کتابخانه‌ای در کابل که حدود دو دهه از فعالیت‌اش می‌گذرد، یک نهاد خودگردان خیریه است که بیش از 150 هزار جلد کتاب برای مطالعه دارد .
این کتابخانه تا کنون بیش از 10 هزار عضو دایمی در کابل داشته است. کتابخانه عمومی دارالقران، در سال 1375 تاسیس شد و آغازی گردید برای جمع‌آوری مجموعه از کتاب. اما بخاطر شرایط جنگ و چالش های نا امنی، این کتابخانه از فعالیت باز ماند.
پس از سقوط طالبان در آغاز دهه هشتاد خورشیدی، در ماه ثور سال 1381 این کتاب خانه دوباره فعالیت‌اش در کابل آغاز کرد.
کتابخانه عمومی دارالقران در آغاز فعالیت خود دارای 5 هزار جلد کتاب در رشته‌های مختلف بود. موسس این مرکز خیریه‌ی آموزشی و کتاب حیدر محقق است. آقای محقق در حوزه علوم دینی درس خوانده و بیش از دهه گذشته در زمینه ایجاد و توسعه این کتابخانه عمومی کار کرده است.
ضامن علی احمدی، مدیر این کتابخانه می‌گوید که این کتاب ها بیشتر از افراد و نهادهای خیریه جمع‌آوری شده است. شماری از شخصیت‌های خییر افغانستان نیز کمک های مالی به این کتابخانه انجام داده تا آنان کتاب خریداری کنند. در چنین روندی، مجموع کتابهای امروز این کتابخانه جمع‌آوری شده است.
کتابهای کتابخانه دارالقرآن در رشته‌های علوم اسلامی، طب، انجنیری، علوم طبیعی و علوم اسلامی می‌باشد.
شکلواره‌ی فعالیت
کتابخانه دارالقرآن عمومی و همگانی است. از این کتابخانه هر مراجعه‌کننده که عضویت آن را داشته باشد می‌تواند استفاده کنند. نحوه استفاده مراجعین به دوگونه صورت می گیرد؛ کسانی که در خود کتابخانه برای مطالعه می آید می‌توانند بدون هیچ‌گونه پیش‌شرطی از همه‌ی کتاب‌ها استفاده کنند. این کتابخانه دارای دو سالن مطالعه می‌باشد.
روش دیگر آن امانت دادن کتاب به اشخاص است که در این صورت پیش شرط‌هایی برای امانت‌گیرنده وضع شده است. یکی از این پیش‌شرط‌ها داشتن عضویت کتابخانه است؛ امری که باید با درج مشخصات عضو و صدور کارت عضویت انجام شود. هر عضو بابت کتاب های گرفته شده باید یک هزار افغانی نیز به عنوان ضمانت کتابخانه بپردازند. در این صورت عضو کتابخانه می‌تواند کتاب‌ها را به صورت رایگان برای مطالعه به امانت بگیرد.
نهاد خیریه خود گردان
کتابخانه عمومی دارالقرآن در ناحیه سوم شهر کابل، در محوطه پل سرخ واقع شده است. این کتابخانه درفضای به مساحت یک هزار متر اعمار شده و مکان آن نیز از ملکیت‌های این کتابخانه عمومی می‌باشد. مسوولان این کتابخانه می‌گویند که موقعیت زمین آن تجاری است و ساختمان کتابخانه دارای 12 مغازه می باشد. آنان این مغازه ها را به کرایه داده اند و بیشترین مصارف آن از طریق پول کرایه مغازه ها تامین می‌شود.
نوع فعالیت مبتنی بر عضویت، طبیعت خیریه و مغازهای که مرجع درآمدزایی برای این موسسه خیریه شده، آن را تبدیل به یکی از معدود نهادهای خیریه خودگران در افغانستان ساخته است. این نهاد در عین حال، دارای 14 شاخه فرعی است که در ولایت های بامیان و غزنی فعالیت می‌کند.
افزایش فرهنگ کتابخوانی
کتابخانه دارالقرآن در سال‌های اخیر مراجعین بیشتری داشته است. افزایش فرهنگ کتابخوانی در افغانستان منجر به این تغییر و رونق استقبال شهروندان افغان از فعالیت‌های خیریه این مرکز قرآنی شده است.
با این حال، آقای احمدی می‌گوید که در مقایسه با کشورهای همسایه افغانستان، فرهنگ کتابخوانی در این کشور ضعیف می‌باشد، او می‌گوید که “در کابل که مرکز افغانستان و از شهرهای با فرهنگ این کشور می‌باشد، تا هنوز بسیاری از تحصیل کردگان آن حتی، تفاوت میان کتابخانه و کتاب‌فروشی را نمی‌دانند.”
