محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان صبح امروز در یک سفر رسمی در رأس یک هیأت عالی رتبه به دهلی نو، پایتخت هند رفت و با مقامات این کشور از جمله نرندرا مودی، نخست وزیر هند دیدار و گفت‌وگو کرد.
او با مقام‌های هندی روی موضوعات مختلف به‌ویژه مسایل منطقه‌ای، همکاری‌های اقتصادی، تجاری، ترانزیت، مبارزه با تروریزم و استراتژی جدید امریکا برای افغانستان و جنوب آسیا گفت‌وگو کرده است.
اهمیت سفر
افغانستان و هند روابط دیرینه دارند. هند یکی از بزرگ‌ترین حامیان افغانستان به شمار می‌رود. در آخرین مورد هند و افغانستان تفاهم‌نامه‌ای را امضا کردند که براساس آن هند پولیس افغانستان را آموزش می‌دهد و قطعات مورد نیاز هلیکوپترهای جنگی افغانستان را نیز فراهم می‌سازد.
علاوه بر این، هند پس از سقوط حکومت طالبان تاکنون، نزدیک به 3 میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده و نیز چندین بال هلیکوپتر نیز به هوانیروی افغانستان داده است.
شاه حسین مرتضوی، سرپرست دفتر سخنگوی رییس‌جمهور افغانستان در مورد اهمیت سفر غنی به هند گفت که دهلی نو یکی از همکاران و متحدین حکومت وحدت ملی در سطح منطقه است که در بخش‌های آموزش، صحت و زیربنا همکار حکومت و مردم افغانستان بوده است.
او به خبرنامه گفت: «سال گذشته یک میلیارد دالر از تعهدات هند بود و جز معدود کشورهایی است که بالاترین رقم حمایت و کمک از مردم افغانستان را داشته و در دوره‌های مختلف یک رویکرد مثبت به افغانستان و مردم افغانستان داشته است.»
تلاش برای پایان دادن به تهدیدات
محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان در دیدار با مقام‌های هندی روی همکاری‌های منطقه‌ای و مبارزه با تروریزم بحث کرده، هرچند بحث کمک‌های نظامی هند به افغانستان در آن مطرح نبوده است.
ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان در خبری اعلام کرده که محمد اشرف غنی با نرندرا مودی، نخست وزیر هند روی فرصت به وجود آمده پس از اعلام استراتژی جدید امریکا برای افغانستان و جنوب آسیا و تداوم صلح و ثبات در افغانستان و منطقه صحبت کرده است.
علاوه بر این محمد اشرف غنی با سوشما سواراج، وزیر خارجه هند نیز در مورد مسایل منطقه، همکاری‌های اقتصادی، ترانزیت و مبارزه با تروریزم صحبت کرده است. دو طرف در دیدارشان استراتژی جدید امریکا برای افغانستان و جنوب آسیا را بررسی کرده و گفته‌اند که این استراتژی برای بهبود وضعیت منطقه، موثر است.
خانم سواراج گفته است که هند نقش خود به عنوان همکار استراتژیک افغانستان را ایفا می‌کند و افزون بر این خواهان گسترش روابط عمیق‌تر در بخش‌های مختلف با افغانستان است. او گفته که هدف دهلی نو تامین صلح و ثبات پایدار در منطقه می‌باشد و این خواست، با تلاش مشترک تمامی کشورهای منطقه بدست می‌آید.
بحث روی استراتژی ترامپ
رییس جمهور افغانستان درحالی به هند سفر کرده است که پیش از این دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده امریکا در جریان اعلام استراتژی جدید خود برای افغانستان و جنوب آسیا، خواهان نقش بیشتر هند در افغانستان شده بود. او از هند خواسته بود که در زمینه‌های تامین امنیت و کمک‌های اقتصادی با افغانستان همکاری بیشتری داشته باشد.
از سوی دیگر محمد اشرف غنی یک روز پس از سفر رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا به افغانستان، به هند سفر کرده است. روز گذشته وزیر خارجه امریکا در سفری به افغانستان در دیدار با رهبران حکومت وحدت این کشور گفت که امریکا از تمام شرکا، به‌خصوص کشورهای همسایه افغانستان می‌خواهد تا در تطبیق استراتژی جدید امریکا برای افغانستان که منتج به تامین صلح و ثبات در منطقه می‌گردد، گام‌های عملی بردارند.
https://twitter.com/ARG_AFG/status/922761532772982784
به گفته شاه‌حسین مرتضوی «راهبرد جدید امریکا که در آن جایگاه خاصی برای هند قایل شده، برای ما قابل اهمیت است و تطبیق این استراتژی ضرورت به مسوولیت پذیری همه شرکا دارد که هند می‌تواند در این بخش نقش موثر و مهم داشته باشد.»
