تاریخ برگزاری نشست مسکو در مورد صلح افغانستان با چند بار تأخیر، سر انجام به روز جمعه (9 نوامبر) نهایی شد، اما حکومت افغانستان بهتازگی اعلام کرده که در این نشست نمایندهای نخواهد داشت.
صبغتالله احمدی، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان به خبرنامه تأیید میکند که به نمایندگی از حکومت افغانستان، کسی در این نشست شرکت نمیکند، اما شورای عالی صلح افغانستان بهعنوان یک نهاد مستقل میتواند در این نشست سهم داشته باشد.
آقای احمدی گفت: «حکومت جمهوری اسلامی افغانستان از هر نشستی که به روند صلح افغانستان کمک کند، استقبال میکند، اما در هر مذاکرهای باید جایگاه حکومت افغانستان مشخص باشد».
خبرگزاری رویترز روز شنبه این هفته (3 نوامبر) به نقل از مقامات روس گفته بود که محمد اشرفغنی، رئیس جمهوری افغانستان پذیرفته هیاتی از مقامهای ارشد سیاسی این کشور را به گفتوگوهای صلح مسکو بفرستد.
با این حال شورای عالی صلح افغانستان با اعلام آمادگی برای شرکت در این نشست، تاکید کرده که آنان امیدوارند در نشست مسکو، افغانستان یک گام به روند صلح به مالکیت افغانها نزدیکتر شود.
احسان طاهری، سخنگوی این شورا در صفحه توییتر خود نوشته است: «هیأتی از شورای عالی صلح به نمایندگی افغانستان در نشست مسکو اشتراک میکند. آرزو داریم نشست مسکو یک گام دیگر برای تسریع و تقویت پروسه صلح به مالکیت و رهبری افغانستان باشد.»
تردید در اشتراک طالبان
پیش از این سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفته بود که هیأتی از دفتر طالبان در قطر هم در این نشست شرکت خواهد کرد؛ اما امروز دوشنبه دو مقام ارشد طالبان در گفتوگو با روزنامه «دیلی تایمز» چاپ پاکستان گفتهاند که آنان تاکنون تصمیم نهایی برای اشتراک در این اجلاس را نگرفتهاند.
از سویی هم، ذبیحالله مجاهد، یکی از سخنگویان طالبان به روزنامه «دان» چاپ پاکستان گفته است که آنان تاکنون نیز در مورد رفتن یا نرفتن فکر میکنند.
این نشست قرار است جمعه آینده( ۱۸ عقرب) با حضور نمایندگانی از ۱۲ کشور در مسکو برگزار شود. ایران، پاکستان، هند و چین نیز به این نشست دعوت شدهاند.
روزنامه «تایمز آف اسلامآباد» گزارش داده که قرار است مقامهای بلندپایه پاکستان به سطح معاون وزیر خارجه، در این نشست شرکت کنند. این روزنامه نوشته که احتمال دارد تهمینه جنجوا، معاون وزیر خارجه پاکستان به نمایندگی از این کشور در نشست مسکو شرکت کند.
در نشست اول مسکو که قرار بود در ماه سپتامبر برگزار شود، از امریکا نیز برای شرکت دعوت شده بود، اما در حال حاضر خبرگزاری «انترفکس نیوز» روسیه در گزارشش، نامی از آمریکا نبرده و نوشته که در این نشست علاوه بر کشورهای منطقه، مقامهای کابل و طالبان نیز شرکت خواهند کرد.
دعوت سری از برخی سیاستمداران افغان
به گفته خبرگزاری رویترز، روسیه بهصورت سری برخی از سیاستمداران افغان و نمایندگان احزاب از جمله حامد کرزی رییس جمهوری پیشین افغانستان، عطامحمد نور، والی پیشین بلخ و همچنان نمایندگان احزاب سیاسی افغانستان مانند حزب اسلامی را برای گفتوگو با طالبان به مسکو دعوت کرده است.
بر اساس گزارش رویترز، در گروه دعوتشدگان، رهبران افغان و سیاستمداران شناخته شده شامل اند که با حکومت افغانستان ارتباط دارند.
محمد یوسف سها، مسؤول دفتر مطبوعاتی آقای کرزی به رویترز، از اشتراک رئیسجمهور پیشین افغانستان در این نشست اطمینان داده و گفته است که کرزی به این خاطر در اجلاس مسکو سهم میگیرد که هیچ صحبت صلح با طالبان نباید از توجه دور بماند.
با این حال، شماری از آگاهان سیاسی بر این باور اند که نشست مسکو روی صلح افغانستان نمیتواند نتایج قابل ملموسی داشته باشد.
