برای دریافت نسخه پی دی اف این نظر سنجی اینجا کلیک کنید.
مقدمه
این سومین سروی در راستای بررسی بحران کرونا در افغانستان است که از سوی رسانه دیجیتال خبرنامه انجام میشود. قبل از این سروی، بحران کرونا در ولایت کابل و بحران کرونا در ولایت هرات نشر شده بود. بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا روند عادی زندگی مردم را در سراسر جهان به چالش کشانده که در این میان افغانستان نیز یکی از کشورهای آسیبدیده است. از آنجایی که در افغانستان مضاعف بر دیگر مشکلات، فقرِ آمار نیز وجود دارد، بررسی و تحلیل وضعیت دشوار است. بر همین اساس، رسانهی دیجیتال خبرنامه با درک اهمیت آمار و استفاده از معلومات میدانی در تحلیل و بررسی وضعیت، به جمعآوری معلومات از طریق انجام سروی روی آورده و در ادامهی مجموعه کارهای میدانی، اینبار نوبت به ولایت بلخ در شمال افغانستان رسیده است.
ولایت بلخ در شمال افغانستان همه ساله با فرارسیدن عید باستانی نوروز، مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است. هر سال با شروع فصل بهار مردم از مناطق مختلف به این ولایت سفر میکنند تا در مراسم جهنده بالا در روضهی حضرت علی شرکت نمایند. میله گل سرخ یکی از جشنهای کهن و تاریخی این مرز و بوم است که از دیرزمان برگزار میشود. اما امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا در روزهای قبل از نوروز، نه از مراسم باشکوه جهنده بالا در روز عید نوروز خبری بود، و نه میله گل سرخ، بلکه مردم در هراس از کرونا به کنج خانهها پناه بردند تا از آلوده شدن به این ویروس ناشناخته در امان باشند. با اینحال، بر اساس آمار رسمی و تأیید شده از وزارت صحت عامه افغانستان، تا روز شنبه، 28 سرطان 1399، مجموع تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در افغانستان به ۳۵ هزار ۳۸۹ مورد رسیده است. در همینحال، مجموع کسانیکه بر اثر مبتلا کرونا در افغانستان فوت کردهاند، به ۱۱۶۴ مورد رسیده است، که ولایت بلخ با 1790 مورد مبتلا به ویروس کرونا، 796 موردِ بهبودیافته و 61 مورد فوتی، پس از ولایتهای کابل و هرات، بیشترین آمار مبتلایان و فوتیها را دارد.
نخستین مورد مبتلا به ویروس کرونا در ولایت بلخ، در 12 حوت 1398، به ثبت رسید، و به دنبال آن این ولایت نیز همچون دیگر ولایتهای افغانستان شاهد شیوع سریع کرونا بوده است. چنانچه وحیدالله مایار، سخنگوی وزارت صحت عامه افغانستان، در روز 3 حمل سال روان، در پیامی به رسانهها گفته بود که «مرگ
یک تن از مبتلایان ویروس کرونا در ولایت بلخ را تأیید میکنیم. این فرد در اثر ویروس کرونا یا کووید- ۱۹ فوت کرد.» کسی که در ولایت بلخ بر اثر ابتلا به کرونا فوت کرد، بیشتر از ۶۰ سال عمر داشت و در ۱۰ حوت 1398، از ایران به شهر مزارشریف برگشته بود. بنابراین، نخستین مورد فوتی ناشی از بیماری کرونا از ولایت بلخ به ثبت رسید.
