مقام‌های کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان روز گذشته (دوشنبه 28 عقرب) اعلام کردند که شمارش نزدیک به 40 درصد از آرای انتخابات پارلمانی افغانستان تکمیل شده است.
گلاجان عبدالبدیع صیاد، رییس این کمیسیون که در یک نشست خبری در کابل سخن می‌گفت، تأکید کرد که شمارش آرای ۱۱ ولایت تکمیل شده است. صیاد افزود، آرای بیش از ۲۰۰ محل ولایت کابل تفتیش و بازشماری گردیده و هم‌چنین شمارش آرای بالغ بر ده ولایت دیگر نیز در حال تکمیل شدن است.
رییس کمیسیون انتخابات گفت که در حال حاضر شماری از دفاتر ولایتی این کمیسیون در ولایت‌های بغلان، پکتیا و قندز بسته است و تأکید آنان بر این است که به فرهنگ بستن دفاتر کمیسیون انتخابات خاتمه داده شود.
افزایش اعتراض‌ها
هم‌زمان با تأخیر در اعلام نتایج ابتدایی انتخابات پارلمانی افغانستان، هر روز اعتراض‌ها در این مورد بیشتر می‌شود.
انتخابات پارلمانی افغانستان به تاریخ ۲۸ میزان برگزار شد و کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرد که نتایج ابتدایی این انتخابات به تاریخ 19 عقرب و نتایج نهایی آن به تاریخ 29 قوس همگانی می‌شود، اما با گذشت بیش از یک ماه، کمیسیون نتوانسته نتایج ابتدایی را اعلام کند. تاریخ جدیدی را که کمیسیون برای اعلام نتایج ابتدایی این انتخابات اعلام کرده، روزهای 2 و 10 ماه قوس است که در دوم قوس نتایج انتخابات پارلمانی ولایت‌ها و در روز دهم قوس، نتایج ولایت کابل اعلام خواهد شد.
این در حالی است که شماری از نامزدان انتخابات پارلمانی در ولایات پکتیا، بغلان، قندز و بدخشان دست به اعتراض زده و تأکید دارند که روند شمارش آراء آلوده به فساد و عدم شفافیت است.
اما مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان می‌گویند که مداخله شماری از احزاب و ازدحام ناظران نامزدان در محل شمارش آرا در دفتر مرکزی این کمیسیون، سبب تأخیر در اعلام نتایج شده است.
عبدالبدیع صیاد در نشست خبری روز دوشنبه در کابل، در این مورد گفت: «روز یکشنبه ناظرین تعدادی از احزاب به دلیل مشاجره با یک کارمند پایین رتبه کمیسیون، روند بازشماری و تفتیش را متوقف ساختند. گرچه رهبری کمیسیون‌های انتخاباتی از بررسی موضوع اطمینان دادند و دستور ادامه‌ی کار را دادند، اما ناظران احزاب توجه ننموده، با تحریک دیگران مانع پیشرفت کار روز یکشنبه شدند.»
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان هم‌چنان در اعلامیه‌ای تاکید کرده که تعدادی از ناظرین از حیطۀ صلاحیت‌شان پا فراتر گذاشته و می‌خواهند بیشتر اعمال نفوذ نمایند. در این اعلامیه آمده است که شماری از احزاب با فرستادن ناظرین اضافی، اصول و طرزالعمل‌های نظارتی را در نظر نگرفته و با تحریک دیگران، پیشرفت روند تفتیش و بازشماری را مختل می‌نمایند.
با این وجود، مقام‌های این کمیسیون تأکید کرده که با ادامۀ چنین وضعیت، کمیسیون قادر نخواهد بود در زمان معین نتایج را اعلان نماید.
تشدید اختلاف‌های کمیسیون‌های انتخاباتی
کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخابات افغانستان روز گذشته (دوشنبه 28 عقرب) برای بار دیگر اعلام کرد که رأی‌های بایومتریک نشده، غیرقابل اعتبار است. این کمیسیون هم‌چنان 14 کارمند کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان را برکنار کرده است.
علی‌رضا روحانی، سخنگوی این کمیسیون تأکید کرد که پس از بررسی بیش 10 هزار شکایت انتخاباتی، آرای 174 محل اخذ رأی را باطل کرده است. به گفته‌ی او، بر اثر رسیدگی به این شکایات، تاکنون 14 کارمند کمیسیون انتخابات برکنار شده و 119 پرونده برای پی‌گیری به دادستانی کل فرستاده شده است.
