در این اواخر هشتگ “صدای من کجاست؟” خیلی بیشتر از گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ادامه کمپاین “صدای من کجاست؟” تعدادی از زنان با حرکتی نمادین با پوشیدن برقع (چادری) و گرفتن تابلوها در خیابان‌ها حضور پیدا کرده‌اند.
این زنان در تابلوهای در دست داشته‌شان گفته بودند “طالبان می‌بخشمت اگر محروم نکنی”.
زنانی که در این حرکت شرکت کرده‌اند می‌گویند: “در صورتی که دستاوردهای 2 دهه گذشته در حوزه زنان زیر پرسش نرود و از آزادی انسانی و اسلامی‌شان محروم نگردند و صلح پایدار در کشور تامین گردد، طالبان را خواهند بخشید.”
این حرکت و کمپاین در صفحات اجتماعی با انتقادات فراوانی رو به رو شده است.
اعتراض یا التماس
عده‌یی از کاربران شبکه‌های اجتماعی این اعتراض و حرکت را التماس به طالبان عنوان کرده و گفته‌اند که هیچ کسی حق محروم کردن دیگری را ندارد.
نسرین نوا خبرنگار بی بی سی در صفحه توییترش نوشته است که :”طالب، می‌بخشمت اگر نزنی؛ سنگسار، انتحار و محروم نکنی”، همه خواست شما همین و در بدلش حتی برقع به سر می‌کنید، این اعتراض است یا التماس! چه بخششی! هیچ کس حق محروم کردن دیگری را ندارد…”
“طالب، می‌بخشمت اگر نزنی؛ سنگسار، انتحار و محروم نکنی”
همه خواست شما همین و در بدلش حتا برقع به سر می‌کنید
این ‘اعتراض است یا التماس!چه بخششی! هیچ‌کس حق محروم کردن دیگری را ندارد
امیدوارم زنانی که به پای میز مذاکره می‌روند از حقوق انسانی زن‌ها دفاع کنند، وگرنه اینگونه بربادیم pic.twitter.com/G9u3oWhl5z— Nasrin Nawa (@NawaNasrin) March 10, 2020
همچنان کاربری دیگر نوشته که این اولین پیامد جامعه دارای دو رئیس جمهور است!
اشرف تابش یکی از کاربران فسبوک نوشته است که “اعتراض کنندگان گفته اند که طالبان را بخشیدیم، چادری پوشیدیم و در اخیر از آن‌ها خواهش کردیم که سنگسار مان نکنند و بگذارند زیر چادری، البته رنگارنش، نه از همان قدیمی که حالی رواجش روفته در خانه و یا کدام پستوی تاریک دیگر زنده بمانیم… و مردم عام: اشتباه کردیم که گفتیم زنان را با چادری نپوشانید، اینا خودشان با افتخار و بصورت داوطلب می‌پوشند…”
یکی دیگر از کاربران توییتر نیز نوشته است که “من نباید ببخشم او کسی که عزیزش را طالبان با قصاوت قلب و کاملا بی ازشان گرفت، او کسی که طالبان کودک خردسالش را در انتحار از دست داد او باید ببخشد. جالب این جاست که طالبان گفتند ما همه را میبخشیم و خود را مظلوم نشان می‌دهند. من می‌گویم طالبان دست از خشونت نمی‌کشن حرف من این است.”
جلب توجه تصمیم‌گیرندگان یا نادیده گرفتن قربانی‌ها ؟
اما صدیقه شریفی یکی از افراد حاضر در این حرکت نمادین در صفحه فسبوک خود نوشته است که “طالبان با حضور زنان، شنیدن صدای زنان که هویت، تفکر واندیشه آنهاست مخالف اند… ما پنج زن امروز با بر سر کردن چادری، اما با رنگ های متضاد با سیاهی، و شعارهایی که نشانه اعتراض ماست در مقابل معامله و معادله های سیاسی که در آن حقوق زنان نادیده گرفته شده و به سادگی فروخته می شود؛ ۵ کیلومتر در داخل شهر کابل راهپیمایی کردیم تا بدینگونه اعتراض خود را نشان دهیم. هر اعتراضی در این مقطع زمانی، که گفتگوهای صلح با طالبان در جریان است، برای متوجه کردن تصمیم گیرندگان، مهم و اساسی است.”
او در استاتوسی دیگر گفته است که “این چادری ها در بخش های دیگر مرحله به مرحله تبدیل به بیرق آزادی می شوند و شعارها کم کم از آرام به نوعی باید و شاید ها سوق داده می شود… مجموعه ای از پرفرمنس های پی در پی است.”
تعدادی از این کاربران در واکنش به این استاتوس گفته‌اند که “هجده سال مبارزه کرده‌ایم، رخشانه‌ها و فرخنده‌ها قربانی شدند تا دیگر هیچ زنی در جامعه بوجی نپوشند، در حالی که بی‌خبر از این بوده‌ایم که این زنان داوطلب و با افتخار این کار را کرده و جاده گردی می‌کنند.” آن‌ها اضافه کرده‌اند که “این کار در واقع پشت پا زدن به مبارزات هجده ساله و به نحوی به سخره گرفتن خون آن دخترای بود که در این مسیر قربانی شده‌اند.”
