دلایل زیادی باعث سردرد در قسمت بالای سر میشود. تنش و میگرن برخی از علل احتمالی این مشکل هستند. در برخی موارد ممکن است فرد به مراقبتهای پزشکی نیاز داشته باشد. در این نوشتار با 11 علت درد بالای سر آشنا خواهید شد.
سردرد تنشی
سردردهای تنشی از شایعترین سردردها هستند. در حالی که تنش عضلانی ممکن است در ایجاد این درد نقش داشته باشد، دقیقاً مشخص نیست که چرا این اتفاق میافتد. سایر علل احتمالی عبارتند از کمبود ویتامین و عوامل ژنتیکی. یک مطالعه نشان داده است که حداقل 78٪ از مردم نوعی سردرد تنشی را تجربه میکنند.
در سردرد تنشی، درد به گونهای احساس میشود که انگار به ناحیهای مانند بالای سر فشار وارد میشود. افراد همچنین در برخی موارد درد در گردن یا شانه احساس میکنند.
سردرد میگرنی
سردرد یکی از علائم میگرن است. سردردهای میگرنی کمتر از سردردهای تنشی شایع هستند اما میتوانند شدیدتر باشند.
درد ممکن است به گونهای باشد که گویی از بالای سر، در امتداد یک طرف یا پایین پشت گردن منتشر میشود. این شکل از سردرد میتواند شدید و ضربان دار و همراه با علائم دیگر باشد، از جمله حالت تهوع و حساسیت شدید به نور یا صدا.
سردردهای مزمن
انواع مختلفی از سردرد مزمن یا مداوم وجود دارد از جمله سردردهای تنشی و سردردهای میگرنی. اگر فرد حداقل 15 روز در ماه به مدت 3 ماه یا بیشتر سردرد تنشی داشته باشد، پزشک سردرد تنشی مزمن را تشخیص میدهد. سردردهای میگرنی مزمن نیز حداقل 15 روز در ماه به مدت 3 ماه یا بیشتر رخ میدهد و فرد حداقل 8 روز در ماه علائم میگرن را خواهد داشت.
سردردهای خوشه ای
همانطور که از نامشان پیداست، سردردهای خوشه ای به صورت گروهی بروز میکنند. آنها به طور ناگهانی در یک طرف سر و اغلب در پشت چشم ظاهر میشوند و باعث درد شدید و همچنین احتقان بینی یا آبریزش بینی و چشم میشوند. این نوع سردردها بسیار نادر هستند و حدود 1 نفر از هر 1000 نفر را تحت تاثیر قرار میدهند.
سردردهای سینوسی
بیماری یا عفونت میتواند سینوسها را ملتهب کند و در نتیجه درد در پهلوها و بالای سر ایجاد کند. علائم این نوع سردرد معمولاً زمانی که فرد مشکل اصلی را درمان میکند ناپدید میشود. پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به رفع التهاب توصیه کند. افرادی که مشکلات سینوس طولانی مدت دارند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
کم خوابی
اختلال خواب میتواند منجر به سردرد شود، اما سردرد هم میتواند مشکلات خواب را بدتر کند. سردردهای تنشی ممکن است زمانی اتفاق بیفتند که کمبود خواب باعث میشود بدن مقدار کمتری ماده شیمیایی معروف به اورکسین را آزاد کند. اورکسین در عملکرد سیستم عصبی، خواب و برانگیختگی نقش دارد.
سردردهای شبانه
سردرد هیپنیک میتواند باعث شود که فرد از خواب بیدار شود و معمولاً هر شب در ساعت معینی رخ میدهد، حداقل 15 دقیقه طول میکشد و معمولاً افراد بالای 50 سال را تحت تأثیر قرار میدهد. پزشکان علت این سردرد را نمیدانند، اما ممکن است با مدیریت درد، خواب REM یا تولید ملاتونین ارتباط داشته باشد.
اکسیپیتال نورالژی
اکسیپیتال نورالژی شامل تحریک اعصاب منتهی از ستون فقرات به بالای سر است. این مشکل میتواند باعث درد در پشت یا بالای سر شود. ممکن است فردی احساس کند که باند محکمی روی سرش بسته شده است. همچنین ممکن است گزگز یا درد تکان دهنده را تجربه کند، پوست سر دردناک و چشمها به نور حساس شوند.
سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
استفاده مکرر از داروهای بدون نسخه (OTC) یا مسکن با نسخه میتواند منجر به سردردهای برگشتی شود. افراد مبتلا به میگرن مداوم به خصوص مستعد ابتلا به سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو هستند.
اگر فرد مبتلا به سردرد اولیه تشخیص داده شود و حداقل 15 روز در ماه سردرد داشته باشد، پزشک احتمال سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو را در نظر میگیرد.
