نگرانی‌ها از احتمال قحطی میوه و سبزی در بازارهای افغانستان

مقام‌ها در اتاق تجارت و صنایع افغانستان از سیاست ضعیف این کشور در مقابل پاکستان شکایت دارند و می‌گویند در صورتی که افغانستان در مقابل سیاست‌های تجاری پاکستان راه حلی نسنجد، این کشور با قحطی میوه و سبزی دچار خواهد شد.

صیام‌الدین پسرلی، سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه گفت که با بسته شدن مرزهای تجاری پاکستان، افغانستان در کوتاه مدت برنامه مشخصی برای تامین سبزی و میوه برای این کشور ندارد. او تاکید می‌کند که این کشور به دلیل نداشتن سردخانه‌های کافی برای نگهداری میوه و سبزی، نمی‌تواند برای مدت زیادی با این وضعیت دوام آورد.

از سوی هم در حال حاضر نرخ میوه و سبزی در بازارهای افغانستان در چند هفته‌ی اخیر به دلیل بسته شدن مرزهای پاکستان، چند برابر شده است.

سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان گفت که “اگر حکومت در این مورد راه حلی نسنجد، افغانستان به یک بحران تجاری و قحطی میوه و سبزی رو برو خواهد شد.”

از سوی هم مسافر قوقندی، سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه می‌گوید که این وزارت تلاش دارد از تمام گزینه‌های ممکن برای حل این معضل استفاده کند.

سخنگوی وزارت تجارت افغانستان تاکید کرد که ” تمام گزینه‌ها روی میز وزارت تجارت و صنایع افغانستان است و ما در حال بررسی آنها هستیم. گزینه‌های که در داخل افغانستان وجود دارد، گزینه‌های منطقه‌ای که افغانستان عضویت سازمان‌های منطقه‌ای را دارد و هم‌چنان گزینه‌های جهانی را داریم که ما عضو سازمان تجارت جهانی هستیم.”

مقام‌ها در وزارت تجارت و صنایع افغانستان می‌گویند که گفت‌وگو در سطح بین المللی در این مورد نیز جریان دارد. آنان می‌گویند که محمود صیقل، سفیر و نماینده دایمی افغانستان در سازمان ملل نیز در این سازمان این مساله را مطرح کرده است. مقام‌های وزارت تجارت و صنایع افغانستان تاکید دارند که این موضوع امروز در جلسه‌ی شورای عالی اقتصادی به ریاست رییس جمهور غنی، نیز مطرح شده و روی آن بحث صورت گرفته است.

با آن که تلاش ها برای فشار بر پاکستان به خاطر رفع موانع مرزی در راستای تجارت دو کشور ادامه دارد، اما در سال های گذشته تنش‌های سیاسی افغانستان با همسایه‌ی شرقی‌اش باعث شد که روابط تجاری این دو کشور نیز متاثر گردد و به پایین‌ترین سطح ممکن برسد؛ امری که سبب شد افغانستان سیاست و برنامه‌های اقتصادی و بازرگانی خود را از شرق به غرب و شمال تغییر دهد. اما این کشور هنوز نتوانسته است که وابستگی‌اش را در بخش میوه و سبزی از پاکستان پایان دهد.

سکوت افغانستان

مقام‌ها در اتاق تجارت و صنایع افغانستان می‌گویند که پاکستان بر خلاف قوانین سازمان تجارت جهانی، همواره مرزهای تجاری‌اش را به‌روی افغانستان بسته و از این مرزها به عنوان ابزار فشار سیاسی بر کابل استفاده کرده است. آنان تاکید می‌کنند که حکومت افغانستان اما در مقابل آنچه که تخطی‌های پاکستان می‌نامند، همواره سکوت کرده اند.

صیام‌الدین پسرلی، سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان می‌گوید که افغانستان نتوانسته تا کنون شکایت‌نامه‌ای به سازمان تجارت جهانی مبنی بر نقض قوانین تجارت بین المللی از سوی پاکستان، درج کند.

آقای پسرلی گفت که ” افغانستان موفق نشده است که تا هنوز در سازمان تجارت جهانی علیه پاکستان شکایت کند. افغانستان که عضویت سازمان تجارت جهانی را دارد هنوز نتوانسته است به دلیل اختلاف‌های درون حکومتی نماینده‌اش را در این سازمان معرفی کند. پس مسلم است که شکایتی نیز نمی‌تواند.”