در این سروی مصاحبهشوندگان از نواحی مختلف شهر مزارشریف و ولسوالیهای ولایت بلخ انتخاب شده و بیشتر از طریق تلفن همراه و همینطور حضوری با آنها مصاحبه شده است. براساس یافتههای این سروی، 84 درصد از اشتراککنندگان گفتهاند برخی از نزدیکان و آشنایانشان به ویروس کرونا مبتلا شدهاند و همینطور، 57 درصد اشتراککنندگان گفتهاند که در صورت داشتن علایم ابتلا به ویروس کرونا ترجیح میدهند که درمان خانگی کنند. در همینحال، 18 درصد گفتهاند که ترجیح میدهند به شفاخانه مراجعه کنند، اما 25 درصد دیگر گزینه موارد دیگر را انتخاب کرده و گفتهاند نظر به شرایط تصمیم خواهند گرفت. با آنکه دولت همواره از توزیع کمک گفته است، در این سروی، 88 درصد از مجموع اشتراککنندگان هیچ نوع کمکی در شرایط کرونایی دریافت نکردهاند، اما 12 درصد دیگر گفتهاند که کمک دریافت کردهاند. 90 درصد از مجموع اشتراککنندگان در این سروی در شرایط کرونایی به مراسم عروسی یا عزاداری همسایهها و آشنایان نرفتهاند و ترجیح دادهاند در خانه بمانند و کرونا را جدی بگیرند.
روش تحقیق و جمعآوری معلومات
روش تحقیق و جمعآوری معلومات در این سروی میدانی بوده، طوریکه پس از طرح پرسشنامه در قالب تعریف شاخصهایی همچون صحت، اقتصاد، روابط اجتماعی و خانوادگی، معلومات از طریق پیامرسانها و شبکههای اجتماعی، تماسهای تلفنی و مصاحبه حضوری از نقاط مختلف ولایت بلخ، طی یک هفته از تاریخ 10 سرطان تا 16 سرطان جمعآوری شده است.
محدودیتهای تحقیق
محدودیتهای این سروی میدانی زیاد بوده است، از جمله شرایط قرنطینه و بحران ناشی از ویروس کرونا که امکان دسترسی به مردم را به دلیل رعایت دستورالعملهای صحی و مشکلاتی ناشی از ترس همکاری محدود کرده است. بنابراین ما تلاش کردیم که در فرصت اندک دیدگاه روشنی از بحران ویروس کرونا در ولایت بلخ ارائه کنیم که در این شرایط فقرِ آمار، به درک بهتر وضعیت کمک کرده باشیم.
معلومات عمومی
در این سروی به بررسی وضعیت زندگی مردم ولایت بلخ در شرایط بحران ویروس کرونا پرداختهایم. مجموع اشتراککنندگان در این سروی 210 نفر میشوند که از نقاط مختلف ولایت بلخ انتخاب شده و از طریق تماس تلفنی و به صورت حضوری با آنها مصاحبه شده است. در این سروی 118 مرد و 92 زن از 9 ولسوالی و شهر مزار شریف شرکت کردهاند که در نمودار 1، تعداد اشتراککنندگان نظر به محل سکونتشان نشان داده شده است. و همینطور به لحاظ قومی نیز از اقوام مختلف همچون پشتون، تاجیک، هزاره، اوزبیک، ترکمن، سادات و عرب در این سروی شرکت داشته و به پرسشهای ما پاسخ دادهاند.
در این سروی از اقشار مختلف شرکت کردهاند. چنانچه به لحاظ شغلی، 4 نفر کارمند موسسه بینالمللی، 14 نفر کارمندان موسسه خصوصی، 16 نفر کارمند دولت، 97 نفر شغل آزاد مثل رانندگی، دهقانی، دکانداری و… 46 نفر بیکار بودهاند و 33 نفر دیگر نیز نخواستهاند که شغلشان را بگویند. به لحاظ تحصیلات نیز اشتراککنندگان این سروی در سطوح مختلف قرار داشتهاند. چنانچه در نمودار 2، نشان دادهشده، پاسخدهندگان عبارتند از: 1 نفر در سطح ماستری، 72 نفر لیسانس، 4 نفر در سطح نیمهعالی/چهارده، 40 نفر فارغ صنف دوازدهم مکتب، 17 نفر در سطح متوسطه/پایینتر از صنف دوازده و 76 نفر دیگر هم بیسواد.
