شانزده سال پس از شهادت احمدشاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان، رهبران سیاسی و مقامات ارشد حکومت این کشور بر وفاق ملی و پایان جنگ در افغانستان تاکید کرده و گفتند که این کشور نباید میدان رقابت کشورهای خارجی و منطقه باشد.
این سخنرانان که در مراسم تجلیل از شانزدهمین سال شهادت احمد شاه مسعود، وزیر دفاع پیشین دولت افغانستان به رهبری برهان‌الدین ربانی در کابل صحبت می‌کردند، به ابعاد مختلف شخصیتی آقای مسعود پرداخته و گفتند او در راه دفاع از کشورش جان داد.
شانزده سال پیش از امروز احمدشاه مسعود در 18 سنبله 1380 خورشیدی بر اثر انفجار انتحاری دو تروریست مظنون به ارتباط با شبکه القاعده که خود را خبرنگار معرفی کرده بودند، در ولایت تخار کشته شد. پس از آن همه ساله از سالروز شهادت او در افغانستان تجلیل می‌شود و در تقویم رسمی افغانستان این روز تعطیل عمومی اعلام شده است.
وفاق ملی
احمد ولی مسعود، رییس بنیاد احمدشاه مسعود در مراسم امروز، از رهبران سیاسی افغانستان خواست وفاق ملی را به فال نیک گیرند و گفت که “پیام امسال ما وفاق ملی است.”
آقای مسعود تاکید کرد که افغانستان در گذشته اختلافات و پیامدهای آن را تجربه کرده و تنها راه به گفته او وفاق ملی است. به گفته‌ی او تنها راه این است که به همدیگر احترام گذاشت.
محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان نیز در پیامی گفت که در شرایط کنونی دامن زدن به شکاف‌ها، افزودن فاصله‌ها و تفرقه انداختن در میان مردم افغانستان با راه و روش شهدای این کشور سازگاز نیست و به میان کشیدن بحث‌هایی که اجماع ملی را خدشه‌دار سازد و به همبستگی مردم آسیب برساند “دور شدن از آرمان‌هایی است که فرزندان نامور و افتخار آفرین افغانستان به‌خاطر آن جان‌های خود را فدا کرده‌اند.”
به گفته‌ی آقای غنی، تجلیل از هفته شهید به معنای تجدید پیمان به آرمان‌های بزرگ شهدا در حفظ وحدت و یک‌پارچگی مردم، پیشرفت و ترقی افغانستان است. زیرا به گفته او، شهدای این کشور می‌خواستند افغانستان آزاد، آباد و سربلند و عزتمند باشد.
محمد کریم خلیلی، رییس شورای عالی صلح افغانستان نیز با اشاره به اختلافات موجود گفت که برخی از سیاسیون، تحلیل‌گران و قلم به‌دستان و علما به نحوی شکاف‌ها را در افغانستان عمیق ساخته‌اند. او تصریح کرد که وحدت ملی یک پدیده ذهنی نیست و باید در عمل پیاده شود.
جنگ با تروریزم
در پیام رییس جمهور افغانستان آمده بود که این کشور هنوز در جنگ با تروریزم بین‌المللی قرار دارد و همان کسانی که احمدشاه مسعود را به شهادت رساندند و پس از آن نیز توانستند افکار افراطی خود را در منطقه پخش کنند، هنوز منبع جنایت در این منطقه بوده و آینده ملت‌های این جغرافیا را تهدید می‌کنند.
آقای غنی در این پیام گفت که “با تاسف امروزه ما با نسخه‌های پیچیده‌تری از این جریان خطرناک روبرو هستیم. مقابله موفقیت‌آمیز با این جریان، نیازمند هوشیاری، درایت و مسئولیت شناسی چندین برابر است.”
محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی افغانستان نیز در این مراسم گفت که باید جهان را برای پدیده مبارزه با خشونت دعوت کرد، چرا که به باور آقای محقق، افراطیت همه شهدا به شمول آقای مسعود را از افغانستان گرفت.
