نویسنده: ربکا خیل
نشر شده در: د هیل
رئیس جمهور بایدن با معضلی روبرو است که هر دو رئیسجمهور قبل از وی را مات و مبهوت کرده بود: ماندن در افغانستان یا ترک آن.
بایدن مهلت ماه می را برای خروج همه نیروهای آمریکایی از افغانستان، از دولت ترامپ به ارث برد. کارشناسان هشدار میدهند که انجام این کار میتواند عواقب ناگواری برای امنیت افغانستان و ایالات متحده به همراه داشته باشد، اما بایدن همچنین با فشارهای سیاسی داخلی از سوی کسانی روبروست که میگویند فرصت پایان دادن به طولانیترین جنگ آمریکا مدتهاست که به پایان رسیدهاست.
بایدن در جریان مبارزات ریاست جمهوری، قول داد که جنگهای به اصطلاح ابدی را پایان دهد، اما در عین حال گفت که تعداد کمی از نیروهای ویژه را در کشورهایی مانند افغانستان برای انجام مأموریتهای ضد تروریسم باقی خواهد گذاشت.
دولت بایدن از زمان روی کار آمدن فقط گفتهاست که مسائل مربوط به افغانستان یکی از بسیار سیاستهایی است که در روزهای اول بررسی میکند. اما این دولت ممکن است مجبور شود که هر چه زودتر در یک جلسه مهم ناتو طی دو هفته تصمیم خود را بگیرد.
جان کربی، دبیر مطبوعاتی پنتاگون در جلسه روز جمعه گفت: “ما به عنوان یک دولت، باید تصمیم بگیریم و در حال بررسی عملکردمان در افغانستان هستیم. ما در حال بررسی توافق نامه دوحه هستیم، در حال بررسی میزان پیروی از توافق نامه دوحه هستیم. ما مجدداً به یک راه حل سیاسی متعهد شدهایم. ما معتقد نیستیم که راهحل نظامی برای مشکل افغانستان وجود دارد. و این روند بررسی همچنان ادامه دارد. “
کربی همچنین با اشاره به حضور وزیر دفاع لوید آستن در جلسه وزیران دفاع ناتو در اواسط ماه فبروری، گفت: “بدیهی است که افغانستان نیز یکی از موضوعات اصلی بحث در آن جلسه خواهد بود.”
نیروهای آمریکایی از زمان حمله به افغانستان در واکنش به حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 در این کشور بودهاند.
رئیسجمهور اوباما در پیِ به ارث بردن این جنگ از رئیس جمهور پیشین خود، جورج دبلیو بوش، در ابتدا هزاران سرباز دیگر را وارد جنگی کرد که احساس میکرد پس از آغاز جنگ عراق مورد غفلت واقع شدهاست. اوباما، سپس پایان عملیات جنگی را در سال 2014 اعلام کرد و امیدوار بود که تا پایان دوره ریاست جمهوری خود از افغانستان خارج شوند.
در نهایت، اوباما با توصیه مشاوران نظامی خود برنامه عقبنشینی را تغییر داد و با حدود 8000 سرباز در افغانستان به کار خود پایان داد.
رئیس جمهور پیشین ترامپ به عنوان بخشی از آجندای “اول آمریکا” علیه مشکلات خارجی وارد عمل شد. اما او نیز در ابتدا هزاران سرباز دیگر را به افغانستان بازگرداند.
با این حال، ترامپ مذاکرات مستقیم را نیز با طالبان آغاز کرد و نتیجه آن توافق نامهای بود که سال گذشته در دوحه قطر امضا شد. در این توافق نامه آمده بود که اگر شورشیان به برخی تعهدات خاص عمل کنند، خروج کامل ارتش آمریکا تا ماه می به وقوع خواهد پیوست.
مقامات ارتش آمریکا بارها گفتند که طالبان از تعهدات خود پیروی نمیکنند. با این اوضاف، ترامپ به روند نزولی خود ادامه داد و با حدود 2500 سرباز در افغانستان پست خود را ترک کرد. این تعداد، پایینترین رقم از سال 2001 بود، اما به هر حال با خواسته واقعی ترامپ برای خروج کامل از افغانستان، مغایرت داشت.
بر اساس این توافق نامه، طالبان قرار است دیگر پناهگاه امنی برای گروههای تروریستی (از جمله القاعده) که قصد حمله به غرب را دارند، نباشد. مقامات آمریکایی در عین حال انتظار دارند که طالبان حمله به نیروهای افغان را کاهش دهند و در گفتگوهای صلح با دولت افغانستان شرکت کنند.
به گفته مقامات ارتش آمریکا، طالبان هنوز از القاعده جدا نشدهاند. و نه تنها خشونتها را کاهش ندادهاند، بلکه حملات خود را علیه نیروهای افغان افزایش هم دادهاند.
بر اساس گزارش بازرس ویژه بازسازی افغانستان که روز دوشنبه منتشر شد، از ماه اکتبر تا دسمبر، حملات خصومتآمیز شورشیان در افغانستان نسبت به مدت مشابه در سال 2019 بیشتر بودهاست. بر اساس این گزارش، در میان اوج خشونتهای طالبان در پایان سال 2020 “افزایش قتل های هدفمند مقامات دولت افغانستان، رهبران جامعه مدنی و روزنامه نگاران” رخ دادهاست.
نیروهای آمریکایی افغانستان به بازرس کل گفتهاند که تعداد حملات در کابل به ویژه، “بسیار بیشتر” از سال قبل بودهاست. این افزایش شامل حملات طالبان و داعش شاخه خراسان میشود.