شاخص صحی
علایم ویروس کرونا چیست؟
یکی از دغدغههای اکثریت مردم علایم ویروس کرونا است. برای بررسی سطح آگاهی مردم از ویروس کرونا، و اینکه در این راستا چقدر آگاهیدهی صورت گرفته و مردم تا چه حد از علایم این ویروس ناشناخته باخبر هستند، در این سروی پرسیدهایم که علایم کرونا چیست؟ چنانچه در نمودار 3 نشان داده شده، 3 درصد در پاسخشان سردرد را یکی از علایم ابتلا به کرونا دانستهاند، 4 درصد سرفه، 7 درصد نفس تنگی، 7 درصد گلودرد، 6 درصد تب و 72 درصد دیگر همهی این موارد را از علایم ابتلا به ویروس کرونا میدانند.
آیا تست کرونا دادهاید؟
در روزهای نخست شیوع ویروس کرونا در افغانستان، دولت اعلام کرد که از افراد مشکوک به ابتلا به ویروس کرونا و دارای علایم مشابه این ویروس، تست یا آزمایش میگیرد. اما روند تست یا آزمایش به شدت کُند پیش میرفت و همهی کسانی که مشکوک به کرونا بودند را پوشش نمیداد. چنانچه در روزهای نخست شیوع این ویروس، برای تثبیت ابتلا به ویروس کرونا و مشخص شدن آمار مبتلایان به این ویروس وزارت صحت عامه افغانستان از طریق شفاخانههای ویژه و اختصاصی در ولایتها، اقدام به تست و آزمایش موارد مشکوک به این ویروس کرده بود که روزانه بر مبنای همان نتایج آزمایش، آمار مبتلایان و فوتشدگان را اعلام میکرد. اما در نهایت حکومت و وزارت صحت عامه اعلام کردند که توانایی آزمایش گرفتن را ندارند و به شفاخانههای خصوصی نیز فرصت دادند که پس از آن در بدل دریافت پول از کسانی که تقاضا میکنند، تست بگیرند. بنابراین، در این سروی از شهروندان ولایت بلخ پرسیدیم که پاسخدهندگان تست دادهاند یا نه. که نظر به نمودار 4، 13 درصد پاسخدهندگان گفتهاند که تست دادهاند، اما 87 درصد دیگر گفتهاند که تست ندادهاند.
آیا تا کنون از نزدیکان و آشنایانتان کسی به ویروس کرونا مبتلا شده است؟
آمار مبتلایان به ویروس کرونا در افغانستان که همه روزه از سوی وزارت صحت عامه به نشر میرسد، همواره مورد شک و نقد رسانهها و مردم بودهاست. به طوریکه دیدگاه اکثریت مردم این است که آمارها بیشتر از آن چیزی است که از سوی وزارت صحت عامه اعلام میشود. بنابراین، در این سروی از شهروندان ولایت بلخ پرسیدهایم که آیا تا کنون از نزدیکان و آشنایانتان کسی به ویروس کرونا مبتلا شده است؟ چرا که پاسخ این پرسش برای ما روشن میکرد که به طور نمونه از میان 210 نفر پاسخدهنده، چند نفر از نزدیکانشان کسی به این ویروس مبتلا شده و براساس آن میتوان سنجید که این ویروس چقدر در میان جامعه گسترش یافته است. براساس نمودار 5، اکثریت پاسخدهندگان، یعنی 84 درصد گفتهاند که کسانی از نزدیکان و آشنایان شان به این ویروس مبتلا شدهاند، 31 درصد گفتهاند که کسی از نزدیکان و آشنایان شان مبتلا نشده، و 3 درصد دیگر نخواستهاند به این سوال پاسخ دهند.
