ساخت‌وساز خودسرانه در شهرهای افغانستان به دردسر بزرگی برای حکومت و مردم این کشور تبدیل شده است. شهر کابل به‌عنوان پایتخت، نمونه‌ای از شهرسازی در افغانستان است که در آن تنها ۳۰ درصد باشندگان آن در مناطق پلانی زندگی می‌کنند و ۷۰ درصد دیگر در مناطق غیرپلانی. بیشتر باشندگان این شهر از خدمات شهری محروم‌اند.
در حالی‌که در افغانستان خانه‌سازی به گونه‌ای معیاری نیست و بیشتر افغان‌ها بدون برنامه‌های شهرسازی دست به ایجاد و خانه‌سازی زده‌اند، آنچه که باعث به میان آمدن مشکلات شهری در بزرگ‌شهر‌های این کشور شده کمبود مسکن با نفوس روز افزون افغانستان است. اکنون دولت این کشور برای حل مشکل مسکن و بهبود اوضاع شهرسازی، پروژه‌های خانه‌سازی را روی دست گرفته‌اند.
محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان در زمان کارزار‌های انتخاباتی‌اش گفته بود که برای حل کمبود مسکن در کشورش در صورتی که رییس جمهور شود، در مدت ۵ سال ۵۰۰ هزار مسکن می‌سازد تا هر افغان بعد از ۱۰ الی ۲۰ سال کار، صاحب خانه‌ی مناسب شود.
شهرک قاضیان
در تازه‌ترین مورد خانه‌سازی در افغانستان، برای کارمندان مرکز عدلی و قضایی و مبارزه با جرایم سنگین و فساد اداری این کشور خانه ساخته می‌شود.
مجتمع رهایشی لاله، با هزینه‌ی حدود یک میلیارد و بیست و پنج میلیون افغانی در ده بلاک 14 طبقه‌ای با 560 اپارتمان اعمار می‌شود. از این میان ۲۴۲ باب اپارتمان آن به کارمندان مرکز مرکز عدلی و قضایی و مبارزه با جرایم سنگین و فساداداری در نظر گرفته شده است. بلاک‌های این شهرک به این کارمندان با اقساط سالانه که برای مدت ۲۰ سال در نظر گرفته شده است، توزیع می‌شود.
این شهرک درحالی قرار است ایجاد شود که قاضی‌ها کارمندان دادگاه استیناف جرایم سنگین فساد اداری مرکز عدلی و قضایی افغانستان با تهدیدات روزافزون روبرو اند. هرچند حکومت افغانستان مبارزه با فساد را در اولویت کارش قرار داده اما گراف تهدیدات امنیتی و فساد در این کشور بالا است و رییس جمهور غنی را مجبور ساخته تا برای تأمین امنیت این کارمندان سه فرمان جداگانه صادر کند. تهیه موترهای زرهی، مسکن و محافظ امنیتی شامل طرح تأمین امنیت قاضی‌ها و کارمندان مرکز عدلی و قضایی مبارزه با فساداداری است.
شهرکی برای خانواده شهدا
شهرک لاله درحالی قرار است اعمار شود که پیش از این حکومت افغانستان چندین طرح خانه‌سازی برای خانواده‌ها شهدا و نیازمندان را نیز تصویب کرده است.
پیشتر پروژه ساخت خانه‌های رهایشی برای بازماندگان شهدای نهادهای امنیتی و دفاعی افغانستان آغاز به کار کرده و به گفته‌ی مسئولان وزارت شهرسازی این کشور، کارهای ابتدایی این پروژه تکمیل شده و به‌زودی کار ساختمانی آن آغاز می‌شود.
پروژه‌ی اعمار 1000 خانه‌ی رهایشی در ساحه‌ی مربوط به جایداد تصدی ملی‌بس، واقع در خوشحال‌خان‌مینه‌ی کابل به ورثه‌های شهدای نیروهای امنیتی و دفاعی کشور و نیازمندان در نظر گرفته شده است.
به گفته مسئولان وزارت شهرسازی و مسکن، تفاهم‌نامه‌ی اعمار پروژه‌ی یادشده دو سال پیش میان وزارت شهرسازی و بنیاد خیریه الغرافه به‌امضا رسیده بود.
این آپارتمان‌ها در 12 بلاک 14 طبقه‌ای با معیاری‌های جهانی و با هزینه ۵۰ میلیون دالر امریکایی تا یک سال آینده ساخته خواهد شد. این پروژه برای درآمد‌زایی دولت، مراکز تجارتی، مسجد، مکتب، یتیم‌خانه، پارک تفریحی، پارکینگ وسایط و ساختمان‌های خدماتی نیز در خود دارد.
به باور وزارت شهرسازی افغانستان، خودکفا بودن شهرک، معیاری‌بودن، ایجاد محیط سالم، استفاده از ساختمان‌های محلی و تکنالوژی موثر در ساختمان‌سازی، ایجاد اشتغال، احداث مراکز تجارتی، بافت منظم شهری و افزایش سطح اقتصاد جامعه را از اهداف عمده‌ی اعمار این پروژه تشکیل می‌دهد.
رییس جمهور افغانستان از طرح پروژه‌ی شهرک نیازمندان استقبال کرده و گفته است که باید روی مدل‌های استندرد کار شود تا ساحات اعمار شده و شهرک‌ها مدل تجارتی را داشته باشند و این شهرک‌ها به‌سوی خودکفایی به پیش بروند.
