روز سه‌شنبه هفته گذشته(9 اسد)، محمدطاهر زهیر، والی بامیان مصاحبه‌ای اختصاصی با تلویزیون یک داشت. والی بامیان در این گفتگو به مشکلات و چالشها و دست‌آورد‌ها در سه سال کاری خویش در بامیان پرداخت. آقای زهیر تاریکی و نبود برق را یکی از مشکلات عمده بامیان خواند و به مسایل جنجال‌برانگیزی نظیر حضور و عدم حضور همه اقوام در اداره محلی بامیان، مبارزه با قاچاق آثار باستانی و وضعیت آموزش و پرورش، خدمات بهداشتی و امنیتی این ولایت، توضیحات مفصلی ارایه نمود. در زیر نکات چندی از صحبتهای آقای زهیر در این گفتگو آمده است:
تاریکی هزارهجات و بامیان
به گفته طاهر زهیر، “مهم‌ترین دلیلی که برای عدم توجه حکومت مرکزی در قبال بامیان و هزارهجات گفته میشود، همین تاریک بودن این مناطق است. در طول پانزده سال گذشته، خیلی از ولایات و مناطق صاحب برق شدند و توجهات جدی برایشان صورت گرفته است. بامیان هم، همچون دیگر مناطق هزارهجات از تاریک بودن و از بی‌برقی رنج میبرد، در بامیان ما برق نداریم متأسفانه. از طریق پی.آر.تی نیوزلند که در بامیان مأموریت داشته است، یک میگاوات برق سولری ساخته شده است. این یک میگاوات برق سولری با این تعداد از نفوس و جمعیت بامیان بسنده نیست. علاوه بر آن، این(یک میگاوات برق سولری) به لحاظ تخنیکی مشکلات خود را دارد، که همان اسباب و وسایلش روز به روز در حال فرسایش و کهنه شدن است، آن‌هم به گونهای تعبیه شده که شاید ریاست برشنا توانایی مرمت و بازسازی خیلی از خرابی‌های آن را نداشته باشد، روز به روز به طرف افول و کاستی می‌رود و همچنان به لحاظ اقتصادی به صرفه نیست، بسیار قیمت است برای خانواده‌ها. فرض کنیم هیچ یک از این مشکلات نباشد؛ یک میگاوات برق برای یک ولایت بسیار ناچیز و اندک است. شهری که شما می بینید، نصفاش را نیز تحت پوشش نداده است، خیلی از مناطق در داخل شهر بدون برق است”.
جلوگیری از غصب زمین‌های دولتی در بامیان
والی بامیان در ادامه گفتگوی خود در مورد غصب زمین‌های دولتی در این ولایت افزود: “در بامیان غصب زمین از دیر زمانی به این طرف اتفاق افتاده است. به گونه مثال در ولسوالی کهمرد منطقهای را داریم به نام دشت سفید، بعد از کودتای هفت ثور و آغاز جهاد و جنبش مردم در مقابل تهاجم شوروی، این زمین ها غصب شده است و تا حال هم قضیه اش تحت دوران است. و به همین ترتیب در نقاط و ساحاتی دیگری هم از گذشته های دور تا به اکنون زمین غصب شده است. اما در مدت سه سالی که من این جا هستم، به شدت تام و تمام با غصب زمین مبارزه کردیم، از غصب زمین جلوگیری کردیم. ساحه‌ای به نام جیگرهخیل است؛ این ساحه را در حدود 1600 جریب زمین کسی غصب نموده بود و قباله جعلی از پاکستان ساخته و آورده بود. از این مورد جلوگیری کردیم. از موارد خرد و کوچک دیگری هم جلوگیری کردیم و قاطعانه برخورد کردیم. جاهایی که قبل از آن فیصله به نفع حکومت صورت گرفته شده بود، اما تطبیق نمی‌شد، آن موارد را هم با فیصله نهایی محاکم تطبیق کردیم. ما مبارزه کردیم و بازهم مبارز خواهیم نمود و نگذاشتیم غصب زمین به یک فرهنگ تبدیل شود.”
