سیما سمر، رییس کمیسیون حقوق بشر افغانستان اخیرا به عنوان عضو هیأت عالی مشورتی سازمان ملل متحد در امور میانجی‌گری صلح تعیین شده است.
دفتر معاونت سازمان ملل متحد در کابل(یوناما) با نشر بیانیه‌ای اعلام کرده که قرار است خانم سمر، جایگزین میشل باچلت در این هیأت شود.
این هیأت مشورتی جهانی که در سال ۲۰۱۷ ایجاد شد، به دبیرکل سازمان ملل متحد در امور میانجی‌گری صلح مشوره می‌دهد.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان گفته که خانم سمر در کنار این سمت جدید، وظیفه‌اش را به عنوان رئیس کمیسیون حقوق بشر نیز ادامه خواهد داد.
خانم سمر از زمان ایجاد کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در سال ۲۰۰۲، تا حالا رییس این کمیسیون بوده است. او هم‌چنین در گذشته به عنوان گزارشگر ویژه‌ی سازمان ملل متحد در سودان کار کرده است. او یک چهره شناخته‌شده و فعال حقوق بشر در مجامع ملی و بین‌المللی می‌باشد.
خانم سمر در سال ۱۹۹۴میلادی چندین جایزه بین‌المللی را در زمینه‌های حقوق زنان، حقوق بشر، دموکراسی و زنان برای صلح دریافت کرده است. داکتر سیما سمر برنده جایزه «نوبل الترناتیف» به خاطر استقامت و فداکاری در راه تأمین حقوق بشر شده است.
داکتر سمر به عنوان اولین معاون رییس دولت موقت و وزیر امور زنان در دولت موقت افغانستان نیز نقش بازی نموده است. پیش از ریاست کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، او به عنوان معاون رییس لویه جرگه اضطراری نیز کار کرده است.
خانم سمر در سال ۱۳۳۶ خورشیدی در ولسوالی جاغوری ولایت غزنی متولد شده و از دانشگاه طبی کابل، لیسانس دارد.
اخیرا طلوع‌نیوز مصاحبه‌ای را با خانم سمر در کابل انجام داده که خبرنامه به مهم‌ترین نکایت این مصاحبه پرداخته است.
هیأت مشورتی سازمان ملل متحد
خانم سمر می‌گوید که هیأت عالی مشورتی برای ملل متحد حدود یک نیم سال قبل آغاز به کار کرد که متشکل از 18 عضو شامل 9 مرد و 9 زن می‌باشد. به گفته‌ی خانم سمر، چندی پیش دو تن از اعضای این هیأت استعفا دادند و او، به جای یکی از آن‌ها گماشته شده است.
این هیأت بیشتر در وقایع و میانجی‌گری‌ها به دبیرکل سازمان ملل متحد مشورت می‌دهد.
مؤثریت عضویت هیأت مشورتی برای افغانستان
رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گوید، به نظر او به دست آوردن عضویت هیأت مشورتی سازمان ملل متحد، یک گام مثبت است، چون او می‌تواند معلومات واقعی از وضعیت افغانستان را به سازمان ملل ارایه کند.
به گفته‌ی خانم سمر، انتخاب او به عنوان عضو این هیأت نشان‌دهنده این است که حقوق بشر، ارزش‌ها، دادخواهی و عدالت برای سازمان ملل ارزش دارد.
وی می‌گوید که تعیین او در سازمان ملل به پیشنهاد دبیرکل ملل متحد و هم‌چنان تأیید رییس جمهوری افغانستان صورت گرفته است.
او تأکید می‌کند که با به دست آوردن عضویت این هیأت مشورتی سازمان ملل، برنامه‌های گسترده‌ای در مورد صلح و کاهش خشونت و جنگ در افغانستان دارد.
خانم سمر می‌گوید: «از اولویت‌هایی که دارم، در قدم نخست به عنوان فعال حقوق بشر معلومات دقیق از وضعیت افغانستان به آن‌جا خواهم داد».