از سویی هم مقام‌های این کمیسیون بار دیگر تأکید کردند که آرای بایومتریک نشده غیرقابل اعتبار است. پیش از این هر دو کمیسیون به توافق رسیده بودند که آرای بایومتریک نشده را اعتبار بدهند، اما روز گذشته سخنگوی کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی، آرای بایومتریک نشده را فاقد اعتبار دانسته و تاکید کرد که اعلام نتایج انتخابات با داشتن این آرا، غیر قابل اعتبار است.
اما کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان می‌گوید که کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی خارج از «حیطه صلاحیت»اش عمل می‌کند.
حفیظ هاشمی، یکی از کمیشنران این کمیسیون تأکید دارد که «برخی از کمیشنران کمیسیون شکایات بیشتر از لایحه وظایف‌شان مداخله می‌کنند؛ به همین دلیل کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان نمی‌گذارد آن‌ها در برخی جاها خلاف لایحه وظایف‌شان در کارهای ما مداخله کنند».
با این حال شماری از حقوق‌دانان تأکید دارند که ابطال آرای مراکز مختلف از صلاحیت‌های کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی است.
عبدالوحید فرزه‌ای، حقوق‌دان تأکید دارد که «این یکی از صلاحیت های کمیسیون شکایات انتخاباتی است که چه‌وقت به آن رسیدگی و یا باطل می‌کند. در صورتی‌که کارمندان تخلف و تخطی یا جرم انتخاباتی را انجام دهند، برکناری آنان نیز از صلاحیت‌های کمیسیون شکایات است.»
عدم شفافیت در بازشماری آرا
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان روز گذشته اعلام کرد که بازشماری صد درصدی آرای ولایت کابل با کارمندان جدید ادامه دارد و این روند وارد ششمین روزش شده است.
اما با این حال شماری از نهادهای ناظر انتخاباتی روند بازشمارش آرا را یک روند نمادین دانسته و تأکید دارند که در آن شفافیت و بی‌طرفی مراعات نمی‌شود. به گفته‌ی آنان، در این روند آرای پاک و ناپاک از هم تفکیک نشده و تنها بازشماری می‌شود.
یوسف رشید، رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان(فیفا) می‌گوید که انتظار نهادهای ناظر این بود که روند بازشماری آرا، متفاوت از دور اول شمارش باشد و علایم تقلب و موارد مشکوک به‌گونه‌ی جدی بررسی شود.
آقای رشید تصریح می‌کند: «در بازشمارش آرا مانند شمارش دور اول، به هیچ علایم تقلب توجه نمی‌شود. به گونه‌ی مثال در طرزالعمل انتخابات، روند قطع شدن برگه‌های رأی‌دهی آمده که اگر این برگه‌ها طبق این طرزالعمل قطع نشده باشند، باید باطل اعلام شوند، اما در روند بازشماری آرا چنین نمی‌شود».
با این حال مسوولان فیفا تاکید می‌کنند که در بازشماری آرا، از دید آنان تفکیک میان آرای پاک و ناپاک صورت نگرفته است.
از سویی هم مجلس نمایندگان افغانستان می‌گوید که اگر کمیسیون مستقل انتخابات هنگام بازشماری آرا شفافیت را مد نظر نگیرد، نتیجه‌ی انتخابات قابل قبول مردم نخواهد بود.
امیرخان یار، معاون دوم مجلس نمایندگان افغانستان که ریاست نشست عمومی روز دوشنبه (۲۸ عقرب) این مجلس را نیز بر عهده داشت، تأکید کرد که به شفافیت توجه شده و نتایج ابتدایی انتخابات هم باید در زمان معین آن اعلام گردد.
او تصریح کرد: «خواست ما از کمیسیون مستقل انتخابات این است تا باز شماری آرا را که انجام می‌دهد، به شفافیت توجه داشته باشد و نتایج ابتدایی را هم به زمان تعیین‌شده آن اعلام نماید.»
اتهام دخالت حکومت
شماری از احزاب سیاسی افغانستان تأکید دارند که کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان زیر فشارهای سیاسی از سوی حکومت قرار دارد و این سبب شده که اعلام نتایج انتخابات با تأخیر روبرو شود.
