وقتی از جادههای کابل عبور میکنید، دست فروشان زیادی را میبینید که هر کدام در یک ردیف معین، مشغول فروشات هستند.
تعدادی از آنها با صدای بلند اجناس خود را برای عابرین تبلیغ میکنند و تعدادی نیز به دور از هیاهو به آرامی نشستهاند و تا زمانی که مشتری به آنان سری نزده فقط به اطراف نگاه میکنند.
پل سرخ منطقهیی پر از عابران پیاده است که شاید هر کدام حداقل دوبار از جلو فروشگاهها و دکانها عبور کنند و دستفروشان زیادی را ببیند و شاید گاهی نیز یکی از اجناس در این بین به چشمشان خوش بخورد.
درست مثل دستفروشانی که مشغول فروش گیلاسهای رنگه، گلدان کاکتوس و یا هم گیاه آلوئهورا در این مسیر نشستهاند و هر از گاهی مشتری دارند.
فروشندگان اکثر این دستفروشیها پسران جوان و یا کودکان کم سن وسال هستند و اما در بین این افراد مرد کت و شلوار پوش با موهایی یکی در میان سیاه هم دیده میشود که به آرامی روی چهارپایهی پا روی پا انداخته و نشسته است.
کنار دست او کراچی گیاه آلوئهورا است؛ یک کراچی کوچک با ساقههای بلند و کوتاه آلوئهورا که منظم چیده شده است.
گیاه آلوئهورا
این اواخر آلوئهورا گیاهی با خاصیتهای دارویی و ویژه زیبایی و سلامتی معرفی شده است که از سال گذشته رونق زیادی در بین شهروندان کابل داشته است.
با توجه به سود آوری این گیاه نه تنها کشاورزان علاقهمند کشت این بته هستند بلکه تاجران و فروشندگان عمده و پرچون زیادی خواهان درآمدزایی از آلوئهورا هستند.
نصرالدین عرب، دستفروش گیاه آلوئهورا در کابل، زمانی به کابل آمده که فروش این گیاه خیلی رونق داشته و سودآوری اش چشم گیر بوده است.
آقای عرب، از آوارگان جنگ قندز است که با فروش زمینش در این ولایت به کابل آمده و خانواده اش را به سوی ایران فرستاده است.
آقای عرب در گفتگو با خبرنامه گفت: “پارسال وقتی دست به فروش این گیاه زدم خیلی فایده داشت هم خرج خورد و خوراک خود را به دست میآوردم، هم کرایه اتاق را پرداخت میکردم و هم میتوانستم داروی خود را بخرم چون من مشکل قبلی دارم و باید همیشه دارو مصرف کنم اما امسال این کار نیز فایده چندانی ندارد.”
با این که آقای عرب از فروش کم ساقههای آلوئهورا در این اواخر صحبت میکند ولی برای عمده فروشان این گیاه چنین نیست.
نصیراحمد پیکار، یکی از تاجران عمده فروش این گیاه که از ولایت هرات آلوئهورا را وارد کابل میکند از فروش آن راضی است و به گفته خودش بیشتر فروشندگان محلی کابلی از شرکت او خریدرای میکنند.
آقای پیکار گفت: “ما بیشتر از یک سال است که فروش این گیاه را از هرات شروع کردهایم و اکنون با ایجاد نمایندگی در کابل بیشتر از 50 نفر فروشنده آلوئهورا در کابل داریم و همچنان نمایندگی قندهار و مزار نیز فعال شده است.”
کشت بته آلوئهورا در افغانستان
آقای پیکار یکی از تاجرانی است که این گیاه را به صورت مستقیم از کشاورزان خریداری میکند.
از سال گذشته تا کنون این گیاه در ولایات هرات، فراه و بلخ کشت میشود.
در سال 1397 نخستین کشت گیاه آلوئهورا در ولایت فراه حدود 55 تن حاصلات داشت که بیست جریب زمین در مرکز فراه را در بر می گرفت. گزارش شده که در هر جریب زمین در فراه، هشت هزار بته این گیاه کشت شده است.
امکان کشت این گیاه به دلیل نیاز کم آب و مقاومت بیشتر و همچنین به دلیل مساعد بودن آب و هوای کشور در سایر نقاط افغانستان وجود دارد.