سفر در راستای استراتژی امریکا
سفر رییس‌جمهور غنی به هند همزمان شده است با سفر رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا به پاکستان. این مقام امریکایی گفته است که پیشنهاد مشخصی را با مقام‌های پاکستانی مطرح کرده و از آنان می‌خواهد تا از حمایت طالبان دست بردارند. او همچنان گفته است که روابط واشنگتن با اسلام‌آباد مشروط به همکاری‌های پاکستان در روند صلح افغانستان خواهد بود.
اکنون به نظر می‌رسد که رییس‌جمهور افغانستان نیز در راستای عملی شدن استراتژی جدید امریکا برای افغانستان و جنوب آسیا به هند رفته است.
دکتر جعفر مهدوی، معاون کمیسیون امور بین‌المللی مجلس نمایندگان افغانستان به این باور است که سفر رییس جمهور غنی به هند بیش از آن‌که در راستای تامین منافع ملی افغانستان و تلاش برای آوردن صلح پایدار به این کشور باشد، در راستای تطبیق استراتژی جدید امریکا در منطقه شبه قاره هند و آسیای جنوب شرقی است.
آقای مهدوی در گفت‌وگو با خبرنامه گفت: «این سفر در راستای یک برنامه کلان امریکا برای تحولات و بازی‌های آینده امریکا در منطقه آسیای جنوب شرقی و نقشی محوری هند در استراتژی جدید امریکا و برای به حاشیه بردن و تضعیف چین است.»
وحید مژده تحلیل‌گر مسایل سیاسی افغانستان نیز به همین باور است. او می‌گوید سیاست خارجی حکومت اشرف غنی وابسته به سیاست خارجی ایالات متحده امریکا است و کابل دنباله‌رو استراتژی جدید ترامپ است. به گفته این تحلیل‌گر سیاسی، این ناگزیری و دنباله‌روی در آینده زیان‌های بزرگی را نصیب افغانستان می‌سازد.
فشار بر پاکستان
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا در هنگام اعلام استراتژی جدید خود در قبال افغانستان و جنوب آسیا در حالی که بر نقش بیشتر هند در افغانستان تاکید کرد، در سوی دیگر بر پاکستان را برای مبارزه با تروریزم تحت فشار قرار داد. او گفت که امریکا دیگر وجود پناهگاه‌های تروریستان را در خاک پاکستان تحمل نمی‌تواند.
اکنون به نظر می‌رسد که رییس جمهور افغانستان با استفاده از فرصت پیش آمده در تلاش است تا بر پاکستان فشار بیشتری وارد سازد. از سوی دیگر نزدیکی روابط با هند می‌تواند پاکستان را نگران بسازد و این کشور را در گفت‌وگو با افغانستان در شرایط دشواری قرار دهد.
وحید مژده، تحلیل‌گر مسایل سیاسی افغانستان به این باور است که استراتژی جدید امریکا برای افغانستان که در آن نقش هند برجسته شده است، برای پاکستان حساسیت‌برانگیز اس. به باور او، پاکستان دخالت هند در امور افغانستان را نمی‌پذیرد اما سفر آقای غنی به هند می‌تواند برای ایجاد یک چارچوب جدید در روابط میان افغانستان و هند موثر باشد.
او در گفت‌وگو با خبرنامه گفت که اشرف غنی به این امید است که امریکا پاکستان را بیشتر تحت فشار قرار بدهد و این فشار تا آن‌جا ادامه پیدا کند که پاکستان دیگر جرات نکند که بگوید هند نباید در امور افغانستان دخالت کند.
روزنامه «تایمز آف ایندیا» نیز در مطلبی نوشته است که امریکا، هند و افغانستان از پاکستان و نماینده‌های تروریستانی که در خاک پاکستان به سر می‌برند، می‌خواهند که جنگ‌های ویران‌گر را کنار بگذارند. این روزنامه نوشته است که این سه کشور، پاکستان و نظامیان پاکستانی را در دهه‌های طولانی مسوول بحران درازمدت می‌دانند و به همین دلیل است که اسلام‌آباد عمیقا از رابطه استراتژیک هند با افغانستان نگران می‌باشد.
