صحبتهای تازه ی عطا محمد نور سرپرست ولایت بلخ و رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی با بی بی سی فارسی، نشان میدهد که ظاهرا مذاکرات آقای نور با رییس جمهور اشرف غنی به نتایجی رسیده است و میتوان انتظار داشت در آینده ای نزدیک، نتیجه این گفتگوها عملی شود. یکی از این توافقات، کنار رفتن او از ولایت بلخ، بعد از 13 سال و رفتناش به کابل است.
آقای نورگفته است که، از مقام ولایت بلخ کنار رفته و به کابل خواهد رفت. او گفته است ” در کابل میباشم، در کابل مبارزه میکنم، در کابل حق خواهی میکنم، در کابل ملاقات میکنم… و به کابل میروم.”
عطا محمد نور در بخش دیگری از صحبتهایش این بار صریحتر در مورد آقای عبدالله رییس اجرایی افغانستان اظهار نظر کرده است. از دید آقای نور، داکتر عبدالله در پست ریاست اجرایی ضعیف عمل کرده است.
او گفته است ” داکتر صاحب یک شخصیت خوب و کارآمد است؛ اما در اینجا بازی ضعیف عمل کرد. نمایندگی درست نتوانست. مجبور شدم وضعیت را تغییر بدهم و خودم مستقیم وارد مذاکره شوم.”
خاموشی ریاست اجراییه
با وجود گفتههای تازه آقای نور در مورد ریاست اجرایی و نقش ضعیف آقای عبدالله در این پست، اما این ریاست تاکنون از خود واکنشی نشان نداده است.
خبرنامه، برای انعکاس نظریات ریاست اجرایی در این گزارش، با سخنگویان و مشاورین این نهاد هم تماس گرفت اما گفته شد که ” در این مورد، فعلا قرار است ما خاموش باشیم.”
تضعیف ریاست اجرایی
داکتر عبدالله رییس اجرایی افغانستان با حمایت حزب جمعیت و برخی چهرههای قدرتمند این حزب در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد و پس از آن هم، از حمایت آنها برخوردار بود. یکی از این حامیان قدرتمند او عطا محمد نور بود. او بارها به شدت از رییس جمهور غنی انتقاد کرد و از داکتر عبدالله حمایت.
اما حالا و پس از تغییرات بوجود آمده و انجام مذاکرات میان سرپرست بلخ و رییس جمهور، سوال اساسی این است که آیا توافق صورت گرفته میان رییس جمهور و آقای نور، به معنی تضعیف بیشتر ریاست اجرایی و در راس آن داکتر عبدالله، نخواهد بود؟
مولوی عبدالرحمان رحمانی نماینده بلخ در مجلس افغانستان معتقد است که رفتن آقای نور به کابل، به تضعیف بیشتر ریاست اجرایی خواهد انجامید.
این نماینده مجلس به خبرنامه میگوید، ریاست اجرایی که تابحال ضعیف عمل کرده است، در این روند بیشتر ضعیف خواهد شد. از نظر او با توافق میان عطامحمد نور و رییس جمهوری، قدرت و صلابت تیم ریاست اجرایی در گفتگوها و تقسیم قدرت با ارگ ریاست جمهوری، از بین خواهد رفت.
اما آقای فرهاد عظیمی، دیگر نماینده مجلس و از افراد نزدیک به آقای عطا محمد نور، نظر متفاوتی دارد.
آقای عظیمی، نماینده بلخ به خبرنامه میگوید، پس از اینکه آقای عبدالله در مطالبه خواستههای تیم اصلاحات و همگرایی موفق عمل نکرد، با تصمیم حزب جمعیت و سایر احزاب و حامیان این تیم، آقای نور وارد مذاکره و گفتگو با ریاست جمهوری شد.
او میافزاید ” هرگاه این حق خواهی و سهیم شدن در بدنه قدرت محقق شود، نه تنها جایگاه ریاست اجراییه را تضعیف نمیکند بلکه موجب تقویت این نهاد نیز خواهد شد.”
