بارندگی‌های اخیر در کابل و سایر ولایت افغانستان امید تازه‌ای را در دل مردم این کشور برای پایان خشک‌سالی روشن کرده است. اما این بارندگی‌ها که به گفته مسئولین باعث شده تا خطر خشک‌سالی سال آینده کمتر شود، چالش‌های جدیدی را ایجاد کرده است. بارندگی چند روز اخیر باعث مشکلات زیادی برای خانواده‌ها در ولایات مختلف افغانستان شده است.
بر اساس گزارش‌ها، موج جدید بارندگی 24 ولایت افغانستان را در بر گرفته، اما در 17 ولایت در اثر این برف و بارش، سیلاب‌های شدید جاری شده که آسیب‌های زیادی به مردم ساکن این ولایت رسانیده است. ولایات فراه، غزنی، زابل، قندهار، میدان وردک، خوست، دایکندی، نیمروز، کنر، هلمند، لوگر، پروان، لغمان، ننگرهار، کاپیسا، پیکتیا، هرات و ارزگان، از جمله مناطق افغانستان است که طی روزهای گذشته دچار سیلاب شده‌اند. این سیلاب‌ها در مجموع 22 کشته و 20 مجروح برجای گذاشته و هم‌چنین 400 خانه مسکونی تخریب شده است.
میزان بارندگی
میزان بارندگی‌ها در زمستان امسال در بیش از 20 ولایت افغانستان نسبت به سال گذشته افزایش یافته و این میزان، یک نوید خوب برای از بین رفتن خشک‌سالی و اثرات آن در سال آینده است.
حشمت بهادری، معاون سخنگوی وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث در این مورد به خبرنامه گفت: “میزان بارندگی‌ها از 14 جدی به این طرف در 20 ولایت افغانستان، 47 درصد نسبت به سال گذشته بیشتر شده است.”
طبق تحقیقات وزارت انرژی و آب نیز مجموعه بارندگی پنج ماه نخست امسال 126.6 میلی‌متر ثبت گردیده، در حالی که سال گذشته در عین مقطع زمانی، 37.5 میلی‌متر ثبت گردیده بود که امکان تغییر این رقم در ماه جاری وجود دارد.
بارندگی‌های اخیر باعث شده که بعد از دو دهه، دریای هیرمند سیرآب شده و حتی لب تالاب هامون در افغانستان و ایران را نیز تر کند. تالاب بین‌المللی هامون با ۵۶۰ هزار هکتار وسعت و ظرفیت آبی 8 تا ۱۰ میلیارد متر مکعب، طی دو دهه اخیر به دلیل خشک‌سالی و قطع جریان رود مرزی هیرمند خشک شده بود.
تلفات در اثر ریزش برف
اما اکنون بیشتر ولایات دوردست افغانستان در فصل زمستان از خطرات برف و باران ایمن نیستند، از جمله ولایت بدخشان که در فصل زمستان، برف‌کوچ و در فصل بهار، سیلاب دامن‌گیر این مردم می‌شود.
ماه گذشته در اثر برف‌کوچ در روستای زرنداب ولسوالی راغستان ولایت بدخشان، 8 تن جان‌های‌شان را از دست دادند، دو تن زخمی شدند و بیشتر مردم در این روستا آسیب دیدند، اما به دلیل این‌که این روستا تحت تصرف طالبان می‌باشد، کمک‌رسانی در این ولسوالی دشوار بود.
به تاریخ 3 دلو، چهار تن از مردم روستای حصار رباط ولسوالی میرامور ولایت دایکندی نیز در اثر برف کوچ از بین رفتند.
مردم روستا برای پاک کردن راه‌های مواصلاتی این روستا رفته بودند که ناگهان برف‌کوچ رخ داد و 6 تن ناپدید شدند که دو تن توسط مردم از زیر برف نجات یافتند، اما چهار تن دیگر زیر برف‌کوچ از بین رفتند.
هرات نیز از جمله ولایت‌های افغانستان است که از بلاهای طبیعی در امان نمانده است. به تاریخ 24 دلو به دلیل سیلاب‌ها در این ولایت، خسارات و تلفات زیادی به مردم وارد شد.
جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات در این مورد به خبرنامه گفت: “در نتیجه سیلاب‌ها در ولسوالی و مرکز ولایت هرات، ده‌ها خانه مسکونی و صدها جریب زمین زراعتی تخریب شده است. 5 تن از باشندگان این ولایت جان‌های‌شان را از دست داده و برای 200 خانواده که در اثر این سیلاب‌ها متضرر شده‌اند، کمک‌های نقدی و اضطراری صورت گرفته است.”
و اما اکنون
اما اکنون پس از این اتفاقات، سیلاب‌های اخیر بار دیگر باعث آسیب شدیدی به مردم ولایت‌های مختلف افغانستان شده است.