حامد علمی، نویسنده و آگاه مسایل سیاسی به خبرنامه گفت: «روسیه با ظهور داعش در شمال، خواست با مخالفان این گروه از جمله حکومت افغانستان و طالبان رابطه برقرار کند. روسیه خواست طالبان را علیه داعش تحریک کند، این بازی دوگانه روسها بین حکومت افغانستان یک شک و تردید را راه انداخت. از سویی هم رهبر پشین طالبان زمانیکه از روسیه برگشت، در خاک پاکستان مورد هدف قرار گرفت؛ این مسایل را اگر ربط دهیم؛ نباید به این مذاکرات خوشبین بود. این مذاکرات یک واکنش است در برابر حضور داعش در شمال و در مقابل حضور امریکا در افغانستان و حتی اینکه روسیه در اول میخواست این نشست را بدون حضور افغانستان برگزار کند.»
توریالی غیاثی، آگاه مسایل سیاسی نیز به خبرنامه میگوید: «به جای برگزاری نشست، این کشورها باید جلوی مرزهای خود را بگیرند، اطلاعات خود را صادقانه به افغانستان شریک کنند. حالا ما از کجا بدانیم که پاکستان واقعا خواهان صلح در افغانستان است. روسیه باید اول پاکستان را قانع کند که در روند صلح افغانستان صادقانه همکار باشد».
انتقادها بر عدم اشتراک افغانستان
ایالات متحده امریکا در ماه اگست، دعوت روسیه را برای اشتراک در کنفرانس مسکو در مورد صلح افغانستان رد کرده بود. با این حال شماری از آگاهان بر این باور اند که کابل نمیخواهد خلاف منافع خود کار کند و با وجودی که امریکا مذاکراتی را در مورد صلح افغانستان به راه انداخته، نمیتواند در نشست موازی مسکو شرکت کند.
فیصل سمیع، نایب منشی مجلس سنای افغانستان دیروز یکشنبه در نشست عمومی این مجلس گفت که حکومت افغانستان نباید به خواست امریکا از شرکت در نشست صلح مسکو خودداری کند و آنچه را که امریکا در مورد صلح افغانستان بخواهد، به آن عمل کند.
آقای سمیع هشدار داد: «در صورتی که افغانستان به خواست امریکا در نشست صلح مسکو شرکت نکند، عواقب خوبی برای کشور ندارد.»
با این حال شماری از اعضای مجلس سنای افغانستان تأکید دارند که افغانستان باید از هر فرصت پیش آمده به نفع صلح این کشور استفاده کند. اعضای این مجلس میگویند که افغانستان باید در نشست مسکو اشتراک داشته باشد.
آصف صدیقی، معاون دوم مجلس سنا نیز روز یکشنبه (۱۳ عقرب) در نشست عمومی این مجلس گفت: «هرچند دولت روسیه در نشست صلح مسکو تنها از حامد کرزی و برخی افراد دیگر سیاسی دعوت کرده است، اما حکومت افغانستان باید در نشست مسکو شرکت کرده و برای تأمین صلح در کشور درست لابیگری کند».
آقای صدیقی افزود که جنگ افغانستان در واقع رقابت میان روسیه و امریکا است و حکومت افغانستان باید در نشست مسکو تلاش کند تا هماهنگی بیشتری میان کشورهای منطقه و جهان در راستای تأمین صلح در کشور ایجاد نماید.
از سویی هم حامد علمی، نویسنده و آگاه سیاسی به خبرنامه گفت که «مردم افغانستان با نداشتن نماینده در چند نشست تاریخی از جمله نشست ژنو، تجربهی تلخی دارد. حالا هم اگر روسیه در این نشست پیشرو با مخالفان حکومت افغانستان کنار بیاید، آن وقت سرنوشت حکومت افغانستان چه میشود. ما داشتن حکومت بد را بهتر از نداشتن حکومت میدانیم».
اما صبغتالله احمدی، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان به خبرنامه تاکید میکند که سهم گرفتن یا نگرفتن افغانستان ربطی به شرکت کردن یا نکردن امریکا ندارد و در این مورد، افغانستان خودش تصمیمگیرنده است.
آقای احمدی میگوید: «افغانستان در هر نشستی که بر محور صلح این کشور دایر میشود، باید جایگاه مشخص خود را داشته باشد و هر نشست خارج از کشور بر محوریت صلح افغانستان، بدون رهبری و شرکت افغانها، نتیجه مثمر نخواهد داشت.»
قبل از این عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی افغانستان نیز گفته بود که بدون اشتراک حکومت افغانستان اجلاس مسکو کدام نتیجهای نخواهد داشت.
آقای عبدالله از تلاشهای کشورهای دیگر برای صلح افغانستان ستایش نموده، ولی تأکید میکند که مالکت هر نوع مذاکرات صلح افغانستان، باید در دست خود افغانها باشد.