تیم رباتیک دختران توحید؛ آیا جهان افغانستان را با نام ربات‌سازان حرفه‌یی آن خواهد شناخت؟

تیم رباتیک دختران توحید در مسابقات بین المللی دبلیو. ای. آر. سی.  WARC  چین شرکت کرده‌اند.
تیم رباتیک دختران توحید که یگانه تیم افغانستان در این مسابقات است، یکشنبه ( 20 اسد) هم‌زمان با نخستین روز از عید سعید قربان برای شرکت در مسابقات بین‌المللی WARC عازم چین شدند.

پیش از این نیز تیم‌های زیادی از افغانستان به مسابقات جهانی ربات سازی در کشور‌های مختلف جهان حضور پیدا کرده‌اند.

دختران ربات‌ساز هرات در غرب افغانستان، برای اولین بار در رقابت‌های بین‌المللی رباتیک به نمایندگی از کشوری شرکت کردند که زندگی شهروندان آن بیشتر با جنگ و خشونت گره خورده است و این گروه نیز برای شرکت در این رقابت با ۱۶۲ کشور دیگر با مشکل روبه‌رو شد. تیم ربات‌ساز افغانستان زمانی خبرساز شد که سفارت آمریکا در کابل درخواست ویزای آن‌ها را رد کرد. پس از آن نیز تیمی دیگر از کابل که از کودکان در صنوف ابتدایی تشکیل شده بودند به ایران سفر کردند.

مسابقات بین‌المللی WARC چین

این مسابقات جهانی برای دهمین بار در حوزه رباتیک در چین برگزار می شود. مسابقات بین المللی دبلیو ای آر سی امسال در شهر چانکینگ چین برگزار شده است. در این مسابقات 30 کشور اشتراک دارند.

برای راه یافتن به این مسابقات هر تیم که درخواست می دهد، در تاریخ معینی که از سوی برگزار کنندگان تعیین می‌شود، فیلمی از سازه‌های رباتی را ارائه می نماید.

پس از تماشای فیلم و بررسی آن از نظر معیارهای مسابقه و استاندارد‌های تعیین شده رقابت، به تیم‌های منتخب دعوت نامه حضور در این مسابقات فرستاده می‌شود. تیم ربات ساز دختران توحید از لیسه عالی توحید ولایت هرات از افغانستان، به عنوان شرکت کننده مجوز شرکت در این رقابت ها را دریافت کرده است.

دختران رباتیک توحید

دختران رباتیک توحید برای راه یافتن به این مسابقات جهانی از سال 2016 آمادگی گرفته‌اند. آنان در دوره آموزشی تحت نام لیگو ماندیسترم که از دوره آموزشی WRO بود با 18 نفر شرکت کردند. پس از برگزاری مسابقه برای برگزیدن بهترین‌ها از بین 18 شرکت کننده 3 دختر از مکتب توحید موفق شدند تا از مقام اول تا سوم را کسب کنند و وارد این مسابقات جهانی شوند.

ژینوس بهروزیان، فریور قاضی زاده و مهرانه احمدی متعلمین مؤسسه تعلیمی خصوصی توحید (1) اعضای تیم رباتیک دختران توحید می باشند. این تیم سه نفره به سرپرستی انجینیر محمدرضا رضایی (مدیر خانه رباتیک افغانستان) عازم سفر به چین شده‌اند.

به گفته محمود رضایی، مسئول موسسات تعلیمی خصوصی توحید این تیم چهار نفری اکنون در چین حضور داشته و با 30 کشور وارد رقابت شده‌اند و تا یک‌شنبه آینده ( 16 آگست)  این مسابقه جریان خواهد داشت.

مهمترین بخش این کار در مسابقه برنامه‌نویسی است که اعضای این تیم هر کدام آن را آموزش دیده‌اند. اکنون این تیم سه نفره وظایف مختص به خود را دارند، ژینوس بهروزیان و فریور قاضی زاده بخش میکانیک و مهرانه احمدی بخش فنی تیم را بر عهده دارد.

تدریس ربات سازی

این تیم که در خانه رباتیک افغانستان آموزش دیده‌اند در لیسه توحید هرات مشغول یادگیری هستند و از سال گذشته به این سو دوره‌های آموزشی را شروع کرده‌اند.

