روز دهم ماه قمری ذی‌الحجه، مصادف با عید قربان از گرامی‌ترین عیدهای مسلمانان است. بسیاری از مسلمانان جهان به یاد حضرت ابراهیم و فرزندش اسماعیل، این روز را جشن می‌گیرند و به دید و باز دید از خویشاوندان می‌پردازند. خانواده‌هایی که دارای توانایی مالی باشد در این روز با ذبح حیوانی به فقرا کمک می‌کنند.
آداب تجلیل از این عید اگرچه تا حد زیادی در کشورهای اسلامی مشابه است اما در این میان کشورهایی مانند افغانستان، عراق و سوریه از این روز در فضایی که بر آن جنگ، ناامنی و تهدیدهای تروریستی همراه است تجلیل می‌کنند.
عربستان
میلیون‌ها زائر خانه خدا که از کشورهای مختلف برای مراسم حج به این کشور رفته‌اند، یکی از بزرگترین تجمعات دینی را در جهان رقم می‌زنند.
حاجیان کشورهای مختلف در روز عید به شکرانه انجام مناسک حج، حیوانی را قربانی می‌کنند و گوشت آن را بین نیازمندان توزیع می‌کنند.
افغانستان
عید قربان در افغانستان 3 روز تعطیل است. مردم این کشور صبح روز عید قربان با پوشیدن لباسهای نو برای خواندن نماز عید به مساجد می‌روند. دیدو‌بازدید و رفتن به خانه اقوام و دوستان از دیگر سنت‌های پسندیده در این کشور است.
عیدی بردن و عیدی دادن از رسم‌های دیگر عید است. خانواده داماد برای عروس عیدی می‌برند. کیفیت و کمیت عیدی بردن به توان مالی خانواده‌ها بستگی دارند. به نظر می‌رسد که عیدی بردن برای عروس رسم جدایی ناپذیر عید در این کشور باشد.
دلجویی و عرض تسلیت به خانواده‌هایی که پیش از این عضوی از خانواده را از دست داده‌اند نیز بخش دیگری از آداب مردم این کشور است. در ماه‌های گذشته نیز بسیاری از شهروندان این کشور در حوادث مختلف تروریستی جان‌های خود را از دست دادند. عید قربان این سال برای بسیاری از خانواده‌های قربانیان، متفاوت‌تر از گذشته است. آنها عید امسال را در غم از دست دادن عزیزان‌شان سپری می‌کنند.
سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان گفته است که “ما در عید امسال عزادار شهروندان بی‌گناهی هستیم که در مسجد جامع جوادیه هرات، در روستای میرزا اولنگ در ولایت سرپل و در مسجد امام زمان در کابل و رویدادهای تلخ دیگر با قساوت و بی رحمی به شهادت رسیدند.”
او به شهروندان افغانستان گفته است مناسب‌تر این است که در روزهای عید با حضور در منزل بازماندگان قربانیان حوادث تروریستی اخیر از آنها دلجویی کنند.
نیروهای امنیتی افغانستان با توجه به افزایش حملات تروریستی اخیر بر مراکز مذهبی و دینی، تدابیر امنیتی برای تامین امنیت این مراکز در روزهای عید را افزایش داده‌اند.
پاکستان
شهرهای پاکستان در آستانه عید قربان جلوه‌ی خاصی پیدا می‌کند. در کنار بازارهای بزرگ خرید و فروش در آستانه عید، بازار فروش حیوانات قربانی، از جمله صحنه‌های دیدنی در شهرهای مختلف پاکستان است.
مردم پاکستان نیز مانند دیگر کشورهای اسلامی به عید قربان اهمیت خاصی می‌دهند و از مدت‌ها قبل برای انجام مراسم این روز آماده می‌شوند.
رنگ کردن، تزیین و آرایش حیوانات قربانی نیز از جمله رسومات مردم پاکستان در ایام عید قربان است.
