسب است که شامل بانک‌نوت‌های می‌شود که روی آن نوشته‌ی درشت یا نقاشی شده باشد، مهر خورده باشد یا سوراخ تسلسلی داشته باشد و ماده چسپدار روی آن به‌کار گرفته شده باشد. یک بانک‌نوت شاید خیلی جدید باشد، اما چون روی آن نوشته شده یا کدام مواد کیمیایی ریخته شده است. به این دلیل بعد از ماه اسد دیگر این بانک‌نوت‌ها در بازارهای افغانستان قابل چلش نیست”
علی اکبر همکار این گزارش بوده است.
افزودن دیدگاه