مقام‌های محلی سرپل در شمال افغانستان می‌گویند طالبان و داعش پس از حمله به منطقه میرزا اولنگ شهرستان صیاد این ولایت بیش از 50 غیرنظامی را تیرباران کرده و بیش از 150 خانواده‌ی دیگر را گروگان گرفته‌اند.
گروه طالبان و داعش در هماهنگی باهم حوالی ساعت 12 شب 12 اسد حملات تهاجمی را بالای منطقه میرزا اولنگ شهرستان صیاد ولایت سرپل آغاز و پس از 48 ساعت درگیری این منطقه را تصرف کردند.
محمد ظاهر وحدت، والی ولایت سرپل در یک نشست خبری گفت در میان کشته شده‌های این رویداد زنان و کودکان و ریش سفیدان نیز شامل اند. به گفته‌ی آقای وحدت جنگجویان داعش و طالب پس از ورود به منطقه، مساجد و منبرها را نیز به آتش کشیده‌اند.
آقای وحدت دلیل سقوط میرزا اولنگ به‌دست مخالفان مسلح دولت افغانستان را نرسیدن کمک‌های هوا نیرو و نیروهای زمینی خوانده و گفت که «تا آخرین لحظات این کمک‌ها صورت نگرفت و به‌دلیل نرسیدن کمک و تجمع بیش از حد دشمن از سایر ولایات روستای میرزاولنگ سقوط کرد.»
والی سرپل همچنان به حکومت مرکزی افغانستان هشدار داد که اگر برای بازپس‌گیری منطقه میرزا اولنگ اقدام نشود، شهرستان سرپل و سپس شهر سرپل نیز به‌دست مخالفان مسلح دولت سقوط خواهد کرد.
میرزا اولنگ
روستای میرزا اولنگ یکی از روستاهای مهم و استراتژیک شهرستان صیاد است. این منطقه از مدت سه سال به این طرف از سوی مخالفان مسلح دولت افغانستان محاصره شده بود.
میرزا اولنگ از یک طرف با روستای قارچی مربوط شهرستان گل‌چراغ ولایت فاریاب، از طرف دیگر با شهرستان کوهستانات سرپل و از جانبی با روستاهای مربوطات شهرستان صیاد و قسمتی از شهرستان‌های قوش‌تپه و درزاب ولایت جوزجان هم‌مرز است. این منطقه 20 کیلومتر از مرکز ولایت سرپل فاصله دارد.
دفتر مطبوعاتی والی سرپل در خبرنامه‌ای نوشته است که گروه‌های هراس‌افگن از ولایت‌های جوزجان، فاریاب، غور و بادغیس نیرو جمع‌آوری کرده و از سه جهت بالای این منطقه حمله کرده‌اند.
این روستا درحالی به‌دست طالبان و داعش سقوط کرده است که شهرستان کوهستانات در همجواری آن از دو سال به این طرف از کنترل دولت افغانستان خارج است. پیش از این نیز والی سرپل در گفت‌وگو با خبرنامه از حضور سنگین جنگجویان در کوهستانات هشدار داده بود. میرزا اولنگ نطقه‌ای است که از یک سال به این طرف طالبان در پی تصرف آن بودند. این منطقه کمربند محکم امنیتی برای ولایت سرپل پنداشته می‌شود.
سید محمد حسن شریفی بلخابی، نماینده سرپل در مجلس نمایندگان در گفت‌وگو با خبرنامه گفت منطقه میرزا اولنگ منطقه‌ای است که اشراف بر سرپل، خود مرکز و شهرستان صیاد دارد. او تصریح کرد که “گرفتن این منطقه در واقع سقوط سرپل را در ذهن تداعی می‌کند.”
قتل عام خون‌بار
گزارش‌ها می‌رساند که طالبان و داعش پس از تصرف میرزا اولنگ بیش از 50 تن را تیر باران کرده و یا سر بریده‌اند. در این میان بیش از 150 خانواده دیگر را به گروگان گرفته‌اند.
ظاهر وحدت، والی سرپل گفته است که “سفاکان سیاه دل قرن پیکرهای سربریده و پاره پاره شهدای روستای میرزا اولنگ سرپل را به خانواده‌های داغدار شان نه سپردند تا در دل خاک بگذارند.”
در همین حال سید محمد حسن شریفی بلخابی، نماینده سرپل در مجلس نمایندگان افغانستان به خبرنامه گفت که رقم تلفات نزدیک به 60 نفر رسیده اما هنوز آمار دقیقی به‌خاطر حضور داعش و طالبان در آن منطقه در دست نیست.
اما محمد نور رحمانی، رییس شورای ولایتی سرپل در گفت‌وگو با خبرنامه گفت که گروه داعش تحت رهبری شیر محمد غضنفر 25 نفر را تیرباران کرده و تلفات مجموعی به 50 تن می‌رسد. او افزود که “یک نفر پولیس محلی، یک نفر ارتش، 4 نفر خیزش مردمی و 44 نفر مردم ملکی.”
