سال 2016 میلادی برای افغانستان در عرصه بین الملل، در کنار برگزاری و حضور فعال افغانستان در نشستهای مهم منطقه ای و بین المللی، در عرصه روابط با کشورها نیز دارای فراز و نشیبهایی بود.
افغانستان با شرکت در نشستهای مهم جهانی، توانست بار دیگر حمایت جامعه جهانی را برای سالهای آینده به دست آورد. با این حال، روابط افغانستان و پاکستان، با تنشها و انتقادهای بی سابقهای همراه بود.
حضوری تاثیر گذار در نشستهای مهم جهانی
کنفرانس بروکسل، کنفرانس شانگهای، کنفرانس قلب آسیا و نشست اعضای ناتو در وارسا، از اجلاس مهمی بود که افغانستان در آن شرکت داشت و از موضوعات اصلی این کنفرانسها بود. افغانستان در این نشستها توانست بار دیگر حمایتهای جامعه جهانی را در زمینههای مختلف با خود داشته باشد.
کنفرانس بروکسل
کنفرانس بروکسل یکی از کنفرانسهای بین المللی بود که درمورد افغانستان در تاریخ 5 اکتوبر، برگزار شد و در نتیجه آن، جامعه جهانی متعهد به کمک 15 میلیارد دالری به افغانستان برای 4 سال آینده شد.
حکومت افغانستان هم، در این کنفرانس برنامههای خود را برای ۴ سال آینده در مورد مبارزه با فساد اداری، آوردن اصلاحات در امور حکومتداری، حضور زنان، آموزش و پرورش و آوردن صلح ارایه کرد.
محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان به پیشرفتها و چالش های کشورش در این کنفرانس اشاره کرده گفت که افغانستان شاهد پیشرفتهای زیادی بوده؛ اما هنوز با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکند.
مقامات کشورهای جهان در این نشست بر ادامه حمایت شان از افغانستان تاکید کردند.
رهبران افغانستان، برگزاری این کنفرانس را، دارای پیامی برای مردم افغانستان دانستند که به معنی “تنها نبودن” این کشور است.
کنفرانس شانگهای
پانزدهمین کنفرانس سران کشورهای عضو سازمان همکاریهای شانگهای، در تاریخ 3 نوامبر، در شهر بیشکک پایتخت قرغیزستان برگزار شد.
در این کنفرانس مقاماتی از کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرغیزستان، ازبکستان، تاجیکستان، هند، افغانستان، ایران، پاکستان، مغولستان و ترکمنستان به عنوان اعضای سازمان شانگهای، حضور داشتند.
داکتر عبدالله رییس اجرایی افغانستان در این اجلاس، به مبارزه با تروریزم و افراط گرایی، صلح و ثبات در افغانستان و اهمیت همکاری های منطقه ای تاکید کرد.
کنفرانس قلب آسیا
ششمین کنفرانس قلب آسیا هم با ریاست مشترک هند و افغانستان در کشور هند در تاریخ 4 دسامبر، برگزار شد.
در این نشست، نمایندگان بیش از ۳۰ کشور جهان از جمله افغانستان، هند، پاکستان، روسیه، آمریکا و چین شرکت کردند و موضوعات مهمی مانند، مبارزه با تروریزم در منطقه و به ویژه در افغانستان و استفاده مشترک از فرصت های منطقهای مورد بحث قرار گرفت.
در این اجلاس، از نیروهای امنیتی افغانستان به خاطر مقاومت در برابر گروههای تروریستی تقدیر شد و از کشورهای منطقه نیز خواسته شد که برای امنیت و ثبات در افغانستان همکاری کنند.
اجلاس اعضای ناتو در وارسا
نشست دیگری، نشست مهم امنیتی- نظامی سران ناتو بود که در تاریخ 7 دسامبر، در وارسا مرکز کشور پولند برگزار شد. در این نشست نیز، اعضای ناتو تعهد کردند که به کمکهای شان به افغانستان ادامه دهند.
در پایان این نشست گفته شد که، ماموریت ناتو بعد از سال 2016 میلادی نیز ادامه خواهد یافت و تا پایان سال 2020، سالانه 5 میلیارد دالر به این کشور کمک مالی صورت خواهد گرفت.
ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو در این نشست گفت که این تعهدات به معنی این است که افغانستان تنها نیست و ما برای دراز مدت به این کشور متعهد هستیم.”
روابط خارجی
در کنار حضور افغانستان در اجلاس بین المللی، افغانستان در عرصه روابط خارجی با کشورهای هند، عربستان و پاکستان روابط متفاوتی داشت. افغانستان، با هند و عربستان روابط دوستانهای برقرار کرد اما در مقابل، سالی پر از تنش را با پاکستان پشت سرگذاشت.
روابط با هند
در مقابل روابط پرتنش افغانستان با پاکستان، اما مقامات افغان با کشور هند رابطه گرم و دوستانه برقرار کرده اند.
بازسازی کاخ ستوری وزارت خارجه افغانستان و ساخت و افتتاح بند سلما در هرات، نمونه هایی از اقدامات هند در این سال، برای بازسازی افغانستان است که با استقبال گرم حکومت و مردم افغانستان مواجه شده است.
