دختران دانش‌آموز هراتی برای اولین‌بار به نمایندگی از افغانستان در رقابت‌های بین المللی رباتیک شرکت کرده اند. این رقابت‌ها همه ساله توسط نهادی به نام فرست گلوبل ( First Global) برگزار می‌شود تا الهام بخش بیش از 2 میلیارد جوان باشد که در عرصه های ساینس، تکنولوژی، ریاضی و انجینری می‌توانند بدرخشند.
علی‌رضا مهربان، مربی این دختران دانش‌آموز هراتی می‌گوید با آن که دانش آموزان او به خاطر مسئله ویزا نتوانستند در این مسابقات حضور یابند، اما روبات شان از افغانستان نمایندگی می‌کند.
علاوه بر این که این روبات ساخته شده در افغانستان در سطح بین المللی مسابقه می‌دهد، نکته ای جالب دیگر این است که دانش آموزان سازنده آن کار ساخت 4 ماهه را در مدت دو هفته انجام داده اند.
کوثر روشن یکی از دانش آموزان در این زمینه گفت که “بسته آموزشی ناوقت به دست ما رسید”. ما صرف دو هفته وقت داشتیم که روبات خود را بسازیم و برای آنان روان کنیم. به‌دلیل وقت کمی که داشتیم این نهاد خواست، نام ما را از لیست حذف کند، چون فکر نمی‌کرد ما بتوانیم در مدت دو هفته روبات بسازیم، اما ما به آنان وعده دادیم که می‌سازیم و بالاخره روزهای عید را عید نکردیم و روی این روبات کار کردیم تا تکمیل شد.”
خانم روشن، 15 سال سن دارد و دانش‌آموز صنف دهم یکی از مکاتب ولایت هرات است. او می‌گوید با تمام ممانعتی که از سوی خانواده اش داشته، به کارگاه آموزش روبات‌سازی شرکت کرده و مدت شش ماه در این بخش آموزش دیده است. این دختر خانم جوان افغان امیدوار است که روبات آنان در این رقابت‌ها مقام خوبی را به دست آورد.
کوثر گفت که “مسوولان برگزارکننده این مسابقات فکر نمی‌کردند که ما در مدت دو هفته بتوانیم این روبات را بسازیم، اما زمانی که این روبات ساخته شد و به دست آنان رسید، داوران با اطمینان زیاد به ما گفتند که روبات شما یکی از بهترین روبات‌های رقابت‌های امسال خواهد بود.”
آرزوی‌های بزرگ
این گروه شش نفری دختران دانش‌آموزند از 14 تا 16 سال سن دارند. آنان آروزی‌های بزرگی در سر پرورانده اند و می‌خواهند که در بخش فنی و میکانیکی در آینده دستاورهای بزرگی داشته باشند. آنان توسط نهادی موسوم به نام صندوق شهروندی دیجیتالی (Digital Citizen Fund) برای شش ماه در این بخش آموزش دیده اند.
این گروه شش نفری از میان 150 تنی انتخاب شده که در ابتدا در نهاد خصوصی “صندوق شهروندی دیجیتالی” از مکتبهای ولایت هرات در این مرکز برای آموزش‌های تکنالوژی و فنی آمده بودند. از آن جمله 20 تن از این دختران دانش‌آموز در بخش روبات‌سازی آموزش دیدند و این گروه شش نفری، بهتر درخشید.
روباتی که آنان ساخته در بازی‌های روباتیک نقش جمع کننده توپ را بازی می‌کند. این روبات باید طوری دقیق کار کند که توپ‌ها را با در نظرداشت رنگ و مشخصات آن از هم تفکیک نماید.
لیدا عزیزی از اعضای دیگر این تیم است که 15 سال سن دارد. او می‌گوید که دوست دارد در آینده در بخش روباتیک درس بخواند و در این بخش مهندس خوبی برای کشورش شود.
او گفت که “من از کودکی در ساختن روبات و کاردستی علاقه‌ی خاص داشتم. وقتی که زمینه آموزش روبات سازی از سوی این موسسه فراهم شد، من این فرصت را از دست ندادم. ما در این مسابقه بین المللی با وجودی که وقت کمی داشتیم، اما نخواستیم از لیست این مسابقات حذف شویم. تلاش خود را کردیم تا به دختران دیگر کشورها نشان دهیم که دختران افغان با وجودی که با بمب و ماین کلان می‌شوند، انگیزه پیشرفت نیز دارند.”
U.S. rejects travel visa for Afghan girl robotics team https://t.co/IR3i3uy2q4
— Judd Legum (@JuddLegum) July 1, 2017
با این وجود لیدا امیدوار است که روبات آنان بتواند در این رقابت‌ها مقام خوبی بگیرد.