حشمت بهادری، معاون سخنگوی وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث در این مورد به خبرنامه گفت: “در اثر سیلاب‌های اخیر در ولایات فراه، هلند، زابل و قندهار، 15 نفر جان باخته و 18 نفر زخمی شده‌اند، اما ما کوشش کردیم در روز حادثه با هماهنگی و به طور منظم در ولسوالی‌های مختلف قندهار کمک‌رسانی شود و 1400 نفر به ساحه امن انتقال داده شده و در همین مناطق به 7 هزار نفر کمک اضطراری فرستاده شده است”.
او همچنان یادآور شد: “در ولایات قندهار، فراه و هرات 1000 خانه تخریب شده که تاکنون این آمار قطعی نشده و امکان دارد تا 30 درصد کاهش پیدا کرده و یا 10 درصد افزایش داشته باشد”.
پیش از این نیز در پی سرازیر شدن سیلاب‌ها و برف‌کوچ‌ها در جریان زمستان سال روان در سراسر افغانستان، ۷۵ تن جان باخته و ۴۶ نفر زخمی شده‌اند و همچنان ۶۲۰ خانه مسکونی کاملا تخریب و ۳۸۹ خانه دیگر به صورت جزئی تخریب شده است.
تدابیر حکومت برای کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان و مقابله حوادث طبیعی
وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث اعلام کرده که از تاریخ 13 جدی تا اکنون به بیشتر از 1300 خانواده که در اثر برف‌کوچ، سیلاب و لغزش کوه در کشور متضرر شده‌اند، کمک‌های غذایی و غیرغذایی کرده که بیشتر این کمک‌ها در ولایت‌های بدخشان، بامیان و میدان وردک بوده است.
حشمت بهادری به خبرنامه گفت: “تدابیر وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث از شروع فصل زمستان بوده و کمیسیون عالی مبارزه با حوادث، پلان زمستانی را ترتیب کرد و برمبنای این پلان، مواد غذایی و غیرغذایی به ولایت‌ها فرستاده شده است. یک مقدار پول نقد نیز برای رسیدگی به آسیب‌دیدگان ناشی از برف‌باری‌ها و سردی هوا در ولایاتی که آسیب‌پذیر هستند، در نظر گرفته شده است.”
مطابق به این برنامه، وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث می‌گوید که کمک‌های اضطراری برای آسیب‌دیدگان به شمول مواد غذایی برای 28 هزار فامیل، مواد غیرغذایی برای 38 هزار فامیل، بیش از 5 هزار خیمه و 210 میلیون افغانی پول نقد به ولایات مختلف اختصاص داده شده که برای مواقع اضطرار تعیین شده است.
روز شنبه (11 حوت) نیز رییس اجرایی حکومت افغاسنتان با برگزاری جلسه‌ای در شورای وزیران با اشتراک 19 وزارت‌خانه، نهادها و موسسات ملی و بین‌المللی که در راستای مبارزه با حوادث کار می‌کنند، مشکلات و چالش‌های اخیر مورد بحث قرار گرفته و نیازهای آنان تشخیص شد. این جلسه تصمیم گرفت تا یک برنامه فصلی برای تدابیر جدید در فصل بهار نیز آماده شود که احتمال برف‌کوچ‌ها و سیلاب‌ها می‌رود.
در این نشست، جمعیت حلال اهمر تعهد کرد که 10 هزار خانواده را از طریق کمک‌های غیرغذایی و صحی پوشش خواهد داد. وزارت زراعت نیز اعلام کرد که بیش از 60 هزار تن گندم موجود در ذخایر این وزارت برای رسیدگی به آسیب‌دیدگان آماده است.
با این وجود، اداره مبارزه با حوادث طبیعی در جهت وقایع قبل از حادثه و ایجاد برنامه هشدار، تلاش دارد تا بتواند مردم را قبل از وقوع حادثه آگاه نماید.
این در حالی است که احتمال وقوع سیلاب در بیشتر ولایات شمال، شمال شرق و تعدادی از ولایت‌های مرکزی افغانستان همچنان وجود دارد، اما در ولایاتی چون بدخشان، احتمال سیلاب، برف‌کوچ و لغزش زمین، هر سه مورد در ماه‌های جاری وجود دارد.
وزارت انرژی و آب نیز از روی دست گرفتن برخی پروژه‌های پیش‌گیری خبر می‌دهد. این وزارت با روی دست گرفتن برنامه‌ای در خصوص ساحات ساحلی دریاها که هزینه مجموعی آن 13.2 میلیون دالر تخمین شده است، در تلاش است تا آب دریاها را بیشتر تحت کنترول خود درآورد. قرار است کار عملی این پروژه‌ها در روزهای نزدیک شروع شود.
مسئولین با یادآوری حوادث اخیر می‌گویند که حجم این حوادث زیاد نبوده و آنان آمادگی جلوگیری و یا کمک‌رسانی کافی را دارند.
با این وجود نیز، بارندگی‌های اخیر که در 30 سال گذشته در افغانستان سابقه نداشته، باعث خوشحالی مردم شده و آنان برای سالی پر بار و حاصل‌خیز در آینده، خوش‌بین هستند.
فرشته فرهنگ همکار این گزارش بوده است.