حتا اگر زن شجاع جهان باشی، از عقب‌گرد‌های زندگی نگرانی می‌شوی. مریم درانی، خانم افغانستانی یکی از ده زنی است که لقب زن شجاع جهان را دارد، اما از برخورد و زد و بند‌های سیاسی این کشور نگران است.
او می‌گوید: «با گذشت چندین سال، اما با هر رویداد خانواده‌ها نگران اوضاع دختران شان می‌شوند، آنها اولین کاری را که می‌توانند با حضور زنان و دختران شان مخالفت می‌کنند و در مواردی حتا موفق شده‌اند که دختران شان را خانه نشین کنند.»
خانم درانی اضافه می‌کند که چندین سال برای رسیدن به این مرحله تلاش کرده تا زنان بتوانند به حقوق شان دست یابند و حالا آن ها نباید عقب گرد داشته باشند.
خانواده درانی با آغاز جنگ‌ها در افغانستان به کشور‌های پاکستان و ایران مهاجر شد. او مکتب را با وجود مشکلات فراوان در ایران خواند در حالی که دختران هم‌وطنش در افغانستان حق رفتن به مکتب و تحصیل را نداشتند. مریم با خانواده‌اش بعد از برچیده شدن بساط حکومت طالبان در سال ۱۳۸۲ از ایران به قندهار آمد. درانی پس از برگشت به افغانستان و دیدن مشکلات زنان قندهار، برای حل مشکلات زنان در این ولایت دست به کار شد. او می‌گوید: «زمانی که تازه از ایران برگشته بودم این‌جا زندگی زنان را دیدم و خیلی رنج کشیدم. هنوز هم زنان از حقوقشان بی خبر هستند.»
او به همین دلیل خواست با دختران هم‌وطنش داشته‌های آموزشی اش را شریک کند. خانم درانی از سال ۱۳۸۲ آموزگار مکتب شد و در کنار آن به فعالیت‌های اجتماعی- سیاسی در محیط کاملا مردانه پرداخت.
مریم می‌گوید: «به‌خاطر فعالیت‌هایم بار‌ها تهدید شدم و مورد سوء قصد قرار گرفتم. اما از آنها ترس نداشتم و به فعالیت‌هایم ادامه دادم. اما حال نگرانم که صلح با طالبان سبب عقب گرد زنان نشود…»
خانم درانی اضافه می‌کند که هر محیطی باور‌های خاص خودش را دارد و در محیط به شدت سنتی قندهار با آن نسبت به گذشته فعالیت های سیاسی و اجتماعی زنان بهتر شده، اما همچنان تعداد زنان فعال در این عرصه ها انگشت شمار اند. او می‌گوید که این انگشت شمار بودن شکنندگی بیشتر ایجاد می‌کند. خانم درانی تصریح می‌کند، صلح با این گروه خوب است به شرطی که سبب عقب گرد زنان به گذشته تاریک نشود.
عضو جوان شورای ولایتی
به گفته مریم همه مهاجرانی که از ایران و پاکستان و یا هر جایی دیگر به وطن شان بر می‌گردند با مشکلات زیادی روبرو می‌شوند. او می‌گوید: «با این وضع من آموزگار شدم. اما آموزگار بودن به نظر من کافی نبود. در حالی که تعلیم یکی از حقوق اساسی هر انسان است، اما در سال‌ها بعد از حاکمیت طالبان در افغانستان هنوز همچنان باور‌ها بر این بود که دختران نباید درس بخوانند؛ چون درس خواندن آنها مخالف باور‌های سنتی حاکم در ولایت قندهار بود.»
خانم درانی اضافه می‌کند که باید بیشتر با این باور‌های خرافی و غلط مبارزه می‌شد و اعتماد عمومی نسبت به تعلیم دختران بیشتر می شد تا عموم مردم خود شان دختران شان را به مکتب بفرستند و از آنها در مقابل چالش‌ها حمایت می‌کردند.
مریم می‌گوید این باور‌ها باید ااز خانواده‌های متنفذین شروع می‌شد و به همین منظور با آن که جوان بوده او در سال ۱۳۸۳ در نخستین انتخابات شورای ولایتی قندهار کاندیدا می شود.
مریم بعد از انتخابات به شورای ولایتی قندهار راه یافت و نخستین زنی بود که عضویت این شورا را در یکی از سنتی‌ترین ولایت‌ها افغانستان شد که به شدت در آن زمان ناآرام بود پیدا کرد.
خانم درانی می‌گوید: «مشکلات زنان در افغانستان به ویژه در قندهار به این دلیل بود که آنها در فعالیت سیاسی به خاطر زن بودن شان شرکت نداشتند و مردم آنان را نمی‌شناختند.»
او اضافه می‌کند که به عنوان اولین دختر خانم به تدریج با ادامه فعالیت و سماجت توانست همراهی بخش زیادی از مردم و افرادی که با حضور وی مخالف بودند را به دست آورد. مریم دورانی می‌گوید: «من به عنوان یک دختر افغان به زنان می‌گویم که به خود اطمینان داشته باشند و بدانند می‌توانند آنچه را بخواهند تغییر دهند.» خانم درانی در سال ۱۳۸۸ نیز به عنوان وکیل شورای ولایتی قندهار انتخاب شد و تا سال ۱۳۹۳ در این شورا حضور داشت.
