نویسنده: سدی واید لاکس
منبع: دیلی میل
هنریتی بجورگ مربی اسکی می گوید: زنان در افغانستان تا سال ۲۰۱۳ کوچک ترین چیزی در مورد اسکی نمی دانستند. او توضیح می دهد که چگونه زنان افغانستان از یک جامعه روستاییِ فقیرنشین، روی قلعه ای که در گذشته قلمرو طالبان بوده است، به سوی کشیدن خطوط موازی اسکی روی برف، روی آورده اند.
در ابتدا او تمام این کارها را نجام می داد. شاگردانش پوشش مناسب بر تن نداشتند، زیرا آنان به لوازم مخصوص اسکی دسترسی نداشتند. گروهی از زنان افغان، در نخستین جلسه ی درسی شان با کیف های دستی، لباس های زیبا، عینک های شیک آفتابی و حجاب های ابریشمی، به گونه ای حاضر شده بودند که به نظر می رسید برای رفتن به جاده های پاریس آمده باشند تا هیجان های این بازی.
در حالی است که برخی ها شاید با دیدن دختران در چنین پوشش غربی، حیرت زده شده باشند اما بجورگ ۳۸ ساله می گوید که آنان از شهر بامیان هستند؛ این شهر که اکثریت نفوس آن را هزاره ها تشکیل می دهد – یکی از اقوام بیشتر لیبرال – پوشیدن برقع در آن اجباری نیست. او اضافه می کند که اگر به بازار بروند، شاید برقع بپوشند اما این عمدتا نسل گذشته است، که چنین پوششی دارد.
در حالی که اکثریت افغان ها سنی مذهب اند، هزاره ها اما عمدتا مسلمان های شیعه مذهب هستند. اما زمانی که روی مسئله اختلاط با مردان بیاییم، معمولا زنان و مردان حتی در جامعه هزاره جداگانه در فضاهای اجتماعی گردهم می آیند. با وجود آن هم این مسئله در میان این گروه به اندازه سایر گروه های قومی برجسته نیست. بامیان همچنان به علت دارابودن اولین والی زن که از سال ۲۰۰۵ الی سال ۲۰۱۳ مسول درجه اول این ولایت بوده است، شهرتی برای خودش دست و پا کرده است.
ولایت بامیان بنا بر داشتن تپه های خمیده اش که زمانی مجسمه های کهن بودا در آن از سوی طالبان نابود شدند و دیگر در این ساحه نیستند، شهرت دارد.
یکی دیگر از جذبه ها برای بازدیدکنندگان همان بزکشی است که بازی ملی این کشور نیز می باشد.
هزاران نفر به این منطقه می آیند تا ورزشکارانی را ببینند که سوار بر اسب ها بوده و در تلاش این هستند که جسد یک بز را برداشته و آن را در دایره ی ازقبل تعیین شده ی آن بیندازند.
بجورگ با اظهار نظر درمورد مناظری که ممکن بازدیدکننده گان در بامیان توقع دیدنش را نداشته باشند، گفت: برای توریزم در آن جا مکان های جالبی است. اماکن و چیزهای بی شماری برای تماشا و تحقیق در آن وجود دارد، از اماکن تاریخی در امتداد جاده ی ابریشم گرفته تا جاهایی که زیبایی های طبیعت را به نمایش می گذارند.
برخورد با دامنه ها برای اولین بار
بانوانی که شاگردان بجورگ اند – که بیشتر کارشان آشپزی، پاک کاری، و ماندن در خانه بوده اند – اینک اما به گونه ی کاملا فراگیر می خواهند بر تپه هایی مانور دهند، که بامیان را احاطه کرده است – و هیچ اسکیی را در اختیار نداشته اند – آنان پس از اجازه گرفتن از خانواده هایشان و از رهبران دینی شان، به این کار روی آوردند، در حالی که در ابتدا هیچ چیزی در مورد آن نمی دانستند.
بجورگ از تلاشش برای معرفیِ بازی مورد علاقه اش برای زنان افغان می گوید: “من به آن جا رفتم و ماموریت داشتم که اسکی را به این مردم آموزش بدهم و به آنان بیاموزانم که این بازی چقدر میتواند لذت آفرین باشد.”
این نروژی زمانی که برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ میلادی افغانستان را دیده بود درست زمانی بود که او برای سفارت افغانستان در اسلو کار می کرد. او گفت که کوه های دست نخورده و تر و تازه، تاثیر بزرگی روی او گذاشته است، اما به علت اوضاع امنیتی حاکم، او هرگونه خیال اسکی بازی در آن جا را کنار گذاشت.
به هر حال، در سال ۲۰۱۳ میلادی بجورگ تصمیم گرفت که شغلش را ترک کرده و رویایش را به واقعیت مبدل کند.
پس از یک فصل بازی در شامونیکس، او به جنوب آسیا آمد تا به باشگاه اسکی بازان بامیان در اجرای این ورزش کمک کند.
