تعدادی از باشنده‌های کابل در این اواخر از مصرف‌کننده‌های تابلیت‌های نشاط آور شکایت دارند و می‌گویند، شماری جوانان برای خوش گذرانی از تابلیت‌ها و مواد مست کننده استفاده میکنند.
باشنده‌های کابل تاکید دارند که جوانان برای خوش‌گذرانی در محفل‌های دوستانه‌ی شان مواد مست کننده و اعتیادآور استفاده میکنند و کنترول شان را از دست می‌دهند؛ اما تنها در محافل شبانه از این تابلیت ها استفاده نمی‌شود. یکی از شهروندان کابل می‌گوید که حتا راننده‌ها نیز از این تابلیت‌ها مصرف میکنند؛ چیزی که شماری از راننده ها نیز آن را تایید کرده و اضافه میکنند که مصرف کننده‌ها برای مردم دردسر خلق میکنند. یکی از راننده‌های شهر کابل به خبرنامه گفت که حتا موردی را شاهد بوده که راننده ها با مصرف تابلیت کا با از دست دادن اختیار، حادثه ترافیکی کرده است.
در عین حال مسوولان وزارت بهداشت افغانستان می‌گویند که فروش مواد نشه‌آور از سال‌ها به این سو غیر قانونی‌است اما این وزارت وجود انواع مواد نشه‌آور را در بازار رد نمی‌کند. عبدالقدیر قدیر معین پالیسی این وزارت به خبرنامه گفت که: «مثل تمام کشور‌های دنیا در افغانستان نیز داروهای غیر مجازه تا ۹ درصد وجود دارد و ممکن در میان ۹ درصد دوا‌های غیر مجاز، تابلیت‌های روان‌گردان هم شامل شود.» اما مسوولان وزارت مبارزه با مواد مخدر می‌گویند که تابلیت‌های روان‌گردان به گونه گسترده در افغانستان به ویژه در پایتخت وجود دارد و سبب گسترش مصرف داروهای روان گردان در بین مردم شده است. با این حال، اما مسوولان این وزارت تصریح می کنند که تاکنون وزارت صحت با این اداره مورد مشخصی را مطرح نکرده است.
دست‌رسی آسان به تابلیت‌های نشاط آور
فروش و مصرف تابلیت های مشهور به تابلیت کا در کابل سر و صدا‌های زیادی را در بین عموم شهروندان ایجاد کرده است. تعدادی از باشنده های کابل می‌گویند که این تابلیت‌ها به نام‌های مختلف آزادانه در بازار‌ها خرید و فروش می‌شود و حتا در شماری از مراکز آموزشی بین جوانان به گونه آزادانه تبادله می‌گردد.
این موضوع را از صحبت‌های فردی دانستم که به شرط مخفی بودن هویتش گفت که از تابلیت کا به تعارف دوستش در یک مجلس مصرف کرده است. او می‌گوید هم‌دوره‌ای‌هایش در جریان‌محفل‌های دوستانه و شبانه از چنین تابلیت‌ها مصرف میکنند.
به گفته او، به شیوه‌های مختلف مصرف‌کنندگان از خرده‌فروش‌ها می‌توانند به آسانی آن‌را به‌دست آورند. او همچنان تاکید می‌کند که مردم این تابلیت‌ها را بنام‌های تابلیت‌های ضد افسردگی، تابلیت‌های نشاط‌آور، تابلیت‌های شادی‌آور، تابلیت‌های معجزه‌‌آسا، تابلیت‌های عشق، تابلیت‌های علاقه جنسی و…. می شناسند؛ اما پسران جوان به این نام‌ها یاد نمی‌کنند.