تاثیر روابط کابل و دهلی بر پاکستان
همزمان با سفر اشرف غنی به هند و گفت‌وگو با رهبران آن کشور، به‌ویژه در امر مبارزه با تروریزم، تنش میان افغانستان و پاکستان نیز شدت یافته است. دولت کابل، پاکستان را متهم به حمایت از هراس‌افگنی می‌کند و به این باور است که پشت ناامنی‌های افغانستان دست پاکستان دخیل است؛ ادعایی که همواره از سوی پاکستان رد شده.
درحالی که دو طرف همدیگر را متهم به حمایت از تروریزم می‌کنند، در این میان اما پاکستان بیشتر از هر چیزی نگران نفوذ هند در افغانستان است. اسلام‌آباد که به دنبال عمق استراتژیک خود در افغانستان است، به این باور است که هند از خاک افغانستان برعلیه پاکستان استفاده می‌کند.
در اوایل ماه میزان سال جاری شاهد خاقان عباسی، نخست وزیر پاکستان در نشست شورای روابط خارجی امریکا اعلام کرد که اسلام‌آباد نمی‌خواهند هند هیچ‌گونه نقش سیاسی و نظامی در افغانستان داشته باشد. او گفته بود که نقش سیاسی و نظامی هند در افغانستان وضعیت را پیچیده می‌سازد و هیچ مشکلی را حل نمی‌کند.
برخلاف پاکستان، افغانستان اما به این باور است که هند از گذشته‌های دور تا امروز با افغانستان روابط نیک داشته و نقش مثبت را در این کشور بازی کرده است.
در هفته نخست ماه میزان سال جاری رییس اجرایی افغانستان به هند رفت. او در یک نشست خبری گفت که روابط نزدیک افغانستان با هند برای کشورهای دیگر تهدید نیست و افغانستان به هیچ کشوری حق وتو در بخش سیاست خارجی دولت کابل را نمی‌دهد.
شاه‌حسین مرتضوی، سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان، امروز به خبرنامه گفت از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده نخواهد شد و این کشور در تلاش برقراری روابط دولت محور با همه کشورها است.
او گفت: «رویکردی که هند در قبال افغانستان دارد، انتظار داریم که دیگر کشورها، مثل پاکستان، هم آن رویکرد مثبت را داشته باشند. افغانستان محور همکاری‌های کشورهای مختلف است. همانگونه که هند نقش مثبت دارد، کشورهای دیگر هم می‌توانند نقش مثبت داشته باشند.»
اکنون که محمد اشرف غنی به دنبال گسترش روابط میان افغانستان و هند است، بسیاری از آگاهان به این باور‌اند که در پیش گرفتن این سیاست نه تنها به وضعیت امنیتی منطقه، به‌ویژه افغانستان، کمک نمی‌کند بلکه می‌تواند پیچیدگی وضعیت منطقه را بیشتر بسازد.
پیامدهای نزدیکی افغانستان و هند
آگاهان امور در افغانستان به این باور هستند که نزدیکی یک جانبه افغانستان با کشورهای منطقه نه تنها به نفع این کشور نیست بلکه می‌تواند زمینه‌ساز خلق مشکلات تازه نیز باشد.
جعفر مهدوی در این مورد گفت که نزدیکی بیش از حد افغانستان به هند نه تنها در دوران حکومت وحدت ملی بلکه قبل از آن و در دوران حاکمیت‌های گذشته، نتیجه‌اش جز دشمنی پاکستان و ویرانی و تباهی افغانستان نبوده است.
وحید مژده نیز گفت که «اگر امریکا پاکستان را مطابق به خواست افغانستان تحت فشار قرار ندهد یا نتواند تحت فشار قرار بدهد، در آن صورت بدون شک تاثیرات ناگواری بر افغانستان می‌گذارد، جنگ‌ها شدیدتر و مشکلات افغانستان بیشتر خواهد شد.»
به باور شماری از آگاهان امور بین‌الملل، افغانستان باید تلاش کند تا از استراتژی چند جانبه‌گرایی در سیاست خارجی خود استفاده کند و با توجه به شرایط خاص پیش آمده نباید به سمت یکی از ابرقدرت‌های جهانی و دوری از ابرقدرت دیگر حرکت کند.
به باور این آگاهان، در منازعه شدید میان ایران و عربستان، منازعه میان پاکستان و هند، منازعه میان امریکا و روسیه، گرایش افغانستان به سمت یکی از کشورها چیزی جز بحران و جنگ‌های نیابتی پیامد دیگری برای این کشور نخواهد داشت.
افزودن دیدگاه