شاید یکی از زیباترین رویاهای دختران از کودکی این باشد که روزی لباس سفید رنگ عروسی را بر تن کنند. همان لباسی که تمام شخصیت های کارتونی بچگی های شان از سیندرلا گرفته تا سفیدبرفی در پایان به تن می کردند و قدم به خانه خوشبختی می‌گذاشتند.
اما این روزها، خرید همین لباس رویایی به یکی از بزرگترین دغدغه های تازه دامادها تبدیل شده است. آنانی که می خواهند به اصطلاح آستینی برای خود بالا بزنند و تشکیل خانواده دهند. البته قیمت این لباس رویایی رابطه مسقیمی با محله‌ی فروشش نیز دارد.
لباس عروسی، لباس منحصر به فرد است. در کنار تولد و مرگ، ازدواج یکی از سه موقعیت مهم در زندگی هر فرد و تنها موردی است که او در تعیین چگونگی عظمت و شکوه برگزاری آن، نقش اصلی را برعهده دارد.
بسیاری از افغان‌ها زیبایی محافل ازدواج را مرتبط با زیبایی عروس می‌دانند و از این رو به لباس و نحوه‌ی آرایش و برخورد عروس توجه زیادی دارند.
نشانه‌ای از عظمت
در بزرگ شهرهای افغانستان عروس در روز ازدواجش باید لباس سفید بر تن کند. در عین حال نوع پوشش و برخورد عروس میزانی است برای سنجش بزرگی و عظمت عروس و خانواده‌اش.
در کنار این که لباس سفید زیبا نشانه‌ی از شأن خانوادگی شوهر عروس می باشد، نشانه‌ی شادی و سلیقه عروس نیز به شمار می‌رود. از این رو در انتخاب آن خیلی دقت می‌شود.
سنت نانوشته
در افغانستان پوشیدن لباس سفید با طراحی‌های ویژه عروسی در بزرگ شهر آمیخته با حرف و حدیث‌ها و یک رسم معمول است.
مردم باور دارند که دختر با لباس سفید که نمادی از پاکی وعفت پنداشته می شود، عروس شده به خانه‌ی شوهر می‌رود و با لباس سفید یا همان کفن، از خانه‌ی شوهرش خارج شود. این باور سبب شده که لازمه‌ی هر عروسی لباس سفید باشد و برای تهیه آن هزینه‌ی هنگفتی باید پرداخت.
برای شماری از دختران افغان لباس روز ازدواج‌شان از مادر‌شان به میراث می‌ماند اما این لباس‌ها اکثرا، قابل استفاده نمی‌باشد. از این رو آنان لباس تازه عروسی می‌خرند تا یادگار خوب برای فرزندشان در آینده باشد.
لیلا دختر خانمی که در یکی از رستوران‌ها به صورت آنلاین دنبال طرح‌های نو از لباس عروسی بود به خبرنامه گفت که به زودی قرار است ازدواج کند و دنبال لباس زیبا و برازنده است. پس از دیدن طرح‌ها و انتخاب یکی از آن‌ها، از بستگانش که در فرانسه است می‌خواهد تا آن لباس را برای عروسی‌اش بیاورد.
او برای یافتن لباس مورد نظرش تمام بازارهای مشهور شهر را زیر و رو کرده و درباره قیمت های لباس عروس ها می گوید که “خب هر چقدر پول بدهی همان قدر هم آش می خوری! لباس عروس هم نظر به مارک و کیفیت شان قیمت دارد و مانند همه اجناسی که از برندهای مشهور تهیه می شود. کسی که بخواهد، لباس عروس با کیفیت تهیه کند، باید قیمتش را هم بپردازه!”
او تاکید کرد که “برای یکی از دوستانم لباسی عروسی از دوبی گرفته بود که در بازار مثل آن پیدا نتانیستم.”
او اضافه می‌کند که هزینه خرید لباس برایش مهم نیست. چون به باورش انسان یک بار ازدواج می‌کند و در روز عروسی‌اش باید مثل یک ملکه بدرخشد.
یکی از فروشندگان لباس عروس در شهر کابل گفت که او بهترین لباس‌ها را از مشهورترین کمپنی‌ها که بیشترش از ترکیه، ایران، فرانسه و امارات متحده عرب است، وارد می‌کند.
این فروشنده تصریح کرد که ارزان‌ترین لباس عروسی که در دکانش دارد به 50 هزار افغانی می‌رسد و گران‌ترین لباس که در دکانش دارد 200 هزار افغانی فروخته می‌شود.
خانمی که نخواست نامش گرفته شود، گفت که لباس عروسی‌اش را به قمیت 200 هزار افغانی از دوبی خریده و آن لباس یادگار از بهترین روز زندگی‌اش است و آن را برای دخترش خواهد داد.
هزینه اضافی
در کنار فروشندگان لباس عروس، در شهر کابل دکان‌های مشخصی نیز وجود دارد که لباس عروسی را در مقابل دریافت ضمانت به عروس و دامادان به کرایه می‌دهند.
یکی از دکان داران گفت که در سال‌های اخیر رسم خرید لباس عروس کم رنگ شده و بسیاری‌ها لباس عروسی را به کرایه می برند. او اضافه کرد که “در فصل بهار و خزان، روزانه 20 تا 30 دست لباس عروس به کرایه می‌دهند.“
یکی از دختران که در دکانش مصروف تهیه لباس مورد نظرش بود به خبرنامه گفت که خرید لباس عروسی با هزینه‌ی هنگفت لازم نیست، زیرا لباس عروسی را تنها چند ساعت خواهد پوشید ولی با قیمت آن شاید بتواند چیزی مهم تر زندگی خود را تهیه کند.
