لباس و مد همزاد هم هستند. این همزادی در حوزه بازار لباس زنان بیشتر معنی مییابد. در افغانستان نیز به تنوع لباسهای زنانه و مد و دیزاین آنها دست کم در کلان شهرها به جدیت توجه میشود. اما فارغ از این که لباسهای مصرفی در افغانستان میتواند تولیدات داخلی این کشور باشد، این بازار بزرگ تجاری در دست دیگران است.
بازیگران بزرگ بازار لباس و مد زنانه در افغانستان، چین، ترکیه، ایران و پاکستان میباشد. در این اواخر بخش کوچکی از این بازار را در حوزه لباسهای رسمی زنانه، تولیدکنندگان افغان نیز تشکیل میدهند.
ظاهرن بازار لباسهای زنانه چینی در کابل گرمتر از دیگران است. دلیل آن نیز واضح است. این لباسها با دیزاینهای فانتزی و ظریف، کیفیت پایین و قیمت ارزان یافت میشوند. اقتصاد عمومی افغانها نیز طالب چنین محصولاتی است.
در کنار لباسهای چینی, لباسهای زنانه هندی و پاکستانی نیز از استقبال عمومی برخوردارند. این موضوع به دلیل نزدیکی فرهنگی بسیاری از افغانها برگشته از آن کشورها میباشد.
ترکها نیز در بازار لباس زنانه افغانستان آرام ننشسته اند. سریالهای ترکی در این کشور راه لباسهای ترکی را نیز هموار ساخته است. اما این لباسها به دلیل قیمت بالای آن، مشتریان خاص از طبقات متوسط و بالای اجتماعی افغان را دارند.
مُد روز
این روزها دست کم بازار لباس های زنانه کابل، مُد روز خود را در لباسهای بلند میبیند. برخی در غرب کابل آنرا به دلیل محدودیتهای فرهنگی حاکم میدانند و خانمهای که با خبرنامه گفتگو کرده اند، میگویند نیاز دارند تا به لحاظ فرهنگی با عموم جامعه وفق یابند.
اما در شمال کابل، محدودیتهای فرهنگی داستان اصلی توجه و بازار پررونق لباسهای بلند نیست. خانمهای مصاحبه شونده میگویند که این لباسها مد روز است و البته انتخاب آنها!
بازگشت به گذشته
اما فارغ از فضای عمومی جامعه که بیشتر طبقه پایین اجتماع را تشکیل میدهد، بسیاری از خانوادههای متوسط به بالا، مُد روز را در بازگشت به لباسهای سنتی افغانی میدانند. این لباسها در محافل رسمی کاری و حتی در محافل عروسی و مهمانیها استفاده میشود؛ لباسهای که نگارههای دست دوزی، و رنگهای مرغوب در آن دیده میشود. طبقات بالای اجتماعی افغانها که معمولا نخبگان یاد میشوند، از لباسهای مُد چین و ترک و پاکستان در حال گذار میباشند.
رکود بازار
اگر از مُد لباسهای زنانه بگذریم، روند دیگری که در این بازار توجه را به خود جلب میکند، افت شدید فروشات محصولات حتی در بازار لباسهای زنانه میباشد که یک موضوع، شوکهآور است. اکثر فروشندگان لباسهای زنانه که با خبرنامه مصاحبه کرده اند از افت شدید فروشاتشان خبر میدهند. این فروشندگان که از مراکز بزرگ تجارتی شهر میباشند، یکی از دلایل این رکود بازار لباس خود را در فرار سرمایهداران و افزایش مالیات عنوان میکنند. بسیاری تاجران لباس کابل به خبرنامه گفته اند که آنها در طول یک روز کاری خود در مواردی حتی قادر به فروش چند دست لباس هم نیستند و در اکثر ماهها، به دلیل نبود فروش، نمیتوانند کرایه دکانهای خود را از فروشات خود تأمین کنند.
نصیر فیضی و مختار پدرام همکاران این گزارش بوده است.