فوزیه کوفی؛ طالبان قصد کشتن اش را داشتند اما او حالا با آنها سر میز مذاکره می نشیند!

نویسنده کیت بارتلت

داستان روزهای اولیه زندگی فوزیه کوفی، بازتابِ زندگی بسیاری از زنان افغانستان است. وقتی کوفی متولد شد، مادرش ناامید از این که پسر نداشته است، دخترک را زیر نور آفتاب رها کرد تا بمیرد. قبل از اینکه خانوده‌اش از این کار پشیمان شوند و او را به خانه ببرند، صورتش دچار سوختگی وحشتناکی شد.

کوفی علی‌رغم ورود ناآگاهانه خود به جهان، که در خود زندگی‌نامه‌اش توصیف می‌کند، به عنوان اولین معاون زن پارلمان افغانستان و یک سیاستمدار با نفوذ مطرح شد. او از سوء قصد جان سالم به در برد و در عین حال یکی از سیاستمداران حاضر در مذاکرات صلح با طالبان است.

اخیراً و پس از گذشت ۹ سال که در خانه اش در کابل با کوفی چای خورده بودم، در یک تماس تلفنی با او صحبت کردم. من از او پرسیدم که درباره خروج نیروهای آمریکایی و آینده افغانستان چه عقیده‌ای دارد.

در مورد تصمیم ایالات متحده در مورد خروج بدون قید و شرط تا 11 سپتامبر:

قرار بود این خروج مشروط و مبتنی بر شرایط باشد، بنابراین طالبان باید برخی موارد را انجام می‌دادند از جمله رسیدن به توافق سیاسی. اعلامیه رئیس جمهور بایدن … طالبان را در موقعیتی قرار می‌دهد که به هر روی پیروز شوند: به لحاظ نظامی یا سیاسی. حال آنها برای رسیدن به یک توافق بر سر تقسیم قدرت كمتر احساس اجبار می‌کنند. من فکر می‌کنم که بسیار بهتر بود اگر بیانیه خروج نیروهای رئیس جمهور بایدن پس از توافق سیاسی رخ می‌داد… به این ترتیب، طالبان ممکن بود جوانمردی و صداقت بیشتری در میز مذاکره داشته باشند. اهرم فشار ایالات متحده، توافق دوحه به منظورِ تحت فشار قرار دادن طالبان برای یک تعامل واقعی بود، اما اکنون آنها خروج بدون قید و شرط را اعلام کرده‌اند و دیگر اهرم فشاری وجود ندارد.

در مورد مذاکره با گروهی که حقوق زنان را به رسمیت نمی‌شناسد:

فوزیه کوفی: من شش یا هفت ماه در مذاکرات حضور داشتم. نگرش آنها نسبت به من شخصاً این بوده‌است که ما فقط یک حضور دکوری در آنجا داریم. این باور وجود دارد که [زنان] برای مقابله با آنها وجود دارند، نه برای مشارکت هدفمند. ما باید یک روند دائمی مبارزه را پشت سر بگذاریم … تا حدی که مورد پذیرش واقع شویم. این بدان معنا نیست که طالبان چنین نگرشی به واقع دارند. من فکر می‌کنم که طالبان [فقط] در هتل های پنج ستاره، تحت نظارت خارجی‌ها، از جمله سازمان ملل و ایالات متحده، می‌کوشند تمایل و احترام نشان دهند. اما در میان آنهایی که می‌جنگند، چنین رفتار وجود ندارد، ما هنوز می‌بینیم که مکاتب دخترانه مورد حمله قرار می‌گیرند، همچنان می‌بینیم که زنان به طور غیرقانونی مجازات می‌شوند، می‌بینیم که زنان حتی اجازه رفتن به مکتب یا کار را ندارند، بنابراین شاهد هستیم که این مشکلات در مناطقی که توسط طالبان کنترل می‌شود، وجود دارد. من سال گذشته خودم مورد حمله قرار گرفتم اما همراه من، زنانی مانند قضات و روزنامه نگاران که همه افراد متخصص و برجسته هستند، هم مورد حمله قرار گرفته‌اند. بنابراین اوضاع در واقعیت با اتاق مذاکره متفاوت است.