مهلت پرداخت پول
هرچند قرار است نهاد خیریه الغرافه قطری 1000 واحد مسکونی شهرک نیازمندان را برای بازماندگان شهدا و نیازمندان بسازد، مسئولان وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان می‌گویند که این واحدها رایگان توزیع نمی‌شود.
نیلوفر لنگر، سخنگوی وزارت شهرسازی و مسکن به خبرنامه می‌گوید که واحد‌های مسکونی این شهرک به‌صورت رایگان به هیچ فردی توزیع نخواهد شد، اما با توجه به نیازمندی‌های روز برای افراد نیازمند تخفیف در نظر گرفته شده و آنان می‌توانند با قیمت مناسب به‌گونه‌ی قسط‌وار تا ۲۰ الی 30 سال مالک یک واحد رهایشی شوند.
10 هزار خانه
وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان دو سال پیش اعلام کرد که چین 10 هزار آپارتمان در شهر کابل می‌سازد و این این واحدها از کمک‌های اقتصادی بدون بازپرداخت چین ساخته خواهد شد. هزینه این پروژه دو میلیارد ین چینی، معادل 365 میلیون دالر امریکایی،گفته شده که قرار است در مدت سه سال تکمیل شود.
این دومین پروژه بزرگ پس از پروژه خانه‌سازی شوروی سابق در افغانستان است. بخشی از این واحدها قرار است که کارمندان دولت که خانه ندارند، داده شود.
وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان اکنون گفته است که فاز اول این پروژه‌ی بزرگ در منطقه‌ی میله باغ دارالامان کابل در ماه اپریل شروع می‌شود. این وزارت گفته که این شهرک به کارمندان پایین رتبه دولت و نیروهای امنیتی اختصاص یافته که توانایی خریدن خانه را ندارند.
نیلوفر لنگر در این مورد گفت که این خانه‌ها در اقساط دراز مدت ۲۰ تا ۳۰ سال به افراد متقاضی سپرده خواهند شد.
برخی آگاهان اما به این باور اند که اکثریت مطلق شهروندان افغانستان به دلیل اقتصاد ضعیف نمی‌توانند از پروژه‌های کنونی خانه‌سازی دولت بهره ببرند و دولت باید برنامه‌ی ساخت مسکن قابل استطاعت را در پیش گیرد.
شهرک‌های سنایی و بنایی
علاوه بر شهرک‌هایی که در بالا معرفی شد، حکومت افغانستان قرارداد ساخت دو شهرک دیگر در کابل را نیز امضا کرده است.
شهرک‌های بنایی و سنایی که در سال ۲۰۱۶ میلادی طرح شده، قرار است 70 شرکت ساختمانی کار ساخت و ساز این پروژه‌ها را به پیش ببرند. با تکمیل شدن این دو پروژه رهایشی، قرار است ۸۴ بلاک که شامل بیش از ۳۷۰۰ باب آپارتمان می‌شود، اعمار شود.
کار عملی شهرک‌های بنایی و سنایی در سال ۱۳۹۳ آغاز شد، اما به دلیل رکود اقتصادی و مشکل در قراردادها، کار این دو شهرک برای مدتی متوقف شد و به گفته مسئولان وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان اکنون کار این دو شهرک تا ۷۰ درصد تکمیل شده و سال آینده کامل می‌شود.
مسئولان وزارت شهرسازی و مسکن افغانستان می‌گویند که در حال حاضر برای رفع بحران بیکاری در کنار برنامه‌ی ملی مسکن‌سازی در این کشور برنامه تازه شهرک‌سازی را روی دست دارند که از آن جمله، شهرک صنعتی قالین در پنج ولایت، شهرک بیجا شدگان با ۴ هزار واحد در ننگرهار که برای بیجا شدگان با اقساط ۲۰ ساله توزیع می‌شود و به همین ترتیب در بزرگ‌شهر‌های دیگر افغانستان نیز پروژه‌های شهرک‌سازی روی دست است که در سال روان عملی می‌شود.
حکومت افغانستان در نظر دارد تا با راه‌اندازی فعالیت‌های خانه‌سازی از یک سو مشکل کمبود مسکن را حل کند و از سوی دیگر جلو ساخت‌وسازهای بی‌رویه، غیرپلانی و گسترش ساحات فقیرنشین را بگیرد و برای هزاران بیکار این کشور فرصت کاری ایجاد کند.
خانه‌سازی در افغانستان برای شهروندان این کشور برای کسانی که نیاز مبرم به مسکن و اشتغال دارند، از طرح‌های نامزدان ریاست جمهوری افغانستان در انتخابات 2014 میلادی بود. در آن زمان هر کاندید شعارهای خود را داشتند.
رییس جمهور اشرف غنی در جریان کاروزارهای انتخابات همواره از ایجاد شغل‌های میلیونی سخن می‌زد و نوید یک افغانستان با شمار کمی از بیکاران را به مردم می‌رساند. به تازگی و سه سال پس از رسیدن به قدرت او گفته است که برای حل بحران بیکاری در افغانستان یک میلیون کار ایجاد می‌کند.
نخستین پروژه بزرگ خانه‌سازی در افغانستان احداث مجتمع آپارتمانی مکروریان در کابل بود که در دهه پنجا و شصت از سوی شوروی سابق اعمار شد. پس از خروج شوروی از افغانستان، حکومت در این کشور فروپاشید و اقتصاد افغان‌ها با رکود شدید مواجه شد. نبود دولت و جنگ در چهار دهه اخیر افغانستان را از گام برداشتن در مسیرهای ترقی و به‌ویژه خانه‌سازی بازداشته است.
افزودن دیدگاه