نویسنده: لورن کوک
نشر شده در: ای پی
بروکسل (AP) – پیش از آنكه آمریكا طولانی‌ترین جنگ خود را “برای همیشه” پایان دهد و ارتش آمریكا برای همیشه از این كشور خارج شود، رئیس جمهور آمریكا جو بایدن و همتایان وی در ناتو، در آخرین اجلاس خود در روز دوشنبه، وداعی نمادین با افغانستان خواهند داشت.
در این نشست به احتمال زیاد سوالاتی در مورد اینکه آیا جاه‌طلبانه‌ترین عملیات ناتو تاکنون ثمره‌ای داشته‌است یا نه، مجددا مطرح خواهد شد.
این تلاش 18 ساله فقط برای ایالات متحده 2.26 تریلیون دالر هزینه در بر داشته‌است و بر اساس ارقام دانشگاه براون، به قیمت زندگی 2444 سرباز آمریکایی و 1144 پرسنل در میان متحدان ایالات متحده تمام شده‌است. ناتو سوابقی از کسانی که در عملیات‌هایش می‌میرند نگه نمی‌دارد.
این آمار تلفات در مقایسه با تلفات افغانها که شامل بیش از 47000 غیرنظامی، تا 69000 عضو نیروهای مسلح ملی و پلیس و بیش از 51000 جنگجوی مخالف می‌شود، رقم ناچیزی است.
این تلاش نظامی در پی ورود یک ائتلاف به رهبری ایالات متحده در سال 2001 بود كه طالبان را به دلیل پناه دادن به اسامه بن لادن، رهبر القاعده، سرنگون كرد. تعداد کمی از کارشناسان بر این باورند که این اتفاق ثبات طولانی مدت، دموکراسی هدفمند یا امنیت را به همراه داشته‌است.
اریک برتبرگ، مدیر برنامه اروپا در موقوفه کارنگی برای صلح بین المللی، گفت: «در این برهه، این برداشت را دارید که رهبران ناتو تقریبا خواهان خروج بی سر و صدا هستند، به جای اینکه از این جریان داستانی بسیار بزرگ بسازند، و می‌خواهند روی موضوعات دیگر تمرکز کنند.»
با رهبری ایالات متحده در پروسه خروج، متحدان اروپایی و کانادا می‌خواهند ایده بایدن را در مورد چگونگی تضمین امنیت در سفارتخانه‌های خود، مسیرهای اصلی حمل و نقل و مهم‌تر از همه در فرودگاه کابل، بشنوند.
بسیاری در این فکر هستند که آیا دولت افغانستان می‌تواند در برابر طالبانی که احیا شده است، دوام بیاورد؟ برخی فکر می‌کنند تسلیم کابل فقط مسئله زمان است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: “ما اکنون در حال بحث و گفتگوهای جدی با کشورهای عضو، ایالات متحده، ناتو و سازمان ملل در مورد عدم وجود شرایط امنیتی ضروری برای ادامه حضور دیپلماتیک خود هستیم. حفظ آن دشوار خواهد بود. “
در حال حاضر، ناتو قصد دارد مشاوران غیرنظامی را برای کمک به تشکیل نهادهای حکومتی باقی بگذارد. مشخص نیست چه کسی از آنها محافظت می‌کند. این اتحاد 30 کشوری همچنین در حال انجام این ارزیابی است که آیا نیروهای ویژه افغان را در خارج از کشور آموزش بدهد یا نه.
ناتو به عنوان یک سازمان، پناهگاهی برای افغان‌هایی که در کنار نیروهایش کار می‌کردند – و هر روز زندگی‌شان را به خطر می‌انداختند – فراهم نخواهد کرد، اگرچه تعداد کمی از اعضا، این کار را انجام می‌دهند. دبیرکل ناتو، ینس استولتنبرگ می‌گوید که زمان خروج از این کشور فرا رسیده است.
وی به آسوشیتد پرس گفت: “افغانستان مسیری طولانی را سپری کرده‌است، هم در مورد ساخت نیروهای امنیتی قوی و توانمند، و هم در مورد پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی. در برهه‌ای از زمان، باید خود افغانها مسئولیت صلح و ثبات را در کشور خود بر عهده بگیرند.”
