دو ماه پس از برکناری نجیب‌الله احمدزی، رییس پیشین کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان رییس جمهور اشرف غنی سید حفیظ الله هاشمی را به‌حیث عضو کمبود این کمیسیون معرفی کرد و به بی‌سرنوشتی کرسی خالی کمیسیون انتخابات پایان داد.
در ماه عقرب سال جاری چندین عضو کمیسیون انتخابات افغانستان از رییس جمهور غنی خواهان برکناری رییس کمیسیون شدند و به تاریخ 24 همین ماه آقای غنی حکم برکناری نجیب‌الله احمدزی را امضا کرد. آقای احمدزی متهم به بی‌کفایتی و ضعف مدیریتی بود و حدود یک سال به‌حیث رییس کمیسیون انتخابات افغانستان کار کرد.
براساس قانون، رییس جمهور افغانستان باید یک عضو کمبود کمیسیون انتخابات را از میان افراد باقی مانده در فهرست پیشنهادی کمیته گزینش اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی انتخاب می‌کرد اما ده روز پس از برکناری نجیب‌الله احمدزی، رییس پیشین کمیسیون انتخابات، رییس‌جمهور اشرف غنی حکمی درباره از سرگیری کار کمیته گزینش اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی را صادر کرد.
استدلال ارگ ریاست جمهوری این بود که فرد مناسب در میان فهرست باقی مانده وجود ندارد و کمیته گزینش باید افراد جدیدی را به ریاست جمهوری معرفی کنند. هرچند از سرگیری کار این کمیته با انتقادهایی نیز به همراه بود، اما اعضای کمیته گزینش به تاریخ 7 جدی سال جاری و به دنبال فراخوان ریاست جمهوری برای ثبت نام جهت عضویت در کمیسیون انتخابات، به کار شان آغاز کردند. آنان 75 فورم درخواستی دریافت کردند و سپس اسناد متقاضیان را بررسی کردند.
کمیته گزینش به تاریخ 21 جدی نتایج کار خود را به ریاست جمهوری ارایه کرد و گفت که در آغاز کار 27 داوطلب براساس حکم ماده 12 و 16 قانون انتخابات از فهرست داوطلبان حذف شدند و اسناد 30 داوطلب دیگر بررسی گردید. سپس این کمیته 13 نفر دیگر را نیز از فهرست حذف کرد و 17 نفر را برای ارزیابی و نمره‌دهی فراخواندند.
برای مرحله بعدی 9 تن انتخابات شدند و پس از برگزاری امتحان تحریری و شفاهی 3 تن واجد شرایط برای عضویت در کمیسیون انتخابات انتخاب شدند. کمیته گزینش سید حفیظ‌الله هاشمی، اول‌الرحمان رودوال و عبدالقادر زازی وطن‌دوست را برای رییس جمهور غنی پیشنهاد کرد.
دو روز پس از آن ریاست جمهوری افغانستان سید حفیظ‌الله هاشمی را به‌حیث عضو کمبود کمیسیون مستقل انتخابات معرفی کرد. در اعلامیه ارگ ریاست جمهوری افغانستان آمده که اسناد افراد پیشنهادی کمیته گزینش بررسی شده و رییس جمهور غنی در حضور سرور دانش معاون دوم رییس جمهور، عبدالله عبدالله رییس اجرایی، سید یوسف حلیم رییس دادگاه عالی افغانستان و فرید حمیدی دادستان کل افغانستان از این افراد مصاحبه گرفته است.
در اعلامیه آمده است: «… مناسب‌ترین و بالاترین معیارها را برای احراز این پست از سوی کمیته‌ی گزینش به‌دست آورده بودند، سید حفیظ‌الله هاشمی به‌حیث عضو کمبود کمیسیون مستقل انتخابات تعیین گردید.»
اکنون با معرفی آقای هاشمی هفت عضو کمیسیون انتخابات افغانستان تکمیل شده است. این اعضا پس از انتخابات در بین خود رییس خود را تعیین می‌کنند. اکنون پرسش این است که هاشمی کیست؟ آیا او کلید حل بحران کمیسیون انتخابات است؟ اگر او به کرسی رییس سابق این نهاد تکیه بزند، آیا اعتماد از دست رفته کمیسیون و مشکلات داخلی آن پایان می‌یابد؟
سید حفیظ‌الله هاشمی
حفیظ‌الله هاشمی متولد سال 1349 خورشیدی در شهرستان الیشنگ ولایت لغمان است. او در مکتب محراب‌الدین شهر کابل دوره ابتدایی را سپری را کرده و در سال 1366 خورشیدی از لیسه میخانیکی کابل فارغ شده است. با اوج گرفتن جنگ‌های داخلی در افغانستان، او تحصیلات عالی خود در رشته انجنیری دانشگاه ننگرهار را نیمه تمام گذاشت و به پاکستان رفت.
آقای هاشمی در سال 1370 خورشیدی از صنف چهاردهم «معهد عالی شرعی معلمین» پیشاور پاکستان فارغ شد و سپس در سال 1387 در دانشگاه بین‌المللی DI واشنگتن امریکا به تحصیل ادامه داد. او در بخش اداره و تجارت از دانشگاه خپلواک در کابل سند ماستری گرفته و در چندین نهاد ملی و بین‌المللی کار کرده است.
آقای هاشمی در سال 1382 خورشیدی مسئول لوژستیک و ترانسپورت دارالانشای کمیسیون تدوین قانون اساسی، در سال 1384 مسئول عمومی دیپوهای نمایندگی ملل متحد در کابل، در سال 1385 خورشیدی مشاور امور ترانسپورت ریاست عمومی دارالانشای اداره امور ریاست جمهوری و شورای وزیران، در سال 1388 رییس خدمات اداره امور و از سال 1391 خورشیدی تا کنون رییس عمومی دارالانشای مجلس سنای افغانستان بوده است.