پاسخدهندگان که در جواب به سوال قبلی گزینه «بله» را انتخاب کرده بودند، 84 درصد از مجموع اشتراککنندگان یعنی 177 نفر میباشند. بر اساس آماری که این 177 پاسخدهنده ارائه کردهاند، در مجموع 550 نفر از نزدیکان و آشنایانشان به ویروس کرونا مبتلا شده که از آن جمله، 91 مورد فوت نمودهاند. اکثر این موارد فوتی شامل آمار رسمی دولت نشدهاند.
چقدر نگران ابتلا به ویروس کرونا هستید؟
میزان نگرانی شهروندان از خطر ابتلا به ویروس کرونا به همان اندازه بیانگر جدی گرفتن این خطر و رعایت دستورالعملهای صحی و توصیههای مراقبتی دولت است. بنابراین، به منظور سنجش نگرانی شهروندان ولایت بلخ از خطر ابتلا به ویروس کرونا، در سه گزینه سوال را طرح کردهایم، که براساس نمودار 6، 79 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که زیاد نگران ویروس کرونا هستند، 12 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که کم نگران ویروس کرونا هستند، و البته 9 درصد از پاسخدهندگان این نظرسنجی گفتهاند که نگران ویروس کرونا نیستند.
برای جلوگیری از ابتلا به کرونا چه کارهایی را تا کنون انجام دادهاید؟
یکی از راهکارهای جلوگیری از شیوع کرونا در جهان و افغانستان، شیوههای فردی مبارزه با این ویروس بوده است: یعنی مراقبتهای فردی و رعایت فاصله اجتماعی. در حالیکه ویروس کرونا وارد موج دیگری میشود و همهروزه تعداد زیادی از انسانها را در کشورهای مختلف مبتلا میکند، در هفتههای اخیر حکومت محدودیتهای گشت و گذار (قرنطینه) را برداشته است. بنابراین، در سروی از شهروندان ولایت بلخ پرسیدیم که برای جلوگیری از ابتلا به کرونا چی کارهایی را تا کنون انجام دادید؟ براساس نمودار 7، 69 درصد پاسخدهندگان گفتهاند که قرنطینه را رعایت کرده و در خانه ماندهاند، 27 درصد پاسخدهندگان گفتهاند که دستورالعملهای صحی مثل پوشیدن ماسک، دستکش، استفاده از مایع ضد عفونی و شستن دست و صورت با صابون را رعایت کردهاند، و اما 4 درصد از پاسخدهندگان گفته که هیچ نکردهاند.
اگر علایم کرونا داشته باشید، کدام یک را ترجیح میدهید؟
دلایل زیادی وجود دارد که افراد مبتلا به ویروس کرونا به شفاخانههای دولتی مراجعه نکنند. چنانچه شلوغی و عدم امکانات کافی برای درمان، آزمایش و مراقبت از بیماران کرونایی از عمدهترین دلایل عدم مراجعه بیماران مشکوک به کرونا به شفاخانههای دولتی است. در کنار آن، مسایل اجتماعی همچون شرم پنداشتن بیماری کرونا، ترس و نگرانی باعث میشود تا بسیاری از افراد مشکوک به این بیماری به شفاخانههای دولتی مراجعه نکنند. چنانچه در پاسخ به این پرسش که اگر علایم کرونا داشته باشید، کدام یک را ترجیح میدهید، مطابق با نمودار 8، 57 درصد از اشتراککنندگان در این سروی گفتهاند که در صورت داشتن علایم ویروس کرونا، ترجیح میدهند درمان خانگی نمایند، 18 درصد گفتهاند که در صورت داشتن علایم این ویروس به شفاخانه مراجعه میکنند، و همینطور 15 درصد دیگر گزینه موارد دیگر را انتخاب کردهاند که شامل مواردی همچون نظر به شرایط تصمیم میگیرند، میشود.
