نمایندگان طالبان دوشنبه(۱ دلو) با زلمی خلیل‌زاد، نماینده آمریکا در امور صلح افغانستان در قطر دیدار و گفتوگو کردند. ذبیح‌الله مجاهد، یکی از سخنگویان طالبان در بیانیه‌ای این دیدار را تأیید کرد: «مذاکرات بین رهبران طالبان و مقامات ایالات متحده امروز در قطر آغاز شد».
سید احسان طاهری، سخنگوی شورای عالی صلح افغانستان نیز به خبرنامه دیدار آقای خلیل‌زاد با نمایندگان طالبان را تأیید کرده و می‌گوید که این نشست دو روزه، دوشنبه و سه‌شنبه این هفته در قطر؛ جایی که طالبان دفتر سیاسی دارند، صورت گرفته است.
هرچند موضوع‌های مورد بحث این دیدار تاکنون روشن نیست، اما گروه طالبان مدعی شده که جانب امریکایی، «آجندای» این گروه مبنی بر ترک افغانستان را پذیرفته و «با اطمینان این‌که از افغانستان به کسی هیچ ضرری نخواهد رسید»، به میز مذاکره حاضر شده است.
تلاش‌ها در جهت ایجاد یک معاهده صلح برای پایان دادن به جنگ ۱۷ ساله افغانستان در چند هفته اخیر به خاطر اختلافات دو طرف مختل شده بود. یکی از این اختلافات، تصمیم طالبان برای کنار گذاشتن دولت افغانستان از مذاکرات صلح بوده است.
طالبان پیشتر درخواست‌های مکرر قدرت‌های منطقه‌ای برای حضور نمایندگان کابل در مذاکرات صلح را به این دلیل که طرف اصلی آن‌ها در طول جنگ ۱۷ ساله آمریکاست و دولت افغانستان «دست‌نشانده» است، رد کرده است.
اما مقامات پاکستان و ایران گفته‌اند که تلاش کرده‌اند طالبان را برای حضور نمایندگان کابل در مذاکرات قانع کنند.
زلمی خلیل‌زاد پیش از دیدار با نمایندگان طالبان در قطر، به پاکستان رفته و با مقامات این کشور بر سر مسأله صلح افغانستان رایزنی کرده بود. او گفته بود دیدار او از پاکستان با هدف دیدار با گروه‌های مختلف و یافتن راه‌حل سیاسی برای اختلافات در افغانستان انجام شده است.
در پی دیدار زلمی خلیل‌زاد و عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان، اسلام‌آباد اعلام کرده، این کشور هرچه می‌تواند برای صلح افغانستان انجام خواهد داد و می‌کوشد تا طبق خواسته آمریکا، فرصت دیدار میان طالبان و خلیل‌زاد را در پاکستان ایجاد کند.
با این وجود، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در توییتی گفت که «دیدار طالبان و زلمی خلیل‌زاد در پاکستان اصلا واقع‌بینانه نیست» و سپس گزارش رسانه‌های پاکستانی مبنی بر این‌که اسلام‌آباد در روزهای آینده میزبان دور تازه‌ای از گفت‌و‌گوها میان نمایندگان طالبان و آمریکا خواهد بود را رد کرد.
خلیل‌زاد نیز در واکنش به این اعلامیه گفته بود: اگر طالبان صلح نکند، آمریکا در کنار مردم و حکومت افغانستان قرار می‌گیرد و با طالبان خواهد جنگید.
نشست دوحه باید آخرین دیدار بدون افغان‌ها باشد
شورای عالی صلح افغانستان می‌گوید که نشست قطر باید آخرین نشستی باشد که بدون حضور نماینده مردم افغانستان برگزار می‌شود. به گفته‌ی این شورا، هیچ گفت‌وگویی روی صلح افغانستان بدون حضور نماینده حکومت موثر نخواهد بود.
