از زمانی به این‌سو زنان زیادی را می‌توان در عرصه حکومت‌داری و رهبری بخشی از سیستم‌های حکومتی افغانستان دید، اما تعداد زیادی از زنان همچنان در این کشور در محرومیت به سر می‌برند. کمی دورتر از پایتخت؛ زنان بسیاری را می‌توان پیدا کرد که به حقوق اولیه خود نیز دست پیدا نکرده‌اند. شاید برای خانم‌ها در کشورهای دیگر تحصیل، پوشاک، خوراک و یا امکانات صحی مناسب، یکی از جاافتاده‌ترین نیازهای زندگی باشد که در اختیار آنان قرار دارد، اما در افغانستان، حتی در پایتخت تعداد کمی را می‌توان یافت که به همین امکانات پیش پا افتاده دسترسی داشته باشند.
در کنار عدم دسترسی به حقوق و نیازهای ابتدایی، خشونت‌های بسیاری در افغانستان از زنان را به خودکشی وامی‌دارد، یا تعدادی زیر شکنجه فامیل‌شان از بین می‌روند و عده‌یی هم زندان خانواده را تحمل می‌کنند.
اما در این میان هستند آن‌هایی که با استفاده از اقبال بلند بالای‌شان، توانسته‌اند علم بیاموزند و نه تنها عامل پیشرفتی در مسیر زندگی خود، بلکه سبب‌ساز پیشرفت هم‌نوعان خود نیز باشند. در مسیری که خبرنامه زندگی این زنان را پوشش داده، این بار به خانم «زکیه عادلی» می‌رسد. این خانم فرهیخته به تازگی به عنوان معین اجتماعی وزارت عدلیه منصوب شده است.
زکیه عادلی
دکتر زکیه عادلی، این بانوی جوان، با تحصیلات و فعالیت‌های خود توانسته به عنوان معین اجتماعی وزارت عدلیه انتخاب شود. او تحصیلات لیسانس، ماستری و دکترای خود را از رشته علوم سیاسی در کشور ایران به پایان رسانیده است.
از او تا کنون دو کتاب منتشر شده است؛ کتاب‌هایی به نام‌های “شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحولات افغانستان” و همچنان “وضعیت پسااستعماری و تعدد قوانین اساسی در افغانستان” که می‌توان آن‌ها را در بازار کتاب یافت.
در کنار نوشتن این کتاب‌‌ها، خانم عادلی بیش از 15 مقاله علمی تخصصی نوشته که در روزنامه‌های داخلی و خارجی منتشر شده است.
در حال حاضر، او یکی استادان کادری دانشگاه کابل در رشته حقوق و علوم سیاسی، بخش روابط بین‌الملل و همچنان رییس کمیته تحقیقاتی رشته حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل، و رییس مرکز مطالعات زنان بنیاد اندیشه است. در کنار آن، او به حیث عضو هیئت تحریریه و دبیر علمی چندین مجله علمی پژوهشی چون مجله‌های حقوق دانشگاه کابل، کاتب، سیاست خارجی، اندیشه معاصر و فعالیت‌های تحقیقاتی نیز فعالیت دارد.
با توانی‌های‌تان به دنبال کار نگردید، بگذارید او به دنبال شما بیاید!
استاد عادلی در رابطه به انتخاب او به عنوان معین اجتماعی وزارت عدلیه به خبرنامه می‌گوید: “من هیچ وقت به دنبال کار نبوده‌ام، بلکه این کار است که همیشه به دنبال من می‌آید. من به دلیل اخلاقیاتی که دارم، از طریق کسی به جایی معرفی نشده‌‌ام، بلکه این توانایی و استعدادی که در من بوده، زمینه پیشرفت و کاریابی مرا فراهم کرده است”.
او در رابطه به همین موضوع گفت که قبلا به عنوان یکی از 21 نامزد پیشنهادی کمیشنری کمیسیون مستقل انتخابات بوده که در دوره نهایی از میان 700 نفر برای مصاحبه انتخاب شده بود.
این در حالی است که برای برای گزینش نهایی در کمیسین انتخابات، باید از هر قوم 3 نفر انتخاب می‌شد و خانم عادلی به نمایندگی از قوم هزاره به مرحله مصاحبه از طرف رئیس‌جمهور، ریاست اجراییه و مجموعه‌ای از ناظرین، راه یافته بود.
خانم عادلی از جریان مصاحبه و طرح پیشنهادی که به رئیس‌جمهور داده بود، گفت: “طرح و برنامه‌ای را که من به رئیس‌جمهور پیشنهاد کردم، از سوی آقای غنی قبول شده بود و او این طرح را پذیرفته بود و تأثیرگذاری خود را داشت، اما با ملاحظات سیاسی و مسائلی دیگر، ایجاب کرد تا کسی دیگر به این پست برگزیده شود”.
