رحمت الله نبیل، رییس پیشین ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان، روز گذشته (23 حمل) در صفحه‌ی توییتر خود نوشته است که؛ حاجی مالی خان، مامای انس حقانی که در جریان گفتگوهای توافق‌نامه صلح آمریکا با طالبان همراه با انس حقانی از زندان بگرام آزاد شد، دوباره به پاکستان برگشته‌اند و به طور مستقیم نظارت بر عملیات، تدارکات و فعالیت‌های سازمانی شبکه حقانی را برعهده گرفته است بنابراین، این نقض توافقنامهی آزادی وی است.
آزادی زندانیان طالبان
آزادی زندانیان طالبان از زندان‌های افغانستان یکی از بندهای تعهدشده از سوی آمریکا به طالبان در توافقنامهی صلح قطر بوده‌است. اما این مورد در هفته‌های اخیر به یکی از محورهای بحث و تنش میان سه طرف گفتگوهای صلح تبدیل شده است. در آغازین روزهای پس از امضای توافق‌نامه صلح آمریکا با طالبان، رییس‌جمهور غنی طی یک کنفرانس خبری اعلام کرد که حکومت افغانستان هیچ گونه تعهدی برای رهایی زندانیان طالبان ندارد.
این مسئله باعث شد تا تنش‌ها میان حکومت افغانستان و ایالات متحده آمریکا بیشتر شده و به مرحله‌ای برسد که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به کابل بیاید و هر دو طرف بحران سیاسی کابل را هشدار دهد و از رییس‌جمهور غنی بخواهد که هر چه عاجل زندانیان طالبان را آزاد سازد؛ و در نهایت کمک یک میلیارد دالری آمریکا به افغانستان قطع شود. با این‌همه، روندِ آزادسازی زندانیان طالبان از روز (20 حمل) آغاز شده و بر اساس فرمان رییس‌جمهور غنی با درنظر داشت وضعیت صحی، سن و مدت مجازات باقی‌مانده آنان، به‌عنوان بخشی از تلاش‌ها برای صلح و مهار کرونا، در سومین مرحله تا کنون 300 زندانی طالب آزاد شده‌اند.
خطر بازگشت
حکومت افغانستان از طالبانی که آزاد می‌شوند، تعهد می‌گیرند که دوباره به میدان جنگ باز نگردند. شیوه این تعهد طوری است که معلومات بایومتریک زندانیان را می‌گیرند و ثبت می‌کنند، بعد آن‌ها را به کتاب مقدس(قرآن) قسم می‌دهند که دوباره به میدان‌های جنگ نروند. اما این میکانزم آن‌چنان کارآمدی نداشته است. با این‌همه، طالبان روندِ آزادسازی زندانیان این گروه از زندان‌های حکومت افغانسان را مطابق با اصول توافق‌نامه صلح با آمریکا نمی‌دانند و تأکید دارند که؛ باید قبلا زندانیان طالبان آزاد شده و زمینه به مذاکرات بین‌الافغانی مساعد می‌شد. در ضمن طالبان هیچ گونه تعهدی عملی برای این‌که زندانیان این گروه دوباره به میدان‌های جنگ بازنگردند، نداده اند. بنابراین، خطر بازگشت دوباره زندانیان آزادشده طالبان همچنان زیاد است.
با توجه به این امر که بازگشت شورشیان به میدان جنگ یک خطر بزرگ برای امنیت ملی افغانستان است نیاز است تا دو اقدام اساسی صورت. اول این که آمریکا باید طالبان را در قبال زندانیان آزاد شده شان پاسخگو نگه دارد. این امر نیازمند میکانیزم های اساسی است. در همین حال نیاز است تا روی پاکستان فشار وارد شود تا به استراتژی پناه دادن به شورشیان و رهبران شان پایان دهند. آنگونه که رحمت الله نبیل گفته است مالی خان حالا به پاکستان بازگشته و فعالیت های خود را دوباره آغاز کرده است. تا زمانی که این استراتژی آی اس آی ادامه یابد بعید به نظر می رسد در معادله جنگ افغانستان و مبارزه با تروریزم و شورشی گری در این کشور تغییری ملموسی به میان آید.