در زمانی که هوا در بامیان به سردی گراییده و خدمات صحی نیز در این ولایت محدود است، وزارت صحت افغانستان همراه با یونیسف برای عرضه خدمات بهداشتی اقدام به ارائه سه چرخههای کرده که به نیمه آمبولانسها مشهور شده است.
اما ظاهرا این اقدام با استقبال گستردهای مواجه نشده است. انتقادات اصلی در ولایت بامیان بر نبود و کمبود خدمات بهداشتی میباشد. طیبه خاوری عضو شورای ولایتی بامیان به خبرنامه میگوید که با توجه به ظرفیت پذیرش پایین مراکز صحی و ازدحام مریضان، مراکز صحی قادر به جواب گویی به مراجعان نیست. خانم خاوری اضافه میکند که در سطح بامیان تنها یک شفاخانه پیشرفته ولایتی وجود دارد که در کنار مردم بامیان مریضان از سایر ولایتها نیز برای درمان به آن مراجعه میکنند.
خانم خاوری میگوید: «مشکلات صحی در بامیان بیشتر است و تجمع مریضان حتا از سایر ولایتها در شفاخانه ولایتی سبب مشکلات بیشتر میشود. شاید اگر تنها مریضان از خود بامیان میبودند، تا حدودی این مشکلات کمتر میشد، اما حالا با امکانات اندک چند برابر از ظرفیت بالا است.»
اهانت به شهروندان
با آن که نمایندگان وزارت صحت افغانستان تهیه و توزیع نیمه آمبولانسها را گامی در راستای ارائه خدمات بیشتر بهداشتی برای شهروندان بامیانی توصیف کرده، اما واکنشهای منفی به آن گسترده بوده است.
وفی الله کاموی ریس صحت عامه ولایت بامیان به خبرنامه گفت که 52 عراده نیمه آمبولانس صحی در اختیار پوستههای صحی قرار داده شده تا مسوول صحی پوستهها بیماران به ویژه بیماران نسایی ولادی را به موقع به کلینکهای صحی انتقال دهند. اما برخی از شهروندان بامیانی میگویند که با نبود سرک استفاده از سه چرخهها برای انتقال بیماران نسایی ولادی مرگ افرین است. در همین حال مسوولان شفاخانه مرکزی ولایت بامیان میگویند سه چرخهها در بامیان که همه مناطق کوهستانی است جواب گو نمیباشد.
به دنبال توزیع سه چرخههای آمبولانس به مراکز صحی ولایت بامیان، بسیاری از شهروندان این ولایت، میگویند که وسائل این چنینی نیازمندیهای اولیه این ولایت را نیز مرفوع نمیکند. در عین حال آنان باور دارند که بامیان کوهستانی و دشوار گذر است و به این جهت، این سه چرخهها قابلیت فعالیت در این ولایت را ندارد.
معصومه یکی از باشندههای شهرستان ورس ولایت بامیان میگوید که در این شهرستان به علت دور بودن مراکز صحی مردم با مشکلات جدی مواجه هستند و این مشکل باعث به وجود آمدن مرگ و میر بالا به ویژه در میان زنان وکودکان میباشد. این دختر بامیانی در عین حال تاکید میکند که «در ولسوالی ورس با آنکه ۱۷ مرکز درمانی وجود دارد اما بدلیل غیر متمرکز بودن جمعیت، همه نمیتوانند برای تداوی به این مراکز مراجعه کنند.»
نبود متخصص
با این حال باشنده دیگری این ولایت به خبرنامه گفته است که در بسیاری از مراکز درمانی این ولایت تنها کسانی به عنوان داکتر فعالیت دارند که دارای مدارک مامایی یا قابلگی میباشند. آنان حتی ادعا میکنند که در مواردی برخی از کارمندان صحی توان تزریق واکسن را نیز ندارند.
معصومه خاوری عضو شورای ولایتی بامیان میگوید که نرسها و قابلهها نمیتوانند به جای داکتر فعالیت نمایند. این درحالی است که بسیاری از بیماران میگویند که در بیشتر مواقع مراکز صحی از معالجه مریضها خودداری کرده، آنها را به بیمارستان مرکز بامیان و یا به کابل راجع میکنند که با نبود امبولانس خطر مرگ مریضان را تهدید میکند.
ریاست صحت عامه ولایت بامیان مشکلات موجود در بخش ارایه خدمات صحی در این ولایت را میپذیرد و میگوید که تلاشها برای حل این مشکلات جریان دارد.