استفاده از کارت تبریک، پوشیدن کفش و لباس نو و همچنین دید و بازدید از دیگر رسومات مردم پاکستان در ایام عید قربان است.
ایران
عید قربان به عنوان یکی از بزرگترین اعیاد اسلامی, در مناطق مختلف ایران به شیوه‌های متفاوتی برگزار می‌شود. اگرچه آداب متفاوتی در خصوص برگزاری عید قربان در بین مردم ایران وجود دارند، ولی این مراسم در لایه‌های عمیق‌تر شبیه یکدیگر است.
مردم ایران بنا بر رسوم ویژه‌ای که دارند از مدت‌ها پیش از روز عید قربان، خود را آماده جشن می‌کنند و مقدمات این مراسم با خرید حیوان قربانی فراهم می‌نمایند.
انتخاب حیوان برای قربانی در هر منطقه، متناسب با عادت‌ها و عقاید ویژه همان منطقه است و حیوان قربانی با شرایط خاصی برای زمان ذبح , نگهداری , آماده و آراسته می‌شود.
مردم قربانی خود را در مناطق مختلفی ذبح می‌کنند، برخی در اماکن مقدس، برخی در خانه‌های مسکونی و برخی دیگر در میدان‌های اصلی محل زندگی به انجام این عمل معنوی می‌پردازند. هنگام ذبح قربانی، اشعار و دعاهای خاصی خوانده می‌شود و قصاب نیز اغلب شرایط و جایگاه ویژه‌ای دارد. بنابر رسم رایج , گوشت قربانی بین مردم همان ناحیه و بویژه مستمندان توزیع می شود.
از جمله آداب دیگری که در عید قربان در میان مردم ایران رواج دارد، بازی‌های محلی و ارسال هدیه‌هایی برای نوعروسان است .
ترکیه
مسلمانان در سراسر ترکیه نیز با حضور گسترده در مسجدها، نماز این روز فرخنده را با جماعت اقامه می‌کنند .
مسلمانان ترکیه به قربانى کردن اهمیت زیادى می‌دهند و براساس این سنت حسنه، هر کسى در صورت توانایی مالی، با استفاده از تعطیلات چهار روزه عید قربان، گوسفند، گوساله و یا شتر قربانی می‌کنند.
در روز عرفه که در ترکیه نیمه تعطیل است فرصت خوبی برای زیارت قبور است. در این روز خانواده‌ها به قبرستان‌ها رفته برای نزدیکان خود دعا می‌خوانند و به یاد آنها خیرات می‌کنند.
در عید قربان گاهى هم چند خانواده یا همسایه، مشترکا گاو یا گوساله و حتی شتر خریدارى کرده و قربانى می‌کنند.
عید قربان به همراه عید فطر به عنوان دو عید بزرگ ملى و مذهبى در ترکیه با رسوم و آیین‌هاى ویژه خود نمادى از تعاون، همیارى و احسان در جامعه است.
چراغانی کردن مناره مسجدها، کوچه و خیابان‌ها ؛ خانه تکانی و پختن غذا و شیرینی‌های ویژه از اقداماتی است که از روزها قبل از عید در مناطق مختلف این کشور اسلامی صورت می‌گیرد. دید و بازدیدهاى فامیل و آشنایان و نزدیکان از رسومات حسنه بوده و رعایت آن نیز از نظر خانواده‌های ترکیه الزامی است. هر کسى براى دیگرى هدیه‌اى می‌خرد.
به باور مردم ترکیه، دید و بازدیدهاى عید قربان موجب یک‌دلى، همبستگى و تحکیم روابط خانوادگى و رفع کدورت‌ها می‌شود.
سرویس حمل و نقل درون شهری ترکیه، با هدف تشویق شهروندان به صله رحم و تقویت پیوند خانوادگی با دستور دولت ترکیه رایگان می‌شود.