او بر استقلال اقتصادی و مشارکت سیاسی زنان تاکید دارد و می‌گوید: «مشارکت زنان در شوراهای ولایتی یک تغییر در راستای سهیم‌گیری زنان در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی زنان است. با عضو شدن در شورای ولایتی قندهار مردان تشویق می‌شدند. اندکی به زنان و دختران فرصت دهد و منم با تمام سختی‌ها تلاش می‌کردم که با مشکلات جایگاه خود را باز کنم و نقش سمبولیک نداشته باشم.
سخت بود، اما من مصمم بودم به همین منظور صبورانه تلاش می‌کردم که مردم را با گفتگو و کارهای خوب متقاعد بسازم که در صورتی که برای زنان و دختران فرصت مساعد شود و به آنها اعتماد شود، آن ها شایستگی دارد تا در پیشرفت جامعه‌اش سهیم شود.»
آموزش حرفه ای
او برای کاهش مشکلات زنان در قندهار در سال ۱۳۸۳ سازمانی غیردولتی خدیجه الکبرا را برای توانمندسازی زنان با ۲۴۰ عضو ایجاد کرد و در آن به آموزش سواد پایه پرداخت و در کنار آن برای زنان این ولایت زمینه آموزش حرفه‌های خیاطی، قالیبافی، گلسازی و آرایشگری را نیز راه‌اندازی کرد.
خانم درانی می‌گوید که خشونت‌های خانوادگی با مشکلات اقتصادی زنان ارتباط دارد و با بهبود وضع اقتصادی زنان، وضعیت اجتماعی آنها نیز تغییر می‌کند و از میزان خشونت‌ها کاسته می‌شود.. او برای حمایت از زنان بازار فروش محصولات شان را فراهم کرد.
خانم درانی می‌گوید: «به زنان حرفه آموزش دادیم. آنها توانمند شدند و به تولید پرداختند به همین دلیل سازمان خدیجه‌الکبرا برای اولین بار نمایشگاه‌های صنایع دستی و تولیدی زنان را راه‌اندازی کرد و بازار زنانه برای بازاریابی و فروش محصولات زنان راه افتاد و زنان توانستند که محصولات شان را به فروش برسانند و اعتماد ایجاد کنند.»
در کنار‌این‌ها سازمان خدیجه‌الکبرا به خانواده‌ها قرضه‌هاي کوتاه مدت و بدون سود را برای راه‌اندازی کار و ساختن سرپناه نیز می‌دهد. خانم درانی تصریح می‌کند که حالا فعالیت های نهاد خدیجه‌الکبرا گسترده شده و برای خیلی از زنان بی بضاعت در سازمان خدیجه‌الکبرا کار ایجاد شده و این سازمان به زنان زبان انگلیسی، کمپیوتر و استفاده از انترنت را برای پیشرفت آموزش می‌دهد.
مریم می‌گوید که در کنار آموزش‌های دیگر، آموختن زبان و سواد کمپیوتر نیز برای زنان مهم بود تا آنها با استفاده از آن بتوانند مهارت‌های شان را رشد دهند و با استفاده از نت در کنار بالا بردن مهارت و توانایی‌های شان، برای خود شان کار و فعالیت کنند.
او اضافه می‌کند، شاید آموزش زنان انگلیسی و دیگر آموزش‌های مسلکی در بخش‌های دیگر افغانستان و یا هم جهان کار سختی نباشد اما در ولایت قندهار که یکی از ولایات ناآرام این کشور است، این‌گونه فعالیت‌ها با چالش‌های بسیار مواجه می‌شود.
مریم در سال ۱۳۹۲ نخستین انترنیت کافه رایگان را بنام انترنت کافه ملالی میوندی برای دختران قندهار ایجاد کرد تا آن ها بتوانند بدون ممانعت از طرف خانواده‌های‌شان همه روزه به توانایی علمی شان بفزایند.
دراني در سال ۱۳۹۳ نخستين نهاد‌آموزشی زنان را به رهبری زنان راه اندازی کرد. این نهاد کامپیوتر، زبان انگلیسی، مدیریت، حسابداری، رهبری، خبرنگاری و … به دختران آموزش می‌دهد.
در سال۱۳۹۴ مریم درانی نخستین کتابخانه مخصوص زنان را در حوزه جنوب افغانستان در ولایت قندهار ایجاد نمود، تا زمینه مطالعه کتاب در کتابخانه و یا امانت گرفتن کتاب و مطالعه آن در بیرون از کتابخانه برای دختران مهیا شوند.
صدای برای زنان
با این حال درانی برای مبارزه با مشکلات زنان و جلب همکاری مردان قندهاری برای رفع مشکلات زنان و دختران رادیو ایجاد کرد. او می‌گوید که در جامعه سنتی و بسته قندهار کار آسان و خالی از خطر نبود که «من در مجموع یک کمبود احساس می‌کردم و نمی توانستم که درباره حل مشکلات زنان، مردان و زنان زیادی را جمع کنم و صدایم را به آنان برسانم.»
