با وجود اینکه دیوان بینالمللی کیفری در هالند 699 فرم مشارکت قربانیان جنایات جنگی در افغانستان را پذیرفته، اما هنوز این دیوان دستور آغاز بررسی این جنایات را نداده است.
معاون سفیر افغانستان در هالند در گفتوگویی با مرکز مطالعات آسیای مرکزی و افغانستان با بیان این مطلب خاطرنشان کرده است: بحث افغانستان از سال 2007 به این طرف در دیوان بینالمللی کیفری طرح شده است. در آخر اکتوبر 2017 دادستان دیوان از ریاست دیوان خواست تا اجازه آغاز تحقیقات در رابطه به جرایم و جنایات انجامیافته در افغانستان را به دادستانی دیوان بدهد.
به گفته سید محمد عالمی، ریاست دیوان بینالمللی کیفری در سوم نوامبر 2017 شعبه سوم ابتدایی را موظف به بررسی وضعیت افغانستان نمود تا با مطالعه گزارش و اسناد ارائه شده از سوی دادستان، در صورتی که وضعیت افغانستان را مطابق شرایط لازم مندرج در اساسنامه دیوان بدانند، اجازه آغاز تحقیقات به دادستان داده شود.
وی افزود، همزمان با ارجاع موضوع به شعبه سوم ابتدایی، طی یک اعلامیه رسمی از قربانیان جنگ افغانستان خواسته شد تا فرمهای مخصوصی را که برای اعلام مشارکت و ثبت ادعاهای قربانیان و یا خانوادههای آنها تنظیم شده بود، تکمیل و الی آخر جنوری 2018 به دیوان ارسال نمایند.
معاون سفیر افغانستان گفته است که در حال حاضر شعبه موظف، با دریافت تمامی فرمها و بررسی گزارش دادستان، در حال مطالعه و بررسی وضعیت افغانستان است و تاکنون حکم خود را در این زمینه صادر نکرده است.
به گفته وی، از میان اعلام آمادگی بیش از یک میلیون قربانی جنایات جنگی در افغانستان، بخش مشارکت قربانیان و جبران خسارت دیوان بینالمللی کیفری، 699 فرم مشارکت قربانیان را پذیرفته است.
اما معاون سفیر افغانستان در هالند میگوید که با توجه به تجربیات گذشته از عملکرد دیوان بینالمللی کیفری، باور بر این است که دیوان وضعیت افغانستان را قابل رسیدگی خواهد دانست.
افغانستان در طول چهار دهه گذشته شاهد جنایات متعدد جنگی بوده که قربانیان زیادی برجای گذاشته است، اما دیوان کیفری بینالمللی در شهر لاهه هالند، در صورت اخذ تصمیم نهایی، تنها جنایات پس از ماه می سال 2003 را مورد بررسی قرار میدهد.