اختلاف نظرها میان اعضای حزب جمعیت
آغاز گفتگوهای عطا محمد نور با ارگ ریاست جمهوری، علاوه بر اینکه واکنشهای زیادی در جامعه داشته است، اما بخش مهمتر این واکنشها به رهبران و اعضای حزب جمعیت اسلامی بر میگردد که به نظر میرسد، آغاز این گفتگوها، آغازی برای اختلاف نظرها میان رهبران و اعضای برجسته این حزب نیز بوده است. حزب قدرتمندی که، آقای عبدالله با حمایت از آن به ریاست اجرایی حکومت وحدت ملی رسیده و آقای نور نیز، ریاست اجرایی آن را برعهده دارد.
آقای عطا محمد نور از مذاکرات خود با عنوان “مذاکرات حزب جمعیت با رییس جمهور” یاد کرده بود. او گفته بود در مدتی که از عمر حکومت وحدت ملی میگذرد، از این حزب، “نمایندگی واقعی” صورت نگرفته است.
با آنکه آقای نور گفته بود، به نمایندگی و در همآهنگی با حزب جمعیت اسلامی وارد گفتگوها با رییس جمهور شده است، اما برخی از اعضای این حزب در صحبت با خبرنامه، این گفتههای آقای نور را رد کرده بودند.
امان الله پیمان عضو مجلس نمایندگان افغانستان و یکی از اعضای حزب جمعیت اسلامی افغانستان گفته بود که مذاکرات آقای عطا محمد نور با رییس جمهور، جنبه شخصی دارد و چهرههای سرشناس این حزب، در جریان این مذاکرات قرار ندارند.
آقای پیمان افزوده بود “ما قطعا از این مذاکرات بیخبریم. اگر این مذاکرات از آدرس جمعیت باشد، تمامی اعضای این حزب باید در جریان باشند، در حالی که اینگونه نیست.”
اما کلیم الله نقیبی، معاون حزب جمعیت اسلامی نظری متفاوت دارد. او در صفحه فیس بوک خود نوشته است، مذاکرات صورت گرفته میان عطا محمد نور و رییس جمهور غنی، در همآهنگی با شورای رهبری این حزب بوده و تا زمانی ادامه خواهد یافت که نتایج قابل قبولی از این مذاکرات به دست آید.
تحولات بوجود آمده، شورای رهبری و اعضای حزب جمعیت اسلامی را در وضعیتی دشوار قرار داده است. به نظر میرسد افزایش جلسات این حزب در روزهای اخیر نیز، در واکنش به همین اختلاف نظرها برگزار شده و تلاش شده است، از گسترش یافتن این اختلاف نظرها و وارد شدن لطمه به قدرت و یکپارچهگی این حزب، جلوگیری شود.
ورود به کابل، خداحافظی با بلخ
در بیش از دو سالی که از عمر حکومت وحدت ملی میگذرد، آقای نور در ولایت بلخ به عنوان سرپرست، کار کرده است.
رییس جمهور غنی در میزان 1393 با صدور فرمانی، تمامی والیان را به عنوان سرپرست تعیین کرد تا افراد جدیدی جایگزین شان کند؛ اما در این مدت، نه آقای نور توانست، دوباره والی شود و نه رییس جمهور موفق شد تا او را از این پست برکنار سازد.
آقای نور یکی از حامیان قدرتمند داکتر عبدالله رییس اجرایی افغانستان در زمان انتخابات بود. پس از تشکیل حکومت وحدت ملی نیز، بودن او در سمت والی بلخ، یکی از موضوعات اختلافی میان رییس جمهور و رییس اجرایی بوده است.
پس از صدور فرمان رییس جمهور در مورد سرپرست شدن آقای عطا، اما داکتر عبدالله از او به عنوان والی بلخ یاد کرده بود. رییس اجرایی افغانستان در تابستان سال گذشته در سفری به شهر مزار شریف گفته بود “این موضوع یک مساله حل شده است و نیاز به بحث نیست. من در آغاز بحثم، برادر عزیز و بزرگوارم استاد عطا محمد نور را والی بلخ خواندم و دیگر نیازی برای بحث در این مورد نیست.”
