دعوای آب در قرباغ غزنی؛ گروگان‌گیری، قتل و بستن شاهراه کابل-قندهار به دستور طالبان

سه روز پس از مسدود شدن شاهراه کابل-قندهار در ولایت غزنی به دلیل اعتراض شماری از باشندگان شهرستان قرباغ غزنی، سخنگوی والی این ولایت می‌گوید که طالبان به زور مردم را در ساحه موشکی انتقال داده و وادار نموده تا شاهراه را مسدود کنند.

عارف نوری، سخنگوی والی غزنی به خبرنامه گفت که طالبان تبلیغاتی را هم انجام داده که اگر کسی از امر آنان سرپیچی کند، مجازات می‌شود. او گفت: «افراد مسلح شان در بین تظاهرکنندگان حضور دارند. متأسفانه به همین علت مذاکراتی که انجام می‌شد، به نتیجه مطلوب نرسیده است.»

این مقام محلی گفت که خواست مردم قرباغ این نیست که شاهراه را بسته کنند اما برخی حلقات و دست‌های بیرونی از مردم استفاده می‌کنند تا شاهراه بسته بماند؛ حلقاتی که او به صورت مشخص از آن نام نمی برد.

آقای نوری گفت که اعتراضات هنوز جریان دارد و تعهدی را که نمایندگان معترضان روز شنبه با رهبری ولایت غزنی نموده بودند که شاهراه را باز می‌گذارند، به دلیل مداخله برخی حلقاتی که در پی راه‌اندازی تشنج مذهبی و قومی در بین مردم قرباغ اند، نقض شده است.

شاهراه کابل-قندهار درحالی از سه روز به این طرف توسط معترضان بسته است که گزارش شده تنش بر سر آب میان دو روستای شهرستان قرباغ ولایت غزنی اکنون تبدیل به یک چالش بزرگ برای حکومت محلی شده و شیپورهای منازعه مسلحانه و جنگ قومی را به صدا درآورده است. دکان‌ها در شهر غزنی تعطیل شده و مردم نگران از بدتر شدن وضعیت امنیتی در این ولایت اند.

دعوای حقوقی بر سر مالکیت آب میان روستاهای نیخته و شیرآباد قرباغ غزنی چند روزی است که ابعاد پیچیده‌تری به خود گرفته و فراتر از دعوای حقوقی تبدیل به یک مسأله سیاسی و امنیتی شده است.

باشندگان شیرآباد قرباغ ادعا کرده اند که چندین فرد مسلح با لباس نظامی چند تن از آنان را در این منطقه  کشته اند و اکنون آن ها دست به اعتراض زده و سه روز است که شماری از پشتون تباران شاهراه کابل-قندهار را در شهر غزنی مسدود کرده‌اند.

آنان مدعی اند که افراد مسلح غیرمسئول در لباس پولیس محلی بر خانه‌ای در شیرآباد حمله کرده و دو تن را کشته و دو تن دیگر را با خود برده‌اند.

باشندگان نیخته قرباغ اما نسبت به این ادعا اظهار بی خبری کرده و می گویند که در مورد این حمله از سوی افراد مسلح چیزی نمی‌دانند. آنان می گویند که مسیرهای شان در مسیر شهر غزنی و قره باغ از مدتی به این سو مسدود بوده و تا کنون هیچ فردی نمی‌تواند به بیرون از این منطقه عبور و مرور کند. این افراد مدعی اند که از یازده ماه به این طرف هفت باشنده نیخته گروگان گرفته شده و تاکنون از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست.

منابع محلی به خبرنامه می‌گویند که هنوز کسی در پیوند به کشته شدن باشندگان شیرآباد بازداشت نشده و تحقیق در این زمینه جریان دارد. همزمان با این گزارش شده است که شمار زیادی از نیروهای امنیتی و ارتش به ولایت غزنی رسیده و قرار است عملیاتی را برای آنچه که پیدا کردن افراد مسلح غیرمسئول و گروگان‌ها گفته می شود، آغاز کنند.

کوتاهی رهبری ولایت

عارف نوری، سخنگوی والی غزنی می‌گوید که پس از آن‌که دو طرف به‌خاطر حل دعوای مالکیت آب به طالبان مراجعه کردند، مخالفین مسلح افراد آنان را توقیف کردند و بعد از سپری شدن مدت زیاد مردم محل از گروگان‌گیری باشندگان قرباغ به حکومت محلی گزارش داده‌اند.

آقای نوری به خبرنامه گفت که تلاش شد تا هفت نفر از طریق میانجی‌گری موسفیدان محل از قید مخالفین آزاد شوند اما تاکنون این افراد آزاد نشده و تلاش‌ها برای آزادی آنان جریان دارد. سخنگوی والی غزنی می‌گوید دعوای دو روستا یک دعوای حقوقی است و باید از طریق مراجع عدلی و قضایی حل شود.

اما حسن محسنی، یکی از باشندگان روستای نیخته قرباغ می‌گوید در طول یازده ماهی که هفت نفر از باشندگان نیخته گروگان گرفته شده‌اند، حکومت محلی هیچ اقدامی انجام نداده است. او به خبرنامه گفت که باشندگان نیخته بارها با والی غزنی صحبت کرده و عرایض آنان تا شورای وزیران نیز رسیده اما هیچ توجهی از سوی حکومت نشده است.

او گفت: «آخرش والی ما را تهدید کرده. گفته که شما کاری نکنید که هزاره جاغوری، ناور و مالستان در مسیر میدان وردک از موتر پایین شده و اختطاف شود. شما بروید به مردم شیرآباد تاوان بدهید.»

