شاه حسین مرتضوی، سرپرست دفتر سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان چند روز پیش عکس محمد اشرف غنی را در فیسبوک خود منتشر کرده و نوشت که آقای غنی هر روز حداقل 16 ساعت کار می‌کند. صبح را با مطالعه گزارش‌های امنیتی آغاز می‌کند و تنها از ساعت 12 تا ساعت 2 بعد از ظهر متوقف می‌شود. آقای مرتضوی همچنان گفته است که مطمئن است “این همه تلاش می‌تواند برای افغانستان نتایج خوبی را به همراه داشته باشد.”
محمد اشرف غنی پس از انتخابات جنجالی و پُر تنش سال 1393 به‌عنوان رییس حکومت وحدت ملی افغانستان کارش را آغاز کرد. او از همان آغاز کار با مشکلات بسیاری روبرو بود. از جمله تقسیم قدرت با جناح رقیبش، داکتر عبدالله عبدالله تا آن‌جا جدی بود که پس از گذشت بیش از دو و نیم سال، هنوز کابینه او شماری زیادی سرپرست دارد و گزینش افراد در مقام‌های ارشد دولتی به دور از جنجال نیست.
پس از استاتوس آقای مرتضوی در باره 16 ساعت کار روزانه محمد اشرف غنی، کاربران زیادی در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه فیسبوک در انتقاد از کارکرد رییس جمهور نوشتند و نابسامانی‌های این روزهای افغانستان را ناشی از مدیریت نادرست او دانسته‌اند.
انحصار گرایی
بخش بزرگی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، بیشتر روی اتهام انحصارگرایی به رییس جمهور تمرکز کرده و گفته‌اند که چالش عمده، عدم اعتماد رییس جمهور به دیگران و در دست گرفتن کارها به دست خود او می‌باشد.
حبیب میهن‌یار، یکی از این کاربران در کمنتی نوشته که مشکل همین است که رییس جمهور همه امور را به انحصار خود آورده و به دیگران اعتماد نمی‌کند.
عتیق‌الله ساکت، یکی دیگر از کاربران فیسبوک خطاب به رییس جمهور غنی نوشته که “کار عاقلانه این نیست که همه کارها، حتا مصرف کاغذهای تشناب ارگ و وزارت‌ها را در مشت خود بگیری و بعد با افتخار افراد زیر دست و بعضی متملقین تان مدح سرایی کنند.”
پیش از کاربران شبکه‌های اجتماعی، در فضای سیاست افغانستان نیز داستان انحصار قدرت و انتقاد از شیوه مدیریت محمد اشرف غنی جدی بوده است. حتا جنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول رییس جمهور نیز گفته بود صلاحیت‌هایش از او گرفته شده است. علاوه بر آقای دوستم، محمد محقق معاون دوم ریاست اجرایی نیز از شیوه مدیریت اشرف غنی ناراض بوده و او را متهم به انحصارگرایی کرده است.
در همین حال شماری از اعضای مجلس نمایندگان افغانستان نیز حکومت وحدت ملی را متهم به انحصارگرایی می‌کنند. شماری از این نمایندگان در گردهمایی در ولایت قندهار گفتند که “ارگ ریاست جمهوری قومی و سمتی عمل می‌کند و بحران‌های اخیر سیاسی، امنیتی و اقتصادی در کشور نتیجه این انحصارگرایی است.”
مدیریت نادرست
بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی محمد اشرف غنی را متهم به مدیریت نادرست اداره امور افغانستان می‌کنند. این کاربران به این باورند که شیوه مدیریتی او مناسب شرایط کنونی افغانستان نیست.
عارف مقصودی، یکی از کاربران فیسبوک در واکنش به گفته‌های سرپرست سخنگوی رییس جمهور گفته است که مدیریت یعنی مهارت اجرای کارها توسط دیگران.