او گفت افراطیتی که از همسایه جنوبی افغانستان سرازیر شد، بعد از سال‌ها ده‌ها هزار نفر قربانی آن شدند. به گفته‌ی آقای محقق اکنون باید با علت خشونت‌ها مبارزه صورت گیرد و تمام مردم افغانستان دست به دست هم وفاق ملی را حفظ کنند.
میدان رقابت
همواره گفته شده که افغانستان میدان رقابت کشورهای خارجی یا استخبارات کشورهای بیرونی است. اکنون و در تجلیل از هفته شهید نیز مقام‌های افغان می‌گویند افغانستان نباید میدان رقابت کشورهای خارجی گردد.
حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان در مراسم تجلیل از شانزدهم سالروز ترور احمدشاه مسعود گفت که مسعود به دلیل وطن‌دوستی به شهادت رسید.
آقای کرزی گفت که کشورهای ضعیف همواره مورد استفاده بازیگران قدرتمند می‌باشد. او گفت که “ولی وطن‌دوستی جرم می‌شود، مشکل می‌شود، وطن‌دوستی قیمت می‌طلبد، کسی به این قیمت حاضر می‌شود؟ نه. آمر صاحب شهید حاضر شد تا که جان خود را نثار وطن و مردمش کرد.”
آقای کرزی در ادامه افزود که باید تلاش کرد تا افغانستان محل رقابت کشورهای خارجی نشود بل که این کشور میدان همکاری این کشورها قرار گیرد. او همچنان از پاکستان خواست به دوستی افغان‌ها باور کند زیرا کابل می‌خواهد با اسلام‌آباد دوست باشد.
فراخوان صلح
عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی و محمد کریم خلیلی، رییس شورای عالی صلح افغانستان در این مراسم از مخالفان مسلح دولت این کشور خواستند از تخریب افغانستان دست برداشته به روند صلح بپیوندند.
آقای عبدالله در بخشی از صحبت‌هایش از طالبان خواست به وطن شان برگشته و خدمت بیگانه‌ها را رها کنند و در ساختن کشور شان سهم گیرند. او تاکید کرد که “بیایید به وطن تان، وقتی در خدمت بیگانه نباشید شما را کسی بیگانه نمی‌گوید. در ساختن کشور تان سهم بگیرید نه تخریب.”
رییس شورای عالی صلح افغانستان نیز به پایان جنگ و برقراری صلح تاکید کرد و گفت که مردم افغانستان چهار دهه مصروف دفاع از کشور شان بوده و اکنون باید برای پایان جنگ و برقراری صلح کار شود.
آقای خلیلی در ادامه تصریح کرد که “صلح دفن کردن ارزش‌های ملی نیست، تسلیم شدن به گروه‌های مخالف نیست ولی صلح به معنای این هم نیست که از طرف تسلیمی بخواهیم. باید راهکاری پیدا کنیم که صلح آبرومندانه برای همه طرف‌ها باشد.”
اختلافات
علاوه بر دیگر سخنرانان، عبدالرب رسول سیاف، رییس شورای حراست و ثبات افغانستان نیز در باره آقای مسعود صحبت کرد و او را قهرمان ملی این کشور خواند.
آقای سیاف تاکید کرد که مجاهد و غیرمجاهد باهم برابر نیست و براساس حکم خدا هرکسی که خلاف این امر عقیده داشته باشد، کافر است. او همچنان به اختلافات زبانی و قومی اشاره کرد و گفت قوم را وسیله‌ای برای تفرقه‌افکنی ساختن نه تنها گناه بلکه جنایت است. او افزود که “دوست داشتن یک زبان و قوم گناه نیست، یک چیز طبیعی است اما قوم را وسیله تفرقه قرار دادن جنایت است، زبان را وسیله تفرقه قرار دادن جنایت است.”
