به تازگی جشن نامزدی باتور دوستم، پسر ارشد جنرال عبدالرشید دوستم معاون نخست رییس جمهور افغانستان با دختر یکی از جنرالان ارشد ترکیه پای شماری از رهبران افغانستان را به آنکارا کشانده و خبرساز شده است. نامزدی این دو جوان از دو کشور امر تازه‌ای نیست اما آن‌چه این پیوند را برجسته می‌سازد، جایگاه عروس و داماد است.
فرزندان بسیاری از سیاست‌مداران در افغانستان و کشورهای دیگر در ادامه زندگی، همسرانی از طیف خودشان برگزیده‌اند. این انتخاب گاهی براساس خواست دو شخص نبوده بل که براساس مصلحت‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی انجام شده است. در گذشته شاهان افغانستان نیز برای خود و فرزندان شان، برای گرفتن عروس دست به انتخاب سیاسی زده‌اند. برایند چنین وصلت و ازدواج‌ها، حمایت‌های سیاسی و اقتصادی از خانواده یا شخص داماد، شهزاده و شاه بوده است.
چنانچه ابوالفضل بیهقی در کتاب وزین خود، تاریخ بیهقی، آورده است که “امیر محمود رَضِی الله عَنه چون دیدار کرد با قدِرخان و دوستی مؤکَّد گردید به عقد و عهد … و دختری از آنِ قدرخان به نام امیر محمد عقد نکاح کردند، که امیر محمود رضی الله عنه در آن روزگار اختیار چنان می‌کرد که جان‌بها به هر چیزی محمد را استوار کند…”
قدرخان از سلسله آل افراسیاب بود و این سلسله در آسیای مرکزی حکومت اسلامی مهمی را تشکیل داده بود. پس از تصرف قلمرو سامانیان، در ماوراءالنهر با غزنویان هم مرز گردید. این همسایگی ترکان غزنی را پیوسته به فکر مشغول می‌داشت و در زمان سلطان محمود چندین بار باهم درگیر شدند. چون سلطان محمود امیر محمد را به جانشینی خود برگزید، تلاش می‌کرد مشکلات سد راه سلطنت او را از میان بردارد و برای اطمینان خاطر از جانب ترکستان، تصمیم گرفت پیوند خویشاوندی بین امیر محمد و قدرخان برقرار سازد.
باتور و بلیس
قصه‌ی باتور دوستم اما متفاوت است. این نه از روی مصلحت است و نه از روی سیاست، بلکه انتخاب دو جوانی است که در جریان تحصیل در دانشگاه غازی در ترکیه رقم خورده است.
باتور دوستم فرزند ارشد جنرال دوستم در دانشگاه غازی در شهر آنکارا، پایتخت ترکیه، حقوق خوانده و بلیس، دختر جنرال مصطفی لیوانت چولاک، در این دانشگاه با او هم‌صنفی بوده است. آشنایی و دوستی این زوج جوان نیز از همین جا شروع می‌شود. آنان تصمیم می‌گیرند تا باهم ازدواج کنند و سپس خانواده‌های هر دو به این وصلت موافقت می‌کنند. سرانجام جشن نامزدی آنها اول ماه جولای امسال در آنکارا با حضور جنرال دوستم برگزار شد. این مراسم خودمانی و متفاوت برگزار شده است.
جنرال مصطفی لیوانت چولاک یکی از جنرالان ارشد ترکیه است که در افغانستان نیز ماموریت انجام داده است. در اکتوبر 2009 او فرماندهی زون مرکزی نیروهای بین‌المللی حافظ صلح یا آیساف را در افغانستان بر عهده گرفت. او متولد 1961 می‌باشد و تحصیلات عالی خود را دانشگاه نظامی ترکیه به پایان رسانده است.
جشن متفاوت
جشن نامزدی باتور و بلیس در آنکارا در فضای متفاوت برگزار شده است. حدود 250 نفر از دوستان و نزدیکان جنرال دوستم و جنرال چولاک در این مراسم دعوت شده بودند.
نور اوغلی کارگر، یکی از نزدیکان باتور دوستم به خبرنامه می‌گوید جنرال دوستم در این مراسم پیوند باتور و بلیس را تبریک گفت و تاکید کرد که “مي‌توانستم هزاران نفر با ساز و سرود و پاي‌كوبي دعوت كنيم اما به احترام شهدای حادثات اخير ماه مبارك رمضان نخواستيم بسيار با كش و فش اين مراسم را تجليل كنيم.”
میهمانان
در جشن نامزدی باتور و بلیس شماری از مقامات ارشد دولت افغانستان و ترکیه نیز شرکت کرده بودند. محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی، صلاح‌الدین ربانی وزیر امور خارجه و عطا محمد نور والی ولایت بلخ از افغانستان و چندین مقام وزارت خارجه ترکیه از جمله چورمان، سفیر این کشور در کشورهای جنوب آسیا و دیگر دوستان شخصی جنرال دوستم در این مراسم دعوت شده بودند.
https://twitter.com/tahirqadiry/status/881209394964443136
حاشیه‌ها
نامزدی باتور دوستم و بلیس هرچند خود خبر تازه‌ای بود اما حاشیه‌های این رویداد بیشتر از متن آن پررنگ شد، تا آن‌جا که جشن نامزدی باتور و بلیس بهانه‌ای شد برای تشکیل ائتلافی قدرتمند از مخالفان اشرف غنی رییس جمهور افغانستان در درون حکومت وحدت ملی.
