وزارت دفاع افغانستان طرحی را تهیه کرده که براساس آن، سربازانی که پیش از این در ارتش خدمت کرده‌اند در قالب نیروهای منطقه‌ای برای تأمین امنیت مناطقی که توسط ارتش از نزد شورشیان پس گرفته می‌شود، استخدام خواهند شد.
براساس این طرح وزارت دفاع افغانستان، این نیروها توسط ارتش این کشور رهبری می‌شود و شامل کسانی می‌گردد که پیش از این در ارتش خدمت کرده و درحال حاضر ترخیص گرفته‌اند. فرق نیروهای منطقه‌ای با سربازان ارتش این است که این نیروها امنیت مناطق خود را تأمین می‌کنند و به خارج از آن منطقه اعزام نمی‌شوند.
دو روز پیش روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز گزارش داد که همزمان با اعلام استراتژی جدید دونالد ترامپ برای افغانستان، هیأتی متشکل از مقام‌های نظامی امریکا و افغانستان به هند رفته تا بیشتر در مورد ارتش منطقه‌ای هند بدانند. ارتش منطقه‌ای هند بخشی از ارتش رسمی این کشور است که نقش اساسی آن حمایت از ارتش در وظایف محلی و کمک به حکومت محلی در مواجهه با مسایل طبیعی و خدمات‌رسانی برای شرایطی است که در آن جوامع از مسایل امنیتی آسیب دیده‌اند.
روزنامه نیویورک تایمز در ادامه افزوده است که اکنون وزارت دفاع افغانستان طرح ایجاد نیروهای منطقه‌ای را روی دست گرفته که براساس آن شمار این نیروهای جدید به بیش از 20 هزار می‌رسد و روند جلب و جذب آن شبیه ارتش ملی خواهد بود.
این گزارش گفته است که سربازان جدید در مقایسه با نیروهای ارتش با هزینه کمتر فعالیت کرده و نسبت به سایر نیروهای محلی مسوولانه‌تر عمل خواهند کرد.
در همین حال جنرال دولت وزیری، سخن‌گوی وزارت دفاع افغانستان می‌گوید این طرح هنوز تایید نشده اما براساس آن کسانی که پیش از این در ارتش وظیفه اجرا کرده و درحال حاضر ترخیص گرفته‌اند، در مناطق شان استخدام می‌شوند.
آقای وزیری به خبرنامه گفت این نیروها شامل قطعات منطقه‌ای است که برای تامین امنیت در محل زندگی‌شان مستقر می‌شوند. به گفته او این نیروها، دوره‌های آموزشی را گذرانده، لباس منظمی دارند و از سوی وزارت دفاع این کشور نیز کنترل می‌شوند.
او گفت که “این‌ها نیروهای قطعات منطقه‌ای هستند. به این معنا که مثلا در ولایت ننگرهار اگر در پچیراگام ضرورت باشد، از تمام ولایت ننگرهار تنها کسانی که عسکری کرده‌اند، گرفته و در محل جابجا می‌شوند.”
نگرانی‌ها
پیش از این وزارت داخله افغانستان پولیس محلی را ایجاد کرده است. این نیروها که تعداد آنان به 20 هزار نفر می‌رسد، مسوول تامین امنیت روستاها و شهرستان‌هایی هستند که در معرض تهدید شدید حملات شورشیان قرار دارند. این نیروها از محل سکونت‌شان استخدام شده و از سوی ارتش ملی افغانستان و نیروهای بین‌المللی، آموزش دیده‌اند.
پولیس محلی افغانستان از بدو تاسیس تا امروز خالی از مشکلات نبوده است. اتهام‌های بدرفتاری با مردم، سوءاستفاده‌های جنسی و حملات خودی از جمله مواردی است که درباره پولیس محلی افغانستان مطرح است.
براساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر، پولیس محلی افغانستان که با کمک‌های آمریکا آموزش دیده است، روستاییان افغان را کشته، مورد تجاوز قرار داده، زمین‌های روستاییان را غصب کرده و بدرفتاری‌های دیگری را نیز با آنان انجام داده است.
افزون بر این گزارش‌هایی وجود دارد که پولیس محلی افغانستان در خدمت زورمندان محلی قرار دارند و این زومندان با استفاده از این نیروها در مناطق‌شان مردم را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند.