بسیاری‌ها شیوه حکومتداری محمد اشرف غنی را نقد می‌کنند و هشدار می‌دهند که چنین شیوه‌ای افغانستان را با چالش‌های بیشتر مواجه می‌سازد. پیش از این نماینده ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان نیز گفته بود اگر در شیوه حکومتداری افغانستان تغییر نیاید، این کشور با بحران‌های جدی‌تر مواجه خواهد شد.
گسترش ناامنی
کاربران شبکه‌های اجتماعی در عین حال با اشاره به رویدادهای خونبار امنیتی به‌ویژه وقوع چندین رویداد خونین در کابل در هفته‌های اخیر که دست‌کم 1000 کشته و مجروح بر جای گذاشت، وضعیت افغانستان را بحرانی توصیف کرده‌اند.
برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی در باره این جمله آقای مرتضوی که آقای غنی صبح خود را با خواندن گزارش‌های امنیتی آغاز می‌کند، گفته‌اند که به همین خاطر است که امنیت در افغانستان رو به خرابی است.
عارف سروش، یکی از کاربران فیسبوک بر نوشته‌ی شاه حسین مرتضوی کمنت گذاشته و به‌صورت طنزگونه گفته که جدا از دیگر کارهای آقای غنی، مطالعات امنیتی‌اش “کاملاً موثر” است.
بیکاری مزمن
در پاسخ به گفته‌های سرپرست دفتر سخنگوی رییس جمهور افغانستان، شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی گفته‌اند به دلیل کار زیادی آقای غنی، سایر کارمندان دولتی از بیکاری رنج می‌برند و اکثراً، کاری ندارند که انجام دهند.
ذکی دریابی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات نوشته که سایر کارمندان دولت از بیکاری مریض شدند.
هارون نجفی‌زاده خبرنگار بی‌بی‌سی در افغانستان نیز در کمنتی نوشته که با یک گل بهار نمی‌شود.
از سوی دیگر مطالعات نیز نشان می‌دهد که در زمان حکومت محمد اشرف غنی نرخ بیکاری در افغانستان افزایش یافته است. آمارها نشان می‌دهد که در سال 2016 میزان بیکاری در افغانستان به 40 درصد رسیده است.
هرچند محمد اشرف غنی در جریان کمپاین‌های انتخاباتی‌اش وعده ایجاد مشاغل میلیونی را داده بود اما گزارش‌ها می‌رساند که پس از به قدرت رسیدنش، میزان نارضایتی مردم از ناحیه بیکاری به شدت رو به افزایش بوده است.
سرکوب دموکراسی
حکومت وحدت ملی افغانستان در مدت دو سال و نیم با بیشترین تظاهرات‌ها و اعتراض‌های مردمی در طول 17 سال اخیر مواجه بوده است. چندین تظاهرات بزرگ در کابل با رویدادهای خونین پایان یافته. حکومت وحدت ملی برای مقابله با نزدیک شدن معترضان به ارگ ریاست جمهوری، چندین بار مسیرهای منتهی به ریاست جمهوری را با کانتر و موانع امنیتی مسدود کرده است.
در آخرین مورد از اعتراضات مردمی، پولیس برای متفرق کردن معترضان از گازاشک‌آور، آبپاش و شلیک گلوله کار گرفت که در آن چندین تن کشته و زخمی شدند. در موارد دیگر، از جمله حمله بر تظاهرات جنبش روشنایی در دهمزنگ، نیز حکومت افغانستان متهم به کوتاهی در تأمین امنیت معترضان است.
اکنون شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز در واکنش به 16 ساعت کار رییس جمهور در روز، می‌گویند او برای از بین بردن دموکراسی کار می‌کند.
مسعود حسینی برنده جایزه پولتیزر عکاسی در فیسبوک خود نوشته که “16 ساعت کار برای از بین بردن هرچه زودتر دموکراسی.”
آصف آشنا، از منتقدان رییس جمهور غنی و عضو جنبش رستاخیر تغییر در پای یادداشت سرپرست سخنگوی رییس جمهور واکنش نشان داده و رییس جمهور را قانون‌شکن گفته است.