سید احسان طاهری، سخنگوی این شورا به خبرنامه می‌گوید: «امیدواریم این نشست که دیروز و امروز سه‌شنبه در قطر برگزار شده است، مثبت باشد. توقع ما این است که اگر این نشست آخر نمی‌باشد، نشست‌های اخیری باشد که بدون حضور افغان‌ها صورت می‌گیرد. تصمیم‌گیری صلح افغانستان باید محول شود به حکومت افغانستان، به نمایندگی مردم این کشور و طالبان مسلح افغان. هیچ نشستی اگر این‌طوری بدون حضور نمایندگان افغان دوام پیدا کند، هیچ تأثیری در رابطه به صلح و ثبات افغانستان نخواهد داشت.»
سخنگوی شورای عالی صلح افغانستان می‌گوید که قاطعیت طالبان بیش از پیش در مورد صلح افغانستان افزایش یافته است. او تأکید دارد که شورای عالی صلح افغانستان امیدوار است که طالبان برای جواب مثبت به مردم افغانستان به‌زودی آمادگی خود را اعلام کند، چون هیچ شهروندی در این کشور نیست که خواهان صلح نباشد.
این شورا سفر عمر داوودزی، رییس دبیرخانه شورای عالی صلح به پاکستان را مثبت عنوان کرده، اما تاکید می‌کند که رفتن تنها به پاکستان کافی نیست.
مقام‌های این شورا تاکید دارند که جنگ افغانستان ابعاد داخلی و خارجی دارد و کشورهای منطقه می‌تواند نقش موثری در آمدن صلح در افغانستان بازی کند.
سید احسان طاهری، سخنگوی شورای عالی صلح افغانستان به خبرنامه می‌گوید: «هر “دردی” که بر افغانستان تحمیل شود، این درد تنها در چوکات مرزهای افغانستان باقی نمی‌ماند و فراتر از مرزهای این کشور می‌رود. پس کشورهای منطقه در این “درد” شامل خواهند بود.»
ادامه سفرهای منطقه‌ای هیأت شورای عالی صلح
به گفته‌ی سید احسان طاهری، سخنگوی شورای عالی صلح افغانستان، این شورا به سفرهای منطقه‌ای خود ادامه داده و قرار است هیأت این شورا در این هفته به چین سفر کرده و سپس به ایران برود.
شورای عالی صلح افغانستان یکی از هدف‌های این سفرها را “هماهنگ‌سازی” و “منسجم‌سازی” ابتکارهای کشورهای منطقه در مورد صلح افغانستان عنوان می‌کند.
سخنگوی این شورا می‌گوید: «خیلی از کشورها ابتکارهای خوبی برای آوردن صلح در افغانستان انجام داده‌اند، اما آنان نمی‌توانند در میان خودشان این ابتکارها را هماهنگ کنند. اما افغانستان با به دست گرفتن محوریت این ابتکارات، می‌تواند میان کشورها هماهنگی ایجاد کند. به طور مثال، ایران و امریکا، یا امریکا و روسیه و یا هم هند و پاکستان نمی‌توانند با هم روی ابتکارات‌شان کار کنند، اما هیچ کدام این کشورها با افغانستان مشکل ندارند و با محوریت افغانستان می‌توان از ابتکارهای آنان استفاده کرد».
پیش از این اختلافاتی روی مکان برگزاری نشست صلح میان افغانستان و نمایندگان طالبان وجود داشت، اما در حال حاضر سخنگوی شورای عالی صلح افغانستان می‌گوید که هیچ مشکلی روی برگزاری این نشست ندارند.
سید احسان طاهری به خبرنامه گفت: «برخی از کشورها به‌شمول عربستان سعودی، ازبکستان و آلمان و هم‌چنان شماری از کشورها در منطقه خواهان میزبانی این نشست شده بودند، اما ما مکان این نشست را واگذار کرده‌ایم به طالبان. آنان هر جایی را که برای مذاکره حاضر باشند، حکومت افغانستان تلاش می‌کند زمینه آن را فراهم کرده و تسهیلات لازم را آماده کند».
