آغاز نشاط کابل؛ از خانه‌های گلی تا هنری‌سازی پایتخت افغانستان

شهری با نفوس 6 میلیونی یکی از بهم ریخته و بی نظیم ترین پایتخت های دنیا عنوان می‌شود که در آن سیستم حمل و نقل آشفته بوده، کانالیزاسیون شهر و فضلاب اکثرا وجود ندارد، اشغال و زباله بیداد می کند و  ساخت و ساز بی نقشه آن شدت یافته است. در کنار آن نبود سیستم های آبرسانی و برقی مشکل دیگر می باشد. اما در اقدام تازه‌ی شهرداری و اداره مستقل انکشاف زون پایتخت، طرح رنگ‌آمیزی منازل مسکونی در یکی از دامنه های کوه های مرکز شهر به صورت آزمایشی اجرا شده تا کابل به عنوان پایتخت افغانستان زیبا و دیدنی شود.

آغاز شهر زیبا

زون انکشاف شهری با هماهنگی شهرداری کابل به‌منظور زیبایی سیمای شهر و تشویق شهروندان، کار رنگ‌آمیزی خانه‌ها را در دامنه‌های کوه‌های گذر جوی شیر مربوط ناحیه دوم شهر اوایل این هفته آغاز کرده است.

در طرح اولیه این رنگ‌آمیزی قرار است 2000 خانه‌ در دامنه‌های کوه‌های گذر جوی‌شیر مربوط ناحیه دوم رنگ آمیزی شود.

جلیل سلطانی، سخنگوی شهرداری کابل به خبرنامه گفت که رنگ‌آمیزی خانه‌های ناحیه دوم پروژه‌ای از اداره مستقل زون انکشاف شهری کابل بوده که با هماهنگی شهرداری تکمیل می گردد. در روز اول آن 25 ساختمان و در روز دوم آن 11 ساختمان رنگ ‌آمیزی شده است.

سخنگوی شهرداری افزود که “در مرحله مقدماتی این پروژه 2000 خانه در ناحیه دوم در دامنه کوه‌های جوی‌شیر رنگ‌آمیزی می‌شود که  بودجه آن را اداره مستقل انکشاف زون پایتخت می‎پردازد و بعد از تکمیل شدن آن شهرداری بقیه خانه های این محل و ساحات مرتفع را نیز رنگ‌آمیزی می‌کند.”

بودجه مشخص

به گفته‌ی مسوولان شهرداری در دامنه‌های کوه‌های جوی‌شیر پنج تا شش هزار “خانه‌ی عمده‌تن کاه‌گلی” قرار دارد که پس از پایان رنگ‌آمیزی دو هزار ساختمان از سوی دفتر مستقل زون انکشاف شهر کابل، شهرداری متباقی آن ساختمان ها را در این منطقه رنگ آمیزی می کند. در این رنگ آمیزی از رنگ های شاد و دیدنی استفاده شده و نمای این بخش پایتخت نیز تغییر نموده است.

سخنگوی شهرداری کابل به خبرنامه گفت که یکی از برنامه‌های شهرداری کابل زیبا سازی‌ و رنگ‌آمیزی شهر است که در آینده برای آن بودجه‌ی مشخص اختصاص داده خواهد شد.

آقای سلطانی افزود که شهرداری کابل در نظر دارد که در ناحیه‌های مختلف به ویژه مناطق مرتفع شهر کابل برج‌های زیبا بنا کرده و رنگ آمیزی نماید. علاوه بر آن، برای دست فروشان مکان مشخصی را اختصاص داده و کراچی‌های شان را نیز رنگ آمیزی می کند. او در عین حال تاکید کرد که شهرداری با افرادی که به گونه خود سرانه به دیوار نگاری غیر مسوولانه اقدام می‌کنند، برخورد جدی خواهد کرد.

رنگ‌های نشاط آور

برای زیبایی شهر ساختمان‌های ناحیه دوم از رنگ‌های روشن سفید، نارنجی، سرخ، زرد، آبی و لاجوردی کار گرفته شده است.

سخنگوی ‌شهرداری کابل به خبرنامه گفت که این رنگ‌ها نظر به تاثیر مثبت روانی آن انتخاب شده تا با رنگ آمیزی خانه‌ها، باعث آرامش روحی، زیبایی طبیعت و تشویق شهروندان برای زیبایی شهر گردد. او تصریح کرد که شهرداری کابل در تعیین کیفیت و نوع رنگ نقشی ندارد.

نجیب الله الکوزی رییس ناحیه دوم شهر کابل در مورد کیفیت رنگ ها گفت که “این رنگ‌ها نه روغنی است و نه پلاستیکی. رنگی است که همراه چونه مخلوط می‌شود. در مقابل باران و آلودگی مقاومت خاص داشته و خیلی هزینه بر هم نیست. ما امسال این پلان را عملی می‌کنیم تا شهروندان نیز تشویق شوند و همین رنگ‌ها را استفاده کنند.”

خانه‌های ‌گلی

در اکثر مناطق شهر کابل به خصوص دامنه‌های کوه‌‌ها خانه‌ها به صورت کاه‌گلی و از خشت خام ساخته شده و کمتر ساختمان‌های که معیاری ساخته شده باشد وجود دارد.