از این میان 25 نفر در منطقه باغ سید اسماعیل و 9 نفر از بزرگان و موسفیدان میرزا اولنگ در محلات دیگر تیر باران شده‌اند. آقای رحمانی افزود که این منطقه در کنترل شورشیان قرار دارد و حکومت افغانستان در مدت دو شبانه روز گذشته، اقدام برای بازپس‌گیری منطقه و نجات قربانیان انجام نداده است.
از سوی دیگر شمار زیادی از باشندگان این منطقه فرار کرده و در مرکز ولایت سرپل و مناطق همجوار پناه برده که به شدت نیازمند سرپناه، خوراک و لباس اند. با این حال و با آن که رقم دقیق تلفات در دست نیست و این منطقه نیز در کنترل طالبان و داعش قرار دارد، محمد ظاهر وحدت، والی سرپل خطاب به حکومت افغانستان و ماموریت حمایت قاطع گفته که از تبدیل شدن میرزا اولنگ به “قتلگاه انسان‌های بی‌دفاع جلوگیری کنند.”
آقای وحدت نوشته است که “در پایان یکبار دیگر فریاد می‌کشم که های سران حکومت مرکزی! های جامعه ملل! های مردم دنیا! های مدعیان مبارزه با تروریزم که در افغانستان حضور دارید و های حامیان حقوق بشر و انسانیت! داعشیان و طالبان بدنام و سفاک حدود بیشتر از 150 خانواده بی‌دفاع را در روستای میرزا ولنگ سرپل در اسارت گرفتند. بدون کدام هراس و ترحم به کشتار ادامه می‌دهند. نگذارید میرزا ولنگ قتلگاه انسان‌های بی‌دفاع ملکی و زنان و اطفال در قرن 21 ثبت تاریخ شود و شما هم از اثر بی‌توجهی شریک این ننگ تاریخی قلم داد شوید.”
فاجعه انسانی
کشته‌شدگان میرزا اولنگ در شهرستان صیاد سرپل بیشتر افراد ملکی اند که در میان آنان زنان، کودکان و کهنسالان نیز شامل اند.
سید محمدحسن شریفی بلخابی، نماینده سرپل در مجلس نمایندگان افغانستان گفت که طالبان و داعش پس از سقوط میرزا اولنگ شهروندان غیرنظامی، زنان، کودکان، پیرمردان، کشاورزان و چوپان‌ها را نیز به رگبار بسته‌اند. آقای بلخابی گفت که “مردم اکثراً مهاجر شده و در مرکز سرپل هستند. بسیار یک فاجعه انسانی و دلخراش رخ داد. همه قربانیان افراد غریب، زن و کودک بودند.”
یکی از باشندگان میرزا اولنگ که در حال حاضر خانه‌اش را ترک کرده و از منطقه فرار کرده در گفت‌وگو با خبرنامه تاکید کرد که “بسیاری‌ها کشته شدند، شمار شان را نمی‌دانم، شماری می‌گویند 60 نفر، یک تعداد می‌گویند 60 نفر ولی ما از منطقه فعلاً خبر نداریم.”
این باشنده محل که نمی‌خواهد نامی از او گرفته شود، تصریح کرد که «سه بجه شب بود. من با یک برادر و زن برادر خود آمدم. یک برادرم را دور داده شهید کرد. نمی‌دانم طالب بود یا داعش، اما ما را در به در و خاک به سر کردند.»
در همین حال کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان کشتار بیرحمانه افراد ملکی، به‌ویژه زنان و کودکان، در میرزا اولنگ ولایت سرپل را محکوم کرده و از افزایش حمله بر افراد ملکی ابراز نگرانی کرده است. این کمیسیون با نشر اعلامیه‌ای گفته است که “تیرباران (کشتن) افراد ملکی یک عمل وحشیانه، شنیع، غیرانسانی و غیرقانونی بوده که در مغایریت صریح با احکام دین مقدس اسلام، قواعد حقوق بشر دوستانه بین‌المللی و قوانین ملی قرار دارد. هدف قرار دادن و کشتن بیرحمانه افراد ملکی از مصادیق جرایم جنگی به شمار رفته و عاملین آن باید مورد پیگرد عدلی و قضایی قرار گیرند.”
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در عین حال از دولت این کشور خواسته است تا عاملان این قضیه را هرچه زودتر شناسایی کرده و مورد پیگرد عدلی قرار بدهد.
از سوی دیگر اما ارگ ریاست جمهوری افغانستان گفته است که رویداد میرزا اولنگ را بررسی و عاملان این جنایت را “در هیچ نقطه افغانستان در امان نمانده و به پنجه‌ی قانون سپرده خواهند شد.”
چگونگی سقوط
طالبان و داعش به‌صورت مشترک نیمه شب 12 اسد حملات هدفمند را بر منطقه میرزا اولنگ آغاز کردند. پس از 48 ساعت مقاومت نیروهای دولتی افغان در برابر جنگجویان مخالف دولت افغانستان شکسته و منطقه استراتژیک میرزا اولنگ سقوط کرد.
والی سرپل در کنفرانس خبری‌اش گفته است که تمام تلاش‌های ممکن را به خرج داده تا از سقوط این منطقه استراتژیک جلوگیری کند، اما به خاطر عدم حمایت‌های هوایی و نیروهای زمینی اندک این تلاش‌ها نتیجه نداده است.
