انتخابات پارلمانی 2018 افغانستان، به یقین مزخرفترین انتخابات کشور در 18 سال گذشته بود. استدلالی که در پشتیبانی از این گزاره میتوان آورد، فقط این نیست که امسال استقبال شهروندان از روند ثبت‌نام ناچیز و علاقه عمومی آنها به مشارکت در انتخابات پارلمانی کاهش یافته است، بلکه مساله اصلی مدیریت ضعیف و آمیخته به فساد حکومت اشرف غنی و کمیسیون انتخابات او در امر برگزاری انتخابات است که بیش از گذشته سلامت و مشروعیت آن را زیر سؤال برده است.
در حالی که مقامات ارشد حکومتی و اعضای طبقه حاکم که در رأس آن شخص اشرف غنی قرار دارد، با شور و شعف تصنعی از مشارکت مردم در انتخابات سخن میگویند، شهروندان را به شرکت در آن تشویق میکنند و حضور آنها را نشانه دموکراسی و ضامن آینده کشور میدانند؛ شهروندان واجد شرایط شرکت در انتخابات به شدت از نحوه برگزاری آن و کاستیهای آشکارش شکایت دارند. بنا به گزارش‌های رسانهها، شکایات مردم به هزاران مورد می‌رسد. فضای مجازی فیس‌بوک نیز مملو از اعتراضات و شکایتهای شهروندان پایتخت و ولایات راجع به نارساییها، تقلبها و مشکلات مربوط به روند رأیگیری در مراکز جمعآوری آراء می‌باشد.
از همان ساعات آغازین رأی‌دهی، ابتدا مردم اعتراض خود را به بسته بودن محلهای اخذ رأی و عدم حضور کارمندان کمیسیون انتخابات در محل رأی‌دهی نشان دادند. بنا به گزارش‌های مستقیم شهروندان و رسانههای حاضر در این محلها، بسیاری از مراکز اخذ رأی تا ساعت 10 صبح به روی مراجعه‌کنندگان بسته بودهاند و در مواردی از بسته بودن آنها تا ساعت 12 ظهر و حتی تا 2 عصر نیز گزارش شد. اما مشکلات فقط به همین مورد محدود نبوده است. مردم به شدت از چگونگی روند برگزاری انتخابات شکایت داشتند. مطابق گزارش‌های مستقیم مراجعه‌کنندگان به مراکز مختلف اخذ رأی، مهمترین مشکلات و چالشهای موجود عبارت بودند از تأخیر در باز شدن محلهای اخذ رأی، کمبود تعداد اوراق رأی‌دهی، شلوغی و بینظمی، نبود یا خرابی و کار نکردن درست دستگاههای انگشتنگاری الکترونیک، ارسال اشتباهی اوراق رأی‌دهی یک ولایت به ولایت دیگر، تقلب گسترده در بعضی محلها به نفع نامزدهای قدرتمند و نزدیک به جناحهای حاکم، راه ندادن ناظران متعلق به نامزدهای انتخاباتی به داخل محلهای اخذ رأی یا اخراج آنها از محل توسط عوامل مربوط به نامزدهای قدرتمند، خشونت پلیس و روند طولانی و وقت‌گیر رأی دادن که سبب محروم شدن بسیاری از شهروندان از مشارکت در انتخابات پارلمانی گردید.
بنا به گزارش‌های موثق مردم، بینظمی، ازدحام و وقت‌گیر بودن روند رأی‌دهی به حدی بوده که بسیاری از شهروندان پس از چند بار مراجعه پیاپی باز هم موفق به رأی دادن نشدند. در همین رابطه، یکی از افراد ساکن منطقه بهادرخان واقع در غرب کابل در ساعت 4 عصر در فیس‌بوک خود نوشته است که برای چهارمین بار بدون رأی دادن به خانه بازگشته است. او همچنین از ازدحام، خستگی و عصبانیت مردم، وقوع درگیری فیزیکی میان آنها در محل رأی‌دهی، ناقص بودن لیست ثبت‌نام و عدم حضور ناظران انتخاباتی در محل یاد کرده است. شهروند دیگری که به یکی از محلهای اخذ رأی در ناحیه سوم کابل مراجع کرده است، نوشته که در آن محل لیست رأی‌دهندگان و برگههای رأی‌دهی به ولایات دیگر ارسال شده و دستگاههای بایومتریک هم شارژ ندارند. شهروند دیگری از لیسه رابعه بلخی واقع در کارته چهار خبر داده که در جریان رأی‌دهی اصلا بایومتریک انجام نمیشده است. کسان دیگری نیز از محلهای گوناگون در سطح شهر گزارش کردهاند که علی‌رغم این‌که تذکرههای آنها دارای برچسب ثبت‌نام بوده، اما نامهای آنها در لیست ثبت‌نام‌کنندگان یافت نشده است. طبق گزارش مراجعهکنندهای از مسجد باقرالعلوم واقع در سرک کاتب در غرب کابل، لیست رأی‌دهندگان موجود نبوده، دستگاههای انگشتنگاری به درستی کار نمیکرده، کارمندان در محل حضور نداشته و زمان اخذ رأی هم بسیار طولانی بوده است.
در رابطه با تقلب انتخاباتی، شهروندی گزارش کرده است که در دو محل اخذ رأی واقع در دو مکتب محمدیه و زینب کبری در ناحیه سیزده شهر کابل، افراد وابسته به چهار نامزد قدرتمند که دو نفرشان فرزندان دو رهبر جهادی، یکیشان نماینده دوره کنونی و فرد چهارم تاجری بانفوذ بوده، دروازههای محل را بسته و به ناظران نامزدهای دیگر اجازه ورود نداده‌اند.
گزارش‌های رسیده از ولایات نیز از مشکلات، نارساییهای مشابه از قبیل دیر باز شدن محلها، آشوب و بینظمی و تقلب و موارد مشابه دیگر حکایت دارند.
مطابق مشاهدات نگارنده که میبایست در مسجد محمدیه واقع در کارته سه شهر کابل رأی میدادم، ساعت 11 صبح به محل مراجعه کردم. به دلیل ازدحام و بینظمی، پس از حدود بیست دقیقه انتظار محل را ترک کردم تا در زمان دیگر مراجعه کنم. در طی این مدت با انبوهی از ناظران در جلوی محل مواجه شدم که از این‌که به آنها اجازه ورود به داخل را نمیدهند، شکایت داشتند و حتی گفته شد که یکی از ناظران با خشونت پلیس مواجه شده است. در مراجعه دوم در ساعت 1:30 دقیقه عصر مجدد با ازدحام و روند وقت‌گیر رأی‌دهی مواجه شده و پس از مدتی انتظار، بدون رأی دادن محل را ترک کردم. تعداد موارد مشابه من که از رأی‌دادن بازماندند در خوشبینانهترین حالت، به نظر می‌رسد صدها نفر باشد.
آن‌چه که آشکار است و به عنوان نتیجه از چگونگی برگزاری انتخابات میتوان یاد کرد، این است که تمام مشکلات، ضعفها و تقلبهای صورت گرفته در این روز، در درجه نخست گواه بیکفایتی، سوء‌مدیریت، فساد گسترده مسئولان حکومتی و باندبازی و ملاحظات قومی و سیاسی در روند استخدام مسئولان کمیسیون انتخابات است و از اداره فاسد اشرف غنی و شرکایش عملا مشروعیتزدایی مینماید.
این مقاله برای خبرنامه نگاشته شده و دیدگاه های که در آن آمده، مختص نویسنده آن می‌باشد و لزوما بازتاب سیاست نشراتی خبرنامه نیست.