تغییر در وضعیت حقوق بشری افغانستان
سیما سمر می‌گوید که «نباید فراموش کرد هجده سال قبل از امروز افغانستان یک زندان بزرگ برای زنان بود و برای مردها هم آزادی‌های محدودی وجود داشت، ولی حالا وضعیت تغییر کرده و حداقل در مناطق تحت تصرف دولت، مردم از آزادی‌های زیادی برخوردار هستند».
به گفته‌ی او، وضعیت زنان به‌صورت چشم‌گیری بهبود یافته و توانسته‌اند برخی از حق‌های خود را به دست بیاورند. او می‌گوید که البته این دست‌آورها قربانی‌های زیادی نیز از مردم افغانستان گرفته است.
صلح بدون اشتراک زنان و قربانیان جنگ امکان‌پذیر نیست
رییس کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان در پاسخ به این پرسش که “نتیجه صلح بدون قید و شرط با توجه با قربانی‌های که مردم افغانستان در طول چندین سال داده‌اند، چه خواهد بود؟” می‌گوید که “هنوز گفت‌وگوها برای برقراری مذاکرات با طالبان جریان دارد، هنوز به جایی نرسیده‌ایم که خواست‌های طرف‌ها مطرح شود که “ما” چه می‌خواهیم و “آنان” چه می‌خواهند؟”.
خانم سمر تاکید دارد که «ما امیدوار استیم طالبان به این نتیجه برسند که کشتن مردم و یا افراد خودشان مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه مشکلات را می‌افزاید؛ پس ضرورت است که حکومت به نمایندگی از مردم افغانستان، مذاکراتی را داشته باشد و برای آوردن صلح همه جانبه به توافق برسد. اما این صلح بدون اشتراک زنان و قربانیان]جنگ[، امکان‌پذیر نخواهد بود».
طرف‌های درگیر قوانین جنگی را در نظر بگیرند
اخیرا انتقادها از افزایش تلفات غیرنظامیان در افغانستان بیشتر شده است. خانم سمر در پاسخ به این پرسش که “کمیسیون حقوق بشر افغانستان چه پیشنهادهای به طرف‌های درگیر جنگ برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان داشته است”، می‌گوید که آن‌ها دادخواهی‌هایی را در این مورد انجام داده اند.
رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان تأکید دارد که «به صورت مشخص ما یک راپور تحقیقی ملی انجام دادیم در رابطه به حمایت از قربانیان جنگ که در آن‌جا پیشنهاداتی مشخص نیز ارایه شده است».
به گفته‌ی او، کمیسیون حقوق بشر افغانستان تلفات غیرنظامیان را یا به گونه مستقیم ثبت کرده یا در مناطقی که در دسترس آنان نباشد، از طریق رسانه‌ها و یا تلیفون آمار را ثبت می‌کند.
داکتر سیما سمر تأکید می‌کند که “پیشنهاد ما به طرف‌های درگیر جنگ، به حکومت و همکاران بین‌المللی این است که تلاش کنند حقوق بشر را مراعت نموده و ساحات ملکی را بمباران نکنند”.
وضعیت زنان در طول حکومت وحدت ملی
رییس کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان در پاسخ به این پرسش که “وضعیت حقوق بشری و زنان را در طول حکومت وحدت ملی چگونه بررسی می‌کند؟” می‌گوید که زنان باسواد در چند سال گذشته افزایش یافته‌اند.
او تأکید می‌کند: «قسمی که ما شاهد استیم، سال‌های گذشته تعداد زنان باسواد در کشور کمتر بود. هم‌چنان در زمان حکومت وحدت ملی تعدادی از بانوان به پست‌های دولتی گماشته شده‌اند».
صلح نباید سبب تأخیر انتخابات شود
سیما سمر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان تأکید دارد که «نباید به هیچ بهایی به بهانه‌ی صلح، انتخابات به تعویق بیافتد».
خانم سمر در پرسش به این پاسخ که “انتخاب اعضای تیم‌های انتخاباتی چقدر می‌تواند بر سرنوشت انتخابات تأثیرگذار باشد؟” می‌گوید که “مردم باید آگاهانه بدون در نظر گرفتن مسایل قومی و زبانی به فردی که می‌تواند خواسته‌های کشور را برآورده کند، رأی بدهند”.
ذکی امینی همکار این گزارش بوده است.