در همین حال، گفتگوهای بین الافغانی متوقف شدهاست. آغاز مذاکرات در میان اختلافات سیاسی در کابل و تردید دولت افغانستان در رابطه با مبادله زندانیان شش ماه به تأخیر افتاد. حتی پس از نشست دو طرف در ماه سپتمبر، توافق بر سر روشهای مذاکره تا دسمبر طول کشید.
با توجه به اینکه طالبان هنوز به تعهدات خود عمل نکردهاند، یک هیئت دو حزبی به خواستِ کنگره هفته گذشته به بایدن توصیه کرد که عقب نشینی ماه می را تا مدت نامعلومی به تاخیر بیندازد. اگرچه این تاخیر باعث افزایش خشونت طالبان میشود، اما گروه مطالعاتی افغانستان هشدار دادهاست که اگر این دولت با یک عقب نشینی “حساب شده” پیش برود یا در صورتِ تصمیم به عقبنشینی سریع “تهدیداتی را ایجاد کند که امنیت ایالات متحده را به خطر اندازد”، به احتمال زیاد افغانستان دچار آشوب خواهد شد.
جنرال بازنشسته جوزف دانفورد، رئیس پیشین ستاد مشترک ارتش و یکی از مدیران این هیئت، اظهار داشت که امیدوار است تصمیم نهایی دولت بایدن “فراتر از روایت آنچه که به عنوان جنگی ابدی توصیف شدهاست” باشد.
او به گزارشگران گفت،” واقعیت این است که ما در حال حاضر 2500 آمریکایی در افغانستان داریم و این استراتژی توسطِ، همراهِ و از طریق نیروهای امنیتی دفاع ملی افغانستان در جریان است. بنابراین من فکر میکنم که این بخش مهمی از پیام جلب حمایت دو جانبه است. ما در حال حاضر نیروهایمان را به 2500 تن کاهش دادهایم، بنابراین برای همه روشن کردیم که صبر ما ابدی نیست.”
اما بایدن باید با اعضای حزب خود نیز که میگویند وقت ترک افغانستان فرا رسیدهاست، روبرو شود.
روکانا (نماینده کالیفرنیا) با تمسخرِ گزارش گروه مطالعات افغانستان، گفت: “نامهای بزرگی در سیاست خارجی آمریکا بزرگترین اشتباهات 20 سال گذشته را مرتکب شدهاند.”
کانا در مصاحبهای گفت: “رئیس جمهور بایدن باید وقت کمتری را صرف گوش دادن به نامهای خیالی که در این گزارش منتشر شدهاند، کند، و در عوض به مکانهایی مانند اسکرانتون برود و به حرف مردم آنجا گوش دهد. من به قضاوت رئیس جمهور بایدن اعتماد دارم. اگر او به جای شنیدن سخنان کسانی که ما را به این وضعیت ناخوشایند وارد کردهاند، به سخنان افرادی که با آنها بزرگ شده و با آنها کمپین زده، و کسانی که به او اعتماد دارند گوش کند، فکر میکنم قضاوت درستی خواهد داشت. “
کانا با هشدار به طالبان مبنی بر اینکه اگر تهدیدی برای کشورش وجود داشته باشد، ایالات متحده با نیروی “قاطع” باز خواهد گشت، از خروج از افغانستان حمایت کرد. او اینطور استدلال کرد که این یک عامل بازدارنده “بسیار قدرتمند” خواهد بود. وی افزود، دیپلماسی برای دستیابی به توافق بین طالبان و دولت افغانستان نیز باید ادامه یابد.
وی گفت: “هیچ راه حل کاملی در حفاظت از صلح و حقوق بشر در افغانستان وجود ندارد. ما باید این کشور را ترک کنیم و بیشترین تلاش خود را به کار ببندیم تا از طریق دیپلماسی برای دفاع از حقوق بشر ایستادگی کنیم، و البته به این درک برسیم که این روند بی عیب و نقص نخواهد بود.”
پس از انتشار گزارش گروه مطالعات افغانستان، وزارت امور خارجه آمریکا بار دیگر تأکید کرد که بررسی توافق نامه طالبان ایالات متحده و آمریکا در حال انجام است، و افزود که “از” کار قابل تأمل “این هیئت” بسیار تقدیر میکند “و” منتظر بررسی دقیق توصیههایی است که در گزارش جامع درج شدهاند. “
پنتاگون به طور مستقیم در مورد این گزارش توضیحی نداد، اما به همین ترتیب تأکید کرد که بررسی توافق نامه در حال انجام است.
کربی در اولین جلسه پنتاگون در مورد دولت بایدن در ماه جنووری نیز گفت که طالبان “به تعهدات خود عمل نکردهاند” و افزود، “اگر آنها به تعهدات خود در مورد انصراف از تروریسم و جلوگیری از حملات خشونتآمیز به نیروهای امنیت ملی و مردم افغانستان عمل نکنند، یافتن راهحلی برای رسیدن به توافق بسیار دشوار است. “
روز جمعه، آستن با اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان گفتگو کرد. کربی نگفت که آیا این دو در مورد مهلت ماه می صحبت کردهاند یا نه، اما اذعان داشت که آنها در مورد “اهمیت روند صلح، و همینطور اهمیت وقوع این امر به رهبری افغانستان گفتگو کردهاند. آنها درباره تعهد پایداری که ما نسبت به افغانستان داریم به وضوح صحبت کردند.