بسیاری از شهروندان کابلی می‌گویند که شهر با رنگ‌آمیزی دیوار‌ها زیبا نمی‌شود. مجب رحمان یکی از پایتخت نشیان گفت که “در شهری که همه‌جای آن پر از زباله است و کانالیزایسون شهری ندارد، سیستم آب رسانی ندارد و ساخت و ساز ها خودسرانه و بدون پلان شهری صورت می‌گیرد و مردم به تشناب دست‌رسی ندارد، خلاصه فاقد هرگونه امکانات شهری است، رنگ نمودن دیوار‌ها به منظور زیبا سازی سیمای شهر اقدام تمسخرآمیز است.”

یکی دیگر از پایتخت نشینان در این زمینه می‌گوید که “شهردار اگر می‌خواهد شهر را زیبا بسازد، اول شهر را پاک سازی کرده و جلو ساخت و ساز خودسرانه را بگیرد. وقتی همه چیز درست شد، دیوارها را رنگ کند. حالا رنگ نمودن دیوار‌های غیر معیاری و کاه‌گلی که با باران می‌شارد و رنگ را نیز از بین می‌برد این کار در ضمن این که شهر را زیبا نمی‌سازد، کار معقول نبوده و جز هزینه کردن مزیت دیگری نخواهد داشت.”

رفع نیازهای دیگر

با آن که برخی از شهروندان کابلی نسبت به چنین اقدامی بدیین می‌باشند، اما نجیب‌الله الکوزی می‌گوید که پروژه رنگ‌آمیزی شهر کابل به ویژه در دامنه‌های کوه ها این امکان را به شهرداری می‌دهد که نیاز‌های آن مناطق را بررسی نماید و برای رفع چالش های رفت و آمد، سیستم کانالیزاسیون و فاضلاب و سیستم آبرسانی محلات مرتفع تلاش کند.

آقای الکوزی از شهروندان این محل می‌خواهد که در تکمیل این پروژه با ماموران شهرداری و اداره زون انکشاف شهری همکاری کرده و از دیوارهای رنگ شده‌ی شان حفاظت کنند.

نجیب‌الله الکوزی همچنان افزود که “ممکن است باران سبب تخریب رنگ آمیزی‌خانه‌های‌کاه‌گلی شود و برای جلو‌گیری آن این بار شهرداری کابل و اداره مستقل زون انکشاف شهری پایتخت از رنگ 40 فیصد پلاستکی استفاده می‌کند.”

یکی از باشندگان جوی شیر ضمن استقبال از رنگ‌آمیزی دیوار‌های محل به خبرنامه گفت که “ما انتظار داریم شهرداری مشکل آب آشامیدنی محل را زود‌تر حل کند. زیرا ساکنان این خانه‌ها با خر و کراچی از راه‌های دور، آب را به خانه‌های خود انتقال می‌دهند.”

اما مسولان شهرداری تاکید می‌کنند که همه این چالش‌ها در مدت کوتاهی نمی‌تواند حل گردد. به این جهت آن‌ها می‌گویند که برای هر بخشی زمان مشخصی را در نظر گرفته اند.

محمد رضا نایل رییس اداره مستقل انکشاف زون پایتخت به خبرنامه گفت که پروژه رنگ آمیزی و نهال شانی بخشی از پروژه زیربنایی انکشاف شهری زون پایتخت است که بودجه آن را وزارت مالیه می‌پردازد و برای ذهنیت سازی شهروندان در جهت بهبود وضعیت شهری روی دست گرفته شده است.

سابقه رنگ‌آمیزی

رنگ آمیزی و هنری سازی شهری برای اولین بار در کابل آغاز نشده است. این ابتکار به ویژه در آمریکای لاتین در سال‌های قبل وجود داشته است. دو سال قبل گزارش شد که در مکزیک یکی از کشورهای آمریکای لایتن که وضعیت آشفته شهری دارد و همانند افغانستان خانه‌های در دامنه کوه‌ها ساخته شده است، سازمانی متعلق به جوانان به نام جرمن کریو دست به ابتکار رنگ آمیزی خانه ها در دامنه‌ی کوه ناحیه پاچوچا زده و آن را به اثر هنری تبدیل کرده است.

گزارش شده بود که این پروژه رنگ آمیزی 20 هزار متر مربع و 209 خانه را در این دامنه کوه‌ها شامل می‌شود. این گروه با همکاری مردم محل توانست پروژه زیباسازی شهری را اجرا کند و از رنگ‌های شاد برای کار خود استفاده نمایند.

با توجه به این که چنین ابتکاری در افغانستان جدید بوده و نمای متفاوت و زیبا به پایتخت داده است، بسیاری از شهروندان کابلی خواهان گسترش آن در نقاط مختلف کابل می باشد. آنان می‌گویند که در فضای موجود که به خاطر مسائل امنیتی و جنایی بسیاری از شهروندان کابلی از وضعیت روانی خوبی برخوردار نیستند، ابتکاراتی که بتواند نشاط آور باشد، باید در اولویت برنامه های حکومت افغانستان قرار گیرد.

علی اکبر هم‌کار این گزارش بوده است.