سخنگوی والی غزنی این ادعا را رد می‌کند و می‌گوید که مردم در آغاز برای حل دعوای شان به حکومت مراجعه نکردند و زمانی که کار پیچیده شد، به حکومت محلی مراجعه کردند. او گفت که حکومت محلی تلاش کرده که مشکل حل شود و حلقات مغرض در دو جانب وجود دارند که حکومت محلی را متهم می‌کنند.

آقای نوری در این مورد گفت: «پس از این‌که عرایض شان می‌رود به مخالفین، جنجال‌های شان افزایش پیدا می‌کند مخالفین باشندگان نیخته و هزارجات را گروگان می‌گیرند. بعد از آن می‌خواهند موضوع را از طریق قومی و جرگه حل کنند می‌آورند موضوع را با رهبری ولایت شریک می‌سازند.»

در همین حال عبدالجامع جامع، عضو شورای ولایتی غزنی می‌گوید که موضوع قرباغ یک موضوع کوچک بود اما عدم توجه حکومت محلی غزنی به آن باعث شد که اکنون یک جنجال کلان خلق شود.

آقای جامع گفت که باید عاملان قتل پیدا و محاکمه شوند اما از راه قانونی نه با خلق جنجال قومی. او به خبرنامه گفت که دستان بیرونی نیز کار می‌کند که دو قوم برادر در غزنی را به جنگ قومی بکشاند و خواست شورای ولایتی از معترضان نیز این بوده که حق خواهی را با حوصله ادامه بدهند.

هیأت حقیقت‌یاب

درحالی که باشندگان دو روستا در قرباغ غزنی نگران وضعیت اند و از سرنوشت گروگان‌های دو طرف نیز اطلاعی در دست نیست، یک هیأت نظامی به محل رفته تا وضعیت را بررسی کند.

جنرال محمد زمان فرمانده پولیس غزنی شام روز گذشته در رأس هیأتی به قرباغ رفته و با باشندگان روستای شیرآباد دیدار کرده است.

فرماندهی پولیس غزنی گفته آقای زمان به محل رفته تا در نتیجه بررسی‌های او به‌زودی عاملان قتل شیرآباد دست گیر و شاهراه کابل-قندهار نیز باز شود.

این در حالی است که بسیاری از باشندگان هزاره قره باغ غزنی نسبت به حضور این مجموعه نظامی در منطقه ابراز نگرانی کرده و از احتمال عملیات فرمانده پولیس غزنی و گسترده شدن دامنه تنش ها در این منطقه نگران اند.

دستان بیرونی

مقام‌های محلی ولایت غزنی می‌گویند که دستان بیرونی و مخالفان مسلح دولت مانع حل مشکل میان دو روستا در شهرستان قرباغ این ولایت اند و تلاش دارند تا با استفاده از وضعیت تنش‌ها را بیشتر سازند.

سخنگوی والی غزنی می‌گوید دو مشکل وجود داشت. مشکل آبی که نیخته بالای منطقه شیرآباد بند کرده بود در نتیجه جرگه‌ها باز شد و مشکل راه مناطق هزاره‌نشین هم با مستقر شدن سه پاسگاه پولیس باز شد.

او گفت که چون این پاسگاه‌ها مسیر عبور و مرور مخالفین را سد شده، اکنون تاکید بیشتر برخی حلقات این است که این سه پاسگاه که عبور و مرور برخی مخالفین را از شهرستان واغظ به قرباغ و از قرباغ به واغظ مسدود می‌کند، برداشته شود.

آقای نوری گفت: «در پهلوی آن چندی پیش اوراقی را به نام داعش پخش کرده بودند که بخشی از تحرکات برای بارآوردن تشنج‌های مذهبی بود.»

این مقام محلی گفت که این افراد مداخله می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که مذاکرات به نتیجه برسد درحالی که باشندگان روستاهای شیرآباد و نیخته خود در پی مسدود کردن شاهراه نیستند و این کار به رضایت خود این مردم صورت نگرفته است.

گزارش‌ها از محل حاکی از آن است که شمار زیادی از نیروهای ارتش و پولیس به نیخته قرباغ رفته تا عاملان قتل روستای شیرآباد را بازداشت و خانه‌های باشندگان نیخته را تلاشی کنند.

عارف نوری اما می‌گوید که شماری از نظامیان ارتش از سپاه 203 تندر به رهبری فرمانده سپاه 203 به غزنی رسیده تا عملیات سراسری را در این ولایت انجام بدهند که شامل روستاهای شیرآباد و سایر مناطق قرباغ نیز می‌شود. او گفت که این نیروها به‌خاطر جنجال‌های سه روز اخیر نه بلکه براساس پلانی که از چندی پیش برای اجرای عملیات سراسری در غزنی روی دست گرفته شده بود، به این ولایت رسیده‌اند.

با این حال باشندگان محل و برخی آگاهان تاکید می‌کنند که حکومت باید به صورت فوری به مشکل پیش آمده در قرباغ از راه های مسالمت آمیز رسیدگی کرده و از پیچیده شدن بیشتر منازعه جلوگیری کند. نگرانی ها از این است که مدیریت نادرست این بحران به وجود آمده، باعث تنش های بیشتر قومی گردیده و شکاف میان دو رستا تبدیل به اختلاف میان دو قوم هزاره و پشتون در سطح ولایت غزنی گردد.