رییسجمهور افغانستان روز یکشنبه(2 جدی) با صدور دو فرمان جداگانه، امرالله صالح و اسدالله خالد را به عنوان سرپرستان وزارتخانههای داخله و دفاع معرفی کرد.
در پی این تغییرات تازه در سطوح رهبری نهادهای امنیتی و دفاعی افغانستان، دیدگاههای متفاوتی مطرح شده است؛ شماری از آگاهان نظامی این تغییرات را از برنامههای انتخاباتی رییسجمهور میدانند، اما شماری دیگر از آگاهان، این تغییرات را مثبت عنوان میکنند.
اما ارگ ریاست جمهوری افغانستان دلیل این تغییرات تازه را بهبود وضعیت امنیتی در این کشور عنوان میکند. با آنکه حکومت افغانستان دلیلی برای برکناری طارق شاه بهرامی از سمت وزارت دفاع و ویس احمد برمک از وزارت داخله ارایه نکرده، اما مقامهای حکومتی میگویند که تغییر و تبدیل در ادارات حکومتی امری معمول است.
این در حالی است که آقایان بهرامی و برمک حدود چهار ماه پیش و در پی انتقادها از وخیم شدن اوضاع امنیتی در افغانستان، استعفایشان را به رییسجمهور فرستادند، اما آقای غنی آن را مسترد کرد.
شاه حسین مرتضوی، معاون سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان به خبرنامه میگوید که گزینشهای جدید در وزارتهای کلیدی امنیتی، هیچ هدف انتخاباتی در پی ندارد. وی تاکید کرد: «حکومت یک سلسله اصلاحات را هم در ساختار و هم در رهبری ادارات حکومتی روی دست گرفته که گزینش رهبری جدید وزارتهای داخله و دفاع، بخشی از این اصلاحات است.»
آقایان صالح و خالد هر دو مطالعاتِ نظامی و پیشینهی کار نظامی دارند. از این دو به عنوان چهرههای ضد طالبان و مخالف با سیاستهای پاکستان در مقابل افغانستان نیز یاد میشود. این دو چهرهی نظامی همیشه موضعی ضد طالبان و کارکرد این گروه در مقابل دولت و مردم داشتهاند. آنها حتی هنگامی که بیرون از حکومت بودهاند، موضع ضد سیاستهای پاکستان در قبال افغانستان اتخاذ کردهاند.
گزینش بجا در شرایط حساس
شماری از آگاهان مسایل سیاسی ـ نظامی تأکید دارند که با در نظرداشت شرایط کنونی افغانستان، نهادهای امنیتی نیاز به رهبران “فهمیده” نظامی دارد.
عتیقالله امرخیل، آگاه نظامی میگوید: «در شرایط جنگی نیروهای نظامی به یک وزیر مسلکی نیاز دارند که با تمام قواعد جنگی آشنا باشد و از نقطه نظر نظامی، فعالیتهای محاربهای و پلانگذاری را بلد باشد.»
به باور این آگاه مسایل نظامی، گماشته شدن امرالله صالح و اسدالله خالد در نهادهای مهم امنیتی، تغییرات عمدهای را در سطح رهبری امنیتی به وجود خواهد آورد.
از سویی هم محمد شفیق امین، آگاه مسایل سیاسی به این باور است که گماشتن این دو شخص در رأس وزارتهای دفاع و داخله، در واقعیت یک پیام جدی به طالبان میرساند.
او تاکید میکند: «چهرههای جدید به نحوی فکر ضد طالبانی دارند، چون حکومت افغانستان در مذاکرات اخیر صلح به حاشیه رفت و طالبان حاضر نشدند به گونه مستقیم با حکومت افغانستان مذاکره کنند، به این دلیل آقای رئیسجمهور میخواهد از طریق تغییر این وزیران، به طالبان پیام دهد که نیت فشار دارد، و چهرههای ضد طالبانی را در این سمتها مقرر کرد.»
وژمه فروغ، عضو شورای عالی صلح افغانستان نیز در صفحه رسمی توییتر خود نوشته است؛ در حالی که “همسایه” برنامه از همپاشی نظام ما را دارد، آمدن متخصصان امنیتی مثل صالح و خالد میتواند این آروزی آنان را به “گور” ببرد.
خانم فروغ در ادامه نوشته است که «سیاست و حکومت جدال منافع است، بعضی اوقات منافع بزرگ و یا کوچک. مهم این است که تا چه اندازه مردم منافع خود را در این جدال میبینند.»
https://twitter.com/FroghWazhma/status/1076798608396013569
اقدام سیاسی
در کنار این همه خوشبینیها، اما شماری از آگاهان تأیید میکنند که گزینشهای این دو فرد، سیاسی بوده و آقای غنی به خاطر نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری، چنین مقرریهایی را انجام میدهد.
شماری از آگاهان مسایل سیاسی تأکید دارند که گزینش چهرههای سیاسی و اعضای احزاب و گروهها در پستهای دولتی، همواره در افغانستان ابزار مهم جلب حمایت در ماحول سیاسی بوده است.