اندونزی
میلیون‌ها نفر از مسلمانان اندونزی به مناسبت آغاز جشن عید قربان در مساجد سراسر این کشور حضور می‌یابند و نماز عید را برگزار می‌کنند.
بسیاری از آداب مردم اندونزی در عید قربان مشابه با دیگر کشورهای اسلامی است. قربانی کردن و توزیع آن میان فقرا و دیگر شهروندان از برنامه‌های همیشگی مردم در این عید است.
مالزی
مردم مسلمان مالزی هم با حضور گسترده در مساجد، نماز عید سعید قربان را برگزار می‌کنند و بعد از آن گوشتِ قربانی را میان محرومان تقسیم می‌کنند.
در این عید در همه ایالت‌های مالزی به جز کلانتان، ترنگانو، کداح و پراک دو روز تعطیل عمومی است، در سایر نقاط مالزی یک روز تعطیل است.
بخش‌های شرقی مالزی که تجمع اقوام ملایوی مسلمان در آن مناطق است، عید قربان را با شور بیشتری جشن می‌گیرند و در این شهرها در چنین عیدی به سختی می‌توان هتلی را برای اقامت پیدا کرد؛ اما چنین جشنی در کوالالامپور به علت ترکیب جمعیتی مختلف چندان مشهود نیست.
غذاهای شیرین و نیز بریانی و برنج به سبک جنوب شرق آسیا از جمله غذاهای مرسوم در مالزی در عید قربان است. در مالزی، گوشت قربانی، به نهادهایی تحویل داده می‌شود تا از این طریق، میان مسلمانان فقیر توزیع شود.
قطر
در این روز مسلمانان قطر نیز لباسهای تمیز و نو بر تن می‌کنند و به سوی مساجد می‌روند. صدای تبریک عید قربان از بلندگوهای نمازخانه‌ها به گوش می‌رسد.
کودکان در این روز صبح بسیار زود در گروه‌های مختلف با صدای بسیار بلند عید قربان را تبریک می‌گویند و از همه همسایه‌ها و خانواده عیدی و هدایایی دریافت می‌کنند.
در این روز مردان در میدان‌ها جمع می‌شوند و طبل و دف می‌زنند، در وصف عید قربان شعر می‌خوانند و هنرهای ملی و محلی خود را به نمایش می‌گذارند و کودکان نیز در بازی‌ها و هنرهای آنها سهیم می‌شوند.
عراق
جشن عید قربان در عراق تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار خواهد شد. مسلمانان در بغداد عید قربان را با نیایش در مساجد جشن شروع می‌کنند. در حالی که نیروهای امنیتی در اطراف مساجد برای برقراری امنیت تلاش می‌کنند. عراق همانند افغانستان از سال‌ها به این سو درگیر جنگ با گروه‌های افراطی به ویژه داعش است. مراسم‌های مذهبی در این کشور، با نگرانی از حملات تروریستی انجام می‌شود.
دستگاه‌های امنیتی عراق با توجه به حضور خانواده‌ها در پارک‌ها و اماکن عمومی به مناسبت ایام عید، تدابیر شدید امنیتی را طی این مدت برای حفاظت از جان شهروندان و تامین امنیت اماکن عمومی، شهربازی‌ها و پارک‌ها تدارک می‌بینند.
سوریه
مردم سوریه در ساعات اولیه روز عید نماز عید را می‌خوانند و پس از آن به زیارت اهل قبور می‌روند. اقوام در عید قربان به ویژه در روستاها طبق آداب و رسوم خود، بر سر یک سفره که مملو از غذاها و شیرینی‌های محلی است، جمع می‌شوند.
بیش از 6 سال جنگ با داعش در این کشور، حالا سوریه را تبدیل به ویرانه‌ای ساخته، صدها هزار تن از شهروندان این کشور کشته و زخمی شده و میلیون‌ها تن دیگر آواره شده‌اند.