در کنار این، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز پیش از این در مورد فعالیت‌های پولیس محلی ابراز نگرانی کرده است.
در یک گزارش این کمیسیون آمده است که ایجاد پولیس محلی و استخدام افراد در آن در موارد زیادی، مطابق اصول و معیارهای پیش‌بینی شده صورت نگرفته است. روند استخدام نیز به شدت تحت نفوذ فرماندهان، مقامات محلی و افراد بانفوذ بوده است و علاوه بر این نیروهای ویژه آمریکا نیز در روند استخدام و جذب آنان دخالت داشته‌اند.
درحالی که وزارت دفاع افغانستان طرح ایجاد قطعات محلی را مورد بحث قرار می‌دهد، نگرانی‌ها از دچار شدن این نیروها به سرنوشت پولیس محلی همچنان مطرح است.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر مستقر در نیویورک از عواقب ایجاد این نیروها هشدار داده و گفته است که تشکیل نیروهای منطقه‌ای به نحوی «ملیشه‌سازی» است.
این سازمان از رییس‌جمهور افغانستان خواستار رد این طرح شده و گفته است که نگران رفتار این نیروها با مردم محل و چگونگی نظارت از این نیروها برای جلوگیری از نقض حقوق بشر در محل‌های محل استقرار آنان است.
اما سخن‌گوی وزارت دفاع افغانستان تاکید کرد که در طرح جدید این وزارت برای جلوگیری از تکرار تجارب پولیس محلی تدابیری روی دست گرفته شده است. او گفت: «در پولیس محلی مردم را می‌گیرند و شامل پولیس می‌شوند اما این‌ها این‌طور نیست، تنها کسانی گرفته می‌شود که عسکری کرده. این برای این است که جلوی خودسری گرفته شود.»
مخالفان طرح
درحالی که وزارت دفاع افغانستان ایجاد نیروهای منطقه‌ای را راه‌حلی برای تأمین امنیت مناطق پس گرفته شده از نزد شورشیان مخالف مسلح می‌داند، اما شماری از آگاهان نظامی به این باورند که این طرح نادرست است و نتیجه آن نیز برعکس خواهد بود.
به باور جنرال عتیق‌الله امرخیل، نظامی پیشین افغان افرادی که پیش از این از ارتش ترخیص گرفته و یا دیگر در ارتش خدمت نمی‌کنند، به دلیل مشکلات امنیتی و یا حضور گروه‌های مخالف حکومت، دیگر قادر نیستند به مناطق‌شان برگردند.
آقای امرخیل گفت که “در دولت‌های گذشته در افغانستان، ملیشه یا هرنامی که سر آن می‌گذارند، نتیجه معکوس را داده است. مردم از دولت دور شده است. این نیروها دزدی کرده، مال و اولاد مردم را برده و اداره آنان بسیار مشکل است.”
این نظامی پیشین افزود که اگر دولت افغانستان می‌خواهد قدرت خود را افزایش بدهد، بهتر است کسانی را که در امتحان کانکور بی‌نتیجه یا ناکام می‌مانند، جذب کرده و شامل فاکولته نظامی بسازد و شمار نیروهای ارتش، پولیس و امنیت ملی را بالا ببرد به‌جای این‌که پولیس محلی یا نیروهای منطقه‌ای تشکیل بدهد.
درحالی که وزارت دفاع افغانستان از توانایی مدیریت نیروهای جدید در صورت تاییدی طرح سخن می‌زند اما آقای امرخیل به این باور است که مدیریت این نیروها برای این وزارت دشوار است زیرا کسانی که سربازی رفته و به مناطق‌شان برگشته باشند، را پیدا کرده نمی‌تواند.
به باور او ممکن است وزارت دفاع بتواند افرادی را در شهرها پیدا کند اما در مناطق روستایی و یا مناطق ناامن، کسی که ارتش را ترک کرده و دیگر به آن مناطق بر نمی‌گردند زیرا از سوی طالبان و یا دیگر گروه‌های شورشی شناسایی می‌شوند.
طرح ایجاد نیروهای منطقه‌ای درحالی روی دست گرفته شده و کارشناسان نظامی بر سر این طرح کار می‌کنند که پیش از حکومت افغانستان از شمار دیگری از نیروهای نظامی مانند «خیزش مردمی» و «نیروهای اربکی» حمایت مالی و تسلیحاتی کرده است.