بشیر احمد بیژن، آگاه مسایل سیاسی، این اقدام آقای غنی را سیاسی میخواند و تاکید دارد که هدف آقای غنی از این گزینشها، تقویت پایگاه انتخاباتی خود و تضعیف صفوف انتخاباتی رقبا میباشد.
این آگاه مسایل سیاسی به خبرنامه گفت: «آقایان صالح و خالد به دلیل اینکه هر یک حزب و یا یک جریان سیاسی را رهبری میکنند، در جغرافیای خاص در افغانستان ریشه و اثر دارند و از تجربهی کافی برخوردار هستند و به این دلیل میتوانند پایگاه انتخاباتی آقای غنی را تقویت کنند».
از سویی هم شماری از اعضای مجلس نمایندگان افغانستان تغییرات در سطح رهبری وزارتخانهها را یک بازی سیاسی میدانند.
علیاکبر قاسمی، نماینده مردم غزنی در مجلس نمایندگان میگوید که «با فرا رسیدن انتخابات، آقای غنی میخواهد رضایت افرادی را کسب کند که در تیم او نیستند و از او رضایت ندارند.»
قایل شدن فرق میان رقیب و دشمن
شماری از مقامهای حکومتی و آگاهان مسایل سیاسی نظرهای مختلفی نیز در شبکههای اجتماعی مبنی بر گماشته شدن آقایان صالح و خالد به وزارتخانههای کلیدی افغانستان داشتهاند.
فضل فضلی، مشاور ارشد رییسجمهور غنی در صفحه توییتر خود نوشته است: «زمان آن رسیده است که میان رقیب و دشمن، فرق قایل شویم. ما باید تفاوتها را کنار زده و با تفاوت دیدگاه یکدیگر کنار بیاییم. تمرکز اصلی ما باید دشمن ما باشد و به موردی توجه کنیم که چند نسل افغانستان برایش قربانی میدهد.»
آقای فضلی در ادامه چنین نوشته است:
https://twitter.com/FFazly/status/1076847196107141121
در ادامه واکنشهای مختلف کاربران شبکههای اجتماعی:
رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی
«من مطمین هستم که تعهد و فداکاری آنها در چنین اوضاع وخیم، قَدر بیشتری به نیروهای بزرگ امنیتی و دفاعی خواهد داد. برایشان آروزی موفقیت دارم.»
Congratulations to my brothers & friends @AmrullahSaleh2 & @AsadullahKhaled for taking over the new positions in NUG. I am sure their commitment & dedication will add to the values of our great #ANDSF in such a crucial time. Wish them all the success. God bless Afghanistan.
— Rahmatullah Nabil (@RahmatullahN) December 23, 2018
محمد عمر داوودزی، رییس دبیرخانه شورای عالی صلح
«انتخاب امرالله صالح و اسدالله خالد به عنوان رهبران دو نهاد کلیدی از جمله وزارت داخله و دفاع، قدمی به یک مسیر درست است.»
Selection of Asadullah Khalid and Amrullah Saleh to lead key Ministries of Defense and Interior Affairs is a step in the right direction. pic.twitter.com/meXQ2hZsIf
— Mohammed Umer Daudzai (@Umerdaudzai2) December 23, 2018
مجیب مشعل، خبرنگار نیویارک تایمز:
«غنی طی فرمانی امرالله صالح را وزیر داخله و اسدالله خالد را وزیر دفاع مقرر کرده است. چنین تغییرات بزرگی در بخش امنیتی، یک وزنه سنگینی را در چنین زمان حساس سیاسی (انتخابات ریاست جمهوری) و گفتوگوهای صلح به وجود میآورد. »
In a decree, @ashrafghani announces Asadullah Khaled as minister of defense and @AmrullahSaleh2 as minister of interior – a major shake up of the security sector, bringing in heavy-weights in an interesting time politically (presidential elections) – and in context of peace talks
— Mujib Mashal (@MujMash) December 23, 2018
هارون نجفیزاده، خبرنگار ایران انترنشنال:
«این انتخاب از چشمان طالبان و پاکستان خواب را خواهد برد و افغانستان را در آستانه مذاکرات در موقعیت بهتری قرار خواهد داد. افغانستان باید نشان دهد که میتواند جنگ خود را خود و متحدانه پیش ببرد.»
اسدالله خالد: نامزد وزارت دفاع
امرالله صالح: نامزد وزارت داخله
این انتخاب از چشمان #طالبان و پاکستان خواب را خواهد برد و #افغانستان را در آستانه مذاکرات در موقعیت بهتری قرار خواهد داد. افغانستان باید نشان دهد که میتواند جنگ خود را خود و متحدانه پیش ببرد.@AmrullahSaleh2 https://t.co/fcTOGrCiiV— Harun Najafizada (@HNajafizada) December 23, 2018