مریم برای این‌که صدایش را به زنان در مناطق دوردست قندهار برساند و در عین زمان مردان را تشویق کند که از زنان و دختران شان حمایت کنند و به آن ها اجازه آموختن و فعالیت را بدهند، در سال ۱۳۹۰ رادیوی «میرمن» را تاسیس کرد.
بیشتر برنامه‌های این رادیو در مورد زنان است و زنان برنامه‌ها را پیش می‌برند. در ابتدا این رادیو در روز ۵ ساعت نشرات داشت و حالا در روز ۱۵ ساعت نشرات دارد.
خانم درانی می‌گوید: «رادیو وسیله مفید و رایگان و همه‌گیر در قندهار بود و به همین دلیل رادیو«میرمن» به موضوعات زنان و مشکلات آنان مثل ازدواج‌های اجباری و رسوماتی پرداخت و کارکرد‌های این رادیو موثر واقع شد و طرف‌دار پیدا کرد. رادیو حالا در مسیر خوبی قرار دارد و در منطقه شنوندگان و جایگاه خودش را یافته است. این حس خوبی است که رادیو میرمن حالا جایگاهش را پیدا کرده و مردم آن را می‌شنوند.»
رادیو میرمن برنامه‌های مختلف مطابق هر سلیقه ارائه می‌کند و همین باعث شده که او در بین رسانه‌های قندهار دوام کند. به گفته خانم درانی حالا رادیو میرمن با درآمد خودش فعالیت می‌کند و در آینده نزدیک ساحه تحت پوشش برنامه‌های این رادیو را گسترش می‌دهد.
سپاسگذاری از خانواده
خانم درانی که کارشناسی از رشته حقوق دارد در عین حال دوره کوتاه مدت تجارت را در دانشگاه امریکایی افغانستان گذرانده است. او همچنین شبکه‌ای سازمان یافته از زنان را در قندهار به نام «شبکه دادخواهی زنان قندهار» ایجاد کرده و رهبری می‌کند و به دادخواهی و دفاع از حقوق زنان بپردازد.
مریم درانی تاکنون به خاطرا فعالیت‌هایش جایزه‌های جهانی زیادی گرفته‌است. او در سال ۲۰۱۲ از سوی مجله تایم به عنوان یکی از ۱۰۰چهره تاثیرگذار جهانی انتخاب شد و در همین سال جایزه «زنان شجاع» را از طرف وزارت امور خارجه ایالات متحده امریکا دریافت کرد.
در ۲۰۱۳ بنیاد دموکراسی خانم درانی را در فهرست ۳۰ جوان فعال جهان در بخش کار برای ارزش‌های دموکراتیک از جمله حقوق بشر و آزادی بیان در جهان شناخته شد.
در سال ۲۰۱۴ خانم درانی با دریافت جایزه آزدی بیان در میدل‌برگ، نخستین افغان دارنده مدال آزادی بیان در افغانستان بود.
مریم درانی در سال ۲۰۱۵ جایزه نسل صلح را بدست آورد؛ جایزه بین المللی “نسل صلح “همه ساله از طرف اداره توسعه ای سازمان ملل متحد (UNDP) به رهبران زن و مردانی که برای ایجاد تغیير در سطح مردمی در آسیا کار کرده اند و یا برای توانمندی جامعه خود رهبری کرده اند، اهدا می شود.
مریم درانی همچنان در سال ۲۰۱۵ جایزه بین المللی صلح سیمرغ را از بنیاد آرمان شهر بدست آورد و در سال ۲۰۱۶ در یک کنفراس امید و چالش، جایزه امید را به سطح افغانستان نیز بدست آورد.
برخی ها باور دارند که مریم درانی تاکنون به خاطر فعالیت‌هایش نه نتها برای زنان قندهار یک قهرمان است بلکه دختران و زنان دیگر افغانستان او را الگوی از پشت کار می‌دانند.
با این حال مریم از روزهای سختی که سپری کرده می‌گوید: «روزهای سختی بود و من به عنوان بدعت گذار معروف بودم. قضاوت سخت و ظالمانه؛ اما حالا نه تنها مردان زنان و دختران شان را از هم‌نشینی با من منع نمی‌کنند، بلکه خود شان نیز برای دریافت مشوره مراجعه می‌کنند. از این‌ها بگذریم تمام این درد‌ها فراموش می‌شود وقتی می‌بینم که مردان سنتی‌قندهار حالا به زنان شان اهمیت می‌دهند و برای توانمند شدن آنها را کمک می‌کنند.»
خانم درانی تمام این‌ها را مدیون زحمات و حمایت خانواده‌اش است. او می‌گوید: «من در خانواده پرجمعیت در وضعیتی بزرگ شدم که تنها پدرم نان آور خانواده بود. او برای این که ما بتوانیم درس بخوانیم زحمت‌های بسیار کشید و من حمایت کرد و در سخت‌ترین شرایط آنها در کنار من ایستادند، من از آنها سپاس گذارم.»
افزودن دیدگاه