فراه، افغانستان ـ هیأت بلندپایه‌یی از کابل در دیدار هفته گذشته به ولایت فعلا آرام فراه در غرب افغانستان قول داد که پس از این‌که طالبان بعد از دو روز جنگ شدید از این شهر بیرون رانده شدند، پیروزی به میان آید.
اما اگر اعضای کابینه اشرف غنی و یک فرمانده ایالات متحده گمان می‌کردند که آنان می‌توانستند در سایه پیروزی که با مشکل به دست آورده‌اند، نفس راحت بکشند، مقامات محلی و شهروندان در جریان دیدار روز شنبه هفته گذشته در دفتر به شدت محافظت شده والی فراه، به سرعت پاسخ داده و نسبت به این ایده آن‌ها واکنش نشان دادند.
اشتراک‌کننده‌های این دیدار محلی روایت هر یک از عناصر دولتی را در جنگ فراه به چالش کشیده و مجریان جنگ را به فساد، بزدلی و شاید بدتر از همه، بی‌تفاوتی متهم می‌کنند.
نعمت‌الله بارکزی، یک فعال خودخوانده جامعه مدنی با اشاره به سفر وزرای دفاع و داخله افغانستان، رییس امنیت ملی کشور و جنرال جان نیکلسون که فرماندهی نیروهای بین المللی را در افغانستان به عهده دارد، به ولایت فراه، گفت که «من نمی‌خواهم از مهمانانی که از کابل آمدند، تشکر کنم. مقامات بلند‌رتبه‌یی که لازم بود تا وظایف‌شان را به گونه بهتری انجام دهند».
ابراز قهر و ناامیدی در جریان گرد‌هم‌آیی غیرمعمول قدرتمند‌ترین چهره‌های ساختار امنیتی افغانستان در خارج از کابل، زمانی انجام شد که طالبان، بزرگ‌ترین گروه ملیشه اسلام‌گرا، نیروهای دولتی را در سرتاسر این کشور زیر فشار قرار داده‌اند.
رییس‌جمهور دونالد ترامپ پس از درخواست خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان در جریان مبارزات انتخاباتی سال 2016، در ماه آگست گذشته اعلان کرد که ایالات متحده حملات نظامی را در این‌جا بیشتر خواهد کرد تا طالبان را به میز مذاکره کشانیده و طولانی‌ترین جنگ آمریکا را پایان دهد.
اما به عنوان نشانه این‌که چگونه طالبان با وجود افزایش حملات هوایی آمریکا و هزاران نیروی ایالات متحده برای آموزش نیروهای امنیتی دولت و جنگ در کنار آنان، قدرت‌مند شده‌اند، وزرات دفاع در اعترافی نادر هفته گذشته گفت که هفت مرکز ولایت از 34 مرکز به شمول شهر فراه «تحت فشار» می‌باشد. جنرال طارق شاه بهرامی وزیر دفاع روز شنبه گفت که جنگ سنگینی در 15 ولایت افغانستان در جریان می‌باشد.
فاکتور بزرگ دیگر و در حال ظهور در افغانستان، نقش ایران است. تنش‌هایی که از تصمیم ترامپ برای عقب‌نشینی از قرارداد هسته‌یی ایران از آن سوی مرز [در داخل افغانستان] به میان آمده، نگرانی‌ها را مبنی بر کمک ایرانی‌ها به طالبان به هدف بی‌ثبات ساختن حکومت تحت حمایت آمریکا افزایش داده است.
ملامت [مقامات] در جلسه روز شنبه پس از آن صورت گرفت که عبدالبصیر سالنگی، والی گماشته‌شده غنی شرح داد که چگونه عملیات به موقع و هماهنگ به وسیله مقامات بلندرتبه در کابل مهندسی شده و توسط نیروهای از ارتش، پولیس و آژانس اطلاعاتی [امنیت ملی] شجاعانه جنگیدند تا حملات طالبان را دفع کنند و فراه را که در 420 مایلی غرب پایتخت افغانستان واقع است، از سقوط به دست طالبان نجات دهند.
حقیقتی را که باشند‌گان محلی و مقامات ادعا داشتند، بیش از این‌ها پیچیده و آشفته بود. شهروندان گفتند که حکومت ـ به طور خاص، ریاست امنیت ملی، آژانس اطلاعاتی کشور ـ هشدارهایی را که از سوی مردم مبنی بر یک حمله بزرگ داده می‌شد، نادیده گرفتند.
همایون شاهدزاده، استاد دانشگاه گفت که: «مردم فراه برای یک‌سال بود که فریاد می‌زدند و هشدار سقوط فراه را می‌دادند. شما هیچ تدبیری نکردید».
مقامات محلی و باشند‌گان در این جلسه گفتند که سریعا پس از حمله طالبان بر فراه، ارتش و پولیس ایست‌های امنیتی را ترک کرده و همین که جنگ بدتر شد، دسته دسته از پست‌های‌شان فرار کردند.