محمد کریم خلیلی نیز به کنار گذاشتن اختلافات اشاره کرد و گفت که وحدت ملی یک پدیده ذهنی نیست بلکه باید در عمل پیاده شود. او افزود که تعدد زبان در افغانستان باعث افتخار است اما اگر روحیه برتری‌طلبی حاکم شود، در آن صورت به فاجعه کشیده می‌شود.
آقای خلیلی در بخشی از صحبت‌هایش همچنان گفت که در سال‌های اخیر شماری از سیاسیون، برخی از تحلیل‌گران و نویسندگان، و شماری از علمای دینی به نحوی میان مردم شکاف‌ها را بیشتر ساخته‌اند.
اصلاحات
صلاح‌الدین ربانی، وزیر امور خارجه افغانستان و سرپرست جمعیت اسلامی نیز در مراسم تجلیل از شانزدهمین سالروز ترور احمدشاه مسعود صحبت کرد و گفت که باید هفته شهید فرصتی برای بازخوانی تاریخ افغانستان باشد زیرا نظام امروزی، نتیجه ایستادگی همین شهدا است.
آقای ربانی گفت که جهاد مردم افغانستان بر ضد کمونیزم به‌خاطر آجندای قومی و برتری طلبی مذهبی و تباری نبوده است. او گفت که “دولت امروز نتیجه همین تلاش‌ها است ورنه معلوم بود که برخی‌ها این سرزمین را به کجا مدغم می‌کردند.”
وزیر خارجه افغانستان تصریح کرد که اکنون کشور باید به گونه‌ای مدیریت شود که همه مردم افغانستان خود را مالک آن بدانند و حق کسی ضایع نشود.
او به اصلاح ساختاری نظام تاکید کرد و گفت که اصلاحات مورد نظر جمعیت اسلامی تضمین کننده افغانستان در برابر دشمنانش است که جمعیت در پای آن ایستاده و عقب نخواهد نشست.
جمعیت اسلامی افغانستان خواهان نظام پارلمانی در افغانستان است و پیش از این نیز به تطبیق کامل موافق‌نامه تشکیل حکومت وحدت ملی که براساس آن ریاست اجرایی به صدارت اجرایی تبدیل شود، تاکید کرده است.
تجلیل متفاوت
درحالی که همه ساله کاروان‌های هواداران احمدشاه مسعود در سالروز شهادت او در خیابان‌های کابل مانور می‌دهند و در مواردی باعث اذیت آزار شهروندان کابل می‌شوند، روند سبز افغانستان به رهبری امرالله صالح، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان خواهان برگزاری مسالمت‌آمیز مراسم بزرگداشت هفته شهید شده است.
شماری از اعضای این جریان سیاسی روز گذشته در یک حرکت نمادین به بی‌نظمی‌ها و آزار و اذیت مردم در روز یاد بود از هفته شهید و سالروز ترور احمدشاه مسعود «نه» گفته و اعلام کردند که «هرکه بی‌نظم است، ضد مسعود است نه از مسعود.»
در اعلامیه روند سبز آمده است که “در نخست اعضای روند سبز افغانستان – رسا با انجام ختم قرآن کریم بر روان شهدای کشور اتحاف دعا نمودند سپس در یک مراسم ویژه با اجرای مارش منظم در جاده میدان هوایی الی چهارراه شهید به‌خاطر یادبود و گرامیداشت از هفته شهید و سالروز شهادت احمدشاه مسعود قهرمان ملی کشور در منار مقاومت گل گذاری نمودند.”
این درحالی است که روز گذشته گزارش شد که کاروانی از موترهای هواداران احمدشاه مسعود یک کودک را در منطقه خیرخانه کابل زیر گرفته و از ساحه فرار کرده‌اند.
صبح امروز رییس اجرایی افغانستان نیز در پای منار مقاومت اکلیل گل گذاشت و از مردم به‌ویژه جوانان، خواست به‌خاطر ارج نهادن به شهدا و در نظرداشت وضعیت کنونی افغانستان، نظم عمومی را رعایت کرده و طوری رفتار کنند که هیچ شهروندی با مشکل مواجه نشده و آرامش حفظ گردد.