همچنین در زمان اوج اختلافات رییس جمهور و رییس اجرایی، آقای نور گفته بود که ” مردمم با من هستند و هیچ کس نمی تواند مرا به زور از وظیفه برکنار کند.”
اما حالا همانطور که خودش گفته است، به کابل خواهد رفت. سرانجام پس از گذشتِ بیش از دو سال از عمر این حکومت، زمینههای کنار رفتن او از ولایت بلخ فراهم شده است، آنهم نه از طریق زور، بلکه در نتیجه گفتگوهای مستقیم خود او با رییس جمهور.
نقش کلیدی در آینده
تاکنون از نقش آینده عطا محمد نور چیزی گفته نشده است؛ اما نزدیکان او میگویند که پس از کنار رفتن او از ولایت بلخ ” نقشی کلیدی” در حکومت خواهد داشت.
فرهاد عظیمی از افراد نزدیک به آقای نور به خبرنامه میگوید” او قطعا نقشی کلیدی به عهده خواهد گرفت. نقشی که هم، باعث تقویت هر چه بیشتر جایگاه شان باشد و هم موجب تقویت هر چه بیشترِ سیطره و نفوذ او بالای هواداران و مناطقی که او در آنجا، همفکر و همسو دارد.”
نگرانی از آینده ولایت بلخ
عطا محمد نور نزدیک به 13 سال والی بلخ بوده است. در طول این سالها، بلخ یکی از ولایتهایی بوده که در امنیت و بازسازی، پیشتاز بوده است.
اما حالا که صحبت از کنار رفتن آقای نور از ولایت بلخ مطرح شده است، با توجه به افزایش ناامنیها و تقویت گروههای تروریستی در ولایتهای شمال افغانستان، در مورد آینده این ولایت نیز، نگرانیهایی وجود دارد.
همینحالا واکنش برخی طرفداران وابسته به حزب جنبش اسلامی و حزب جمعیت اسلامی در مورد آینده این ولایت، در صفحات اجتماعی فیسبوک شدت یافته است.
بشیر احمد تهینج سخنگوی جنرال دوستم در صفحه خود نوشته است که “استاد عطا كابل بيايد خوش ميايند ، تشويش شمال ره نكنين ما استيم.”
این گفتههای سخنگوی آقای دوستم، واکنش طرفداران حزب جمعیت و آقای نور را در پی داشته است. اینها هم گفته اند که عطا محمد نور اگر کابل هم بیاید، همچنان بر بلخ و شمال کشور تسلط خواهد داشت.
والی آینده ی بلخ کیست؟
مولوی عبدالرحمان رحمانی نماینده بلخ، عطا محمد نور را یک والی پرصلابت و قوی میداند و میگوید که با رفتن او، مردم بلخ از آینده امنیت در این ولایت نگران هستند.
او میگوید که آقای نور توانسته بود تیمی یک دست و همآهنگ در این ولایت از فرماندهان پولیس، ولسوالها و آمرین حوزه بوجود آورد که این همآهنگی و کنترل داشتن او بر دیگر مسوولین محلی، در وضعیت کلی این ولایت موثر بوده است.
فرهاد عظیمی نماینده بلخ در مجلس و از افراد نزدیک به آقای نور در این مورد به خبرنامه میگوید که والی بعدی بلخ نیز، از افراد مورد اعتماد و نزدیک به آقای عطا محمد نور خواهد بود.
به گفتهی او” توافق صورت گرفته میان آقای نور و رییس جمهور این است که، والی بلخ از افراد نزدیک و مورد اعتماد آقای نور باشد که به این شکل، هم آقای نور کنترل خود را بر ولایت بلخ داشته باشد و هم اینکه ثبات و امنیت فعلی در این ولایت تقویت شود و پیشرفتهای صورت گرفته در بلخ ادامه یابد.”
مختار پدرام همکار این گزارش بوده است.
افزودن دیدگاه