با وجود همه تردیدهایی که نسبت به برگزاری انتخابات مجلس در سال جاری وجود دارد اما حکومت افغانستان و کمیسیون مستقل انتخابات این کشور می گویند که خواهان برگزاری انتخابات در سال جاری می باشند و امیدوارند که انتخابات مجلس در ماه های آینده برگزار شود.
دواخان مینه پال معاون سخن گوی ریاست جمهوری افغانستان به خبرنامه گفت که حکومت این کشور خواهان برگزاری انتخابات مجلس و شوراهای ولسوالی ها در سال جاری بوده و منتظر است تا کمیسیون مستقل انتخابات زمان برگزاری انتخابات را مشخص نماید.
به گفته او حکومت افغانستان آماده است تا پس از اعلام نظر کمیسیون انتخابات این کشور در مورد هزینه های مورد نیاز برگزاری انتخابات و امنیت آن کار کند. معاون سخن گوی ریاست جمهوری معتقد است که هنوز فرصت کافی برای برگزاری انتخابات مجلس و شوراهای ولسوالی ها در سال جاری وجود داشته و حکومت نیز اراده برگزاری آن را دارد.
از سوی دیگر مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان نیز می گویند که تلاش دارند تا در سال جاری انتخابات مجلس و شوراهای ولسوالی ها برگزار شود.
با این حال و با توجه به چالش ها و مشکلاتی که در این راه وجود دارد، سوال ها و تردیدهای زیادی وجود دارد و بسیاری ها در مورد امکان برگزاری انتخابات در سال جاری، آن گونه که مقامات حکومت افغانستان و کمیسیون انتخابات این کشور می گویند چندان خوش بین نیستند.
چالش ها
مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات می گویند که 3 چالش عمده بر سر راه برگزاری انتخابات در سال جاری وجود دارد.
عبدالبدیع صیاد سخن گوی کمیسیون مستقل انتخابات به خبرنامه گفت که عمده ترین چالش در این مسیر، ناامنی و جنگ بوده که ممکن است برگزاری انتخابات را با مشکلاتی روبرو سازد.
به گفته آقای صیاد، تامین هزینه و هم چنین فرصت و زمان کم نیز از دیگر چالش ها در این روند پنداشته می شود.
سخن گوی کمیسیون انتخابات افغانستان تصریح کرد که “دولت به تنهایی توانایی تامین هزینه آن را ندارد و از سوی دیگر، با توجه به فرصت کمی که مانده است، تاخیر بیشتر می تواند مانع برگزاری انتخابات شود چرا که با شروع فصل سرما، برگزاری انتخابات در بیشتر مناطق افغانستان که کوهستانی و سرد است، ممکن نخواهد بود.”
اما این موارد، تنها چالش های پیش رو برای برگزاری انتخابات نیست. چگونگی برگزاری انتخابات شفاف و تقسیم بندی حوزه های انتخاباتی از دیگر مواردی است که تا هنوز در مورد آن تصمیم گیری نشده و مسولان در کمیسیون انتخابات افغانستان نیز می گویند که برای اعلام تقویم انتخاباتی، منتظر تصمیم گیری حکومت این کشور می باشد.
انتخابات دیجیتالی
یکی از نگرانی های انتخاباتی در جامعه افغانستان، چگونگی تضمین شفافیت آن و جلوگیری از تقلب است که مردم این کشور خاطره خوبی از آن در انتخابات ریاست جمهوری سال 1393 خورشیدی ندارند. در آن انتخابات اگرچه حضور مردم با وجود مشکلات امنیتی، گسترده و چشم گیر بود اما تخلف های صورت گرفته در جریان انتخابات، این کشور را به سمت بحرانی کشاند که در نهایت نتیجه آن تشکیل حکومت وحدت ملی با حضور دو رقیبی بود که یکی رییس جمهور و دیگری رییس اجرایی شد.
اما حالا مقامات کمیسیون انتخابات افغانستان می گویند که طرحی را روی دست دارند تا سیستم انتخاباتی این کشور دیجیتالی شود؛ طرحی که آنها امیدوارند تا با عملی شدن آن، انتخاباتی شفاف و بهتر برگزار گردد.
عبدالبدیع صیاد، سخن گوی کمیسیون مستقل انتخابات در این باره به خبرنامه گفت که “بر اساس این سیستم، ثبت نام رای دهندگان به صورت بایومتریک آغاز خواهد شد و رای گیری و شمارش آرا نیز با همین روش صورت خواهد گرفت.”
اما این طرح نیز تاکنون نهایی نشده و برای عملی شدن آن کمیته ای تشکیل شده تا چگونگی و امکان اجرای آن را در انتخابات بررسی کنند.
آقای صیاد تصریح کرد که یک کمیته که شامل متخصصین داخلی و خارجی می باشد از یک هفته قبل کارشان را آغاز کرده اند و قرار است پس از بررسی های این کمیته، در مورد امکان استفاده از این سیستم دیجیتالی نظر کارشناسی خود را ارائه نماید تا کمیسیون انتخابات نیز بر اساس آن برنامه ریزی کند.
با این وجود به نظر می رسد اجرایی شدن این طرح نیز با توجه به نیازهای مالی و ثبت نام دوباره همه شهروندان دارای شرایط رای دهی در سراسر این کشور، نیازمند زمان بیشتری است و با دشواری هایی نیز روبرو می باشد.
تقسیم بندی حوزه های انتخاباتی
یکی از موارد دیگر در مورد انتخابات که تاکنون سرنوشت آن مشخص نیست و مبهم باقی مانده، تصمیم در مورد حوزه های انتخاباتی است که کمیسیون انتخابات افغانستان طرح خود را در این مورد به رهبران حکومت وحدت ملی ارائه کرده تا تصمیم نهایی در این مورد گرفته شود.