در شرایطی که ویروس کرونا به شدت شیوع پیدا کرده و هیچ جایی امن نیست، شفاخانهها بیشتر از هر جای دیگر ممکن است آلوده به این ویروس باشند، چنانچه آمار مبتلایان نرسها و داکتران به ویروس کرونا نیز بالا بوده است. البته این مسئله نیز بستگی به مدیریت شفاخانهها دارد که چگونه فضای شفاخانه را امن و عاری از ویروس بسازند. با اینهمه اعتماد مردم به شفاخانهها مهم است، چرا که در صورت عدم اعتماد مردم یا سطح پایین اعتماد، کارکرد شفاخانهها نیز پایین میآید. چنانچه در پاسخ به این پرسش که چند درصد به نهادهای صحی دولتی اعتماد دارید، میزان اعتماد شهروندان بلخ به شفاخانههای دولتی در مجموع 43 درصد بیان شده است.
شاخص اقتصادی
از وقتی بحران کرونا شروع شده، به کار خود ادامه میدهید یا تعطیل هستید؟
یکی از حوزههایی که شدیدا در اثر ویروس کرونا آسیب دیده، حوزه اقتصاد است. از زمان شیوع ویروس کرونا تا به حال بسیاری از مردم کارهایشان را از دست دادهاند و به لحاظ اقتصادی در شرایط دشواری قرار گرفتهاند. شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن تعطیل شدن کارها باعث شده که عملاً بحران اقتصادی شکل بگیرد و زندگی روزمره شهروندان زیادی را به چالش بکشاند. در همین زمینه از شهروندان ولایت بلخ پرسیدیم که از وقتی بحران کرونا شروع شده، به کار خود ادامه میدهید یا تعطیل شدهاید؟ در پاسخ به این سوال، به طوریکه نمودار 9، نشان میدهد، 36 درصد پاسخدهندگان گفتهاند که کارها تعطیل شده است، 31 درصد پاسخدهندگان گفتهاند که به کارهایشان ادامه میدهند و همینطور 33 درصد از مجموع پاسخدهندگان به سوال جواب ندادهاند.
از 36 درصد اشتراککنندگانی که گفتهاند کارها تعطیل شده ( مجموعا 75 نفر)، پرسیدیم که اگر کارها تعطیل شده، معاش دریافت میکنید/منبع درآمد دارید؟ در پاسخ به این سوال، 6 نفر گفته که معاش دریافت میکنند/منبع درآمد دارند و 69 نفر دیگر گفتهاند که معاش دریافت نمیکنند/منبع درآمد ندارند و همینطور، در پاسخ به این سوال که اگر در سوالی قبلی جوابتان نخیر است وضعیت اقتصادی فعلیتان چگونه است؟ در میان 69 پاسخدهندهای که گفتهاند معاش دریافت نمیکنند/درآمد ندارند، 27 نفر گفتهاند که کمی پسانداز داشتهاند، 4 نفر گفتهاند که هیچ مشکل اقتصادی ندارند، و 38 نفر دیگر گفتهاند که نان برای خوردن ندارند.
از وقتی بحران کرونا شروع شده، کمک دریافت کردید؟
بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا برای مردم افغانستان که بیشترشان زیرخط فقر قرار دارند، به همان اندازه خطرناک است که بیکاری و در خانه ماندن خطرناک است. با آنکه حکومت افغانستان در این زمینه بستههای کمکی را درنظر گرفته بود، اما به دلیل فساد گسترده کمکها به نیازمندان واقعی نرسیده است. چنانچه در پاسخ به این سوال که از وقتی بحران کرونا شروع شده، کمک دریافت کردید، براساس نمودار 10، تنها 12 درصد اشتراککنندگان در این سروی گفتهاند که کمک دریافت کردهاند، اما 88 درصد گفتهاند که هیچ نوع کمکی از هیچ نهادی دریافت نکردهاند.