چرا فوزیه کوفی زندگی خود را برای انجام کارش به خطر می‌اندازد:

افغانستان بیش از چهار دهه در یک جنگ فعال بوده‌است. غیرنظامیان ابزار اصلی جنگ هستند و ما بالاترین هزینه را پرداخت کرده‌ایم. من واقعاً امیدوارم که مذاکرات شکست نخورد زیرا ما در جنگ به دنیا آمده‌ایم، در جنگ بزرگ می‌شویم، نه تنها اعضای بدن خود را از دست داده‌ایم، بلکه فرصت های زیادی را نیز از دست داده‌ایم. اگر این کشور در صلح بود،‌ مطمئن هستم که شهروندان، من جمله زنان، می‌توانستند آن را بسیار پیشرفته‌تر کنند. سقوط نهادها و حکومت چیزی است که من در طول زندگی‌ام، با خروج روسیه، دیده‌ام. من دانش آموز مکتب بودم، اما می‌توانستم ببینم که چگونه نهادها فرو می‌پاشند و جنگ داخلی تشدید شد، و به دنبال آن طالبان آمدند. امیدوارم شاهد این داستان نباشیم. مبارزه من در واقع برای دخترانم (21 و 22 ساله) و نسل آنهاست زیرا آنها نیاز دارد که در یک کشور آرام زندگی کنند. من تمام زندگی‌ام در افغانستان بوده‌ام، و اینجا خواهم ماند تا زمانی که دیگر ممکن نباشد.

در مورد نسل زد، رسانه‌های اجتماعی و فرار مغزها در افغانستان:

من فکر می‌کنم که نهادها در حال حاضر قوی هستند، اما در عین حال، باور دارم که جنگ سنگین و خشونت فزاینده رخ خواهد داد. بسیاری از مردم در حال ترک افغانستان هستند – فرار مغزها. وقتی به خیابان‌ها می‌روم، خانواده‌هایی را می‌بینم که سعی می‌کنند لوازم خانه خود را به خارج از کشور بفرستند تا افغانستان را ترک کنند. اینها متخصصان هستند، کارشناسانی که افغانستان برای‌شان سرمایه گذاری زیادی کرده‌است. همه این نگرانی را دارند که احتمالاً ما عقبگرد خواهیم داشت، اما من فکر می‌کنم چنین چیزی رخ نخواهد داد زیرا جامعه به سمت اصول مشترک دموکراسی برانگیخته شده‌است. آنها از تلفن‌های همراه و رسانه‌های اجتماعی برای اطلاع جهانیان از مشکلات استفاده می‌کنند، بنابراین اگر نشانه‌ای از ظلم و ستم وجود داشته باشد در رسانه‌های اجتماعی ویروسی می‌شود و مردم واکنش نشان می‌دهند، و آنها در واقع شاهدِ صرف نیستند بلکه احساس می‌کنند که مسئولیت دارند. اگر بااین جوانان صحبت کنید می‌بینید که آنها در واقع به این روند صلح اعتماد ندارند.

دیدگاه فوزیه کوفی در مورد آینده زنان و دختران:

طالبان پیشرفت برای زنان را محصول غرب می‌دانند. اما در واقع، پیشرفت حاصلِ قدرت و مقاومت زنان است. در نهایت، آمریکایی‌ها و جامعه جهانی … زنان افغانستان را پشت سر می‌گذارند. بسیاری از زنان در واقع احساس می‌کنند به آنها خیانت شده زیرا فکر می‌کنند با آنها مشورت نشده‌است. آمریکایی‌ها به این دلیل در افغانستان نبودند که از زنان محافظت کنند … بلکه آنها اینجا بودند و زنان با آنها متحد شدند. آنها باید به حمایت مالی از آموزش، اشتغال و نهادهای زنان که به زنان کمک می‌کنند، ادامه دهند. من از مکتب دخترانه‌ای که مورد حمله قرار گرفت بازدید کردم. من از قدرت آنها تحت تاثیر قرار گرفتم … آنها حتی در شفاخانه در حال مطالعه کتاب بودند و گفتند که به مدرسه برمی‌گردند. دختری از یکی از ولایات دور افتاده وجود دارد که به من گفت که پیاده به مکتب می‌رود. در راه، روزهایی وجود دارد که حملات موشکی و ناامنی رخ می‌‌دهد اما اگر صلحی (توافقنامه‌ای) باشد که او را از رفتن به مکتب منع کند، او باز هم ترجیح می‌دهد همین شرایط را تجربه کند تا اینکه در خانه بماند!