ادعای بی‌بنیاد
طاهر زهیر در مورد مسأله غصب زمین به موضوع غصب زمین تاجیکان اشاره کرده، تصریح می‌نماید:”این ادعا یک ادعای کاملأ بی‌بنیاد است که از طرف قومای تاجیک ما نیست. از طرف چند نفر بی‌کار که در کابل عمدتأ وظیفه دعوا جلابی را به عهده دارند. از نام قومیت هم استفاده میکنند و از نام قوم شریف تاجیک ما در بامیان سوءاستفاده میکنند، عمدتأ گپ(حرف) آنها است. من به شما چلنج میدهم، از طریق رسانهی شما به کل مردم افغانستان، به جناب ریس‌جمهور افغانستان، به همه و همه میگوییم؛ هکتار، جریب و بسوه سر جای خود، اگر یک بلست زمین غصبی را شما در بامیان پیدا کردید که چه در دوران قبل و چه در دوران من اگر یک وجب و یک بلست و به اندازه یک کف دست، زمینی کسی به ناحق و ناروا غصب شده بود، بازخواست نشده بود، یا چنین گپی اگر واقعیت داشت؛ من واضح اعلان میکنم که با بودن من و اگر من هم حامی غاصب باشم و بازخواست نکنم، اهلیت و صلاحیت اخلاقی اداره ولایت را باید از دست داده باشیم و بیشتر از این نباید که مزاحم مردم باشیم. چنین گپی از بنیاد، از اساس و ریشه دروغ و توطئه است، مزاحمت است. این آدم‌ها می‌خواهند آب را گل‌آلود کنند و از آب گل‌آلود ماهی مقصود بگیرند. در بامیان نیز زندگی نمی‌کنند، عمدتأ در کابل هستند و صرف برای منافع شخصی خود چنین مسایلی را دنبال می کنند.”
ماستر پلان فرهنگی و انکشافی و برخورد سیاسی با آن
طاهر زهیر در مورد پلان فرهنگی و انکشافی بامیان و برخورد سیاسی با آن خاطرنشان کرد: “در بامیان ما دو ماستر پلان داریم؛ ماستر پلان فرهنگی و ماستر پلان انکشافی. ماستر پلان فرهنگی اصل و ماستر پلان مادر است. انکشاف شهری باید در راستای ماستر پلان فرهنگی و در مطابقت با آن صورت بگیرد و هیچگاه در تضاد با آن نباید باشد. عدهیی حفظ میراث باستانی و ساحات سرخ و سبز و لنداسکیپ(چشمانداز) را سیاسی قلمداد میکنند و حتی میراث‌های فرهنگی را هم کوشش میکنند صبغهی سیاسی و قومی بدهند.”
حضور همه اقوام در اداره محلی بامیان
وی در گفتگو با شبکه یک افزود: “بامیان یکی از ولایاتی است که هیچ مشکلی در موضوعات مهمی چون همبستگی، وحدت ملی، وحدت قومی و وحدت مذهبی ندارد. مسایل مذهبی و قومی در اینجا کاملأ حل است. حضور در اداره هم یکی از موضوعات فوق‌العاده مهم است که در اینجا حل است. به گونه مثال همین لحظه ریس محکمه ما با بالاتر از هشتاد فیصد از قاضی صاحب‌ها از برادران تاجیک ما هستند. خیلی انسان‌های صادقی هستند. خصوصا ریس صاحب محکمه استیناف که یک انسان صادق و خدمت‌گار و طرف رضایت مردم هم هست. قوماندان امنیه ما و به همین ترتیب عدهای از ریس صاحبان ملکی ما. سایر ادارات ما مختلط هستند؛ از برادران تاجیک هست، از هزاره هست، از اقوام دیگر هست. مسایل قومی در این جا حل است. خود مردم که این جا زندگی می کنند، مشکل ندارند. به گونه مثال در ولسوالی های کهمرد و سیغان، از ولسوال و قوماندان امنیه تا چپراسی(صفاکار) مکتب از برادران تاجیک هستند.”
مبارزه با قاچاق آثار باستانی
والی بامیان در مورد مبارزه با قاچاق آثار باستانی نیز توضیح داد: “از سال 2005 الی 2012، آقای زمریالی طرزی، تابستان‌ها در فصل تعطیلات خود از فرانسه همه ساله در هماهنگی با سازمان علمی فرهنگی سازمان ملل متحد(یونسکو) به بامیان آمده، تحقیقات علمی و حفریات و کاوشگری‌های علمی را در مناطق مختلف باستانی انجام داده داده است. مجموع آثاری که آنها از تحقیقات و کاوشهای علمی خود به دست آورده، در ساختمان میراث‌های فرهنگی محفوظ است، نگهداری میشود، ولی متاسفانه به دلیل نبود موزیم گردشگران از دیدن آنها محروم هستند که امیدوار هستم روزی شاهد یک موزیم نیز باشیم.
در مدت زمانی که من در اینجا هستم، در مدت زمان سه سال، هیچ نوع تحقیق و کاوشگری علمی صورت نگرفته است. از حفریات غیرقانونی، از جست و خیزهایی که قاچاقبران آثار باستانی دارند، به شدت جلوگیری شده است. ما در این مدت، در مدت سیزده سال، 16 مورد و کیس را به نهادهای عدلی و قضایی محول کردیم.