فرحناز یکی دیگر از کسانی است که به زودی ازدواج می‌کند و برای عروسی‌اش لباسی را با 14000 هزار افغانی کرایه کرده است. به باور این دختر افغان پوشیدن لباس سفید لازم است ولی دوست ندارد که 100 هزار افغانی‌اش را صرف تهیه لباسی کند که تنها دو یا سه ساعت می‌پوشد.
او می‌گوید که دادن 100 هزار هزینه‌ی غیر ضروری است و زندگی خوشحال‌شان نیاز به یادگاری از روز ازدواجش را ندارد و گذاشتن لباس به دختری که اصلن وجود ندارد هم حرف خنده‌دار است.
یکی از دختران که در مغازه لباس بر روی کرایه‌ی لباس عروسی چانه‌زنی می‌کرد گفت که “هر زمان رسمش و امروز من لباس مطابق ذوق خودم برای چند ساعت کرایه می‌کنم. چون در کنار این که خرید این لباس خیلی گران تمام می‌شود، نگهداری آن نیز سخت و جای گیر است و لباس سفید عروسی دیگر هیچ جا پوشیده نمی‌شود.”
دو قرن پیشینه
برخلاف کلان شهرهای افغانستان، در برخی از ولایت‌های این کشور پوشیدن لباس سفید در عروسی مهم نیست و برای عروس از تکه های متفاوت و نسبتن گران قیمت تر لباس عروسی تهیه می‌کنند.
باورها بر این است که رنگ سفید بیشتر نشانه از قدرت، ثروت، توانگری و پاکی است و رسم پوشیدن لباس سفید عروسی، به دوران ملکه ویکتوریا در سال‌های 1840 میلادی بازمی‌گردد. ملکه ویکتوریا اولین فردی بود که در مراسم عروسی‌اش با شاهزاده البرت، لباس سفید به تن کرده بود.
تا آن زمان رنگ سفید برای مراسم ادزواج شاهانه مناسب پنداشته نمی شد. ملکه ویکتوریا با ازدواج در لباس سفید، باعث شگفتی همه شد و بعد از آن چرخ‌ها را به حرکت درآورد. زیرا به زودی زنان در سرتاسر اروپا و آمریکا از لباس‌های سفید برای عروسی خود استفاده کردند.
اگرچه عروس‌هایی هم وجود داشتند که همچنان لباس‌هایی به رنگ‌های دیگر انتخاب می‌کردند؛ اما رنگ سفید به عنوان رنگی مناسب و عالی برای لباس عروس پذیرفته شده بود و از آن زمان تاکنون ادامه یافته است.
لباس سیاه عروس
بر اساس سنت های گذشته، از چندین سال قبل رنگ سفید به عنوان مناسب‌ترین رنگ برای لباس عروسی انتخاب شده است. این رنگ نمادی از پاکی و خلوص و عفت دخترانه و نشانه‌ای از قلب سالم و دست‌نخورده‌ای است که عروس به همسر آینده خود تقدیم می‌کند.
تا حالا در بسیاری از کشورها، از تمام رنگ‌ها برای تهیه‌ی لباس عروس کار گرفته شده و به کارگیری از رنگ‌های متفاوت در تهیه لباس عروسی بر می‌گردد به تعبیر و تفسیر رنگ‌ها در باور و دین مردم کشورهای مختلف.
به عنوان نمونه، رنگ سرخ در فرهنگ مردم هند و چین نمای از جذابیت و عشق به زندگی است و رنگ سفید نمای از سوگواری؛ اما به باور مردم افغانستان و ایران این رنگ به معنای صفا، صمیمیت، پاکی و عفت است و رنگ سیاه رنگ سوگواری است. در عین حال، رنگ بنفش به معنای پاکی و رنگ آبی به معنای صلح و رنگ سبز به معنای پایداری می باشد.
رنگ سیاه به عنوان رنگ تیره و دلگیر کننده تا حال مورد استفاده در تهیه لباس عروسی به کار نرفته بود؛ اما در تازه‌ترین‌های دنیای مد و فیشن یک طراح لبنانی تبار، لباس عروس جدید امسال را به این رنگ طراحی کرده است.
کلیشه‌ی جنسیتی
شماری از دختران افغان خلاف باور‌های سنتی به این باورند که لباس سفید بار معنایی کلیشه‌ی جنسیتی را به همراه دارد.
خانمی که نخواست نامش گرفته شود به خبرنامه گفت که در عروسی‌اش لباس صورتی به تن کرده و از لباس سفید که مردم آن را نمادی از عفت دخترانه تعریف کرده‌اند، متنفر است.
او تاکید کرد که “مردم به نام عفت دخترانه به زنان بسیار ظلم می‌کنند و دختران‌شان را متقاعد می‌کنند که با لباس سفید به خانه شوهر می‌روند تا آخر عمر در آنجا تحت هر شرایط بمانند و با کفن از آنجا خارج شوند تا مایه شرم‌ساری خانواده پدر نشوند.”
نتیجه اخلاقی
البته لباسی که عروس در مراسم عروسی به تن می‌کند تنها به همان پیراهن محدود نمی شود. قیمت کیف و کفش، چتر و دستکش، تاج و کلاه و شنل و تور نیز به آن اضافه می شود.
در میان هزینه های گزافی که مراسم رویایی ازدواج به دنبال دارد، بهتر است که عروس خانم ها یک کمی هم به فکر جیب داماد باشند، تا همسر آینده شان برای پرداخت بهای لباسی که تنها یک شب بر تن عروس ها می شود، مجبور نباشد تا ماه های بعد اقساط مختلف قرضه ها را بپردازد.
در عین حال، مغازه داران نیز که لباس عروس به کرایه می‌دهند به نظافت آن توجه داشته باشد تا سبب حساسیت و انتقال بیماری برای مشتریان شان نشود.