دومین روز گفت‌وگوهای صلح بین مقام‌های ایالات متحده و گروه طالبان افغانستان با تمرکز بر آینده نیروهای خارجی در افغانستان و احتمال یک آتش‌بس شش ماهه، روز سهشنبه(۲۷ قوس) در ابوظبی ادامه یافت.
اعضای برجسته طالبان در افغانستان گفته‌اند که این گفت‌وگوها سه روز ادامه خواهد داشت. منابع نزدیک به طالبان به رویترز تأیید کرده‌اند که در این گفت‌وگوها مقام‌هایی از دفتر سیاسی طالبان در قطر حاضر خواهند شد. هم‌چنین ملا یعقوب، پسر ارشد ملا عمر، بنیان‌گذار گروه طالبان نیز دو نفر را برای شرکت در این گفت‌وگوها خواهد فرستاد. در این دیدارها ملا صدیق‌الله و ملا امیر خان متقی نیز حاضر می‌شوند.
مقام‌های طالبان که نخواستند نام‌شان فاش شود، به رویترز گفته‌اند که هیأت آمریکایی برای برقراری آتش‌بس شش ماهه و طبق توافقی جهت مشخص کردن یک نماینده از سوی طالبان برای دولت آینده، بر طالبان فشار می‌آورند.
با این حال طالبان در اعلامیهای گفته‌اند که نمایندگان این گروه با امریکا دیروز سه شنبه، برای دومین روز در امارات متحده عربی در مورد روند صلح افغانستان دیدار کرده‌اند.
گروه طالبان با نشر اعلامیهای گفته است که نمایندگان این گروه روز دوشنبه با نمایندگان عالی‌رتبه پاکستان، عربستان سعودی و امارات متحده عربی دیدار کرده است. در اعلامیه این گروه آمده که در این دیدار، روی خروج نیروهای امریکایی و متحدانش از افغانستان گفت‌وگو شده است.
اعلامیه طالبان افزوده که نمایندگان گروه طالبان در پایان روز دوشنبه با زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در مورد صلح افغانستان نیز به طور مقدماتی دیدار کرده و این دیدارها برای دومین‌بار روز سهشنبه(27 قوس) ادامه می‌یابد.
سفارت امریکا در کابل نیز می‌گوید که برگزاری نشست ابوظبی بخشی از تلاش‌های ایالات متحده امریکا و سایر همکاران بین‌المللی برای حمایت از صلح افغانستان است.
یکی از سخنگویان سفارت امریکا به خبرنامه گفت: «نشست ابوظبی در واقع بخشی از تلاش‌های ایالات متحده و همکاران بین‌المللی دیگر، برای حمایت از مذاکرات بین‌الافغانی به هدف ختم جنگ در افغانستان است.»
این سومین نشست نمایندگان امریکا و گروه طالبان از زمان تعیین زلمی خلیل‌زاد به عنوان نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور صلح افغانستان تاکنون است.
هرچند اعلامیه طالبان به صورت تفصیلی از دیدارهای نمایندگان این گروه با نمایندگان امریکا و کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی و پاکستان جزییات نداده، اما رسانه‌های پاکستانی به نقل از منابعی در گروه طالبان گزارش داده‌اند که امریکا از گروه طالبان در نشست روز دوشنبه در ابوظبی، خواسته است که با طرح آتش‌بس شش ماه موافقت کند و در ساختار حکومت آینده سهیم شوند.
از سویی هم ارگ ریاست جمهوری افغانستان صبح دیروز سهشنبه اعلام کرده که تیم مذاکره کننده حکومت به رهبری عبدالسلام رحیمی، رئیس دفتر محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری، برای آغاز گفت‌وگوهای “قریب‌الوقوع” با هیأت طالبان و آمادگی برای “نشست رو در رو” بین دو طرف، وارد ابوظبی شده است.
در اعلامیه ارگ که صبح دیروز سهشنبه(۲۷ قوس) نشر شد، آمده که آقای رحیمی، رئیس تیم مذاکره‌کننده حکومت با زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا دیدار خواهد کرد و قرار است در هفته جاری با نمایندگان امارات متحده عربی و عربستان سعودی نیز ملاقات کند.