مقام‌های اتاق تجارت و صنایع افغانستان، حکومت این کشور را در عدم استفاده درست از امتیازهای عضویت سازمان‌های بین المللی تجاری متهم کرده و می‌گویند که این کشور از مدیریت ضعیفی در استفاده از حق عضویت‌اش در چنین سازمان‌های برخوردار می‌باشد.

سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان گفت که “بزرگترین هدف ما از عضویت در سازمان تجارت جهانی، این بود که باید بتوانیم بالای پاکستان فشار وارد کنیم که در آینده مشکلاتی برای بازرگانان افغانستان ایجاد نکند. اما در صورتی که افغانستان از این حق عضویت استفاده نمی‌تواند، عضو شدن در چنین سازمانی هیچ‌گونه نفعی برای افغانستان ندارد.”

پیش از این سازمان تجارت جهانی از حکومت افغانستان خواسته بود که نماینده اش را در این سازمان معرفی کند و قرار بود که نماینده‌ای از این کشور در ماه جون سال 2016 در سازمان تجارت جهانی معرفی شود. اما مقام‌ها در اتاق تجارت و صنایع افغانستان می‌گویند که این نماینده هنوز از سوی حکومت افغانستان معرفی نشده است.

مسافر قوقندی، سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان می‌گوید تا زمان که نماینده افغانستان در سازمان تجارت جهانی معرفی نشود، ثریا دلیل، سفیر این کشور در سویس نماینده‌ی با صلاحیت افغانستان در سازمان تجارت جهانی نیز می‌باشد.

آقای قوقندی افزود که “انشاالله در آینده نزدیک این نماینده از سوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان به ارگ ریاست جمهوری افغانستان برای نمایندگی در این مقام معرفی خواهد شد. اما تا زمانی که نماینده برای این سازمان انتخاب نشده ما نگرانی از عدم نداشتن نماینده نداریم، چون به سفیر افغانستان در سویس صلاحیت نمایندگی در این سازمان داده شده است.”

ضرر پاکستان
از سوی هم پاکستان نیز با پیش گرفتن چنین سیاست در برابر افغانستان، عاری از زیان نبوده است. چند روز پیش مقام‌های اتاق مشترک تجارت و صنایع افغانستان- پاکستان اعلام کرده اند که در نتیجه تنش‌های مرزی میان افغانستان و پاکستان حدود ۷۰ میلیون دالر به اقتصاد پاکستان زیان رسیده است.

مقام‎های اتاق تجارت و صنایع افغانستان در اعلامیه‌ی گفته بودند که با بسته شدن این مرزها، بیش از ۱۲۰۰ موتر باربری پاکستان در مرزها متوقف شده‌اند و شماری از کارخانه‎‎های تولیدی پاکستان در مرز با افغانستان با رکود روبه‌رو اند.

بر اساس آمار اتاق تجارت و صنایع افغانستان، پیش از این، حدود ۳۰۰ موتر میوه و سبزی‎ تازه از پنجاب و سند پاکستان به افغانستان وآسیای میانه صادر می‎شد، اما در سه ماه گذشته به دلیل تنش‌های مرزی این دو کشور پاکستان بیشترین زیان را از این بابت دیده و صادرات میوه و سبزی آنها متوقف شده است.

تجارت افغانستان تا سال ۲۰۱۳ از طریق مرز شرقی به شکل قابل ملاحظه‌ای، بیشتر از مرزهای غربی و شمال این کشور بود. اما پس از سال ۲۰۱۴، پاکستان با رد پیشنهادات تجاری افغانستان و افزایش تنش های سیاسی با کابل، سبب شد که کابل راه‌های بدیل را جستجو کند و با همسایه‌های غربی و شمالی‌اش روابط نیک بازرگانی را ایجاد نماید.

در سال ۲۰۱۳ مجموع صادرات پاکستان به افغانستان به ۱۷۴۲ میلیون دالر می‌رسید و در مقایسه صادارت ایران به افغانستان در حدد ۱۵۱۰۰ میلیون دالر بود. با این حال، آخرین آمار از سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که صادرات ایران به افغانستان به ۱۸۰۸ میلیون دالر افزایش یافته است، در حالی که صادرات پاکستان به افغانستان به ۱۳۴۶ میلیون دالر کاهش یافته است.