میهمانانی که از افغانستان به این مراسم دعوت شده بودند، در کنار شرکت در جشن نامزدی باتور دوستم در نشست‌های جداگانه دور از چشم حکومت افغانستان درباره سرنوشت سیاسی این کشور تصمیم تازه‌ای گرفتند. محمد محقق، عطا محمد نور و صلاح‌الدین ربانی پیش از برگزاری نامزدی باتور جوان، در دیدارهای جداگانه با جنرال دوستم ائتلاف تازه‌ای را شکل دادند و سرخط خبرهای افغانستان را به خود اختصاص دادند.
شورای عالی ائتلاف برای نجات افغانستان
جنرال عبدالرشید دوستم، محمد محقق، عطا محمد نور و صلاح‌الدین ربانی چندی است که از شیوه مدیریت محمد اشرف غنی ناراضی اند و او را متهم به انحصارگرایی قدرت می‌کنند. دوستم از توطئه به جانش گفته و این که بی صلاحیت است، محقق از انحصارگرایی قدرت در ارگ، عطا محمد نور و صلاح‌الدین ربانی حمله بر جان رهبران جمعیت را حمله سازمان دهی‌شده دانسته و در عین حال خواهان برکناری شماری از مقامات ارشد امنیتی افغانستان می باشند.
رهبران حزب جنبش ملی افغانستان، وحدت اسلامی مردم افغانستان و جمعیت اسلامی افغانستان در حاشیه جشن نامزدی باتور دوستم باهم ائتلاف کردند و قرار است این ائتلاف به‌زودی در افغانستان فعالیت‌هایش را شروع کند.
شورای عالی ائتلاف برای نجات افغانستان به تاریخ 10 جوزای سال جاری با نشر اعلامیه‌ای گفته است که سه حزب سیاسی “برای جلوگیری از فروپاشی نظام و هرج و مرج سیاسی و به دلیل شرایط دشوار امنیتی، روند غیرقانونی عملکرد دولت و آسیب‌پذیر شدن شیرازه وحدت ملی” ائتلاف کرده‌اند.
“تلاش براى اعاده صلاحيت‌هاى معاون اول رياست جمهورى و وزراء مطابق قانون اساسى و تشكيلات اساسى مصوبه پارلمان كشور و اجرای صلاحيت‌هاى رييس و معاونين رياست اجرایي مطابق چارچوب توافق‌نامه حكومت وحدت ملى” و “حمايت از اعلاميه رهبرى جمعيت اسلامى در ماه رمضان ١٣٩٦” از دیگر اولویت‌های اساسی این ائتلاف گفته شده است.
انتقادات در شبکه‌های اجتماعی
جشن نامزدی باتور دوستم بیشتر برای یکی از شرکت‌کنندگان آن حاشیه خلق کرده است. بسیاری‌ها نسبت به عکس‌های فامیلی محمد محقق واکنش نشان داده و به قول معروف به او «گیر» داده‌اند. آقای محقق که خانمش را نیز در این سفر با خود برده است، چندین عکس از خود و اعضای خانواده‌اش را در فیسبوکش منتشر کرد که به زیارت قبر حضرت مولانا جلاالدین محمد بلخی رفته بودند. در عکس‌ها دیده می‌شود که خانم او لباس و حجاب ترکی پوشیده است.
شمار زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه فیسبوک، این تصاویر را دستاویزی برای نقد و نکوهش محمد محقق قرار دادند. بسیاری‌ها هم به چند زنه بودن آقای محقق پرداختند. آقای محقق اما در پاسخ به منتقدان و مدافعان خود واکنش جالب نشان داده و با ذکر دلایل بسیار به منتقدان خود پاسخ گفته است.
مواظب چشم‌های‌تان باشید
او در پاسخ به ادعای کسانی که گفته‌اند “خانمش بی‌حجاب است” نوشته است که “خانمم بی‌حجاب نیست … چون من الان در ترکیه هستم، خانمم حجاب ترکی با مانتوی بلند و روسری و سربند پوشیده که کاملاً شرعی هست و اگر کمی چاق‌تر است، شما چشم‌های تان را اصلاح کنید و با ذره‌بین نگاه نکنید….”
آقای محقق در این پاسخ جالب خود در واکنش به گفته‌های آنانی که گفته‌اند چرا در هر سفر یکی از خانم‌های خودش را با خود می‌برد نوشته است که “… اگر زن را در خانه حبس کنی می‌گویند آخوند مرتجع و ضد حقوق بشر و حقوق زن هستی، اگر احترام گذاشتی و در اجتماع حق فعالیت و حضور دادی می‌گویند فلان و فلان در جامعه که خانم شخصیت سیاسی حق حضور نداشته باشد دیگران چه خواهند کرد.”
بسیاری‌ها با دیدن عکس خانم آقای محقق در ترکیه چند زنه بودن وی را مورد نقد قرار داده‌اند و در پاسخ این گروه، او نوشته است که “… این را که من در سفر ترکیه نگرفتم، در چهارکنت، شولگره و مزار و کابل گرفتم. همان وقت بعضی جامه تنگ پوشیدند ولی خلاف شرع نیست اختیار دارم زندگی شخصی من است به دیگران مربوط نمی‌شود…”
در سوی دیگر اما بسیاری‌ها از این کار آقای محقق استقبال کرده‌اند و گفته‌اند رقیبان آقای محقق حق دارند مخالفت سیاسی نمایند ولی نباید “افکار زشت و عقب مانده و زن‌ستیز” خود را در قالب مخالفت بپوشانند.
با همه این ها، نامزدی باتور دوستم سرآغاز چند گفتمان جدی دست کم در فضای رسانه های اجتماعی افغانستان بوده است. این نامزدی با آن که خود متن آن به شدت بزرگ و جدی بود در مقابل حاشیه های بزرگ تر آن دست کم در فضای مجازی و رسانه ای افغانستان، کم رنگ تر می‌نمود.
افزودن دیدگاه