شرط طالبان برای پذیرفتن آتش‌بس
بر اساس گزارش‌های منتشر شده از دور جدید گفت‌وگوهای امریکا با طالبان در ابوظبی، هیأت طالبان گفته که پیشنهاد آتش‌بس شش ماهه امریکا را در صورت واگذاری دولت آینده افغانستان به فرد منتخب این گروه، می‌پذیرد. یک مقام ارشد طالبان به رویترز گفته است که اگر سه کشور عربستان و امارات و پاکستان ضمانت دهند و ایالات متحده به عنوان رئیس دولت موقت افغانستان کسی را انتخاب کند که طالبان نامزد می‌کند، «می‌توانیم در مورد آتش‌بس فکر کنیم».
این مقام‌های طالبان گفتند که گروه طالبان در برابر پیشنهاد آتش‌بس مقاومت می‌کند، زیرا به باور آن‌ها چنین آتش‌بسی نه به هدف آن‌ها که بیرون راندن نیروهای خارجی است، بلکه به نیروهای دولتی افغان و آمریکایی کمک خواهد کرد.
در حالی که آمریکا مایل است گفت‌وگوها با طالبان در محور به‌رسمیت شناخته شدن دولت افغانستان و ادغام طالبان در بدنه سیاسی کشور پیش برود، گروه طالبان در پی تعیین جدول زمانی برای خروج نیروهای خارجی، حذف نام رهبران‌شان از فهرست سیاه سازمان ملل متحد و لیست تحریم‌های آمریکا، آزادی صدها زندانی طالبان و تسلط بر نظام سیاسی فراگیر در افغانستان است.
رد دیدار با مقام‌های افغان
حکومت افغانستان دیروز سهشنبه تأیید کرده بود که یک هیأت ۱۲ نفری را به امارات متحده عربی فرستاده و انتظار دارد این گروه در نشست بین نمایندگان طالبان و آمریکا شرکت کند.
از سویی‌هم حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان در صفحه رسمی توییترش نوشته است که آنان در دیدار چهارجانبه در ابوظبی، روی مساله “تعامل” مستقم هیأت صلح افغانستان با نمایندگان طالبان نیز گفت‌وگو کرده‌اند.
آقای محب در صحفه توییترش نگاشته که «با تشکر از امارات متحده عربی برای میزبانی جلسه چهارم جلسات چهارجانبه در روز یک‌شنبه میان افغانستان، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و ایالات متحده امریکا. ما در این نشست، روی پلان صلحی که توسط رییس‌جمهور غنی در نشست ژنو ارایه شد و تعامل مستقیم دولت افغانستان با طالبان برای راه‌اندازی گفت‌وگوهای بین‌الافغانی بحث کردیم.»
اما طالبان با نشر اعلامیهای، هرگونه دیدار و گفتگو با هیأت مذاکره‌کننده حکومت افغانستان را رد کرده و تاکید نموده که نمایندگان این گروه هیچ برنامه‌‌ای برای دیدار با این هیأت ندارند.
https://twitter.com/hmohib/status/1074606466131288064
نقش کشورهای دخیل و تغییر معنادار محل گفت‌وگوها
دیپلمات‌های غربی بر این باورند که تغییر مرکز گفت‌وگوها از دوحه به امارات در نتیجه تلاش‌های امارات متحده عربی برای جلب مشارکت عربستان سعودی در این گفت‌وگوها است. روابط عربستان و قطر نیز در حال حاضر خصمانه است، اما در عین حال روابط عربستان و پاکستان رو به بهبود است؛ چنان‌که در ماه‌های اخیر عربستان سعودی بسته حمایتی 6 میلیارد دالری خود را به پاکستان اختصاص داد.
با این حال حمایت‌های عربستان در زمانی‌که وضعیت اقتصادی در پاکستان رو به وخامت است، برای اسلام‌آباد موثر به نظر می‌رسد.
با این حال مقام‌های پاکستان نیز تاکید دارد که برای پایان دادن به سه دهه جنگ در افغانستان، اقدام‌های لازم را انجام می‌دهند.