تیم رباتیک دختران توحید اولین تجربه مسابقات بین المللی خود را تابستان سال گذشته در ازبکستان بین 5 کشور و 60 تیم سپری کرده و با مقام سوم به کشور بازگشته ‌بودند.

این اولین تیمی نیست که از خانه رباتیک افغانستان در مسابقات شرکت می‌کنند. بلکه 4 عضو تیم دختران رباتیک افغانستان نیز در این مکتب آموزش دیده و راهی مسابقات بین‌المللی شده‌اند. پس از آنان کودکان دوره ابتدایی و متوسطه لیسه‌های توحید و آفرینش که شاخه‌یی از مکتب توحید در کابل است، نیز در مسابقات ایران شرکت داشته‌اند.

خانه رباتیک افغانستان با کارشناسان و متخصصین ربات سازی مدت 9 سال است که تاسیس شده است. این کارشناسان با تحصیل در خارج از کشور، اکنون در پی تدریس مربیان داخلی برای آموزش ربات سازی به دانش آموزان مکاتب می‌باشند.

در مکاتب توحید که شاخه‌های متعددی در کابل، بلخ و هرات دارد رباتیک از صنوف ابتدایی تا متوسطه تدریس می‌شود و پس از آن دوره لیسه به صورت دلخواه فقط برای شاگردانی که علاقه زیاد به این رشته دارد، به صورت تخصصی آموزش داده می‌شود.

ساعت درسی ربات سازی در مکتب

مسئول مکتب توحید به خبرنامه گفت: “مهمترین اهداف موسسات توحید که برنامه‌های رباتیک را در افغانستان برای اولین بار در 9 سال گذشته آغاز کرد، رشد استعدادهای شاگردان بود تا مهارت های نسبی را در دوره های مختلف در دانش آموزان ارتقا دهد.”

اکنون این رشته در هفته 2 ساعت در شاخه‌های مکتب توحید برای بیش از 15 هزار دانش آموزش در ولایات کابل، هرات و مزارشریف تدریس می‌شود و به گفته اساتید این بخش شاگردان تمایل زیادی به این ساعت درسی دارند.

این موسسه در پی راه‌اندازی این برنامه در سراسر کشور است که اکنون نیز به غیر از دانش آموزان مکتب در دوره رخصتی‌های زمستانی به صورت عموم برای علاقمندان به ربات سازی آموزش داده می شود. همزمان با این، خانه رباتیک افغانستان 25 معلم در حوزه رباتیک دارد که 4 مربی آن در مزارشریف، و 4 مربی دیگر در کابل و باقی آن در هرات مشغول کار هستند.

خانه رباتیک افغانستان در 6 دوره در مسابقات ایران توانسته 21 نفر را به این کشور بفرستد و با 10 مدال به کشور باز گردد.

تجربه مسابقه‌یی دیگر

اما مسابقات رباتیک در چین تجربه جدید برای این تیم 3 نفره دختران رباتیک توحید است. آقای رضایی مسول این تیم به خبرنامه گفت: “برای برنده شدن در این مسابقات بین المللی تجربه، امکانات، شانس و پشت کار است و اگر این چهار مورد را هر تیمی که داشته باشد برنده است. اما با توجه به تجربه اول ما در مسابقات بین‌المللی WRO در لیگ جونیور که پیشرفته‌ترین و هوشمندانه‌ترین لیگ است، تنها لیگی است که کاملا از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند و به شاگردان استفاده از کنترول از راه دور ربات داده نمی‌شود، در بالاترین سطح و سخت‌ترین سطح مسابقات WRO است و اکنون با وجود تیم های زیاد از کشورها افغانستان تنها این تیم 3 نفره را داشته که ما آرزو می‌کنیم و سعی می‌کنیم که نتیجه خوب بگیریم.”

محمدرضا رضایی، سرپرست تیم دختران رباتیک توحید، در بخش برنامه‌نویسی در رشته دیتابیس دانشکده کمپیوتر ساینس کشور تحصیل کرده‌ است. او اکنون مدیر عمومی مرکز آموزش مهارت‌های کمپیوتر و مدیر عمومی خانه رباتیک افغانستان است.

آقای رضایی 11 سال به عنوان معلم در موسسات توحید و در این سه سال اخیر به عنوان مدیر خانه رباتیک افغانستان کار کرده و در سال جاری مدیریت عمومی خانه رباتیک افغانستان را در شهرهای هرات، کابل و مزارشریف برعهده گرفته است. در پی آن سرپرستی تیم‌هایی مسابقات بین‌المللی را نیز به عهده دارد.