زنان پای میز مذاکره صلح
همه این کمپاین‌ها و انتقادات در حالی است که هنوز دولت افغانستان هیئت مذاکره کننده صلح را مشخص نکرده و زنان هنوز در میان هراس از وضعیت نامعلوم آینده به سر می‌برند.
امضای توافقنامه صلح آمریکا با گروه طالبان و بحث مذاکرات صلح افغانستان با طالبان نیز جدی‌تر شده و رنگ دیگری گرفته است. بسیاری از فعالین سیاسی و اجتماعی در کشور به خصوص زنان از بازگشت طالبان به قدرت و محدود شدن حقوق زنان ابراز نگرانی کرده‌اند.
این نگرانی‌ها در حالی است که یک دوره حکومت طالبان خاطرات تلخ و سختی را برای همه افغان‌ها به خصوص زنان بر جای گذاشته است.
بحث صلح نه تنها برای حکومت افغانستان بلکه برای جامعه جهانی و کشورهای منطقه و جهان بحثی جدی و مهم است.
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین آمریکا روز سه شنبه (20 حوت) در نشستی در مقر سازمان ملل متحد با اشاره به مذاکرات صلح افغانستان با طالبان گفته است که زنان افغان باید در این مذاکرات سهم داشته و حقوق‌شان نادیده گرفته نشود.
در این بین مردم افغانستان و نسل جوان کشور به خصوص زنان امیدوار هستند تا زنانی که به پای میز مذاکره با طالبان می‌نشینند از حقوق انسانی آن‌ها دفاع نمایند.
خانم کلینتون که در نشست “روند بین‌الافغانی صلح: زمانی حیاتی برای زنان افغان” در نیویورک صحبت می‌کرد همچنان اضافه کرده که زنان افغان امروز بیم آن را دارند که نه تنها حقوق‌شان در مذاکرات با طالبان نادیده گرفته شود بلکه دستاوردهایی که آن‌ها در سال‌های گذشته به دست آورده‌اند به یکباره برای صلحی که ادامه دار نخواهد بود از بین برود.
شک و تردید و اما پا فشاری‌ها
زنان افغان در قالب اعتراضات، انتقادات و کمپاین‌ها در صفحات اجتماعی در تلاش هستند تا در ترکیب هیئت مذاکره کننده صلح حضور آنان پررنگ‌تر از گذشته باشد.
در پی این اتفاقات کمیسیون حقوق بشر افغانستان نیز با نشر اعلامیه‌یی مشترک با نهادهای جامعه مدنی فعال در عرصه حقوق بشری اعلام کرده که طرف‌های درگیر در جنگ باید در مذاکرات بین الافغانی از هر گونه خشونت مسلحانه پرهیز و آتش بس کنند.
در اعلامیه این نهادها که امروز چهارشنبه (21 حوت) منتشر شده آمده است که “هم زمان با پیشرفت گفتگوهای بین الافغانی، آتش بس کامل و سراسری راه‌اندازی و از هر گونه خشونت پرهیز شود.”
این در حالی است که در اعلامیه روز گذشته(سه‌شنبه، ۲۰حوت) وزارت خارجه امریکا آمده است که سطح بالای خشونت فعلی طالبان در افغانستان قابل قبول نیست و خشونت‌ها در این سطح سبب تضعیف روند صلح خواهد شد.
این کمیسیون و نهادها در اعلامیه خود بر حفظ حقوق و آزادی زنان، ارزش‌های مدنی، آزادی بیان، آزادی رسانه‌ها، آزادی اجتماعات، آزادی فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی تاکید کرده و گفته که نباید موارد یاد شده قربانی این مذاکرات شود.
این اعلامیه در حالی منتشر شده که بر اساس توافقنامه صلح میان آمریکا و طالبان، تاریخ شروع مذاکرات بین الافغانی روز گذشته سه شنبه (20 حوت) تعیین شده بود.
با این حال زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان می گوید، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ای برای تایید توافق نامه صلح امریکا و طالبان تصویب کرده است.
خلیلزاد بامداد امروز چهارشنبه (21 حوت) در توییتر خود نوشته است که ” امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد با اتفاق آراء قطعنامه ای را برای تایید توافقنامه که هفته گذشته آن را با طالبان امضا نمودیم و اعلامیه مشترک ایالات متحده و دولت افغانستان، تصویب نمود”.
در این قطعنامه شورای امنیت که با اکثریت آرا تصویب شده، از طالبان و دولت افغانستان خواسته شده که تا تدابیر اعتمادسازی را ادامه دهند و سریعتر به سوی مذاکرات بین الافغانی حرکت کنند.
با همه این ها اما زنان یکی از محورهای اصلی در مسئله مصالحه باقی مانده و آنان با استفاده از فرصت های مختلف در تلاش اند تا در جریان این روند، از حقوق و دستاوردهای خود در طول بیست سال گذشته دفاع نمایند.