عمران خان، نخست‌وزیر این کشور در صفحه توییتر خود نوشته است که «پاکستان در گفت‌وگوهای میان طالبان و آمریکا در ابوظبی کمک کرده است. امیدوارم که این اقدام به صلح منجر شود و تقریبا سه دهه رنج مردم شجاع افغان به پایان برسد». نخست‌وزیر پاکستان خاطرنشان کرده که این کشور برای تقویت روند صلح افغانستان هر کاری را که در توانش باشد، انجام خواهد داد.
از سویی هم سازمان ملل نسبت به برقراری صلح در افغانستان خوش‌بین است. تادامچی یاماماتو، نماینده ویژه‌ی دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان، در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد با اشاره به تلاش‌های اخیر امریکا و حکومت افغانستان در پیوند به صلح، فرصت‌های کنونی برای رسیدن به یک توافق صلح با طالبان را بی‌پیشینه خوانده است.
تادامیچی یاماماتو که گزارش سه ماهه‌اش در مورد پیشرفت‌ها در افغانستان را به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارایه می‌کرد، گفت: «امروز نسبت به هر زمانی در طول هفده سال گذشته، امکان پایان جنگ افغانستان از راه گفت‌وگو بیشتر امکان‌پذیر است.»
Pakistan has helped in the dialogue between Taliban and the US in Abu Dhabi. Let us pray that this leads to peace and ends almost three decades of suffering of the brave Afghan people. Pakistan will be doing everything within its power to further the peace process.
— Imran Khan (@ImranKhanPTI) December 18, 2018
سودی که پاکستان می‌برد
شماری از آگاهان تأکید دارند که در روند صلح افغانستان بیشترین سود را پاکستان خواهد برد. به گفته‌ی آنان، طالبان بیشتر کارت به دست‌داشته‌ی پاکستان است و با شامل شدن این گروه در بدنه‌ی حکومت افغانستان، پاکستان می‌توند از آنان به عنوان ستون پنجم استفاده کند.
عزیز آریان‌فر، آگاه مسایل سیاسی تأکید می‌کند که «راهبرد معین پاکستان در قبال افغانستان در کوتاه‌مدت دوشیدن گاو شیری افغانستان و در درازمدت اشغال آن و تشکیل کنفدراسیون “افپاک” است.»
به گفته‌ی این آگاه مسایل سیاسی، با آن‌که امریکا تلاش دارد تا اداره دولت کابل را از طریق پشتون‌های ناسیونالیست در دست داشته باشد و گروه‌های وابسته به اسلام‌آباد، یعنی طالبان و حزب اسلامی و امثال آن را در حاشیه دولت نگه داشته و به آن‌ها نقش درجه دوم بدهد، اما پاکستان در این میان یک راه میان‌بر را برگزیده است و آن، این‌که از طریق مانور با کارت طالبان، پروژه اصلی خود را پیش ببرد.
دیروز نیز که دومین روز گفت‌وگوهای صلح در ابوظبی امارات متحده عربی بود، گفته می‌شود که طالبان بر موضع خود پافشاری کردند که به هیچ عنوان حاضر به مذاکره با حکومت افغانستان نیستند؛ مگر این‌که سخن بر سر تسلیم ریاست جمهوری این کشور باشد.
به گفته‌ی این آگاهان، برای رهبری سیاسی طالبان قانع کردن فرماندهان جنگی که در نبرد افغانستان فعال‌اند، به یک توافق سیاسی که شکست تعبیر نشود، کار دشواری خواهد بود؛ زیرا این فرماندهان بر نیرو، منابع و اسلحه سیطره دارند، درحالی‌که رهبران در بیرون از افغانستان و بیشتر در پاکستان و قطر و اکنون به‌خاطر مخالفت عربستان سعودی با قطر، رفته رفته در امارات متحده عربی به‌سر می‌برند و زندگی آرام و آسوده‌ای دارند؛ از این رو طالبان تاکنون از موضع خود که رد مشروعیت دولت و خروج آمریکا از افغانستان است، کوتاه نیامده است.
به‌نظر می‌رسد اصلی‌ترین مساله در این نشست، زمینه‌سازی گفت‌وگوی مستقیم طالبان با دولت افغانستان خواهد بود که ریاست جمهوری افغانستان آن را “قریب‌الوقوع” خوانده است. اگر طالبان به این درخواست آمریکا و حامیان افغانستان تن دهد، می‌توان گفت که گره کور روند صلح افغانستان باز شده است.