انجماد مغزی
قرار گرفتن در معرض دمای پایین ممکن است باعث سردرد ناشی از محرک سرما یا “یخ زدگی مغز” با درد در جلوی سر به سمت بالا شود. این اتفاق میتواند هنگام خوردن یک چیز منجمد یا مصرف نوشیدنیهای بسیار سرد اتفاق بیفتد. وقتی فردی چیزی سرد میخورد، درد شدیدی به بالای سر او میرسد و تنها چند ثانیه طول میکشد.
سردردهای ورزشی
برخی از افراد هنگام انجام ورزشهای شدید و ناگهانی مانند دویدن دوی سرعت یا داشتن رابطه جنسی دچار سردرد ضربان دار میشوند. پزشکان این درد را سردرد ناشی از فعالیت مینامند. به گفته بنیاد میگرن آمریکا، این نوع سردرد میتواند به دلیل افزایش فشار خون باشد.
با این حال، شواهدی نیز وجود دارد که نشان میدهد ورزش میتواند به کاهش سردردهای میگرنی کمک کند.
خوردن برخی منابع پروتئینی مانند آجیل، حدود 1.5 ساعت قبل از ورزش، هیدراته ماندن و گرم کردن بدن هم میتواند به کاهش ریسک بروز این درد کمک کند. هرکسی که بعد از ورزش سردرد شدیدی را تجربه میکند یا در مورد تأثیر ورزش بر سردرد نگرانی دارد، باید به دنبال مشاوره پزشکی باشد.
دلایل دیگر درد در قسمت بالای سر
فشار خون بالا به ندرت باعث سردرد میشود، اما انجمن قلب آمریکا اشاره میکند که اگر فشار خون 180/120 میلی متر بر جیوه یا بالاتر باشد، ممکن است باعث سردرد شود. در موارد نادر، آسیب به سر، سکته مغزی یا آبسه مغزی میتواند باعث ایجاد اختلالی به نام فشار خون داخل جمجمه شود که در آن فشار در اطراف مغز ایجاد میشود. این اختلال میتواند باعث سردرد ضربان دار، تغییرات بینایی، حالت تهوع و سایر علائم شود.
سردرد شدید و ناگهانی ممکن است نشانهای از سندرم انقباض عروق مغزی برگشت پذیر(RCVS) به دلیل یک وضعیت تهدید کننده زندگی مانند خونریزی در مغز یا سکته مغزی باشد. این نوع سردرد نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
آیا عضلات سر نقشی در ایجاد درد بالای سر دارند؟
عضلات زیادی بالای سر وجود ندارد، اما ممکن است در برخی از انواع سردرد نقش داشته باشند. سفت شدن عضلات گردن و سر ممکن است در سردردهای تنشی نقش داشته باشد. در اطراف سر، انقباض بیش از حد عضلانی ممکن است جریان خون را کاهش دهد و منجر به آزاد شدن ماده P شود که میتواند درد را بدتر کند.
درمان درد در قسمت بالای سر
راههای مختلفی برای درمان سردرد در قسمت بالای سر وجود دارد که بستگی به علت آن دارد. برخی از این راههای درمان عبارتند از:
- استفاده از داروهای بدون نسخه
- تغییرات رژیم غذایی، مانند مصرف بیشتر آب و حذف الکل
- ماساژ، از جمله ماساژ سر و گردن
- تکنیکهای آرام سازی
- کاهش سطح استرس با تمرینات تنفسی یا یوگا
- داشتن مقدار مناسب خواب
- مراجعه به فیزیوتراپیست
- طب سوزنی
- پکهای سرمایی برای سر
اگر پزشک دلیل خاصی را برای سردرد تشخیص دهد، ممکن است درمان همان نوع سردرد را برای رفع علت درد در قسمت بالای سر پیشنهاد کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت داشتن موارد زیر به دنبال کمک پزشکی باشید:
- سردرد شدید و ناگهانی
- سردردهای مداوم که به درمان خانگی پاسخ نمیدهند
- علائم دیگر، مانند حالت تهوع و تغییرات بینایی
پزشک ممکن است داروها را تجویز کند یا آزمایشاتی را انجام دهد تا ببیند آیا علت زمینهای وجود دارد که نیاز به درمان خاصی دارد یا خیر.
کلام پایانی
دلایل زیادی وجود دارد که چرا سردرد ممکن است قسمت بالای سر را تحت تاثیر قرار دهد. سردردهای تنشی شایعترین علت هستند و اغلب به درمان خانگی پاسخ میدهند. با این حال، سردرد ناگهانی، شدید یا مداوم ممکن است به دلیل یک علت زمینهای باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد.
هر کسی که درد مداوم را تجربه میکند باید به دنبال کمک پزشکی باشد. اگر فردی دچار سردرد ناگهانی، شدید و رعدآسا شود، باید با اورژانس تماس بگیرید یا او را به نزدیکترین بیمارستان ببرید.