حکومت افغانستان اقدام‌های تازه‌ای را در بخش واردات مواد نفت انجام داده که به باور این مقام‌ها این برنامه‌ها می‌تواند بر کیفیت نفت‌های وارداتی و هم‌چنان کاهش قیمت‌های مواد نفتی تاثیر مثبت داشته باشد.
محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان در جلسه‌ی کابینه‌ی هفته گذشته این کشور گفته است که محصول گمرکی بر مواد نفتی از 12 درصد به 6 درصد کاهش یابد. به گفته او این اقدام تغییرات عمده‌ای را در نرخ مواد نفتی در بازارهای افغانستان ایجاد خواهد کرد.
بر اساس مصوبه کابینه‌ی حکومت افغانستان قیمت یک تن پترول و دیزل از 600 دالر به 450 دالر، قیمت یک تن گاز را از 450 به 350 و هم‌چنان قیمت سوخت هوایی را از 1165 دالر به 450 دالر کاهش یافته است.
مقام‌های وزارت مالیه‌ی افغانستان می‌گویند که پیش از این قیمت مواد نفتی بر اساس مصوبه کابینه حکومت افغانستان در سال۱۳۹۰ به سیستم اسیکودای ریاست عمومی گمرکات تعیین گردیده بود اما در طول شش سال گذشته نوسانات بزرگی در عرصه قیمت مواد نفتی در بازار جهانی رونما گردیده است.
به گفته‌ی این مقام‌ها در شش سال گذشته با وجود تغییرات بسیار قیمت مواد نفتی در بازار جهانی، قیمت مواد نفتی در گمرکات افغانستان ثابت محاسبه می‌شد.
اجمل حمید رحیم‌زی، سخنگوی وزارت مالیه‌ی افغانستان به‌خبرنامه گفت که « نیاز است تا قیمت مواد نفتی در سیستم‌های گمرکی کشور، نیز مطابق به نرخ روز تعیین گردد؛ بدین‌منظور وزارت مالیه‌ی افغانستان پیشنهادهای مشخص خود را در جلسه‌ی کابینه مطرح کرد که این پیشنهاد از سوی خود شخص رییس جمهور برای مدت سه ماه زمستان تصویب شد.»
ورود آزاد نفت «A80»
پیش از این معیارهای افغانستان برای نفت‌های وارداتی، با کیفیت «۹۰ A» می‌باشد، اما به گفته‌ی مسوولان ریاست نورم و استندرد افغانستان، نفت‌های که تحت همین نام نیز وارد این کشور می‌شود، بعد از تثبیت اما دیده می‌شود که کیفیت بلندتر از «۸۰A» ندارد.
جلسه‌ی کابینه‌ی افغانستان در روز پنج‌شنبه‌ی هفته‌ی گذشته اما ورود نفت «A80» به افغانستان آزاد کرده است.
سخنگوی وزارت مالیه‌ی افغانستان به خبرنامه گفت: «وزیر مالیه پیشنهاد این وزارت در مورد اجازه مجدد تورید تیل A-80 را به جلسه ارایه نمود. به دلیل که تورید تیل A80 در طول چند سال گذشته ممنوع بوده ولی این تیل به روش‌های مختلف به‌صورت مستمر داخل افغانستان می‌شود و در بازارهای داخلی مقدار این تیل ممکن از تیل A92بیشتر باشد، که این پیشنهاد نیز از سوی ریاست جمهوری مورد تایید قرار گرفت.»
پیش از مقام‌های اداره نورم و استاندارد افغانستان در مورد موجودیت تناقض در قوانین نفت این کشور اشاره کرده بودند و تاکید داشتند که معیار برای نفت‌های وارداتی «A90» می‌باشد، در حالی که در داخل این کشور اجازه تولید نفت به معیارهای «A80» نیز داده شده است.
هم‌چنین کابینه افغانستان تصویب نموده که پس از این هر سه ماه بعد با بررسی قیمت‌های جهانی، قیمت جدید از مواد نفتی وارد سیستم گمرکات این اداره شود.
مقامات دولتی امیدوارند که این تصمیم آنها افزون بر کاهش قیمت مواد نفتی در بازار، سبب کاهش قاچاق مواد نفتی به این کشور نیز شود.
نجیب وردک، معاون عواید و گمرکات وزارت مالیه‌ی افغانستان در یک نشست خبری در کابل گفت که برای جلوگیری از افزایش قیمت گاز در بازارهای افغانستان در فصل سرما، صادرات گاز از این کشور به کشورهای دیگر در تمام فصل زمستان ممنوع است.
او افزود که پیش از این گاز وارداتی به افغانستان دوباره از این کشور به کشورهای دیگر صادر می‌شد که پس از این صادارات مجدد ممنوع است.
بازار مافیایی
مقام‌های اداره نورم و استاندرد افغانستان اما از وجود فساد گسترده در شرکت‌های واردکننده نفت خبر می‌دهند و تاکید دارند که بازار نفت در اختیار گروهای مافیایی می باشد؛ گروهایی که هیچگاهی از آن به صورت واضح سخن گفته نشده است.
نقیب الله فایق، رییس اداره نورم و استندرد افغانستان هفته‌ی گذشته در پارلمان این کشور گفت که «در افغانستان نظام بازار است. در نظام بازار نرخ بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. اما در افغانستان چون بازار به دست یک مافیایی خاصی است، نرخ را آنان تعیین می‌کنند و در فصل سرما یا هر وقت دیگر که دلشان خواست، نرخ را بلند می‌برند.»
مقام‌های این اداره تاکید دارند که از ۴میلیون تن نفت مصرفی افغانستان تنها ۱٫۶ میلیون تن آن توسط این ریاست تثبیت و نظارت می‌شود و بقیه‌ی آن به گونه‌ی قاچاقی و بدون تثبیت وارد بازار این کشور می‌گردد.
با این وجود در دو سال اخیر، جواز فعالیت ۵٨ شرکت به‌دلیل واردات مواد کم‌کیفت نفتى لغو شده و قرار است جواز ١۵ شرکت دیگر نیز لغو شود. بر اساس آمارهای حکومت افغانستان در حال حاضر حدود ۸۷ درصد مواد نفتى این کشور، از سوی شرکت‌هایى وارد می‌شود که جواز فعالیت ندارند.
بر اساس آمار ریاست نورم و استندرد افغانستان در شش ماه اخیر بیش از ۱۸هزار تن مواد کم‌کیفیت تثبیت شده که از مجموع این رقم، حدود ۳هزار و ۶۰۰ تن آن مسترد شده است. هم‌چنان آنان تاکید دارند که در این مدت آنان حدود ۱۱۰ واگون گاز کم کیفیت را تثبیت کرده‌اند.
این درحالی است که به گفته‌ی مقام‌های حکومت افغانستان پیش از این حتی حدود یک لیتر گاز نیز در گمرک‌های این کشور تثبیت و مسترد نشده بود.