آنان گفتند، با آن‌که وزارت دفاع و قرارگاه مرکزی نیروهای بین‌المللی تحت رهبری آمریکا در این کشور در کابل بیانیه‌هایی را صادر کرده و گفتند که وضعیت در فراه «تحت کنترول» بود، اما این شهر در آستانه سقوط به دست طالبان قرار داشت؛ کسانی که برای جنگیدن تجهیزات کمی در اختیار داشتند.
آقای بارکزی شرح داد که چطور دسته‌یی از سربازان بازمانده بیش از ده ساعت برای دفاع از ریاست امنیت ملی ولایت جنگیدند، و پس از این‌که مهمات آن‌ها تمام شد، به چاقو متوسل شدند. آقای بارکزی گفت که برادرش که یک سرباز بود، «کشته شد، چرا که حتی یک جلیقه ضد گلوله نداشت».
در حالی‌که برای بیرون کردن طالبان از فراه به حمایت هوایی آمریکا و 500 تن از نیروهای نخبه حکومت از ولایت‌های همجوار ضرورت بود، اما هیچ یک از آن‌ها در دست کم 15 ساعت، جهت کمک به نیروهای امنیتی افغان که به گفته نظامیان ایالات متحده درست قبل از شروع حملات در آن‌جا بودند، به این شهر نرسیدند. مقامات فراه گفته‌اند که 25 سرباز و 5 غیرنظامی در این جنگ کشته شده‌اند.
آقای بارکزی با اشاره به اظهارات والی درباره انتقال پول از شاخه ولایتی بانک دولتی کابل بانک، از بیم این‌که به دست طالبان افتد، گفت که «تنها دست‌آورد آن‌ها این بود که پول را از بانک بیرون کرده و به محل امن انتقال دادند».
جنرال نیکلسون و جنرال بهرامی، وزیر دفاع با تصدیق این‌که تجدید قوا باید با سرعت بیشتری انجام شود، گفت که جریان تأخیر هفته گذشته در مقایسه با واکنش حکومت در قضایای قبل از آن، پیشرفت را نشان می‌دهد.
وزیر دفاع همراه با جنرال نیکلسون و دیگر وزرا در عین این‌که وعده دادند از آن‌هایی که جنگیده‌اند، تقدیر کنند و به آن‌هایی که نجنگیده‌اند، جزا دهند، گفت که «اگر چنین حمله‌یی دو سال قبل به وقوع پیوسته بود، ما قادر به مدیریت آن نبودیم».
آقای سالنگی، والی فراه نیز تأیید کرد که برخی از نیروهای امینتی ناپدید شده بودند، اما تصریح نمود که او و ارتش به خوبی از عهده کارشان برآمدند.
او گفت: «فکر نکنید که ارتش جنگ نکرد، من قسم می‌خورم که گلوله از تمام جهات ریاست امنیت ملی می‌آمد. من به آن‌ها مهمات فرستادم ـ این “مدیریت” نامیده می‌شود. من این کشور را به خارج نمی‌فروشم. من یک ترسو نیستم».
اشتراک‌کننده‌های این دیدار همچنان مکررا گفتند که هواداران طالبان به شورشیان اجازه فرار دادند و ایران در کمک به طالبان در فراه و مناطق دیگر غربی افغانستان که هم‌مرز با این کشور می‌باشد، نقش داشت.
هیچ سند مستقیمی در مورد دخالت ایرانی‌ها در حمله هفته گذشته بر فراه یا ثبوتی که نشان‌دهنده همکاری مستقیم تهران با طالبان در این ولایت باشد، از سوی شرکت‌کنندگان ارائه نشد. هنوز هم هیچ یکی در مورد چنین کمکی شک نداشتند.
عبدالستار حسینی، با اشاره به سلاح‌های طالبان گفت: «ما در فراه شرکتی نداریم که مهمات یا سلاح‌های لیزری تولید کند، ما با طالبان نمی‌جنگیم؛ ما با ایران در جنگ هستیم».
حکومت افغانستان این گفته ها را بازتاب می‌دهد. طالبان هرنوع دخالت ایرانی‌ها را رد می‌کنند. ایران می‌گوید باعث مشکلات در افغانستان نیست.
آقای حسینی، فرمانده یک گروه 400 نفری ملیشه‌های حامی دولت و یک عضو شورای ولایتی گفت که منافع افغان‌ها در منطقه به زودی گرفتار وخامت روابط ایالات متحده ـ ایران پس از اعلام خروج آمریکا از برجام با جمهوی اسلامی می‌شود.
او گفت: «ما مرز 295 کیلومتری (183مایل) با ایران داریم، کشوری که آمریکا از او می‌ترسد، فراه برای سیاست آمریکا قربانی خواهد شد».
منبع: وال استریت ژورنال
مترجم: طاهره رحمانی