جسدی به دنبال عدالت؛ زهرا 24 روز پس از مرگش در کابل دفن شد

جسد زهرا دختر 16 ساله غوری پس از بیست و چهار روز دادخواهی سر انجام امروز در کابل به خاک سپرده شد. این دختر توسط خانواده شوهرش در ولایت غور آتش زده شده بود و پس از انتقال به کابل 25 روز پیش در یکی از شفاخانه های شهر کابل درگذشت. خانواده این دختر و شماری از فعالان حقوق زن، برای به کیفر رسانیدن عاملان این رویداد اسفناک، خیمه دادخواهی در کابل بر پا کرده بودند.

اکنون خانواده این دختر به خبرنامه گفت که تمام خواست‌های آنان برای دادخواهی این دختر 16 ساله، از سوی حکومت پذیرفته شده است. جسد زهرا امرروز با حضور خانواده این دختر و فعالان جامعه مدنی، از ریاست طب عدلی برداشته شده و به تپه بی بی مهرو به خاک سپرده شد.

محمد اعظم یوسفی، پدر این دختر گفت که انتقال دوسیه زهرا به دادستانی کل، دستگیری قاتلین و انتقال آنان به کابل و هم‌چنان برگزاری دادگاه علنی، سه خواست عمده آنان بوده است که توسط حکومت افغانستان پذیرفته و عملی شده است.

از سوی هم ویدا ساغری، فعال جامعه مدنی و یکی از برگزارکنندگان خیمه دادخواهی برای این دختر غوری، می‌گوید که آنان در طول 24 روز، تلاش‌های زیادی کردند که برای زهرا عدالت‌خواهی کنند.

زهرای 16 ساله قربانی خشونت، از ولایت غور بود که حدود یک ماه پیش توسط خانواده شوهرش به دلایل اختلافات خانوادگی به آتش کشیده شد. خانواده زهرا بخاطر دادخواهی دختر قربانی شان، خیمه تحصن را در کابل برپا کردند و اعلام کردند تا زمانی که حکومت قاتلین دختر شان را دست‌گیر نکند، جسد این دختر 16 ساله را دفن نمی‌کنند.

زنان، قربانی رسم‌های ناپسند

برخی از آگاهان امور اجتماعی می‌گویند که زهرا از جمله کسانی بود که قربانی رسم‌های نادرست افغانی شد. این دختر نوجوان غوری در بدل طویانه پدر، به شوهر داده شده بود.

مادر اندر این دختر غوری زمانی که نامزد پدر او بوده از سوی خانواده خود تحت فشار قرار گرفته که با فردی دیگری که پول بیشتری بابت این خانم می‌داده است، ازدواج کند. اما او می‌گوید که از این کار امتناع کرده و به خانه نامزدش پناه می‌برد.

برادر مادر اندر زهرا، با حس انتقام جویی موضوع را به محافل دولتی ولایتی می‌کشاند و با پادرمیانی بزرگان محلی قرار می‌شود که دو ختر محمد اعظم برای برادر این خانم به عنوان آنچه که طویانه گفته می‌شود، داده شود.

مادر اندر زهرا می‌گوید که برادرش به پاس انتقام جویی تمام خشونت‌های ممکن را با او انجام داده و در طول دو سال گذشته او را به انجام کارهای شاقه مجبور کرده است.

نقش زورمندان محلی در خشونت با زنان

فعالان جامعه مدنی می‌گویند که بیشترین خشونت‌ها در ولایات، توسط زورمندان محلی صورت می‌گیرد. آنان می‌گویند که در این ولایات به دلیل ضعیفی حاکمیت قانون، زورمندان محلی همه کاره اند و هر فعلی فجیع را مرتکب می‌شوند.

نیلوفر نیلگون، یکی از فعالان مدنی ولایت غور می‌گوید که در دو سال اخیر حاکمیت قانون در  ولایت غور کاهش چشم‌گیری داشته است. او تأکید می‌کند که “سوال ما از دولت این است که ما باید چی کار کنیم که صدای ما زنان شنیده شود. ما که گلوی ما از فریاد پاره شد، ما باید چی کار کنیم که دولت به ما اهمیت بدهد و به ما مصؤونیت بدهد.”