از او می‌پرسم این تابلیت ها در میان جوان به چه نام‌ها شناخته می شود و پاسخی که می شنوم این است که بنام‌های مختصری نظیر تابلیت‌های K ‘X ‘XTC ‘ E و دیگر موارد یاد میکنند. اما داکتران می‌گویند که عنوان کلی این داروها تابلیت‌های روان گردان است که اگر کشیده، بعلیده و یا تزریق شود در عرض چند دقیقه، منجر به توهم و حتی تجربه حرکات غیر قابل پیش بینی و بدون اختیار بدن انسان، همراه با ایجاد ناتوانی فیزیکی در بدن می‌شود و در بلند مدت اعتیادآور می باشد.
یکی از داکتران متخصص امراض داخله می‌گوید زمانی که فردی این مواد را مصرف کند، هماهنگی اعضای بدنش را کاملا از دست می دهد. در همین حال بشیر احمد سروری، مسوول بخش صحت‌روانی و سوء استفاده از مواد مخدر وزارت صحت عامه می‌گوید که خرید و فروش مواد نشاط‌آور نظر به اضرار فراوانی که روی مصرف کننده دارد، از سال‌ها به این سو غیر قانونی اعلام شده است. آقای سروری اضافه کرد که: «ما هنوز از محتویات تابلیت‌ها و مواد نشه‌آور همچون تابلیت کا اطلاع نداریم.» اما مسوولان وزارت مبارزه با مواد مخدر می‌گویند که تابلیت های روان گردان در ترکیب خود مواد مخدر پیشرفته دارد و اعتیادآور است.
کشنده‌تر از حملات انتحاری
با این خصوصیات اما تعدادی از جوانان افغان می‌گویند که این تابلیت‌ها مصرف‌کننده را شاد می سازد، انرژی را زیاد تولید می‌کند و در عین حال مقوی‌است. اما داکتران این گفته‌ها را رد کرده می‌گویند که این مواد نشه آور و مست کننده، کشنده تر وخطرناکتر از حملات انتحاری است. داکتران تاکید میکنند که جوانان با استفاده از این داروها سرنوشت و سلامت شان را به بازی می‌گیرند.
برخی از پزشکان می‌گویند که تابلیت‌های روان گردان اغلب به صورت آزمایشگاهی و با فرمول‌های شیمیایی تهیه می‌شوند که تابلیت K از جمله این تابلیت‌ها است و بر اساس تحقیقات انجام شده در شماری از کشور‌های که از این تابلیت‌ها مصرف شده، عواقب ناگواری به همراه داشته و در مواقعی منجر به مرگ ناگهانی نیز شده است.
مسوولان وزارت صحت افغانستان با تایید این گفته‌ها، می‌گویند که تنها مصرف این داروها پس از طی مراحل قانونی و براساس دستور پزشک متخصص جواز دارد که از جمله به ندرت برای درمان ناتوانی جنسی مردان تجویز می‌شود.
فروش مرگ
تابلیت‌های روان گردان ترکیبی از چند ماده می باشد. از آن جمله متیل دی اکسی‌آمفتامین (MDMA) این قرص‌ها حالت‌های روحی و روانی را تغییر می‌دهد.
برخی از پزشکان در شهر کابل می گویند که کاهش بینایی، افزایش خواب، اختلالات عصبی، آسیب‌های پوستی و بزرگ‌شدن پستان مردها از جمله پیامدهای مصرف این تابلیت‌ها است؛ امری که مسوولان را نیز به شدت نگران کرده است.
حنیف دانشیار سخنگوی وزارت مبارزه با مواد مخدر گفت که: «فروشنده‌های تابلیت‌های نشاط‌آور به هر نامی، برای مردم مرگ می‌فروشند و مردم را به مواد مخدر پیشرفته مبتلا میکنند.» این در حالی است که هم‌اکنون در افغانستان دو میلیون و چهار صد هزار شهروند افغان معتاد اند.
بهای بزرگ
براساس معلومات ارایه شده از سوی وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان، تابلیت ها و مواد نشاط‌آور به گونه گسترده وارد می‌شود.