ریاست جمهوری افغانستان گفته است که آقای هاشمی مناسب‌ترین و بالاترین معیار برای عضویت در کمیسیون انتخابات افغانستان را داشته است. یکی از اعضای کمیته گزینش کمیشنران کمیسیون‌های انتخاباتی که نمی‌خواهد از او نام گرفته شود، گفت براساس قانون انتخابات افرادی که دارای تحصیلات عالی، شهرت نیک، تجربه کاری در سطوح و تابعیت افغانستان را داشته باشد می‌تواند عضویت کمیسیون انتخابات را داشته باشد.
این عضو کمیته گزینش در گفت‌وگو با خبرنامه گفت که آقای هاشمی از دو مرحله امتحان موفقانه بیرون شد و سپس به ریاست جمهوری افغانستان معرفی شد. به گفته‌ی او اکنون باید اعضای کمیسیون، به‌شمول آقای هاشمی، بتوانند از توانایی‌ها و ظرفیت‌های خود کار گرفته و روند انتخابات را مدیریت درست کنند.
محمد فیصل سمیع، معاون منشی مجلس سنای افغانستان می‌گوید که آقای هاشمی از توانایی مدیریتی بلندی برخوردار است و انتخاب او به‌حیث عضو کمبود کمیسیون انتخابات یک انتخاب مناسب است.
او در گفت‌وگو با خبرنامه گفت: «آقای هاشمی در مدت چند سالی که رییس دارالانشای مشرانو جرگه بوده، روابط خوبی را سفارت‌های خارجی، کشورهای دوست و حکومت افغانستان برقرار کرده است. او می‌تواند یک هماهنگی بسیار خوبی را بین سایر نهادهای کمک کننده به انتخابات، اعضای کمیسیون و دولت ایجاد کند.»
تاثیرگذاری
رییس پیشین کمیسیون انتخابات افغانستان مورد انتقاد بسیار قرار داشت. افزون بر مقام‌های ارشد کمیسیون انتخابات و اعضای این کمیسیون، جریان‌های سیاسی افغانستان نیز از ناکارآمدی و عدم توایی نجیب‌الله احمدزی شکایت داشتند؛ تا آنجا که 12 جریان سیاسی در کابل خواهان کناره‌گیری او از سمت ریاست کمیسیون شدند.
اکنون که سید حفیظ‌الله هاشمی به‌حیث عضو کمبود کمیسیون انتخابات تعیین شده است، پرسش این است که آیا با رفتن او به کمیسیون انتخابات مشکل دورنی این نهاد و چالش‌هایی که در برابر روند انتخابات قرار دارد رفع خواهد شد یا خیر.
هرچند هنوز روشن نیست که چه کسی از میان هفت عضو کمیسیون انتخابات به‌حیث رییس انتخاب می‌شود اما پیش از این کمیسیون گفته بود که کمبود یک عضو باعث شده تا کارهای عادی کمیسیون انتخابات با چالش مواجه شود.
معاون منشی مجلس سنای افغانستان به این باور است که با رفتن آقای هاشمی به کمیسیون انتخابات مشکلات بسیار کلان مردم و کمیسیون رفع خواهد شد زیرا او پیش از این توانسته پست‌های مهم دولتی از جمله ریاست دارالانشای مجلس سنا را مدیریت کند.
در همین حال یکی از اعضای کمیته گزینش به این باور است که کار تیمی اعضای کمیسیون که بتواند زمینه را برای استفاده از حق بشری و حقوق سیاسی مردم مهیا بسازد، مسئولیت هریک از اعضای کمیسیون انتخابات است.
چالش‌ها
در حال حاضر کمیسیون انتخابات افغانستان با چالش‌های زیادی مواجه است. نبود امنیت باعث شده است که این کمیسیون نتواند در بیش از 30 شهرستان در سراسر افغانستان مراکز رای‌دهی را ارزیابی کند. هزینه لازم برای برگزاری انتخابات شوراهای ولسوالی‌ها و پارلمانی هنوز تأمین نشده و وعده‌هایی که داده شده هنوز عملی نشده است.
اکنون و با رفتن سید محفوظ‌الله هاشمی شماری از آگاهان و تحلیل‌گران به این باور اند که اعضای کمیسیون به‌شمول آقای هاشمی در صورتی که رییس هم انتخاب شود، با چالش‌های زیادی مواجه‌اند.
محمد یوسف رشید، رییس فیفا یا بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان به این باور است که با یک فرد و یک چهره نمی‌توان تصویر امروزی روند انتخابات را تغییر داد و رفتن آقای هاشمی به‌حیث عضو کمیسیون انتخابات در صورتی که عضو هیأت رهبری نشود، تاثیر خاص ندارد اما اگر بتواند رییس انتخابات شود، ممکن است برای تثبیت خود تغییراتی را به‌وجود بیاورد. آقای رشید به خبرنامه گفت که موارد جدی وجود دارد که هنوز به‌عنوان یک چالش باقی اند.
جلب همکاری ادارات دولتی با کمیسیون انتخابات، کار با اداره ثبت احوال نفوذ برای توزیع تذکره کاغذی و دریافت آمار و ارقام دقیق دارندگان تذکره هویت، تأمین امنیت روند ثبت نام رای‌دهندگان، ظرفیت‌سازی در داخل کمیسیون انتخابات و جلب همکاری جدی جامعه جهانی برای کمک‌های فنی به این روند، از جمله موارد جدی است که به باور آقای رشید از چالش‌های رهبری جدید کمیسیون انتخابات افغانستان است.