از سوی دیگر شماری از سیاسیون افغان نیز محمد اشرف غنی را متهم به خودکامگی می‌کنند. به تازگی رنگین دادفر سپنتا، وزیر خارجه سابق افغانستان نیز در نشست اعلام موجودیت “محور مردم افغانستان” گفته که حکومت وحدت ملی در سرکوب تظاهرات‌های مدنی کارنامه سیاه‌تر از حکومت‌های پیشین از جمله عبدالرحمان خان را دارد.
بی‌اعتمادی روز افزون
پس از گذشت بیش از دو و نیم سال از به قدرت رسیدن محمد اشرف غنی میزان نارضایتی رهبران سیاسی و شرکای قدرت او نیز بیشتر شده است. معاون اول ریاست جمهوری، محمد محقق معاون دوم ریاست اجراییه، صلاح‌الدین ربانی، وزیر خارجه افغانستان و عطا محمد نور، والی ولایت بلخ از جمله کسانی اند که در انتقاد از رییس جمهور جبهه جدیدی تشکیل داده و نام آن را ائتلاف نجات افغانستان گذاشته‌اند.
در کنار این، روز گذشته جریان سیاسی تازه‌ای زیر نام “محور مردم افغانستان” اعلام موجودیت کرد. این محور خود را اپوزیسیون سیاسی خواند.
در کنار این، معاون اول مجلس نمایندگان افغانستان نیز محمد اشرف غنی را متهم به “عوام‌فریبی” کرده می‌گوید اگر آقای غنی به خواسته‌های مشروع مردم ارج نگذارد، حکومت با کودتای سفید مردمی روبرو می‌شود.
همایون همایون در نشست روز شنبه مجلس نمایندگان افزوده که “از آقای رییس جمهور خواهش می‌کنم که 30 میلیون نفوس را از خاطر منافع شخصی خود و منافع شخصی حلقه‌ای که چارگردش جمع شده، خودداری کند اگر نه مردم افغانستان در تمام ولایت افغانستان به جان‌شان خواهند خیست.”
پرتگاه سقوط
تنها مردم و منتقدان سیاسی حکومت وحدت ملی از وضعیت موجود در افغانستان شکایت ندارند. محمد سرور دانش، معاون دوم رییس جمهور نیز به تازگی گفته است که “انواع نفرت پراکنی‌ها و خصومت‌ها و تندروی‌های رنگارنگ به‌نام‌های قوم، مذهب، زبان، سمت و غیره آن‌چنان حلقه فشار را بر گلوی مردم افغانستان تنگ کرده است که کشور و همه دستاوردهای مبارزات و فداکاری‌های تاریخی مردم را به پرتگاه سقوط نزدیک ساخته است.”
به نظر می‌رسد محمد اشرف غنی خود بر مشکلاتی که فراروی حکومتش قرار دارد آگاه است و سنگینی فشارها را حس می‌کند. او در بیستمین نشست بورد مشترک نظارت و هماهنگی به تاریخ 18 سرطان گفت احساس نارضایتی در افغانستان به‌صورت فزاینده‌ای شکل قومی به خود می‌گیرد.
او گفت که نارضایتی‌های قومی در افغانستان پیچیده و به‌صورت عمیق محسوس بوده و اکثراً استوار بر بی‌توجهی و تبعیضی است که از گذشته بر جا مانده است. آقای غنی گفت که “ما نمی‌توانیم نابودی پنهانی برخاسته از قطب‌بندی قومی را دست کم بگیریم. مثل همیشه، رهبران بی‌پروا و افرادی که منافع ملی را قربانی منفعت شخصی‌شان می‌کنند، می‌توانند یک جامعه پولاریزه را دست‌کاری کنند. ما نمی‌توانیم اجازه چنین کاری را بدهیم.”
در کنار منتقدان و ناراضیان حکومت محمد اشرف غنی، شماری از افغان‌ها به این باورند که او میراث‌دار حکومتی است که در آن فساد به اوج خود رسیده بود و اکنون برای بهبودی اوضاع و حکومتداری در افغانستان به زمان بیشتری نیاز است و باید به آقای غنی فرصت بیشتر داده شود.