حنیف دانشیار سخنگوی این اداره می‌گوید: «در حال حاضر نه‌تنها مواد نشاط‌آرو به گونه تابلیت‌ها که مشهور ترین تابلیت آن، تابلیت کا است که به گونه قاچاقی به افغانستان وارد می‌شود، بل‌که مقدار این مواد مخدر پیشرفته به گونه خام (مواد اولیه تابلیت کا) با مواد اولیه مواد مخدر به افغانستان آورده می‌شود و در افغانستان ترکیب می‌شود.»
سخنگوی وزارت مبارزه با مواد مخدر تاکید می کند که مواد نشاط‌آور که در حال حاضر با نام‌های مختلف از سوی شماری از افغان‌ها در سراسر این کشور به ویژه در شهر کابل به مصرف می‌رسد که «براساس دریافت ما این مواد، مواد مخدر پیشرفته است که با ترکبات مختلف تولید می‌شود و….»
با تلاش های فروان موفق نشدیم که دیدگاه و اجرات وزارت امور داخله افغانستان را در مورد تابلیت کا و مواد نشاط‌آور بدانیم اما بنابر معلومات این وزارت که در سال ۱۳۹۵ منتشر شده، تجارت و قاچاق تابلیت‌کا و انواع مختلف مواد نشاط‌آور افزایش داشته است و براساس این معلومات این وزارت مقدار۶۴۹.۴۶۱ تن مواد مخدر، مواد کیمیایی، مشروبات الکولی و تابلیت کا را کشف کرده است.
سخنگوی وزارت مبارزه با مواد مخدر، اما می‌گوید که با توشیح طرح قانون جدیدی، فروش و مصرف تابلیت‌های روان گردان و مواد نشاط‌آور تنظیم شده و جرم پنداشته می‌شود. حنیف دانشیارسخنگوی وزارت مبارزه با مواد مخدر تاکید می‌کند که نه‌تنها مواد نشاط‌آور، بل‌که نحوه فروش و مصرف آرامش بخش‌ها نیز تنظیم شده تا دواخانه‌ها و مراکز صحی نیز نتوانند آن را بدون مجوز به فروش برسانند.
دانشیار تاکید می‌کند: «فروشنده‌های تابلیت‌های نشاط‌آور به هر نامی، برای مردم مرگ می‌فروشند و جوانان را معتاد میکنند و این اداره با تمام افراد دخیل با این قضایا برخورد قانونی خواهد کرد.»
حنیف دانشیار می‌گوید که طرح تازه قانون که در حال حاضر منتظر توشیح است و در صورت توشیح آن، جرم قاچاق دوصد گرم تابلیت‌کا و مواد نشاط‌آور برابر با دو کیلوگرم هیرویین دانسته خواهد شد و قاچاقبران و فروشنده‌های تابلیت‌های روان‌گردان محکوم به حبس درازمدت تا بیشتر از ده سال می شود.
سابقه تابلیت‌های روان‌گردان
اولین بار در افغانستان در سال ۱۳۸۷ خورشیدی یک تابلیت چهار گرمی روان گردان از نوع شیشه در ولایت هلمند در جنوب افغانستان به‌دست نیروهای امنیتی افتاد و از آن بعد بنا بر گفته‌های مسوولان وزارت مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۹۱ نیروهای امنیتی دو عدد از این تابلیت ها را ضبط کردند که در سال بعد این رقم به هشت تابلیت و در سال ۱۳۹۳ به۲۰ تابلیت، در سال بعد (۱۳۹۴) به ۴۲۴ تابلیت کا رسید و در سال ۱۳۹۵ بیش از دوهزار تابلیت کا به دست نیروهای امنیتی افتاده است.
اما اکنون بنا بر بسیاری از گزارش ها، مصرف این داروهای روان گردان تبدیل به یک مسئله عمومی شده که منجر به ناهنجاری های اجتماعی نیز گردیده است. بسیاری از شهروندان افغان حالا از شیوع مصرف این داروها ابراز نگرانی می کنند و خواستار برخورد جدی دولت افغانستان با آن می باشند.