اشرف غنی رییس جمهور افغانستان، رابطه کشورش با هند را دارای ریشهای تاریخی عنوان کرد که با گذشت هر روز عمیق تر و بهتر میشود.
مقامات هندی، در سفر دو روزه اشرف غنی به این کشور، از کمک یک میلیارد دالری شان به افغانستان خبر دادند و گفتند که همکاریها میان دو کشور، در زمینههای اقتصادی و فراهمسازی تجهیزات نظامی ادامه خواهد یافت.
روابطی که سبب نگرانی کشور پاکستان شد و بارها انتقاد اسلام آباد را در پی داشت.
روابط با عربستان
عربستان نیز یکی دیگر از کشورهایی بود که مقامات افغانستان در سال جاری به این کشور سفر کردند.
داکتر عبدالله در سفری با مقامات بلند پایه این کشور از جمله پادشاه عربستان سعودی دیدار کرد و در مورد تامین صلح و امنیت، مبارزه با تروریزم و تعلیم و تربیه گفتگو کرد و از این کشور، خواهان همکاری شد.
شاه عربستان نیز در مقابل گفته بود که کشورش خواهان تامین صلح و امنیت در افغانستان است و در راه مبارزه با تروریزم و تامین صلح در این کشور، از تمامی امکانات خود استفاده خواهد کرد.
روابط پر تنش با پاکستان
سال 2016 میلادی، سالی پر از تنش میان افغانستان و کشور همسایهاش یعنی پاکستان بود. پاکستان در 15 سال گذشته همواره از سوی مقامات افغانستان، متهم به حمایت و تجهیز گروههای تروریستی شده است که در افغانستان میجنگند و دست به عملیات انتحاری و انفجاری میزنند.
مقامات بلندپایه سیاسی و نظامی افغانستان امسال نیز، بارها مقامات پاکستانی را به دست داشتن در جنگ افغانستان متهم کردند.
ریاست جمهوری افغانستان هم، از گروه های تروریستی به عنوان ابزار سیاست خارجی پاکستان یاد کرد که برای رسیدن به اهداف و منافع خود، از این گروهها بر علیه کشورهای منطقه و بخصوص افغانستان استفاده میکند.
شدت یافتن جنگها در این سال در ولایت های مختلف این کشور، بر شدت و میزان انتقادهای مقامات افغان از پاکستانیها هم افزود.
جنرال دوستم معاون اول ریاس جمهوری افغانستان، گفته بود که پشت جنگ افغانستان، دست پاکستان است و به دلیل مداخلات این کشور، نا امنیها در ولایات مختلف افغانستان شدت یافته است.
منزوی ساختن پاکستان
علاوه بر این، مقامات افغانستان در کنفرانسها و اجلاس منطقهای و بین المللی و همچنین گفتگو با رسانههای خارجی نیز، مقامات پاکستانی را به شدت مورد انتقاد قرار دادند.
رییس جمهور اشرف غنی، در مصاحبه ای با رسانههای هندی گفته بود که کشورش در جنگی اعلام نشده با پاکستان قرار دارد. او با اشاره به پایگاههای امن تروریستان در پاکستان گفت “کسانی که هراس افگنان را در خاک شان جا میدهند و از آنان برای مقاصد سیاسی شان استفاده میکنند، سرانجام منزوی خواهند شد.”
رییس جمهور در تابستان سال جاری، در نشست خبری با اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا، از پاکستان خواست که نسبت به تعهداتش برای تامین امنیت در این کشور پای بند باشد. او گفته بود ” روابط کشورش با پاکستان خراب نشده، بلکه در مقایسه با گذشته واضح شده است.”
رییس جمهور همچنین در نشست وارسا در تابستان سال جاری نیز، پاکستان را متهم به حمایت از گروههای تروریستی کرد. اظهارات اشرف غنی در وارسا، خشم مقامات پاکستانی را بر انگیخت.
پاکستان در پانزدهمین کنفرانس شانگهای در قرغیزستان نیز، متهم درجه اول در بی ثباتی افغانستان بود.
داکتر عبدالله رییس اجرایی افغانستان، در این اجلاس گفت که گروههای تروریستی از خاک پاکستان وارد افغانستان میشوند و در برابر نیروهای امنیتی این کشور میجنگند.
افغانستان در ششمین کنفرانس قلب آسیا که دو هفته قبل در هند برگزار شد، باز هم پاکستان را زیر فشار انتقادهای خود قرار داد.
رییس جمهور اشرف غنی در این اجلاس کمک 500 میلیون دالری پاکستان برای بازسازی کشورش را رد کرد. او خطاب به سرتاج عزیز مشاور نخست وزیر پاکستان گفته بود که بهتر است این پولها برای مبارزه با تروریزم استفاده شود، چرا که بدون نابودی گروههای تروریستی و رسیدن به صلح، این گونه کمکها نتیجهای نخواهد داشت.
مختار پدرام همکار این گزارش بوده است.