کمیسیون انتخابات برای تصمیم گیری در مورد چگونگی تقسیم حوزه های انتخاباتی از ماه ها قبل شروع به مشورت با احزاب و جریان های سیاسی نموده بود که در نهایت گفته شد بیشتر این جریان ها موافق کوچک تر شدن حوزه های انتخاباتی هستند.
سخن گوی کمیسیون انتخابات افغانستان در این زمینه به خبرنامه گفت که بر اساس این طرح قرار است تا حوزه های انتخاباتی در این کشور دوباره تقسیم بندی شود و ولایت هایی که جمعیت بیشتری دارند حوزه های رای دهی آن افزایش یابد.
آقای صیاد تاکید کرد که معیار این تقسیم بندی نیز بر اساس سهمیه نمایندگان این ولایت ها در مجلس می باشد که از قبل مشخص شده است.
در این طرح پیشنهاد شده تا ولایت هایی که از 2 تا 5 نماینده در مجلس سهمیه دارند، یک حوزه انتخاباتی داشته باشند؛ این بدان معناست که همه این ولایت ها، یک حوزه انتخاباتی محسوب شود.
ولایت هایی که از 6 تا 10 نماینده دارند به دو حوزه، ولایت هایی که از 11 تا 15 نماینده در مجلس دارند به 3 حوزه، ولایت هایی که از 16 تا 20 نماینده دارند به 4 حوزه و ولایت هایی که از 21 تا 25 نماینده دارند، به 5 حوزه انتخاباتی تقسیم خواهند شد. این مورد آخر تنها شامل ولایت کابل می شود.
اما سرنوشت این طرح نیز تاکنون مشخص نیست و مقامات کمیسیون انتخابات می گویند که منتظر تصمیم نهایی از سوی ارگ ریاست جمهوری هستند تا بر مبنای آن مراحل بعدی را عملی سازند.
با این که نزدیک به دو ماه قبل این طرح به ارگ ریاست جمهوری ارایه شده اما تاکنون مورد تایید قرار نگرفته است. دوا خان مینه پال معاون سخن گوی ریاست جمهوری گفت که مشورت ها در این مورد ادامه دارد.
البته تصمیم گیری در این مورد بیشتر مربوط به گفتگوها و مشورت های سیاسی میان مقامات، شخصیت ها و احزاب سیاسی می باشد و این به معنای زمان بر بودن آن برای تصمیم گیری نهایی است. از دست رفتن وقت برای نهایی سازی این طرح، یکی دیگری از نگرانی های مقامات در کمیسیون انتخابات افغانستان می باشد.
تردیدها
با وجود این که مقامات حکومت و کمیسیون انتخابات افغانستان از امیدواری های شان برای برگزاری انتخابات پارلمانی در سال جاری سخن می گویند اما بسیاری از کارشناسان و نهادهای فعال در زمینه انتخابات در مورد برگزاری آن در سال جاری تردید دارند و می گویند که با شرایط موجود، امکان برگزاری انتخابات شفاف و سالم وجود ندارد.
جانداد اسپین غر رییس دیده بان انتخابات افغانستان به خبرنامه گفت که با نگاه به میزان آمادگی هایی که برای برگزاری انتخابات نیاز است، اطمینان زیادی به برگزاری آن در این سال وجود ندارد.
او تاکید کرد که “هدف این است که برگزاری انتخابات توام با اصلاحات و شفاف باشد، نیاز به فرصت و زمان بیشتری است. چرا که تاکنون آمادگی های لازم برای برگزاری انتخابات نیز در حکومت و کمیسیون انتخابات دیده نمی شود.”
با این وجود به نظر آقای سپین غر، در زمینه برگزاری انتخابات اقدامات جدی انجام نشده، فرصت های زیادی از دست رفته و زمان برای برگزاری انتخابات نیز در سال جاری محدود شده است.
پیامدها
بر اساس قانون، قرار بود انتخابات مجلس افغانستان در سال 1394 برگزار گردد. اما به دلایلی چون ضرورت آوردن اصلاحات در نظام انتخاباتی این کار صورت نگرفت و رییس جمهور افغانستان مدت کاری نمایندگان مجلس را تمدید کرد.
رییس جمهور اشرف غنی گفته بود که مجلس فعلی این کشور، تا زمان برگزاری و اعلام نتایج انتخابات مجلس بعدی به کار خود ادامه خواهد داد. اما انتخابات در این مدت برگزار نشد و حالا هم در مورد امکان برگزاری آن علاوه بر خوش بینی های حکومت، تردیدهایی وجود دارد؛ تردیدهایی که می تواند به جایگاه حکومت و مجلس در نزد مردم، آسیب های جدی تری وارد نماید.
یوسف رشید رییس فیفا – بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان – در گفتگو با خبرنامه تاکید کرد که ادامه این روند می تواند بی اعتمادی مردم نسبت به اراده حکومت برای برگزاری انتخابات را بیشتر سازد.
به نظر آقای رشید، از سوی دیگر تاخیرهای پی در پی در این مورد می تواند تبدیل به امری عادی شود و این گونه انتخابات های بعدی نیز مانند انتخابات ریاست جمهوری به دلایل دیگری به تاخیر افتد.
آقای رشید معتقد است که به تاخیر افتادن دوباره انتخابات مجلس و شوراهای ولسوالی ها نه تنها به مشروعیت و اعتبار حکومت وحدت ملی آسیب هایی وارد خواهد کرد بل به گفته او، می تواند بحران های دیگری را نیز در پی داشته باشد؛ بحران هایی که موجب فاصله شهروندان و حکومت افغانستان خواهد شد و افزایش بی اعتمادی های مردم و احزاب سیاسی را در پی خواهد داشت.
افزودن دیدگاه