اگر بله، از چه نهادی کمک دریافت کردید؟
در میان کسانی که در پاسخ به سوال قبلی که از وقتی بحران کرونا شروع شده، کمک دریافت کردهاند یا نه، پاسخ بله را انتخاب کردهاند، در پاسخ به این سوال از چه نهادی کمک دریافت کردهاند، چنانچه نمودار 11، نشان میدهد، 10 نفر از نهادهای دولتی، 3 نفر از نهادهای خیریه بینالمللی، 7 نفر از نهادهای خیریه داخلی و 6 نفر از مردم محل و همسایه کمک دریافت کردهاند.
اگر نخیر، بیشتر توقع کمک از چه نهادی را دارید؟
در چنین شرایط بحرانی که بیش از هر وقت دیگری دستگیری و کمک به نیازمندان ضروری است، از شهروندان ولایت بلخ پرسیدیم که اگر کمک دریافت نکردهاید، بیشتر توقع کمک از چه نهادی را دارید؟ طوریکه نمودار 12، نشان میدهد، از مجموع 184 نفر/88 درصد اشتراککنندگان یعنی 158 نفر توقع کمک از نهادهای دولتی، 13 نفر از نهادهای بینالمللی، 2 نفر از مردم محل و همسایه و 11 نفر دیگر گفتهاند که توقع کمک از هیچ نهادی را ندارند.
شاخص اجتماعی
از وقتی ویروس کرونا شیوع پیدا کرده، در جشن عروسی، مراسم و محافل عزاداری همسایگان و اقوامتان شرکت کردید؟
یکی از راهکارهای جلوگیری و مقابله با شیوع ویروس کرونا در همهی کشورها، رعایت فاصله اجتماعی و قرنطینه است. بنابراین، از شهروندان ولایت بلخ که در این سروی شرکت کردهاند، پرسیدیم که از وقتی ویروس کرونا شیوع پیدا کرده، در جشن عروسی، مراسم و محافل عزاداری همسایگان و اقوامتان شرکت کردهاید؟ چنانچه نمودار 13، نشان میدهد، 10 درصد از مجموع پاسخدهندگان گفتهاند که در جشن عروسی، مراسم و محافل عزاداری همسایگان و اقوام شان شرکت کردهاند، در حالیکه 90 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که در چنین مراسم و محافلی شرکت نکردهاند.
از وقتی ویروس کرونا شیوع پیدا کرده، به نماز جماعت شرکت کردید؟
افغانستان یک کشور اسلامی است و مردم سنتی و دلبسته به ارزشها و مراسم مذهبی هستند، بنابراین، اپیدمی کرونا باعث شده تا جامعهی سنتی و مذهبی افغانستان تحت چالش انتخاب میان صحت و مناسک مذهبی قرار بگیرند. یکی از مناسک مذهبی که ماهیت جمعی دارد، برپایی نماز جماعت در مساجد جامع است. بنابراین، از یک سو مذهب به برپایی نماز جماعت توصیه کرده و از سوی دیگر حفظ صحت نیز یکی از توصیههای جدی مذهب است. با اینحال، در برخی ولایتهای افغانستان با همهی هشدارها و توصیههای صحی، نماز جماعت همچنان برگزار شده و مردم در مساجد جامع در صفهای طولانی نماز جماعت شرکت کردند. به همین دلیل، در این سروی از شهروندان ولایت بلخ پرسیدیم که از وقتی ویروس کرونا شیوع پیدا کرده، به نماز جماعت رفتهاید؟ طوریکه در نمودار 14 میبینیم، 16 درصد از مجموع اشتراککنندگان در این سروی گفتهاند که در نماز جماعت شرکت کردهاند، اما در همینحال 84 درصد دیگر گفتهاند که در نماز جماعت شرکت نکردهاند، که همین جدی گرفتن کرونا در ولایت بلخ را نشان میدهد.