از سویی هم امرالله صالح، رییس پشین امنیت ملی افغانستان تأکید دارد که نمایندگان پارلمان هفد‌هم از سوی ارگ تعیین می‌شود.
آقای صالح ادعا دارد که افراد نزدیک به اشرف غنی در تماس با شماری از نامزدان انتخابات پارلمانی، گفته‌اند که نتایج نهایی انتخابات توسط آن‌ها تعیین می‌شود.
رییس پشین امنیت ملی افغانستان در صفحه فیس‌بوک خود تصریح کرده که سلام‌رحیمی، رییس عمومی اداره امور ریاست‌جمهوری و فضل فضلی، مشاور رِییس‌جمهوری از نامزدان مجلس نمایندگان افغانستان خواسته‌اند که برای پیروزی در انتخابات پارلمانی، به دفتر آن‌ها مراجعه کنند، چون آنان فهرست نهایی نامزدان را که به پارلمان راه پیدا می‌کنند، تعیین می‌نمایند.
آقای صالح در صفحه رسمی فیس‌بوکش نوشته است: «اطلاع موثق از چندین منبع، از دفتر سلام رحیمی، رییس دفتر رییس‌جمهور و داکتر فضلی، یکی از دستیاران رییس‌جمهور به شماری از کاندیدان انتخابات پارلمانی تیلفون و به آن‌ها گفته می‌شود که اصل فیصله را ما انجام می‌دهیم. اگر می‌خواهید که وکیل شوید، باید به دفتر ما در وزیراکبرخان بیایید.»
در عین حال شماری از نهادهای ناظر انتخاباتی افغانستان تأکید دارند که نیروهای امنیتی در روز انتخابات به گونه‌ی مستقیم در روند انتخابات دخالت کرده و به ناظران این نهاد، اجازه‌ی ورود به مراکز رأی‌دهی را نداده است.
صغری سعادت، سخنگوی بنیاد انتخابات شفاف افغانستان(تیفا) به خبرنامه می‌گوید که «نیروهای امنیتی، به ویژه پولیس ملی در روز انتخابات بالای سر رأی‌دهنده‌ها ایستاد شدند و آنان را وادار به رأی دادن به نفع یک شخص خاص کردند که در این زمینه اسناد موثق نیز در اختیار داریم».
اما مقام‌های کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان تاکید دارند که این کمیسیون زیر هیچ فشار سیاسی قرار ندارد.
معاذالله دولتی، معاون این کمیسیون به خبرنامه گفت: «ما با اطمینان کامل به مردم افغانستان گفته می‌توانیم که هیچ فشاری را قبول نخواهیم کرد. در حال حاضر اگر اعلام نتایج انتخابات پارلمانی به تأخیر افتاده، یگانه دلیل آن مشکلات تخنیکی بوده، نه فشارهای سیاسی و توطیه‌های دیگری که به آدرس کمیسیون وارد است.»
مصالحه و انتخابات
کمیسیون مستقل انتخابات علاوه بر اعلام نتایج انتخابات پارلمانی افغانستان، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را نیز در پیش دارد. این کمیسیون تاریخ برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را 31 حمل سال آینده خورشیدی (20 اپریل) اعلام کرده است، اما روزنامه والستریت ژورنال در آغاز ماه جاری میلادی در گزارشی اعلام کرد که احتمال دارد به‌دلیل مذاکرات صلح، انتخابات ریاست جمهوری افغانستان با تأخیر برگزار گردد.
این روزنامه به نقل از دیپلومات‌های امریکایی نوشته که گزینه دیگر در افغانستان، تشکیل حکومت موقت با اشتراک طالبان است.
اما بعدا حکومت افغانستان و واشنگتن به صورت رسمی این ادعاها را رد کرده و هر دو اعلام کردند که برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری متعهد هستند، اما در کابل شماری از احزاب سیاسی با اعلام موافقت برای تشکیل «حکومت موقت» تاکید می‌کنند که اگر با تشکیل چنین حکومتی، صلح دایمی به افغانستان می‌آید، آنان قبول دارند.
اما به تازگی زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان می‌گوید که امیدوار است تا پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در سال آینده، یک توافق صلح با گروه طالبان به دست بیاید.
آقای خلیل‌زاد روز یکشنبه(۲۶ عقرب) در جمع خبرنگاران در کابل تأکید کرد که به صورت محتاطانه‌ای به مذاکرات صلح با طالبان خوش‌بین است.