وزارت مالیه‌ی افغانستان به تازگی تعهدنامه‌ی کنوانسیون “آروشا” را به منظور حکومتداری خوب و مدرن سازی گمرکات با سازمان جهانی گمرک امضا کرده است. به باور مقام‌های حکومت افغانستان امضای تعهدنامه با این کنوانسیون می‌تواند این کشور را در زمینه‌ی رسیدن به اهداف ملی مانند تسهیلات تجارتی، اصلاحات و مبارزه علیه فساد اداری کمک کند.
بر اساس این تعهدنامه، افغانستان در ده بخش رهبری و تعهد، چارچوب حقوقی، شفافیت، اتومات سازی، اصلاحات و مدرنیزاسیون، بررسی و تحقیق، طرز سلوک، مدیریت منابع بشری، فرهنگ اداری و هم‌چنان ارتباط موثر با سکتور خصوصی باید برای سازمان جهانی گمرک، پاسخگو باشد.
با این وجود محمد اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان دوشنبه این هفته، در یک دیدار جداگانه با کانیو کیکویا، دبیرکل سازمان جهانی گمرک در ارگ ریاست جمهوری، بر اهمیت پیوستن افغانستان به این کنوانسیون تاکید کرده و گفته که عضویت افغانستان به کنوانسیون آروشا در راستای تحقق مفهوم حکومت داری خوب و مدرن‌سازی گمرک‌های افغانستان مهم می‌باشد.
رشد اقتصاد
مقام‌های حکومت افغانستان تاکید دارند که با پیوستن کابل به این کنوانسیون، مشکلات موجود در گمرکات افغانستان حل شده و درآمدهای ملی این کشور نیز افزایش خواهد یافت.
اکلیل حکیمی، وزیر مالیه افغانستان در برنامه امضای این تعهدنامه گفته که “الحاق افغانستان به کنوانسیون آروشا به ما کمک می‌کند تا زیرساخت‌ها و ظرفیت منابع بشری خود را در بخش گمرک‌ها تقویت ببخشیم تا ضمن جمع‌آوری عواید ملی، اقتصاد را رشد داده و با گمرک‌های کشورهای همسایه متصل شویم. این یگانه وسیله خوب است که باعث توسعه اقتصادی، کاریابی و افزایش تجارت با کشورهای منطقه می‌گردد.”
از سوی هم کانیو میکوریا، دبیر کل سازمان جهانی گمرک تاکید کرده که این سازمان حیثیت خانواده گمرک‌های جهان را دارد و در بخش‌های مدرن سازی گمرک‌های افغانستان، ارتقای ظرفیت و مدیریت بهتر گمرک‌ها اشتیاق کمک و شرکی سازی تجارب خود را دارد.
اصلاحات در گمرکات
پیوستن به کنوانسیون آروشا زمینه ساز تعهد دولت‌ها را به مبارزه با قاچاق کالا، تسهیل تجارت قانونمند، مبارزه با فساد در گمرک‌ها، شفافیت قوانین گمرکی و ایجاد روابط باز و شفاف با جامعه تجاری می‌شود.
به گفته کونیو میکوریا، دبیرکل سازمان جهانی گمرک، بر اساس این تفاهم‌نامه، همکاری‌های این سازمان با گمرک افغانستان، شامل ظرفیت‌سازی کارمندان گمرک افغانستان، مدرن‌سازی سیستم گمرک این کشور و اتصال گمرک افغانستان به جهان می‌باشد.
براساس مواد این تفاهم‌نامه افغانستان ماموران گمرکی خود را به هند، اوگاندا و آذربایجان می‌فرستد تا از تجارب موفق این کشورها بیاموزند. مقامات وزارت مالیه‌ی افغانستان می‌گویند که پس از این یک نماینده به سازمان جهانی گمرک که مقر آن در بروکسل است می‌فرستد تا از این طریق رابطه میان گمرک افغانستان و سایر کشورها تحکیم شود.
به باور این مقام‌ها ایجاد ارتباط مستقیم با گمرک کشورهای دیگر باعث خواهد شد از تجارب آنان در برچیدن فساد و جمع آوری هر چه بهتر درآمدهای گمرک‌ها استفاده شود.
اکلیل حکیمی، وزیر مالیه افغانستان در برنامه امضای این تعهدنامه گفت که “اگر ما در گمرک خود شرایط سهل را به خصوص برای همسایه‌ها و کشورهای منطقه فراهم سازیم و سهولت‌ها فراهم شود، ترانزیت تجارت ما رونق و سرعت بگیرد، بتوانیم طرزالعمل‌ها، سیستم‌ها، اوراق و اسناد گمرکات خود را گمرکات کشورهای همسایه همخوانی داده و ساده بسازیم، به سرعت عمل، تبادل معلومات و اجراات بعدی ما بسیار کمک می‌کند.”
کنوانسیون آروشا
کنوانسیون “آروشا” ابزار قانونی سازمان گمرک‌های جهانی در رابطه به حکومتداری خوب، یک‌پارچگی در انجام وظایف و مبارزه با فساد می‌باشد که در جولای ۱۹۹۳ در شهر آروشای تانزانیا از سوی کشورهای عضو سازمان تجارتی جهانی ترتیب و به امضا رسید.
این سازمان ۱۸۲ عضو دارد و تلاش می‌کنند تمامی کشورهای عضو را مثل زنجیر بهم وصل کرده و آنها را جز اقتصاد جهانی سازند.
افغانستان در سال ۲۰۱۴ میلادی عضو سازمان جهانی گمرکات شد اما به گفته وزیر مالیه افغانستان تا هنوز از مزایای آن استفاده نکرده است.
گمرک‌های افغانستان یکی از نهادهای دولتی افغانستان است که به دلیل آلوده بودن به فساد اداری مورد انتقادهای زیادی قرار دارد.
سازمان جهانی گمرک‌ها (World Customs Organization)) یک سازمان بین دولتی است که مقر آن در بروکسل می‌باشد. این سازمان برای گسترش فعالیت‌هایش که شامل توسعه‌ی قراردادهای بین‌المللی، اندازه‌گیری و ابزارهایی برای موضوعاتی چون رده‌بندی کالاها، ارزش گذاری (ارزیابی)، قواعد مبداء، گردآوری عواید گمرکی، امنیت زنجیره تامین، تسهیلات گمرکی بین‌المللی، فعالیت‌های تنفیذ گمرکی، مبارزه با جعل در حمایت از حق مالکیت معنوی، ارتقاء یکپارچه سازی و ایجاد ظرفیت‌سازی‌های ممکن برای کمک به اصلاحات و امروزی سازی گمرک‌ها را در بر می‌گیرد، مورد توجه است.
سازمان جهانی گمرک‌ها سامانه هماهنگ‌شده شماره‌گذاری کالا (HS) را پشتیبانی می‌کند و مدیریت جنبه فنی سازمان تجارت جهانی، توافقنامه ارزشگذاری گمرکی و قواعد مبداء را بر عهده دارد.