خانم نیلگون از وضع هم قطارانش و ظلمی که در آن ولایت بر زنان روا داشته می‌شود سخت به تنگ آمده و می‌گوید که دختران در این ولایت مانند جنس خرید و فروش شده و روی قیمت شان چانه زنی می‌شود.

در همین حال چندی قبل، زلفیه دختری 15 ساله در ولایت سمنگان مورد تجاوز گروهی قرار گرفت. او که در کابل در کنار خانواده زهرا خیمه تحصن برپا کرده بود، به خبرنامه گفت که وی قربانی تجاوز افراد مسلح غیر مسوول در ولایت سمنگان شده است. هم‌زمان با پذیرفته شدن خواسته‌های خانواده زهرا، اعتراض زلفیه سمنگانی نیز از سوی دولت شنیده شده و قرار است به شکایت‌های او نیز رسیده‌گی شود. ظاهرن دولت مرکزی به مقام‌های ولایت سمنگان دستور بازداشت متهمان خشونت با زلفیه را صادر کرده اند و نیز تعهد سپرده شده است که مصارف تداوی او در یکی از کشورهای خارجی را فراهم کند.

زلفیه می‌گوید که برای مدت یک هفته در یکی از مناطق تحت کنترول طالبان در سمنگان انتقال داده شده است و در اثر لت و کوب‌های زیاد، استخوان‌های الاشه او شکسته است که به سختی می‌تواند غذا بخورد.

در سال جاری خورشیدی، خشونت‌های خیلی جدی با زنان در گوشه های مختلف افغانستان رو به افزایش بوده است و این مساله آنطوری که مقام‌های کمیسیون حقوق بشر در شمال افغانستان می گویند، اکثر این خشونت‌ها توسط زورمندان محلی صورت می‌گیرد.

 سید محمد سامع، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر در شمال افغانستان به خبرنامه گفت: ” با ابراز تاسف آمار ۴ ماه نخست سال جاری نسبت به چهار ماه نخست سال گذشته یک رقم بالایی را نشان می‌دهد و این برای ما نگران کننده است”.

افزایش چشم‌گیر خشونت‌های فزیکی با زنان

خشونت‌های فزیکی در چهار ماه نخست سال جاری در برابر زنان به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. مقام‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گویند که در چهار ماه گذشته خورشیدی، حدود ۱۲۱۸ مورد خشونت علیه زنان به ثبت رسیده است.

لطیفه سلطانی، نماینده این کمیسیون به خبرنامه گفت که از این مجموع حدود ۳۷۱ مورد آن خشونت فیزیکی، ۲۴۱ مورد خشونت اقتصادی، ۱۲۴ مورد خشونت جنسی، ۳۴۱ مورد خشونت لفظی و روانی و همچنان ۱۳۴ مورد دیگر آن شامل خشونت‌های ازدواج‌های اجباری، ازدواج‌های پیش از وقت و “بد دادن” می‌شود.  این خشونت‌ها بیشتر در ولایت‌های غور، هرات، تخار، سر پل، بغلان، سمنگان و دایکندی به ثبت رسیده است.

در عین حال مقام‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر در شمال افغانستان، از افزایش ۱۲ درصدی خشونت‌ها با زنان در این ولایات خبر می‌دهند.

به گفته‌ای مسوولان کمیسیون حقوق بشر در شمال افغانستان، در چهار ماه نخست سال جاری خورشیدی، حدود ۲۸۵ مورد خشونت علیه زنان در ولایات شمالی به ثبت رسیده، در حالی که این رقم در چهار ماه نخست سال گذشته به ۲۴۴ مورد می‌رسید و این یک افزایش 12 درصدی را نشان می دهد. این خشونت ها بیشتر در ولایت‌های سمنگان، جوزجان، بلخ و سرپل اتفاق افتاده است و در تازه ترین مورد، تیر باران شدن یک بانو توسط طالبان در ولایت سرپل همه را شوکه کرده است.

بر اساس آمارهای مسوولان حقوق بشر در شمال افغانستان، قتل ناموسی از ۴ مورد به ۸ مورد، ازدواج‌های اجباری از ۹ مورد به ۲۱ مورد و هم‌چنان محکمه‌های صحرایی از ۳ مورد به ۵ مورد نسبت به چهار ماه نخست سال گذشته، افزایش داشته است.