با این حال مسوولان کتابخانه عمومی دارالقرآن تاکید دارند که در مقاسیه با سال های گذشته فرهنگ مطالعه در این کشور تغییر کرده و رجوع به کتاب نیز سیرصعودی داشته است. آقای احمدی، مدیر این کتابخانه می‌گوید که “اگر فرهنگ کنونی مطالعه را با سال‌های 80 مقایسه کنیم، سطح آگاهی مردم فرق کرده و به نوعی ارزش مطالعه را درک کرده اند.”
فعالیت های ماندگار
کتابخانه عمومی دارالقرآن مجموعه از فعالیت‌های بزرگی را انجام داده است. در این میان شماری از این فعالیت شامل جمع آوری بیش از یکصد و پنجاه هزار جلد کتاب در رشته های مختلف دانشگاهی مثل طب، انجینری، حقوق، علوم سیاسی، تاریخ، جامعه شناسی، مدیریت، اقتصاد، زراعت، ریاضیات، کیمیا، فیزیک می شود.
علاوه بر آن این کتابخانه توانسته است که در منطقه تجاری و یکی از مراکز مهم پایتخت افغانستان ساختمانی را برای خود با هزار متر مربع خریداری کند.
مسوولان این کتابخانه یکی دیگر از فعالیت خود را در این نهاد، ایجاد زمینه مطالعه هم‌زمان برای 400 تن در دفتر مرکزی آن عنوان می‌کنند که بخش عظیمی از کتابهای این کتابخانه بر اساس سیستم جهانی کتاب‌داری، ثبت و رده بندی شده و زمینه مطالعه و تهیه آن را برای مراجعین به شدت آسان ساخته است.
در زمینه کتاب‌داری نیز این کتابخانه فعالیت چشم‌گیری داشته است. مسوولان این نهاد می‌گویند که بخش ویژه ترمیم و صحافی کتاب نیز در این کتابخانه راه اندازی شده است.
علاوه بر این ها، از دستاوردهای و فعالیت های عمده دیگر که مسوولان این نهاد خیریه افغانستان به آن می‌پردازند، ارایه خدمات رایگان کتابخانه دارالقرآن برای بیش از 450 هزار تن در طول 10 سال گذشته می‌باشد.
بخش‌های ولایتی
مسوولان کتابخانه عمومی دارالقرآن می‌گویند که در طول حدود یک دهه و نیم از فعالیت خود توانسته اند که در زمینه ارایه خدمات شان در ولایات نیز دستاورد داشته باشند. آنان می‌گویند که در ولایت هرات کتابخانه امام صادق را ساخته اند. در ولسوالی های ولایت بامیان کتابخانه های حمزه سیدالشهدا، ولی عصر، کتابخانه لسیه اورزاغ، لسیه سلطان رباط، لیسه جوقل سرخجوی، کتابخانه امام حسین، کتابخانه لسیه کشکک، کتابخانه حضرت قائم نیز راه اندازی کرده اند.
این شعبات فرعی نیز برای شهروندان افغان خدمات کتابخانه‌ای ارایه می‌کنند که به گفته‌ی مسوولان آن با استقبال عمومی مواجه شده است.
توزیع خیریه کتاب
یکی از فعالیت‌های خیریه این نهاد اهدا و توزیع کتاب ها به صورت خیریه به مراکز آموزشی عنوان شده است. مسوولان کتابخانه عمومی دارالقرآن می‌گویند که آنان در این راستا بیش از 100 هزار جلد کتاب در ولایات بامیان، دایکندی، غزنی، میدان، پروان، هلمند، فراه، بغلان، تخار، بدخشان، قندهار، کنر، جلال آباد، پکتیا، لوگر و بلخ توزیع کرده اند. علاوه بر آن به گفته این مسولان، 600 هزار جلد کتابهای داستانی برای مکاتب و لیسه ها توزیع شده و حدود 10 هزار جلد قرآن برای مساجد و مدارس دینی اهدا گردیده است.
این کتابخانه توانسته بیش از 20 هزار پوستر و جزوه های آموزشی نماز و 10 هزار جلد کتاب آموزشی نور جهت آموزش قرآن توزیع کند.
فعالیت‌های آموزشی
مسوولان کتابخانه دارالقرآن در عین حال می‌گویند که در عرصه‌های آموزشی نیز فعال بوده اند.
در این زمینه آنان از ایجاد بزرگ‌ترین دارالقران در کابل، راه اندازی بیش از 70 مرکز قرانی در این شهر، فعال‌سازی دارالقرآن در غزنی، تربیت بیش از 800 مربی قرآن از مردان و زنان، برگزاری پنج دوره تربیت مربی کودکان و نوجوانان، فراهم سازی زمینه آموزش 2هزار کودک بطور روزانه در مراکز تحت پوشش دارالقران، آموزش بیش از 20 هزار کودک و نوجوان در زمینه علوم قرانی و تربیت 6 حافظ کل قران کریم از میان دختران و زنان نام می‌برند.
علی اکبر و ایلیا رحیمی همکاران این گزارش بوده اند.
افزودن دیدگاه