این باشگاه که در افغانستان مرکزی موقعیت دارد، به وسیله روزنامه نگار سویسی کریستوف زویرچر در سال ۲۰۱۱ میلادی بنیان گذاری شده و بجورگ به هدف شامل ساختن بانوان بیشتر به این باشگاه، به آن پیوست.
او می گوید که خانواده اش پس از این که او آپارتمان و دیگر ملکیت هایش را به فروش رساند، او را دیوانه می خواندند اما دیری نپایید که ارزش کاری را که او قصد انجام آن را داشت، درک کردند.
شهر بامیان که دارنده جمعیتی ۱۰۰۰۰۰ تن است در فاصله پنج ساعته رانندگی از کابل موقعیت دارد، اما به علت این که سرک ها امن نیستند و امنیت ندارند، بجورگ می گوید که بهتر است از طریق هواپیما به آن جا مسافرت کرد.
این منطقه به خاطر سلسله کوه های بزرگش که حدودا ۹۰ درصد این ولایت را پوشانده است و زمستان های سختش که شرایط مناسبی را برای انجام بازی اسکی فراهم می کند، شناخته شده است.
قبل از اینکه بجورگ به بامیان برود او یک کمپاین تبلیغاتی را سازماندهی کرد. پولی که او به دست آورد، او را قادر ساخت تا قطار اسکی، عینک های ایمنی، دوربین و دیگر وسایل و تجهیزات بازی های زمستانی محلیِ را خریداری کند، که به آن ها دسترسی نداشت.
او گفت که اکثریت مردم وسائل اسکی را استفاده می کنند که به وسیله توریست ها یا کمک کنندگان بشردوستانه اهدا شده است. اکثرا آن مردم، با اسکی هایی به او پیوسته است که ساخته دست خودشان بوده است.
به جای موزه، آن ها کفش های معمولی را می پوشیدند. اسکی بازی در افغانستان قرن ها وجود داشته است اما به لحاظ سنتی این مردان بودند که از وسایل حمل و نقل برای حرکت کردن در این برف ها برای شکار حیوانات استفاده می کردند، نه برای سرگرمی.
پس از این که بجورگ توانست زندگی اش را دراین منطقه تنظیم و در آن جا احساس آرامش کند، آموزش بازی اسکی به زنان افغان را آغاز کرد.
او بینش خود را در مورد زندگی زنان در بامیان می گوید: “افغانستان یکی از بدترین کشورها برای پیشرفت زنان است، زیرا فرهنگ آنان فوق العاده محافظه کارانه است. آنان به طور عادی هیچ گونه فعالیت فزیکی و ورزشی را انجام نمی دهند نه تنها این که خیلی چیزهای دیگر نیز در آن جا ممنوع است.”
برای این که به آموزش زنان افغان قادر باشد، در گام نخست بجورگ باید از باشگاه اسکی و یک سازمان غیر دولتی که آغاخان نامیده می شود اجازه می گرفت. بعدا یک اپراتور محلی سفر به نام گل حسین او را در گرفتن مشاوره از رهبران مذهبی کمک کرد. او می گوید که بزرگان شهر کاملا در مورد این که زنان اسکی کنند نظر مثبت داشتند اما نگرانی آنان در مورد پوشش این زنان بوده است. او می افزاید که به این مردان اطمینان داده شد که زنان لباس کامل می پوشند و در نهایت این برای بجورگ یک چراغ سبز بوده است.
بجورگ در مورد زنجیره یی از اتفاقات گفت: “من با خودم فکر می کردم که شما چطور می توانید زنان را به اسکی بازی ببرید؟ آنان حتی نمی دانستند که این (اسکی) چه است؟”
در تلاش برای ایجاد علاقه در میان زنان، بجورگ و تیم باشگاه اسکی بامیان روزهای گل گشت را برای خانواده ها در دامنه کوهای اسکی راه اندازی کرده است. او در آن روزها زنان را ملاقات کرده و با آنان صحبت می کرد.
بعد از سه روز این چنینی، ده بانوی جوان و شجاع برای فراگیری درس های ابتدایی اسکی ثبت نام کردند. بجورگ این صحنه را چنین روایت می کند: “تمام آنان در بهترین لباس های خویش حاضر شده بودند.”
در مرحله بعدی، زنان برای حضور در یک نسخه زنانه ی مسابقات سالانه، به نام چالش اسکی دعوت شده بودند.
این مسابقه بهار هر سال بوسیله باشگاه اسکی بازان بامیان راه اندازی می شود.
این دوره ویژگی هایی را دارا می باشد، ۱.۸ مایل را تحت پوشش خود دارد و قوانینش بیان می دارد که «هیچ سلاحی اجازه ورود نداشته باشد» و « هرکسی باید در همان زمان مشخص آن، شروع کند».
این مسابقات در آغاز شامل دختران نمی شد اما بجورگ مصمم بود که آنان را شامل این بازی ها بسازد. او به این باور بود که به وسیله ثبت نام در مسابقات، آن ها دارند به سمت هدفی حرکت می کنند. این چیزی بود که می توانست آن ها را تشویق به بهبود مهارت هایشان کند.
