محمد حنیف اتمر، نامزد وزیر و سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان، عصر روزگذشته در صفحه‌ی فیسبوک خود از سفرش در رأس یک هیأت عالی‌رتبه به کشور ایران خبر داد و نوشت که این هیأت شامل نمایندگان هفت وزارت، پنج ریاست مستقل، مشاوریت حقوقی ریاست جمهوری و دفتر شورای امنیت ملی می‌گردد. سرپرست وزارت امور خارجه در مورد جزئیات و هدف سفرش نوشت که؛ «این سفر به هدف پرداختن به رویدادهای ناگوار اخیر، جستجوی راه حل برای جلوگیری از تکرار آن، تقویت و توسعه همکاری‌های همه‌جانبه و مذاکرات پیرامون سند همکاری‌های جامع بین دو کشور، انجام می‌شود.»
به آب انداختند
نزدیک به یک و نیم ماه از حادثه‌ی به آب انداختن مهاجران افغانستانی در مرز توسط نیروهای مرزبانی ایران می‌گذرد، اما مقامات ایرانی همچنان صحت آن قضیه را انکار کرده و نقش نیروهای مرزبانی این کشور در چنین جنایتی را رد می‌کنند. حادثه به آب انداختن مهاجران افغانستانی توسط نیروهای مرزبانی ایران زمانی خبرساز شد که پس از نشر ویدیویی، یکی از بازماندگان این حادثه به رسانه‌ها گفت که؛ همسفران او بعد از این‌که توسط نیروهای مرزی ایران بازداشت شدند، مورد آزار و اذیت قرار گرفتند و نیروهای مرزبانی ایران آنان را «کاملا لخت کردند» و سپس آنان را که تعداد شان 57 نفر بودند، مجبور به کار اجباری کرده و بعد سوار مینی‌بس نموده و رد مرز کردند. او گفت به رسانه‌ها گفته بود که سربازان ایرانی آنان را کنار رودخانه مرزی هریرود آورده و مجبور کردند که از رودخانه بگذرند. او مدعی شده بود که از ۵۷ نفر، ۲۳ نفر در آب غرق شده و جان دادند.
بعداز وقوع آن حادثه وزارت امور خارجه افغانستان ضمن ابراز اندوه و غم‌شریکی، در زمینه خواستار تحقیقات همه جانبه گردید. پس از آن حکومت افغانستان هیأت حقیقت‌یاب برای بررسی این موضوع تعیین کرد که طبق یافته‌های این هیأت به ریاست حمید طهماسی، سرمفتش قوماندانی اعلی قوای مسلح، از مجموع ۴۶ نفر از مهاجران که در رودخانه انداخته شده بودند، ۱۷ نفر مفقود، ۱۲ نفر جانباخته و ۱۷ نفر نیز نجات یافته بودند.
آتش زدند
هنوز بحث بر سر به آب انداختن مهاجران افغانستانی توسط نیروهای مرزبانی ایران جریان داشت که حادثه‌ی وحشتناک‌تر از آن در استان یزد ایران برای مهاجران رقم خورد. خودروی حامل چهارده مهاجر افغانستانی از سوی نیروهای انتظامی ایران مورد شلیک قرار گرفت و در آتش سوخت. در حادثه‌ی آتش‌سوزی یزد ۳ مهاجر افغانستانی کشته و ۵ نفر دیگر شان زخمی شدند. با آن‌که در نخست مقام‌های ایرانی مسوولیت را بر عهده نگرفتند و علت آتش‌سوزی را سرعت زیاد موتر یاد کردند، اما در نهایت با فشار افکار عمومی و همگانی‌شدن ویدیویی که در آن یکی از مهاجرانِ سوخته صدا می‌کرد که «کمی آب بیار، سوختم»، مقام‌های ایرانی مسوولیت را بر عهده گرفتند، اما عبدالغفور لیوال، سفیر افغانستان در تهران مسوول حادثه در آتش‌سوختن مهاجران افغانستانی را نه نیروهای نظامی ایران که به موتر حامل مهاجران به طور مستقیم فیر کرده بودند، بلکه قاچاق‌چیان دانسته و خواستار دستگیری و مجازات آنها شدند.
همکاری‌های همه‌جانبه؟!
آقای اتمر، نامزدوزیر و سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان، در شرایطی به ایران سفر می‌کند و از تقویت و توسعه همکاری‌های همه‌جانبه سخن می‌گوید که مقام‌های ایرانی جنایت‌های اخیر را انکار نموده و حتا مسوولیت آن را بر عهده حکومت افغانستان می‌داند.
ایران، همسایه‌ی غربی افغانستان به لحاظ تاریخی، مسایل فرهنگی، دینی و مذهبی دارای وجه مشترک زیاد با افغانستان است. اما به دلیل تحولات و واقعیت‌های موجود در منطقه و سیاست‌های جاری در افغانستان و مناسبات سیاسی ایران با آمریکا، این کشور همسایه همواره نگاه تحقیرآمیز و همراه با تشدید خشونت به افغانستان داشته است. روابط حکومت افغانستان با دولت ایران تحت تأثیر حضور نیروهای آمریکایی و ائتلاف بین‌المللی در خاک افغانستان بوده و عملاً همکاری‌های همه‌جانبه را منتفی کرده و گاهی این دو کشور را در شرایط بحران روابط سیاسی قرار داده است. با این‌همه، مسئله مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران یک امر تاریخی بوده و بیشتر تابع تحولات بزرگ در سطح جهانی، منطقه‌ای و رویدادهای داخلی افغانستان بوده است.
با آن‌که مهاجرت غیرقانونی افغانستانی‌ها به ایران، در این کشور با چالش‌های اجتماعی و فرهنگی همراه بوده، اما به لحاظ اقتصادی سود زیادی را برای دولت ایران به همراه داشته است. مهاجران افغانستانی به عنوان نیروهای کار ارزان، فاقد بیمه و مسایل حقوقی به کارفرمایان ایرانی این فرصت را داده که از چنین شرایطی سود بیشمار به جیب بزنند. با این‌حال، وزارت خارجه افغانستان به هدف جلوگیری از تکرار همچون رویدادها و تقویت همکاری‌های همه‌جانبه به کشوری سفر کرده که عملاً با دونر اصلی حکومت افغانستان در یک جنگ اعلام‌نشده قرار دارند و به دلیل تحریم سخت و نفس‌گیر، به تنگ آمده است.
افزودن دیدگاه