از وقتی محدودیت گشت و گذار وضع شده، با دوستانتان ملاقات داشتید؟
ویروس کرونا از طریق زنجیرهی روابط افراد در جامعه گسترش یافته و قربانی میگیرد. سرعت سرایت این ویروس بالا بوده و در مدت خیلی کم در سراسر جهان گسترش یافته است. و با آنکه طبق دستورالعملهای صحی در سطح جهانی توصیه شده که از ملاقاتهای دوستانه و روابط اجتماعی خودداری شود تا زنجیر سرایت این ویروس بشکند، اما باز هم برخی از مردم این توصیههای صحی را نادیده میگیرند. در همین زمینه از شهروندان بلخ پرسیدیم که از وقتی محدودیت گشت و گذار وضع شده، با دوستانتان ملاقات داشتید؟ که براساس نمودار 15، 29 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که در شرایط کرونایی با دوستان شان ملاقات و دیدار داشتهاند، اما 71 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که در شرایط کرونایی ملاقات و دیدارهای دوستانه نداشتهاند. این نشان میدهد که کرونا در روابط اجتماعی مردم تأثیر زیادی گذاشته است.
اگر نخیر، جایگزین برقراری روابط با دوستانتان چه بودهاست؟
در پاسخ به سوال قبلی، 17 درصد از پاسخدهندگان، یعنی 149 نفر بلخی که در این سروی شرکت کردهاند، گفتهاند که در شرایط کرونایی ملاقات و دیدارهای دوستانه نداشتهاند. بنابراین در ادامه پرسیدیم که اگر جوابشان به سوال قبلی نخیر است، جایگزین برقراری روابط با دوستانتان چه بودهاست؟ که در پاسخ به این سوال، آنچه نمودار 16، نشان میدهد، از 149 نفری که در سوال قبلی گزینه نخیر را انتخاب کردند، 54 نفر جایگزین روابط و دیدار دوستانه را شبکههای اجتماعی عنوان کردهاند، 11 نفر گفتهاند که در این مدت کتاب خواندهاند، 31 نفر گفتهاند که در شرایط محرومیت از روابط و دیدارهای دوستانه فیلم دیدهاند، و همینطور 54 نفر دیگر گفتهاند که هیچ نوع سرگرمی نداشتهاند.
تأثیر کرونا بر روابط اجتماعیتان را در یک جمله بنویسید!
بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا نه تنها یک چالش صحی، بلکه یک چالش اجتماعی نیز بوده است. طوریکه باعث آسیبهای اجتماعی شده و تأثیرات زیاد بر روابط اجتماعی مردم گذاشته است. در این بخش سروی بحران کرونا از شهروندان ولایت بلخ خواستیم که تجربه و تأثیر بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا را بر روابط اجتماعیشان بنویسند. چنانچه در نمودار 17 مشاهده میکنید، 69 درصد از مجموع اشتراککنندگان در پاسخهایشان گفتهاند که روابط اجتماعیشان محدود شده است، 13 درصد گفتهاند که بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا باعث افسردگیشان شده، 11 درصد گفتهاند که بیحوصله شدهاند و همینطور 7 درصد گفتهاند که هیچ تأثیری بر روابط اجتماعیشان نداشته است.
از وقتی بحران کرونا شروع شده، رفتار تان با اعضای فامیل در خانه تغییر کردهاست؟
بیکاری، خانهنشینی، مشکلات اقتصادی، ترس و استرس ناشی از شیوع ویروس کرونا و مشکلات دیگر باعث شده که مردم به شدت تحت فشار قرار گیرند. بیکاری و فقر به اندازه ویروس کرونا خطرناک است؛ فشار روحی و روانی در چنین شرایط کرونایی زمینه شدت گرفتن خشونتهای خانوادگی را فراهم کرده و باعث افزایش مشکلات خانوادگی شده است. در همینحال، این وضعیت برای خیلیهای دیگر فرصت را مساعد ساخته که زمان بیشتری را با خانواده و فامیل سپری کنند. بنابراین، در پاسخ به این سوال که از وقتی بحران کرونا شروع شده، رفتارتان با اعضای فامیل در خانه تغییر کرده است، براساس نمودار 18، 84 درصد از اشتراککنندگان در این سروی گفتهاند که از وقتی بحران کرونا شروع شده، رفتارشان با اعضای فامیل در خانه تغییر کرده است، در حالیکه 16 درصد دیگر گفتهاند که رفتارشان در شرایط کرونایی با اعضای فامیل تغییر نکرده است.