سرکی که از تپه الماس کشیده شده است، این سرک هم در ماسترپلان فرهنگی است و هم در ماسترپلان شهری است. هرگز در اینجا کاوشگری صورت نگرفته است. این سرک، سرک دل‌بخواهی من نیست، سرک دل‌بخواهی هیچ مأمور دیگر حکومت هم بوده نمی‌تواند. مطابق به قانون و مطابق به ماسترپلان فرهنگی و ماسترپلان انکشافی صورت گرفته است. عمده‌ترین دلیلش این است که ما قرار است بازار پایین(بازار فعلی) را، بازار که بالفعل شما می‌بینیند، همه را بکشانیم به طرف بالا(شهر جدید بامیان) و این بازار تقلیل پیدا کند، پس به همان 1200 دکانی که در زمان حزب وحدت اسلامی توزیع شده است، حال این بازار انکشاف غیرقانونی پیدا کرده است، و هر قدر که این بازار انکشاف افقی پیدا کند، زمین‌های زراعتی و ساحه سبز از دست می‌رود. وقتی ما این بازار را از پایین به بالا انتقال کنیم، راه نیاز دارد و راهش نیز در ماسترپلان انکشافی و ماسترپلان فرهنگی از تپه الماس بود. تپه الماس جزء میراث‌های فرهنگی نیست، اما در نزدیکی شهر غلغله قرار دارد که شهر غلغله جز میراث‌های فرهنگی است و در آنجا هیچ نوع کاوشگری صورت نگرفته است.”
وضعیت آموزش و پرورش در بامیان
بخش دیگری از مشکلات بامیان، وضعیت آموزش و پرورش است، والی بامیان در این مورد می‌گوید: “ما در مجموع در بخش تعلیمات عمومی مکاتب، 347 باب مکتب داریم، از این 347 باب مکتب، 64 باب مکتب مطلقا سرپناه ندارند، تعمیر ندارند، که به اساس فیصدی 16 فیصد می‌گردد. در عین حال ما مواجه با کمبود اتاق درسی هستیم، که کمبود اطاق درسی ما مجموعاً 51 درصد را تشکیل می‌دهن. ولی در عین حال در سطح ولایت بامیان با همین وضعیت هم ما هیچ مکتب بسته نداریم، همه مکاتب باز است و 47 درصد از شاگردان تعلیمات عمومی را دختران تشکیل می‌دهد.
مشکل خوابگاه دانشگاه هنوز هم یکی از مشکلات جدی است، اما تلاش‌هایی که ما کردیم، یک لیلیه کلان برای دختران در حال تکمیل شدن است که تا ختم سال کاری امسال، امیدواریم آن‌را افتتاح نماییم. برای پسران همچنان ما کمبود لیلیه داریم.”
وضعیت خدمات بهداشتی
طاهر زهیر در مورد وضعیت خدمات بهداشتی در بامیان نیز خاطرنشان کرد: “در سرتاسر ولایت بامیان از مرکز تا ولسوالی مراکز صحی فعال اند، ما 120 مرکز صحی داریم که بزرگترین آن شفاخانه ولایتی بامیان است که توسط بنیاد آقاخان ساخته شده است. اما کیفیت عرضه خدمات متأسفانه آن‌گونه که باید باشد، نیست. دلیل واضح آن این است که عرضه خدمات از طریق انجوها صورت می‌گیرد و آنها در کابل با هرگونه چال و فنی که شده، تلاش میکنند برنده عرضه خدمات صحی شوند؛ و در عرضه خدمات تلاش می‌نمایند که از کیفیت بکاهند. اما ما تلاش، همآهنگی و نظارت بسیار جدی که خود ما(مستقیم) و از طریق ریاست صحت عامه داریم تا کیفیت بهبود پیدا نموده و عرضه خدمات بهتر شوند.”
وضعیت امنیتی
وی در مورد وضعیت امنیتی بامیان نیز گفت: “وضعیت امنیتی به همکاری مردم شریف بامیان و به اثر تلاش شبانه‌روزی نیروهای امنیتی ما فوق‌العاده خوب است. هیچ‌گونه نگرانی امنیتی نداریم. گاه ناگاهی از شمال شرق بامیان در مرز تاله و برفک که مربوط به ولایت بغلان میشود، یک سلسله اخلال‌ها و نگرانی‌های امنیتی ایجاد میشود، اما بسیار محدود است. نیروهای امنیتی ما که در آنجا عهده‌دار تأمین امنیت هستند، همواره با قاطعیت برخورد کرده‌اند و زمانی که تاله و برفک سقوط کرده بود، خود ما نیز در مرز رفته بودیم، نگذاشتیم که کوچک‌ترین نگرانی هم در قبال امنیت بامیان به وجود بیاید و یا هم مردم نگران شوند.”