سمیه فاروقی، عضو دیگر این گروه شش نفری، 14 سال سن دارد و دانش‌آموز صنف هشتم مکتب می‌باشد. او می‌گوید که در ابتدا برای آموختن روبات، با مخالفت خانواده اش روبرو بوده، اما رضایت آن‌ها را به دست آورده است.
سمیه به خبرنامه گفت که “من پیش از این علاقه زیاد به روبات ساختن داشتم. من پیش از این در خانه روبات‌های مانند تانک، زرنج، سکواتور و مثل این‌ها را ساختم. روبات‌های دیگر هم ساخته بودم.”
سمیه می‌گوید که او در رشته روبات سازی دوست دارد رشد کند و آموزش های عالی ببیند.
رودابه نوری، عضو 16ساله این گروه است. او می‌گوید که در آغاز آموزش هایش در عرصه روبات سازی از سوی دوستان نزدیک‌اش نیز به تمسخر گرفته می‌شد. او دلیل این امر را در ناآگاهی جامعه نسبت به مسئله روبات سازی عنوان می‌کند. با این حال، رودابه می‌گوید که با این موضوع کنار آمده و به آموزش هایش ادامه داده است.
It's the opposite of fighting terrorism.
Team of Afghan girl roboticists was denied entrance to the U.S. https://t.co/fFItLfiF4Q #SmartNews— Janice Jhana Elks🇺🇸 (@OMAHAGEMGIRL) July 1, 2017
رودابه به خبرنامه گفت که “من دوست دارم در رشته ی تکنالوژی و روباتیک روی طرح های بیشتر کار کنیم. کار ما حالا مورد تشویق خیلی از مردم از جمله اساتید ما قرار گرفته است. کار گروهی نتیجه خوبی دارد و ما امیدواریم که مقام خوب در این مسابقه بگیریم.”
رودابه می‌گوید که آنان برنامه‌های زیادی در آینده دارند و می‌خواهند روبات‌های زیاد دیگری نیز بسازند. قرار است رقابت های روبات دختران افغان و شرکت کنندگان دیگر، به تاریخ 16 تا 18 ماه جاری میلادی در سالن قانون اساسی «دار» ( DAR Constitution Hall) در واشنگتن برگزار شود.
عدم حضور
تیم روبات ساز افغان زمانی خبرساز شد که سفارت آمریکا در کابل درخواست ویزای آن‌ها را رد کرد.
علی رضا مهربان، مربی این دختران روبات‌ساز به خبرنامه گفت که “دلیل عمده که آنان برای ندادن ویزه به این دختر خانم‌های افغان پیشکش می‌کنند، می‌گویند که ویزه B1 و B2 که این دختران درخواست داده اند، تعداد آن کم است که نمیشه این ویزه را به اینان داد.”
I feel safer now that we've denied a once in a lifetime opportunity to a group of girls whose country we've been bombing since their birth. https://t.co/55bR2pFBPq
— Jonathan Blanks (@BlanksSlate) June 30, 2017
از سوی هم یک سناتور ارشد دموکرات و کاندیدای پیشین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، از وزارت خارجۀ ایالات متحده خواسته است “در صدور ویزه برای دختران افغان تجدید نظر کند.” برنی سندرز، در واکنش به این اقدام، در صفحه رسمی فیسبوک خود نگاشته است “به منظور حمایت از آرمان های تعلیمی جوانان به ویژه دختران جوان، باید تمام جهان برای سیاست خارجی ایالات متحده، به عنوان یک اولویت نگریسته شود، نه یک تهدید”.
آقای سندرز، وزارت خارجه امریکا را به “تسریع” صدور ویزا به این دختران “تشویق” کرده تا به گفتۀ او “انجنیران جوان بتوانند به دی سی آمده و در رقابت با همسالان شان از سرتاسر جهان، سهم گیرند.”
فرست گلوبل (First Global)، یک رقابت سالانه بین المللی رباتیک برای جلب اشتیاق دانش‌آموزان در بخش علم، فناوری، مهندسی و ریاضی (STEM) است که همه ساله در آمریکا برگزار می‌شود.
این مجمع یکی از نهادی‌های غیر انتفاعی و خیریه امریکایی است که یک چارچوب مشخص را برای رقابت روباتیک در سطح جهانی آن، مانند “المپیک”، حمایت می‌کند. فرست گلوبل از هر کشور برای شرکت در این برنامه بین المللی دعوت می‌کند که نقش یک پل را میان دانش‌آموزان مکاتب کشورها با پس زمینه‌های مختلف، زبان، ادیان و رسوم بازی می‌کند.
این نهاد تلاش می‌کند که دولت‌ها و سازمان های مختلف جهان را متقاعد کند که آموزش های فنی و حرفه ای را فرا گیرند و با سرمایه‌گذاری روی نوجوانان، این بخش تقویت شود.