اگر بله، چگونه تغییر کردهاست؟
در این سروی از میان 84 درصد کسانی که در سوال قبلی در مورد تغییر رفتار در خانه گزینه «بله» را انتخاب کردهاند (مجموع 177 نفر)، براساس نمودار 19، در قالب دو گزینه پاسخ دادهاند. چنانچه 155 نفر گفتهاند در خانه و در روابط با اعضای فامیل بیحوصله شدهاند، در حالیکه 22 نفر دیگر گفتهاند که با اعضای فامیل نسبت به گذشته صمیمیتر شدهاند.
نتیجهگیری
در مجموع بحران ناشی از ویروس کرونا در ولایت بلخ، در بخشهای مختلف تأثیر گذاشته و به روند زندگی عادی مردم آسیب زده است. براساس یافتههای این سروی، 84 درصد از اشتراککنندگان گفتهاند برخی از نزدیکان و آشنایانشان به ویروس کرونا مبتلا شده است. در حالیکه 13 درصد گفتهاند که کسی از نزدیکان و آشنایانشان به این ویروس مبتلا نشده و 3 درصد دیگر نخواستهاند در این مورد معلومات بدهند. و همینطور، 57 درصد اشتراککنندگان گفتهاند که در صورت داشتن علایم ابتلا به ویروس کرونا ترجیح میدهند که درمان خانگی کنند. در همینحال، 18 درصد گفتهاند که ترجیح میدهند به شفاخانه مراجعه کنند، اما 25 درصد دیگر گزینه موارد دیگر را انتخاب کرده و گفتهاند نظر به شرایط تصمیم خواهند گرفت. با آنکه دولت همواره از توزیع کمک گفتهاست، در این سروی، 88 درصد از مجموع اشتراککنندگان هیچ نوع کمکی در شرایط کرونایی دریافت نکردهاند، اما 12 درصد دیگر گفتهاند که کمک دریافت کردهاند.
با اینهمه، در بخش شاخص اجتماعی 90 درصد از مجموع اشتراککنندگان در این سروی در شرایط کرونایی به مراسم عروسی یا عزاداری همسایهها و آشنایانشان نرفتهاند و ترجیح دادهاند در خانه بمانند و کرونا را جدی بگیرند. در حالیکه 69 درصد از مجموع اشتراککنندگان در پاسخهایشان گفتهاند که روابط اجتماعیشان در شرایط کرونایی محدود شده است. و همینطور، 84 درصد از مجموع اشتراککنندگان در این سروی گفتهاند که از وقتی بحران کرونا شروع شده، رفتارشان با اعضای فامیل در خانه تغییر کرده است. طوریکه از آن میان، 155 نفر گفتهاند در خانه و در روابط با اعضای فامیل بیحوصله شدهاند، در حالیکه 22 نفر دیگر گفته که با اعضای فامیل نسبت به گذشته صمیمیتر شدهاند.
هنوز معلوم نیست که بحران کرونا تا چه زمان دوام دارد و در صورت طولانی شدن این شرایط شهروندان بلخ به لحاظ روحی و روانی، صحی، اقتصادی و مسایل اجتماعی در وضعیت دشوارتر از اکنون قرار میگیرند، که پیامد آن برای حکومت افغانستان بد و ناخوشآیند خواهد بود.