110 مرکز صحی
با همه اینها، اما داکتر وفیالله کاموی رییس صحت عامه ولایت بامیان در باره انتقادات شهروندان بامیان میگوید که «ما این مشکلات را با وزارت صحت عامه در میان گذاشتهایم و به موسسات عرضه کننده خدمات درمانی در بامیان نیز هدایت دادهایم تا هرچه زودتر کمبودات موجود را رفع کنند.»
به گفته مقامات ریاست صحت عامه بامیان در سطح این ولایت۱۱۰ مرکز صحی وجود دارد. داکتر کاموی میگوید که در بامیان یک شفاخانه ولایتی، سه شفاخانه ولسوالی، یک مرکز جامع پیشرفته، ۹ کلینک جامع، ۲۳ مرکز اساسی فرعی، دو شفاخانه تداوی معتادان در مرکز و شهرستان ورس، دو مرکز صحی کنترول توبرکلوز در شهرستان یکهولنگ و ورس، مرکز صحی مبحس، ۵۷۰ پوسته صحی و ۲۳ آشیانه صحی فعال است. در عین حال این مقامات میگویند که خدمات آمبولانس تا مراکز جامع صحی وجود دارد و برای هر مرکز یک آمبولانس ویژه زنان و زایمان میباشد.
داکتر کاموی در این زمینه گفت که برای عرضه خدمات بهتر، نیمهآمبولانسهای مجهز از سوی وزارت صحتعامه و یونیسف تنها به پوستههای صحی توزیع شده تا به موقع بتوانند مریضان عمدتا نسایی و ولادی را به مراکز صحی برساند.
آقای کاموی اضافه میکند که در پوستهها و آشیانههای صحی بامیان افراد متخصص حاضر به کار نمیشوند و افرادی با فراگیری دورههای کوتاه مدت آموزشی صحی برای کمک به مردم به کار گماشته میشوند.
امتیاز امتحانی
با همه این اما و اگرها پیرامون مجموعه جدید نیمه آمبولانسها، اما مقامات محلی بهداشت بامیان میگویند که این شبیه آمبولانسها به صورت امتحانی در بامیان توزیع شده است. این مقامات، این دوره امتحانی را امتیازی برای بامیان میدانند.
آقای کاموی تاکید میکند که این نیمه آمبولانسها مجهز به یک چپرکت میباشد که برای انتقال مادران و مریضان نسایی ولادی استفاده میشود.
در همین حال داکتر سلیم نیکپی رییس شفاخانه ولایتی بامیان میگوید که نیمهآمبولانسها برای انتقال مریضان نسایی ولادی مناسب نیست و همچنان نیمه آمبولانسها تنها در طول هشت ماه سال قابل استفاده میباشد و در فصل سرد با نامناسب بودن راهها توان انتقال مریضان نسایی ولادی را ندارد.
پیش از این آمبولانسهای سه چرخه (نیمه امبولانس) به ولایت پکتیا نیز به گونه امتحانی توزیع شده بود که نتیجه موفقی نداشته است. اما داکتر کاموی میگوید که کشورهای نیپال و بنگلهدیش نیز تجربه استفاده از سه چرخههای آمبولانس دارد که موفق عمل کرده است.
چالش دیگر
همزمان با مشکل انتقال بیماران، مسوولان مراکز صحی در بامیان، نبود برق در مراکز صحی شهرستانها را چالش دیگر در مسیر درمان بیماران بر میشمارند و میگویند که این موضوع روی خدمترسانی صحی تاثیرات منفی میگذارد.
محمد ابراهیم خلیلی مسوول شفاخانه شهرستان یکاولنگ به خبرنامه میگوید: «ما مشکلات را درک میکنیم و کارمندان صحی نهایت تلاش شان را میکنند که با استفاده از امکانات اندک خدمات خوب صحی را عرضه نمایند، اما نبود برق در بعضی موارد عاجل تمام عرضه خدمات صحی را فلج میسازد.»
طیبه خاوری نیز میگوید که «شرکت برشنا یک مقدار برق آفتابی را با هزینه هنگفت در اختیار شفاخانهها قرار داده، اما سهمیه بسنده نیاز مراکز صحی نیست.»
با توجه به این مشکلات و همزمان با فرارسیدن فصل سرما و چالش بندش مسیرهای بامیان تا کابل و ولایات دیگر، همانند سالهای گذشته، بسیاری از شهروندان بامیانی نسبت به ارائه خدمات به موقع بهداشتی در این ولایت نگران میباشند. به این جهت، آنها خواهان توجه جدی تر دولت مرکزی افغانستان برای تغییر زندگی و وضعیت بهداشتی ولایت بامیان هستند.
افزودن دیدگاه