ده بانوی افغان به بجورگ «بله» گفتند و به او اعتماد کردند. برای جلسه ای اولی درسی شان آن ها با کیف های دستی، بهترین لباس ها، چادر و حجاب برای اولین بار به دامنه کوه ها آمدند.
برای غذای ظهر، آنان مقداری گوشت، نان و کاسه هایی از تخم مرغ جوشانده را با خود آورده بودند.
این که در آن جا چه اتفاقی افتاد، بجورگ می گوید: “من یک هفته ی کامل وقتم به دختران صرف آموزش این کردم که چگونه اسکی شان را متوقف کنند. این کار مشکلی بود. آنان به فعالیت های فزیکی عادت نداشتند و لازم بود که روی ساختن عضلات و تعادل کار کنند.
من متوجه شدم که این زنان همواره به زمین می افتند بنا بر این آنان بیشتر نیازمند کمک من بودند. زمان زیادی صرف شد تا آنان اساسات این ورزش را یاد گرفتند و این بسیار ناخوشایند بود. مجبور بودم که صبر کنم و شکیبا باشم!”
بعد از روزها کارِ سخت، این ده بانوی جوان و خسته از تمرین، آماده بودند که در سال ۲۰۱۳ میلادی، نخستین چالش اسکی زنان افغان، راه اندازی شود.
بجورگ می گوید که این زنان خوب پیش رفتند و زمانی که به پایان خط رسیدند اشک می ریختند، نه برای زخم، بلکه برای این که در حس خوب دستاوردهای شان غرق شده بودند.
گفته می شود که این بانوان به سرعت پیشرفت کردند. یکی از دلایل دیگر سرعت در پیشرفت آنان، تعهداتی بود که بجورگ داشت. او یک معلم اسکی از سولوانیا به نام انا تاسیک برای آموزش بهتر اسکی به زنان، در بامیان آورده است.
با گذشت زمان آن ها کیف ها، کت ها و روسری های مناسب تری برای اسکی بازی شان فراهم می کنند. بخش عمده ی این وسایل توسط حامیان و تمویل کننده های مختلف به آنان داده شده است.
زنان علاوه بر یادگیری نحوه اسکی، آموزش هایی درمورد خطرات، نحوه نگهداری از وسایل شان و چگونگی استفاده درست از اسکی را یاد می گرفتند.
در سمت مردان، دوتن از اعضای باشگاه اسکی بامیان – سید علی شاه فرهنگ و سجاد حسینی- اخیرا به خاطر پیشنهاد شان برای شرکت در المپیک زمستانی ۲۰۱۸ سرخط خبرهای جهان شده اند.
متاسفانه این اسکی بازان کاملا برش نداشتند اما به زودی آنان به عنوان مهمانان ویژه در بازی های پیونگچانگ درکوریای جنوبی حاضر خواهند شد.
حسینی که ۲۶ سال سن دارد به آژانس خبری فرانسه از رویاهایش می گوید: “ما می خواستیم که افغانستان را به گونه ی دیگری معرفی کنیم، می خواستیم به دیگر کشورها نشان بدهیم که افغانستان تنها جنگ نیست.”
اینک آنان به فکر المپیک زمستانی سال آینده هستند که از افغانستان در آن جا نمایندگی کنند.
بجورگ در خلاصه کردن کارش درافغانستان، می گوید: “این تنها درمورد اسکی بازی نیست. باشگاه اسکی بامیان شغل های زیادی را ایجاد کرده است. امیدی را خلق کرده است که دختران و پسران آن جا در مورد آینده شان خوشبین باشند. زمستان بامیان، فصلی بود که گمان می شد هیچ کاری برای انجام دادن در این فصل وجود ندارد زیرا هوا در این فصل سرد است، اما اکنون آنان یک سرگرمی جدید دارند. این که پسران و دختران باهم برای بازی های اسکی می روند، چیزی که چند سال پیش حتی فکرش را هم نمی کردند.”
بجورگ که حالا به عنوان یک مامور اطلاعات برای سازمان ملل کار می کند، تصریح می کند: “ارزش ورزش برای زنان در کشور های در حال توسعه بسیار پایین است. این کار اعتماد به نفس، روحیه تیمی و مهارت های رهبری ایجاد می کند و محیطی را به وجود می آورد که در آن زنان می توانند برای خود سخن بگویند. من تغییراتی را که این کار بوجود آورده، دیده ام. آنان در اجتماع محلی شان بیشتر فعال شده اند و با اعتماد به نفس بیشتری سخن می گویند.”
باشگاه اسکی بامیان در حال حاضر برای ایجاد یک مرکز دایمی اسکی در این منطقه تلاش می کند.
اکنون با داشتن نقاطی در افغانستان که می توان در آن اسکی بازی کرد، به نظر می رسد که این کشور در حال حرکت به سوی یک آینده روشن است.
افزودن دیدگاه