آقای رضایی در باره مسابقات چین اما افزود: “هر چند تیم ها در این مسابقه همه سعی می‌کنند مقام اول تا سوم را به دست بیاورند، اما بحث دیگر این است که مسابقه WARC 2019 چین در چانکینگ، مسابقاتی است که تیم‌هایی که بتوانند در این مسابقه برنده شوند، در مسابقات مجارستان در اورپا در سال 2019 مدال افتخار می‌گیرند. با این که تیم افغانستان سعی می‌کند برنده این مسابقات باشد اما شاید برای دریافت رتبه اکنون زود باشد، اما برای به دست آوردن مدال افتخار و حضور در مسابقات مجارستان تلاش می‌کند.”

تلاش برای برنده شدن

زمانی که با این سه عضو گروه رباتیک توحید گفتگو کردم، ژینوس بهروزیان با صدایی پر از شادی به خبرنامه گفت: “ما سعی می‌کنیم تا بتوانیم پرچم افغانستان را بین 30 کشور آسیایی، اروپایی و آمریکایی به اهتزار در بیاوریم. برای همین آمدیم و برای همین نتیجه تلاش می‌کنیم.”

فریور قاضی‌زاده در ادامه گفته‌های خانم بهروزیان ادامه داد: “زمانی که تیم‌های دیگر گروه ما را در این مسابقه دیدند برایشان تعجب آور بود. اما وقتی دیدند که همه اعضای تیم دختران افغان هستند بیشتر از قبل تعجب کردند و این برای ما باعث خوشحالی است که در سطح جهان با هم سالانمان رقابت می‌کنیم.”

اما مهرانه احمدی عضو گروه دختران ربایتک توحید، آینده رباتیک افغانستان را درخشان دانسته به خبرنامه گفت: “با توجه به پیشرفت تیم‌های مختلف رباتیک افغانستان در سنین متفاوت ما امیدواریم که روزی افغانستان را با نام ربات‌سازان حرفه‌یی آن خواهند شناخت.”

تجهیزاتی که در این مسابقات استفاده می شود تجهیزات دانمارکی است و تحت عنوان لگو که بحث روی هوش مصنوعی است کار می‌شود تا سطح علمی و تجربی ربات سازان ارتقا پیدا کند. این رقابت‌ها با معیارهای سخت راه‌اندازی می‌شوند تا دانش آموزان هوش و استعداد خود را با یکدیگر به چالش بکشند و برترین‌ها به مقام برسند.

اما چالش‌ها

برای اولین بار در سال 1395 دانش‌آموزان ربات ساز وارد مسابقات بین‌المللی شدند که در آن با چالش‌های زیادی برخوردند اما پررنگ‌ترین آن بخش مالی بود.

با این که دختران رباتیک افغانستان با یک حامی مالی به سوی مسابقات بین‌المللی می‌روند اما باقی تیم‌های رباتیک کشور از پول شخصی در این مسابقات شرکت می‌کنند.

فراهم آوری تجهیرات و امکانات از دیگر مشکلات دانش آموزان است که خانه رباتیک افغانستان سعی دارد این امکانات را در اختیار دانش آموزان قرار دهد.

محمود رضایی در ادامه به این موضوع پردخته و گفت: “تا اکنون حمایت‌های زیای از جنبه تشویقی از سوی دولت داشته‌ایم که این بسا به پیشرفت ما کمک کرده است اما کمک مالی برای پیشرفت ما خیلی بیشتر از تشویق مهم است.”

آقای رضایی بزرگترین مشکلات این بخش را امنیت و مصارف سفر دانش‌اموزان عنوان کرده و گفت “اگر دانش‌آموزان رباتیک نتوانند در مسابقات حضور پیدا کنند و مدال به دست بیاورند شاید نتوانند در مسابقات مجارستان نیز شرکت کنند.” اکنون دانش‌آموزان با پول شخصی خود به این مسابقات بین‌المللی شرکت می‌کنند.

تیم رباتیک دختران توحید برای حضور خود در مسابقات مجارستان تاکید دارند که مورد تایید حکومت افغانستان قرار گیرند. آنان می گویند در صورتی که حکومت از هویت و مصئونیت این تیم به مجارستان اطمینان دهد، آنان می توانند در این مسابقات نیز شرکت کنند.