آقای وحدت تصریح کرده که “با آن‌که کمک‌های هوایی و زمینی از بیرون ولایت برای ما صورت نگرفت اما اگر قضیه میرزاولنگ مدیریت درست نمی‌شد عمق فاجعه بیشتر از این می‌بود.”
جنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول رییس جمهور افغانستان نیز گفته است که به دلیل کمبود مهمات و تجهیزات جنگی و عدم دریافت کمک از سوی نیروهای دولتی، نیروهای موجود در منطقه محاصره شده و این منطقه سقوط کرده است.
از سوی دیگر محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی افغانستان از بی‌توجهی حکومت به شدت انتقاد کرده و گفته است که خطرات سقوط احتمالی میرزا اولنگ و احتمال وقوع فاجعه انسانی را با رییس اجرایی عبدالله عبدالله در میان گذاشته بود. او همچنان گفته که در تماس با وزیر دفاع افغانستان متوجه شده که وزیر دفاع از منطقه و اهمیت سوق‌الجیشی آن برای سرپل شناخت ندارد و اقدامی هم انجام نداده بود.
آقای محقق گفته است که «… فقط همين قدر گفت كه يك منطقه سرپل يك تعداد نفر پوليس محلى چند سنگر را رها كرده. من با اصرار تاكيد كردم كه بايد به آن منطقه كمك هوايى صورت گيرد تا منطقه حفظ شود. با بى‌ميلى وعده داد، ولى فردای آن به روز ١٣ اسد با اين‌كه كوردينات‌هاى منطقه هم داده شده بود هيچ كارى انجام نشد تا اين‌كه مردم شكست خوردند و اين فاجعه تكان دهنده صورت گرفت.»
جنرال عطا محمد نور، والی ولایت بلخ و رییس اجرایی جمعیت اسلامی افغانستان نیز گفته است که قتل عام در سرپل نتیجه ناتوانی سران نهادهای امنیتی افغان است. آقای نور در پیامی نوشته است که “ضعف مدیریت در نهادهای امنیتی، نرسیدن به موقع کمک امنیتی و در کنار آن، نبود دکترین نظامی معقول، عواملی اند که سبب تقویت روحیه دشمن شده است. آوردن اصلاحات در این بخش‌ها، از گزینه‌هایی است که می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.”
درحالی که مقام‌های محلی از وقوع فاجعه خبر می‌دهند، حکومت مرکزی افغانستان اما هنوز نیروهای کمکی به سرپل نفرستاده است. محمد حس شریفی بلخابی، نماینده سرپل گفت با نیروهای اندک پولیس، ضعف حکومت محلی و عدم حمایت دولت مرکزی، این فاجعه اتفاق فتاده است. ذبیح‌الله امانی، سخنگوی والی سرپل نیز به رسانه گفته است که با وجود درخواست‌های مکرر برای اعزام نیروهای تازه‌نفس، هنوز هیچ نیرویی به سرپل نرسیده است.
واکنش‌ها
پس از سقوط میرزا اولنگ به‌دست طالبان و داعش موجی از انتقادها در شبکه‌های اجتماعی و نهادهای مدنی به راه افتاد. کاربران شبکه‌های اجتماعی از وقوع فاجعه انسانی و آنچه که آنها نسل‌کشی در میرزا اولنگ نامیده، نوشته و حکومت افغانستان را مورد انتقادات شدید قرار دادند.
جنبش روشنایی با نشر اعلامیه‌ای گفته است که تامین امنیت مردم در اولویت وظایف یک حکومت قرار داشته و از دلایل اصلی نیاز به وجود حکومت در یک کشور است. این جنبش گفته است که “حکومتی که حتا با حمایت‌های وسیع جامعه جهانی هم در تامین امنیت مردم افغانستان و جلوگیری از کشتار دسته‌جمعی آنان، ناتوان باشد، باید مورد تجدید نظر جدی قرار بگیرد.” شورای عالی مردمی جنبش روشنایی در این اعلامیه از ماموریت حمایت قاطع ناتو خواسته است تا “به هر شیوه ممکن و هرچه عاجل‌تر برای نجات جان هم‌وطنان مظلوم ما که در منطقه میرزا اولنگ ولایت سرپل هنوز گرفتار هستند، اقدامات نظامی لازم را انجام داده و از گسترش ابعاد این فاجعه انسانی جلوگیری نمایند.”
از سوی دیگر شماری از کاربران شبکه‌های حکومت را به بی‌توجهی در قبال اعمال طالبان در میرزا اولنگ متهم کرده و گفته‌اند که کابل در این زمینه اقدام نکرده است.
حکیم علی‌پور، یکی از کاربران فیسبوک در این زمینه نوشته است که
منطقه استراتژیک میرزا اولنگ درحالی به‌دست طالبان و داعش سقوط می‌کند که طی چند سال اخیر ناامنی در شمال افغانستان رو به گسترش است. چندی پیش شهرستان کوهستان ولایت فاریاب در همسایگی سرپل نیز به دست طالبان سقوط کرده بود.
افزودن دیدگاه