تعداد کمی از افغانها ارزیابی کشورشان را که دارای 54 درصد فقر، جرم، فساد گسترده و اقتصاد غیرقانونی که از اقتصاد قانونی پیشی می‌گیرد، است به اشتراک می‌گذارند.
هنگامی که ناتو مسئولیت عملیات امنیتی بین المللی را در سال 2003 به عهده گرفت، افغانستان اولین مأموریت اصلی‌اش در خارج از اروپا و آمریکای شمالی بود. هدف، ایجاد ثبات در این حکومت، ایجاد نیروهای امنیتی محلی و از بین بردن پایگاه بالقوه گروه‌های افراطی بود.
با این حال، بعد از گذشت ۱۸ سال امنیت برای اکثر افغانها در کمترین حد ممکن است. پایتخت این کشور مملو از باندهای جنایتکار است، که بسیاری از آنها با جنگ سالاران قدرتمند پیوند دارند، و حملات همیشگی توسط داعش انجام می‌شود.
در اوایل عملیات که جنگ بر نیروهای ناتو، تندروها و غیرنظامیان تأثیر منفیِ خود را گذاشت، بن بست به وجود آمد. طالبان را نمی‌شد از مناطق دورافتاده پیگیری کرد، اما جنگجویان آنها نیز نمی‌توانستند شهرهای بزرگ را تصرف کنند.
افزایش نیروها تفاوت کمی ایجاد کرد و خیلی زود مشخص شد که تلاش آموزش نظامی ناتو استراتژی خروج آن بود. این سازمان تنها با ایجاد ارتش بزرگی که بتواند روی پاهای خود بایستد، می‌توانست عملیات خود را خاتمه دهد.
اما ارتش افغانستان گرفتار فساد، گریز و روحیه پایین بود. کارشناسان می‌گویند که هنوز هم همینطور است و این یک نگرانی عمده است که سبب شده ناتو مصرانه خواهان تامین بودجه نیروهای امنیتی این کشور پس از خروج باشد.
تصمیم یک جانبه دونالد ترامپ برای خروج تا اول ماه می متحدان ایالات متحده را متحیر کرد. این تصمیم ضعف ناتو را برجسته کرد: اعضای اروپایی و کانادا بدون پشتیبانی لجستیکی از بزرگترین شریک خود، نمی‌توانند به راحتی عملیات عمده را ادامه دهند.
تصمیم بایدن برای خروج نیروهای آمریکایی تا بیستمین سالگرد حملات 11 سپتامبر به نیویورک و واشنگتن تغییر کمی کرد، اگرچه او این بار با متحدان خود مشورت کرد.
جیمز دابینز، نماینده پیشین افغانستان که اکنون در اتاق فکر رند کورپوریشن کار می‌کند، پیش بینی می‌کند که خروج به معنای فقدان مشروعیت حکومت است.
وی در یک مقاله گفت: “خروج ایالات متحده به عنوان یک پیروزی برای طالبان و یک شکست برای ایالات متحده تلقی خواهد شد. نتیجه نهایی، ضربه به اعتبار آمریکا، تضعیف قدرت بازدارش و ارزش اطمینان‌دهی آمریکا در جاهای دیگر خواهد بود.”
روز دوشنبه، رهبران ناتو قدرت اتحاد خود را دوباره تأیید می‌کنند و به آنچه که بهتر از هر چیزی می‌دانند، رجعت می‌کنند: مکافات قدیمی‌شان، روسیه. بایدن قبل از دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، شرکای خود را در جریان خواهد گذاشت. اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان به اجلاس ناتو دعوت نشد.
براتبرگ گفت: “میل کمی برای ادامه سرمایه‌گذاری در افغانستان باقی مانده‌است. در بسیاری از کشورهای ناتو احساس بی‌زاری و دلزدگی وجود دارد و اکنون زمان آن رسیده که بکس‌ها را ببندیم و با کمترین تأمل در مورد عواقب ممکن خارج شویم.”
افزودن دیدگاه