به همین سبب از سوی وزارت زراعت کشور سعی شده است تا در خصوص کشت این گیاه کشاورزان را تشویق کند.
اکبر رستمی، سخنگوی وزارت زراعت کشور به خبرنامه گفت: “به صورت مجموعی گیاه آلوئهورا طی سالهای گذشته در غرب کشور و بیشتر در ولایات هرات، بادغیس و فراه کشت شده و حالا در ولایات بلخ، کابل و قندهار پرورش داده میشود و برنامه این وزرات بر ترویج کشت این گیاه در سایر ولایات میباشد.”
پرسودتر از کوکنار
گیاه آلوئهورا یکی از سودآورترین گیاهان برای کشاورزان است؛ گزارش شده که حتی بدیلی برای کوکنار محسوب می شود. به این سبب این گیاه به جای کوکنار در حال پرورش و کشت است.
اولین کشت این گیاه در ولایت هرات سه سال قبل صورت گرفت. مسئولین وزارت زراعت به این باور هستند که گیاه آلوئهورا نه تنها گزینه بهتر برای جایگزینی کوکنار است بلکه منفعتی بیشتر از کوکنار خواهد داشت.
سخنگوی وزارت زراعت در این باره گفته که: “این گیاه نه تنها برای بازار داخلی بلکه برای بازار جهانی دارای اهمیت است که خوشبختانه یک بازار بزرگ تولید جوس آلوئهورا در هرات ساخته شده که ظرفیت تولیدی آن با محصولات داخلی این گیاه تامین نمیشود. به این سبب این کارخانهها در صدد این است تا گلخانههای بیشتری در این عرصه ساخته شود تا پروسس الوئهورا در داخل کشور گسترش پیدا کند.”
اکنون محصولات این بته برای نیازهای شهروندان داخل کشور کافی است اما در برنامه بلند مدت وزارت زراعت سعی شده تا با تشویق، تبلیغ و معرفی این گیاه به کشاورزان زمینه کشت بیشتر آن مساعد شده و به خارج از کشور نیز صادرات آن صورت گیرد.
اکنون در ولایت بادغیس و هرات در مجموع 75 گلخانه برای پرورش این گیاه ساخته شده است و در پغمان کابل فارمهای بزرگی برای بتههای آلوئهورا در حال فعالیت میباشد.
تنها در ولایت هرات سال گذشته بیشتر از 1600 متر گیاه آلوئهورا کاشته و برداشت شده است.
درآمد فروشندگان آلوئهورا
این گیاه برای کشاورزان آن سودآور است و برای عمده فروشان نیز با منفعت بیشتری همراه میباشد ولی برای پرچون فروشان درآمدزایی چندانی ندارد.
نصرالدین عرب اکنون با فروش این گیاه نمیتواند مصارف خود را تامین کند. او ماهانه برای یک آشپزخانه یک ساختمان که برای او حکم یک اتاق کوچک را دارد باید 2000 افغانی بپردازد. در این بین مصارف دوا و درمانش نیز هست اما پول فروش ساقههای آلوئهورا کمتر از همه این مصارف است.
فروشندگان پرچون این گیاه، هر کیلو آلوئه ورا را 50 افغانی خریداری میکند و هر ساقه آن را 50 الی 80 افغانی میفروشند.
درآمد این روزهای آقای عرب به 200 الی 300 افغانی میرسد.
اما از جمله منفعتهایی که تجارت این گیاه دارد مقاومت آن در مقابل تغییر دمای هوا است. آلوئهورا مدت 1 ماه میتواند در مقابل تغییر دما مقاومت کند.
همچنان از مزایای کشت آلوئهورا نسبت به کوکنار این است که در یک جریب زمین 55 تا 60 تن آلوئهورا تولید میشود.
همزمان با رونق آلوئه ورا در کشور، کارخانه فرآوری بته آلوئهورا (2 سنبله) نیز سال جاری در پارک صنعتی هرات افتتاح شد. این کارخانه برگهای آلوئهورا را از کشاورزان در حوزه غرب افغانستان خریداری می کنند و از آنها در تولید نوشیدنی استفاده مینمایند.
عبدالطیف قناویزیان، رئیس شرکت سوپرکولا در هرات از سرمایه گذاری 195 میلیون افغانی در دو بخش تصفیه و تقطیر آلوئهورا و استفاده از آن در نوشیدنیهای انرژی زا یاد کرد.