تلاش کشورهای منطقه
در کنار وعده‌هایی که پاکستان، ایران، روسیه، چین و سایر کشورهای منطقه برای صلح افغانستان داده است، نمایندگان کشورهای آلمان و ازبکستان نیز روز دوشنبه این هفته روی آمدن صلح در افغانستان تاکید کردند.
رهبران حکومت‌های آلمان و ازبکستان روز دوشنبه در برلین پایتخت آلمان دیدار کردند. آن‌ها در کنار دیگر موضوعات، روی پروسه صلح افغانستان و بازسازی این کشور جنگ‌زده تأکید کردند.
شوکت میرضیایف، رییس‌جمهور ازبکستان روز دوشنبه در دیدار با آنگلا مرکل، نخست‌وزیر آلمان در برلین بر اهمیت صلح در کشور همسایه‌اش افغانستان تأکید کرد. او گفت که ازبکستان می‌خواهد در بازسازی افغانستان کمک کند.
مرکل در این دیدار ابراز داشت که کارهای زیادی باید در افغانستان انجام شود: «به این خاطر می‌توانیم پروژه‌هایی را تصور کنیم که در آن ما، آلمان و ازبکستان، به صورت
مشترک کار کنیم تا به افغانستان بیشتر کمک کنیم و ساختارهای ملکی آن را تقویت نماییم.»
از سویی هم روسیه به تازگی اعلام کرده که این کشور آماده پذیرایی زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان است.
ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رییس‌جمهور روسیه در امور افغانستان و مدیر بخش آسیایی وزارت امورخارجه این کشور از احتمال سفر زلمی خلیل‌زاد در ماه فبروری سال جاری به مسکو خبر داده است.
ضمیر کابلوف ضمن اعلام این خبر به رسانه‌ها گفت، در صورتی که وی (زلمی خلیل‌زاد) تصمیم داشته باشد، می‌تواند از مسکو دیدن نماید. او گفته است که آنان در هر صورت آماده دیدار با آقای خلیل‌زاد هستند.
کابلوف تاریخ دقیق سفر خلیل‌زاد به مسکو را مشخص نکرد، اما یادآور شد که احتمال دارد این سفر تا پایان ماه فبروری صورت گیرد.
این دیپلمات بلندپایه روس گفت: “ما در مسکو این جلسات را نه تنها به خاطر نشست برگزار می‌کنیم. هدف از تنظیم چنین نشست‌ها همانند نشست مسکو، برداشت یک گام دیگر در همکاری با شرکای‌مان، در جهت دست‌یابی به صلح در افغانستان و تسهیل روند آشتی ملی در این کشور می‌باشد”.
“گزینه خروج برای امریکا پذیرفتنی نیست”
تنها دو روز پیش و در جریان دیدار خلیل‌زاد از پاکستان، گروه طالبان اعلام کرد که در صورت عملی نشدن گزینه خروج امریکایی‌ها از افغانستان، در دور تازه گفتوگوهای صلح شرکت نمی‌کند.
طالبان پیشتر هم در اعلامیه‌ای هشدار داده بود که آمریکا خلاف وعده خود، اکنون موضوعات تازه‌ای را پیشنهاد می‌کند و حاضر نیست روی خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان گفتوگو کند. این گروه در مورد نشست قطر نیز در اعلامیه‌ای گفته است که در این نشست روی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان صحبت شده است.
در واکنش به گفته‌های گروه طالبان، سخنگوی وزارت دفاع امریکا به تازگی گفته است که «واشنگتن هیچ برنامه‌ای برای خارج کردن نیروهایش از افغانستان ندارد.»
سخنگوی وزارت دفاع امریکا هشدار داده که اگر طالبان به گفتوگوهای صلح برنگردند و جنگ از طریق سیاسی به راه حل نرسد، نیروهای امریکایی به مبارزه‌شان ضد این گروه ادامه می‌دهند.