وی می‌گوید: “یک مسأله طرح و برنامه‌یی که در ذهن رئیس‌جمهور باقی مانده و مسأله بعدی، یکی از سخنرانی‌های من در پنجمین کنفرانس زنان در ارگ بود که ابتکار این عمل را بانوی اول در دست داشت و برای سه روز ترتیب شده بود. بعد از صحبت و آشنایی با بانوی اول کشور، از سوی آنان چنین گفته شد که باید زنان توانمند در اداره امور کشوری، سهم فعال‌تری داشته باشند و این بود که با مشوره رئیس‌جمهور و حجم کاری که در وزارت عدلیه حاکم بود و می‌خواستند تشکیلات جدیدی را به نام تشکیلات معینیت اجتماعی به وجود آورند، باعث ایجاد این پیشنهاد از سوی حکومت شد.”
علوم سیاسی و اما چرا معینیت اجتماعی؟!
خانم عادلی در جریان گفتگو با خبرنامه به این‌که چطور علوم سیاسی خوانده و به معینیت اجتماعی وزارت عدلیه منصوب شده، می‌گوید: “خوب است بدانیم که علوم سیاسی را نمی‌توان از مسائل اجتماعی جدا ساخت و در اصل این مسائل اجتماعی است که باعث ایجاد سیاست می‌شود، و به هیچ وجه از هم جدا نمی‌شوند”.
او گفت: “این موضوع یک بعد ارتباط علوم سیاسی با مسائل اجتماعی است و اما اگر بیاییم و تشکیلات وزارت عدلیه را از خاطر بگذرانیم، به این پی خواهیم برد که مسائل حقوقی سیاسی، زیرمجموعه معینیت اجتماعی می‌باشد و از مسلک من چندان دور نیست و من احساس کردم که می‌توانم در این بخش کار کنم”.
تغییرات جدید برای معینیت اجتماعی وزارت عدلیه
دکتر عادلی از برنامه‌ها، طرح‌ها و تغییراتی که قرار است در معینیت اجتماعی وزارت عدلیه ایجاد شود، به خبرنامه گفت: “هر فردی که قرار است به حیث معین در یک وزارت خانه کار نماید، به لحاظ یک فرد؛ تغییرات خیلی بنیادی که ما انتظار ایجاد آن را داریم، شاید با شرایط افغانستان واقع‌بینانه نباشد، به این خاطر که ساختارهای ما چندان واضح و مشخص نیست، ولی با آن‌هم، من بعضی برنامه‌ها را که ترتیب داده‌ام، امیدوار هستم که انجام گردد. در کنار این‌ها باید بفهمم با صلاحیتی که در بخش معینیت به من داده می‌شود و شرایط ساختاری که در تشکیلات است، چقدر می‌توانم برنامه‌های خود را عملی نمایم”.
او درباره اولین کارش در این پست می‌گوید که نخستین کار او در این بخش سامان دادن به بحث احزاب، جمعیت‌ها و اتحادیه‌ها خواهد بود. او از ثبت شمار زیادی از احزاب یادآوری کرد و گفت: “شمار زیادی از احزاب در افغانستان وجود دارد که کارآیی مؤثری ندارند. تعدد بی‌شماری احزاب بدون کدام کارآیی مؤثر و انجمن‌ها و گروه‌های مختلف دیگر وجود دارد که باعث ایجاد بی‌نظمی‌ها می‌شود و در عمل کارآیی موثری ندارد. برای ایجاد نظم در این احزاب، مسلما قوانین و قیوداتی وضع خواهد شد”.
او در قسمت ارزیابی و بررسی کارکرد این احزاب نیز یادآور می‌شود که بعد از این نظارت دقیقی بر کارکرد آن‌ها صورت خواهد گرفت.
مجموعه شعری زیبای مه آلود؛ در دست نشر
خانم زکیه عادلی، یکی از افرادی است که در کنار تحصیل در رشته علوم سیاسی، شاعری است که در بخش سرودن غزل، رباعی، دوبیتی و مثنوی علاقه بسیاری دارد. او در جریان صحبت‌هایش گفت که سیاست‌مداران بزرگی را در طول تاریخ می‌شناسد که شعر می‌گویند.
بانو عادلی می‌گوید: “سیاست یک هنر است، هنر اداره یک ملت و منسجم نگهداشتن میلیون‌ها انسان در زیر یک پرچم و در وحدت و یک‌پارچگی”. او خاطرنشان کرد: “من در سال 1375 عضویت انجمن ادبی ارشاد اسلامی خراسان را داشتم و در این بین سروده‌هایی از من به چاپ رسیده است”.
او از مجموعه شعری‌اش به نام “زیبای مه آلود” می‌گوید که در آینده‌ای نزدیک به نشر خواهد رسید.
استاد عادلی گفت که اشعار او به صورت شعرهای سپید نیز است که مشکلات جامعه را در قالب انتقادات اجتماعی بیان می‌کند. او از علاقه شدیدش به غزل نیز صحبت کرد و در پایان گفت که سیاست و هنر مکمل یکدیگر اند و ما نمی‌توانیم هنر را از سیاست دور کنیم. شعر نیز هنر نابی است که می‌توان حرف‌ها، درد‌ها و خوش‌حالی های خود را با آن به نمایش گذاشت و با مردم ارتباط برقرار کرد.
تپیدن با دلِ تب‌دار؛ زیباست
به یادت تا سحر؛ ای یار زیباست
زبان و چشم این دل روزه‌دار است
به قند آن لبت؛ افطار زیباست
(ز-ع)